جعفر قنادباشی عنوان کرد:
ظهور پیام تغییر نگاه راهبردی ترکیه به مصائب جهان اسلام در سفر اردوغان به ایران
گروه سیاسی: سفیر اسبق ایران در لیبی درباره اهمیت سفر دیروز رئیس‌جمهور و رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران گفت: نزدیک شدن ترکیه به ایران بسیار مهم است و هر دو کشور از قدرت تأثیرگذاری بالایی در تحولات جاری خاورمیانه بهره می‌برند؛ نزدیکی دو کشور در سیاست خارجی و منطقه‌ای باعث خواهد شد تا بحران‌های منطقه‌ای به بهترین نحو حل‌وفصل شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، رئیس‌جمهور ترکیه که دیروز چهارشنبه به منظور ملاقات با مقامات و رهبران سیاسی جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد، در نوع خود دارای اهمیت و پیام‌های سیاسی عمیقی است. این سفر در زمانی انجام شده که ما در منطقه غرب آسیا، شاهد وقوع بحران و معضلات امنیتی پی‌درپی هستیم. بحران‌هایی همچون، موضوع سوریه، داعش، عراق و در نیات همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان از جمله آن‌ها هستند که تمامی این موارد از محورهای مذاکرات دوجانبه ترکیه با ایران خواهد بود.
پنج عامل تأثیرگذار در تغییر سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران
جعفر قنادباشی، سفیر اسبق ایران در لیبی و کارشناس مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا درباره اهمیت سفر دیروز رئیس‌جمهور و رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران در گفت‌وگو با ایکنا گفت: عوامل متعدد و متفاوتی دست به دست هم داده تا شرایط را به گونه‌ای تغییر دهد، که یک گرایش عملی و جدی در سیاست‌های اتخاذی آنکارا برای نزدیک شدن به ایران به وجود آید که آن به شرایطی که به آن اشاره خواهد شد، باز می‌گردد.
وی ادامه داد: نخستین عامل، شکست سیاست‌های مداخله‌جویانه ترکیه در سوریه است که این سیاست‌ها منجر به تضعیف موقعیت آنکارا شد و ترکیه در شرایط حاضر ناگزیر است که روابط خود را با کشورهای منطقه گسترش دهد. هم به این دلیل که، شکست سیاست‌های تهاجمی در سوریه، در داخل این کشور پایگاه‌های نظام سیاسی ترکیه را سست کرده و لذا آن‌ها به دنبال جبران شکست خود در سوریه هستند و برای تحقق این خواسته، تصمیم گرفته‌اند تا دیپلماسی فعال و سازنده‌تری را در پیش بگیرند تا بدین وسیله محبوبیت متزلزل شده خودشان را در جامعه ترکیه بازیابند و افزایش دهند.
سفیر اسبق ایران در لیبی گفت: موضوع دوم، کودتای اخیر ترکیه است. این کودتا سبب شد تا آن‌ها نسبت به حمایت اروپا و برخی کشورهای مرتجع عربی بی‌‌اعتماد و ناامید شوند و این ناامیدی منجر به شد تا این کشور دوباره به سوی ایران دست نیاز دراز کند. در واقع ترکیه احساس می‌کند که توسط تحکیم پیوندهایش با ایران خواهد توانست تا با اعتماد و اقتدار بیشتری با مخالفین داخلی برخورد کند تا از این طریق یک آینده مطمئن‌تری را برای خودشان کسب کنند.
کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: موضوع سوم، مشکلات اقتصادی است که دولت و ملت ترکیه با آن مواجه هستند و ترکیه با افزایش همکاری‌های تجاری و اقتصادی با ایران و سایر کشورها خواهد توانست، مشکلات اقتصادی خود را مرتفع سازد. همکاری‌های اقتصادی ترکیه با ایران در واقع یک رقم بزرگی است که ترکیه از آن نمی‌تواند چشم‌پوشی کند.
وی ادامه داد: موضوع چهارم، ضرورت‌های تعمیق روابط با روسیه است. ترکیه و روسیه در حال حاضر روابط خوبی دارند و با توجه به اینکه گردشگران روسیه نقش بسیاری مهمی در صنعت گردشگری ترکیه دارند، لذا در این‌جا مقامات ترک تلاش می‌کنند، وارد یک فضای همکاری شوند که تحقق این فضا مشروط به رفع تنش و بهبود همکاری با ایران است. چون مواضع روسیه با ایران بسیار نزدیک بوده و طبیعتاً شرط همکاری روسیه با ترکیه منوط به بهبود روابط با ایران خواهد بود.
قنادباشی تأکید کرد: ترکیه در حال فاصله گرفتن از اروپا و نزدیکی بیشتر به محور ایران، سوریه و روسیه است. ابن بازمی‌گردد به اینکه آن‌ها احساس می‌کنند بعد کودتا نیازمند ورود به یک عرصه پیمان نانوشته دیگری هستند.
وی درباره آخرین دلیل گرایش ترکیه به سمت ایران افزود: آخرین موضوعی که روزهای اخیر اتفاق افتاده است و بسیار برای ترکیه اهمیت دارد، مسئله همه‌پرسی استقلال کردستان است که این همه‌پرسی با توجه به اینکه مورد حمایت رژیم صهیونیستی بوده، مورد انتقاد دولت و ملت ترکیه و کشورهای منطقه است.
سفیر اسبق ایران در لیبی ادامه داد: در واقع موضوع استقلال کردستان، یک وجه و موضع مشترکی میان تهران، آنکارا، دمشق و بغداد بوده است. چون این چهار کشور مخالف تشکیل یک واحد سیاسی جدید به‌نام کشور کردستان هستند. به خصوص اینکه ترکیه بیش از 16 استان کردنشین دارد و ممکن است این تحرکاتی که در اقلیم کردستان صورت گرفته است، تأثیرات مخربی بر امنیت این کشور بگذارد و مناقشه جدی این دولت با اکراد در سال‌های اخیر مصداق بارز حساسیت موضوع کردها برای امنیت ترکیه است.
کارشناس مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا تصریح کرد: البته مسئله تحرکات گروهک‌های مخالف هر کشور در اقلیم کردستان موضوع دیگری است که ترک‌ها علاقه‌مند هستند تا با همکاری‌های منطقه‌ای مانع هرگونه سوءاستفاده گروهک‌های مخالف شوند که به نوعی این گروهک‌های تروریستی از اقلیم کردستان برای ضربه زدن به کشورهای همسایه استفاده می‌کنند؛ لذا ترکیه الان در این مسیر دست به یک دگردیسی زده است که تغییر نگرش این کشور نسبت به سوریه گواه این واقعیت است. علاوه بر آن تغییر نگاه راهبردی نسبت به ایران با سفر اردوغان به تهران را هم می‌توان در زمره این تغییرات دانست که هدف مقامات ترکیه از این سفر به ایران، جلب اعتماد و گسترش همکاری‌ها با ایران است.
نزدیکی تهران و آنکارا، سیاست‌های مداخله‌جویانه غرب را خنثی خواهد ساخت
سفیر اسبق ایران در لیبی درباره تأثیر این سفر بر خنثی‌سازی سیاست مخرب غرب در منطقه اظهار کرد: در شرایط فعلی همه کشورهای منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که باید به سمت تشکیل مجموعه‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای حرکت کنند تا بتوانند در برابر اعمال سیاست‌های جریان سلطه، مقاومت کنند.
وی ادامه داد: تشدید یارگیری‌ها و صف‌بندی‌ها در یک جبهه مشخص، ضرورت امروز جهان است. در حال حاضر کشورهای خاورمیانه در صورتی می‌توانند در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب ایستادگی کنند، که سیاست‌های هم‌سویی در برابر تهاجمات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را در دستورکار خود قرار دهند. لذا نزدیک شدن ترکیه به ایران بسیار مهم است چون ترکیه و ابران هر دو دارای جمعیت 80 میلیونی در منطقه هستند و از قدرت تأثیرگذاری بالایی در تحولات جاری خاورمیانه بهره می‌برند.
جعفر قنادباشی گفت: ترکیه هم مانند ایران همواره از سیاست‌های انگلیس و آمریکا، ضربه خورده است. به ویژه انگلیس که در طول 150 سال گذشته با جریان‌سازی تفکرات پان‌ترکیسم، پان‌ایرانیسم و پان‌عربیسم نگذاشته است که ترکیه به ایران و یا ایران به ترکیه و اعراب نزدیک شود. و چنین سیاستی را هم تا به امروز در دستور کار خود قرار داده است. چون نزدیک شدن ترکیه به ایران یعنی خنثی ساختن سیاست‌های تفرقه‌انگیز انگلیس، آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه است.
وی بیان کرد: ترکیه و ایران هر دو مسلمان هستند و نباید بر اساس زبان و مؤلفه‌های قومی از یکدیگر جدا شوند. این چیزی است که در واقع بستر همکاری‌های دو کشور را در چارچوب اسلامی و تأمین منافع ملی دو کشور تشکیل می‌دهد.
تأثیر همکاری‌های ترکیه و ایران در مهار بحران تروریستی
سفیر اسبق ایران در لیبی درباره اهمیت نقش ترکیه در قبال مهار گروه‌های تروریستی تکفیری گفت: ترکیه متأسفانه در 6 سال گذشته محلی برای تغذیه مالی و تسلیحاتی گروه‌های تکفیری تروریستی بوده است و گاهی با مداخله، راه را برای گروه‌های تروریستی هموار کرده و ضرباتی را به دولت و ملت سوریه وارد نموده است.
وی ادامه داد: اگر ترکیه به ایران و روسیه نزدیک شود قدرت گروه‌های تروریستی به‌شدت کاهش خواهد یافت. و لذا دیگر کشورهای معارض عربی و آمریکا در فضای سیاسی امنیتی سوریه دیگر نخواهند توانست تحرکات میدانی داشته باشند کما اینکه در 6 اجلاس گذشته آستانه، یه‌وضوح شاهد بودیم که ترکیه، ایران و روسیه برای برقراری آتش‌بس در سوریه به مذاکره نشستند که می‌تواند زمینه برقراری ثبات در سوریه را فراهم کند و ترکیه بعد از اجلاس آستانه مستقیماً وارد فاز برقراری ثبات در سوریه شده است.
پنج عامل تأثیرگذار در تغییر سیاست خارجی ترکیه در قبال ایران
جعفر قنادباشی، سفیر اسبق ایران در لیبی و کارشناس مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا درباره اهمیت سفر دیروز رئیس‌جمهور و رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران در گفت‌وگو با ایکنا گفت: عوامل متعدد و متفاوتی دست به دست هم داده تا شرایط را به گونه‌ای تغییر دهد، که یک گرایش عملی و جدی در سیاست‌های اتخاذی آنکارا برای نزدیک شدن به ایران به وجود آید که آن به شرایطی که به آن اشاره خواهد شد، باز می‌گردد.
وی ادامه داد: نخستین عامل، شکست سیاست‌های مداخله‌جویانه ترکیه در سوریه است که این سیاست‌ها منجر به تضعیف موقعیت آنکارا شد و ترکیه در شرایط حاضر ناگزیر است که روابط خود را با کشورهای منطقه گسترش دهد. هم به این دلیل که، شکست سیاست‌های تهاجمی در سوریه، در داخل این کشور پایگاه‌های نظام سیاسی ترکیه را سست کرده و لذا آن‌ها به دنبال جبران شکست خود در سوریه هستند و برای تحقق این خواسته، تصمیم گرفته‌اند تا دیپلماسی فعال و سازنده‌تری را در پیش بگیرند تا بدین وسیله محبوبیت متزلزل شده خودشان را در جامعه ترکیه بازیابند و افزایش دهند.
سفیر اسبق ایران در لیبی گفت: موضوع دوم، کودتای اخیر ترکیه است. این کودتا سبب شد تا آن‌ها نسبت به حمایت اروپا و برخی کشورهای مرتجع عربی بی‌‌اعتماد و ناامید شوند و این ناامیدی منجر به شد تا این کشور دوباره به سوی ایران دست نیاز دراز کند. در واقع ترکیه احساس می‌کند که توسط تحکیم پیوندهایش با ایران خواهد توانست تا با اعتماد و اقتدار بیشتری با مخالفین داخلی برخورد کند تا از این طریق یک آینده مطمئن‌تری را برای خودشان کسب کنند.
کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: موضوع سوم، مشکلات اقتصادی است که دولت و ملت ترکیه با آن مواجه هستند و ترکیه با افزایش همکاری‌های تجاری و اقتصادی با ایران و سایر کشورها خواهد توانست، مشکلات اقتصادی خود را مرتفع سازد. همکاری‌های اقتصادی ترکیه با ایران در واقع یک رقم بزرگی است که ترکیه از آن نمی‌تواند چشم‌پوشی کند.
وی ادامه داد: موضوع چهارم، ضرورت‌های تعمیق روابط با روسیه است. ترکیه و روسیه در حال حاضر روابط خوبی دارند و با توجه به اینکه گردشگران روسیه نقش بسیاری مهمی در صنعت گردشگری ترکیه دارند، لذا در این‌جا مقامات ترک تلاش می‌کنند، وارد یک فضای همکاری شوند که تحقق این فضا مشروط به رفع تنش و بهبود همکاری با ایران است. چون مواضع روسیه با ایران بسیار نزدیک بوده و طبیعتاً شرط همکاری روسیه با ترکیه منوط به بهبود روابط با ایران خواهد بود.
قنادباشی تأکید کرد: ترکیه در حال فاصله گرفتن از اروپا و نزدیکی بیشتر به محور ایران، سوریه و روسیه است. ابن بازمی‌گردد به اینکه آن‌ها احساس می‌کنند بعد کودتا نیازمند ورود به یک عرصه پیمان نانوشته دیگری هستند.
وی درباره آخرین دلیل گرایش ترکیه به سمت ایران افزود: آخرین موضوعی که روزهای اخیر اتفاق افتاده است و بسیار برای ترکیه اهمیت دارد، مسئله همه‌پرسی استقلال کردستان است که این همه‌پرسی با توجه به اینکه مورد حمایت رژیم صهیونیستی بوده، مورد انتقاد دولت و ملت ترکیه و کشورهای منطقه است.
سفیر اسبق ایران در لیبی ادامه داد: در واقع موضوع استقلال کردستان، یک وجه و موضع مشترکی میان تهران، آنکارا، دمشق و بغداد بوده است. چون این چهار کشور مخالف تشکیل یک واحد سیاسی جدید به‌نام کشور کردستان هستند. به خصوص اینکه ترکیه بیش از 16 استان کردنشین دارد و ممکن است این تحرکاتی که در اقلیم کردستان صورت گرفته است، تأثیرات مخربی بر امنیت این کشور بگذارد و مناقشه جدی این دولت با اکراد در سال‌های اخیر مصداق بارز حساسیت موضوع کردها برای امنیت ترکیه است.
کارشناس مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا تصریح کرد: البته مسئله تحرکات گروهک‌های مخالف هر کشور در اقلیم کردستان موضوع دیگری است که ترک‌ها علاقه‌مند هستند تا با همکاری‌های منطقه‌ای مانع هرگونه سوءاستفاده گروهک‌های مخالف شوند که به نوعی این گروهک‌های تروریستی از اقلیم کردستان برای ضربه زدن به کشورهای همسایه استفاده می‌کنند؛ لذا ترکیه الان در این مسیر دست به یک دگردیسی زده است که تغییر نگرش این کشور نسبت به سوریه گواه این واقعیت است. علاوه بر آن تغییر نگاه راهبردی نسبت به ایران با سفر اردوغان به تهران را هم می‌توان در زمره این تغییرات دانست که هدف مقامات ترکیه از این سفر به ایران، جلب اعتماد و گسترش همکاری‌ها با ایران است.
نزدیکی تهران و آنکارا، سیاست‌های مداخله‌جویانه غرب را خنثی خواهد ساخت
سفیر اسبق ایران در لیبی درباره تأثیر این سفر بر خنثی‌سازی سیاست مخرب غرب در منطقه اظهار کرد: در شرایط فعلی همه کشورهای منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که باید به سمت تشکیل مجموعه‌ها و پیمان‌های منطقه‌ای حرکت کنند تا بتوانند در برابر اعمال سیاست‌های جریان سلطه، مقاومت کنند.
وی ادامه داد: تشدید یارگیری‌ها و صف‌بندی‌ها در یک جبهه مشخص، ضرورت امروز جهان است. در حال حاضر کشورهای خاورمیانه در صورتی می‌توانند در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب ایستادگی کنند، که سیاست‌های هم‌سویی در برابر تهاجمات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را در دستورکار خود قرار دهند. لذا نزدیک شدن ترکیه به ایران بسیار مهم است چون ترکیه و ابران هر دو دارای جمعیت 80 میلیونی در منطقه هستند و از قدرت تأثیرگذاری بالایی در تحولات جاری خاورمیانه بهره می‌برند.
جعفر قنادباشی گفت: ترکیه هم مانند ایران همواره از سیاست‌های انگلیس و آمریکا، ضربه خورده است. به ویژه انگلیس که در طول 150 سال گذشته با جریان‌سازی تفکرات پان‌ترکیسم، پان‌ایرانیسم و پان‌عربیسم نگذاشته است که ترکیه به ایران و یا ایران به ترکیه و اعراب نزدیک شود. و چنین سیاستی را هم تا به امروز در دستور کار خود قرار داده است. چون نزدیک شدن ترکیه به ایران یعنی خنثی ساختن سیاست‌های تفرقه‌انگیز انگلیس، آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه است.
وی بیان کرد: ترکیه و ایران هر دو مسلمان هستند و نباید بر اساس زبان و مؤلفه‌های قومی از یکدیگر جدا شوند. این چیزی است که در واقع بستر همکاری‌های دو کشور را در چارچوب اسلامی و تأمین منافع ملی دو کشور تشکیل می‌دهد.
تأثیر همکاری‌های ترکیه و ایران در مهار بحران تروریستی
سفیر اسبق ایران در لیبی درباره اهمیت نقش ترکیه در قبال مهار گروه‌های تروریستی تکفیری گفت: ترکیه متأسفانه در 6 سال گذشته محلی برای تغذیه مالی و تسلیحاتی گروه‌های تکفیری تروریستی بوده است و گاهی با مداخله، راه را برای گروه‌های تروریستی هموار کرده و ضرباتی را به دولت و ملت سوریه وارد نموده است.
وی ادامه داد: اگر ترکیه به ایران و روسیه نزدیک شود قدرت گروه‌های تروریستی به‌شدت کاهش خواهد یافت. و لذا دیگر کشورهای معارض عربی و آمریکا در فضای سیاسی امنیتی سوریه دیگر نخواهند توانست تحرکات میدانی داشته باشند کما اینکه در 6 اجلاس گذشته آستانه، یه‌وضوح شاهد بودیم که ترکیه، ایران و روسیه برای برقراری آتش‌بس در سوریه به مذاکره نشستند که می‌تواند زمینه برقراری ثبات در سوریه را فراهم کند و ترکیه بعد از اجلاس آستانه مستقیماً وارد فاز برقراری ثبات در سوریه شده است.
