غلامرضا چینیفروش، مدرس دانشگاه و عضو جامعه قاریان قرآن مشهد در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، بیان کرد: مشکلات در زمینه آموزشهای قرآنی مهدهای کودک از چند جهت قابل بررسی است و شاید مهمترین مشکل، منافع مادی و اقتصادی است که مهدهای کودک با عناوین قرآنی تأسیس میشوند تا به وسیله این عناوین، جذب بیشتر مخاطب داشته باشند، اما هدف فرهنگی ـ قرآنی نیست، پس از یک هدف نادرست نمیتوان انتظار نتیجه درست داشت.
وی با اشاره به استقبال مردم از راهاندازی مهدهای قرآنی، عنوان کرد: عده کثیری از مردم به علت همین عناوین قرآنی به مهدهای کودک اعتماد میکنند و فرزندان خود را با هدف تعلیم و تربیت قرآنی به آنها میسپارند.
آموزش نامطلوب، مسئله ثانویه مهدهای قرآنی
چینیفروش گفت: ممکن است داشتن هدف اقتصادی از آموزش قرآن در تعداد کمی از مهدهای کودک رایج باشد، اما آن دسته از مهدهایی که هدف درستی هم دارند در موضوع دوم، یعنی آموزش صحیح دچار مشکل هستند و آموزشهای متناسب با شرایط سنی کودکان به خوبی انجام نمیشود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت مباحث تعلیم و تربیت در جامعه ادامه داد: موضوع تعلیم و تربیت بحث پیچیدهای است، به طور طبیعی هرکسی نمیتواند در این زمینه موفق باشد مگر اینکه شرایط لازم و روشهای انجام کار را فراگرفته باشد.
وی افزود: باید تحقیقی درباره کودکانی که به مهدهای قرآنی میروند انجام شود، آیا قرآن را یاد میگیرند و آیا این آموزش نتیجهای در مقاطع تحصیلی بعدی آنان دارد؟ آیا این آموزش قرآنی در مراحل مختلف تحصیل و تربیت کودکان اثرگذار است و نتیجهای مناسب به ما میدهد یا خیر؟ متأسفانه هنوز چنین تحقیق و بررسی انجام نشده است.
اهمیت توجه به تواناییهای روانی کودکان در موضوع آموزش قرآن
چینیفروش، شناخت شرایط سنی و روانی کودکان در آموزش قرآن را مهم دانست و اضافه کرد: مربیان مهدهای قرآنی ممکن است برخی روشها مانند روش آموزش قرآن را در سطحی فراگرفته باشند، اما روش برخورد و تربیت کودکان را نمیدانند، به لحاظ روانی شرایط سنی کودکان را نمیشناسد و به نیازها و تواناییهای کودکان آشنایی ندارد.
وی با اشاره به نوعی تقسیمبندی در مسیر آموزش قرآن به کودکان، گفت: در گامِ اولِ آموزشِ قرآن به کودکان باید توانایی فهم و درک کودکان از موضوعات قرآنی را بدانیم، در گام بعد باید موضوع مورد درک کودک را به شیوهای که بتواند به ذهن بسپارد، آموزش دهیم.
این استاد دانشگاه بیان کرد: گاهی آموزش در مهدهای قرآنی با اجبار همراه است، مربیان هم مجبور به آموزش مقدار مشخص شده هستند، این کار شاید سطح دانش قرآنی کودک را افزایش دهد و برای مثال کودک ما خوب قرآن بخواند، اما هیچ علاقه و عشقی در این آموزش نسبت به قرآن و تعالیم قرآنی در دل کودک ایجاد نمیکند زیرا این آموزش در مهدکودک همیشه با اجبار همراه بوده است و ممکن است حتی در سنین بالاتر رابطهای همراه با تنفر بین کودک و فعالیتهای قرآنی ایجاد کند.
کودکان، توانایی درک برخی آموزشهای قرآنی را ندارند
عضو جامعه قاریان قرآن مشهد اظهار کرد: ارائه آموزشها و تدوین محتوای درسی در مباحث قرآنی برای کودکان باید با توجه به تواناییهای روانشناختی انجام پذیرد، موضوعات درسی مثل قیامت، معاد و برزخ که فرزندان ما در سنین کودکی درکی از آن ندارند، نتیجهای برای آموزشهای قرآنی در مهدکودک نخواهد داشت.
چینیفروش اضافه کرد: اگر بخواهیم از فعالیت مهدهای قرآن، نتیجه مطلوبی بگیریم واین مهدها شکل مناسبی به خود بگیرند، حتماً باید یک متولی خاص و واحدی داشته باشند، ممکن است هر یک از نهادهای قرآنی مثل اداره ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی و یا سایر نهادها در بخشهای مختلف بر کار این مهدها نظارت داشته باشند، اما اگر در یک سیستم یکپارچه بر فعالیت، ساماندهی و برنامهریزی مهدهای قرآنی نظارت شود، مطلوبتر است.
وی ادامه داد: در این مسیر میتوان از نیروهای متخصص آموزش دیده در مراکز علمی و تربیتی نظیر دانشکدههای علوم قرآنی و یا سایر نهادها بهره برد، زیرا این نیروها در طی تحصیل خود از آموزشهای مربوط به تدریس قرآن و اصول و روشهای تدریس قرآن بهرهمند شدهاند.
عدم حضور معلمان متخصص قرآنی، مشکل نظام آموزشی ماست
این استاد دانشگاه گفت: یکی از مشکلاتی که نظام آموزشی ما در بحث آموزشهای قرآنی با آن مواجه است، نبود معلمان و مربیان متخصص قرآنی است؛ آموزگاران و دبیران برای آموزش قرآن به دانشآموزان آمادگی لازم را ندارند، آموزش در سطح دبستان و دبیرستان بسیار با اهمیتتر از مهدهای کودک است زیرا به دلیل افزایش سطح درک افراد میتوان مفاهیم بیشتری از آموزههای قرآنی را به دانشآموزان تعلیم داد.
چینیفروش عنوان کرد: اگر سیستمی به وجود آید که همه فعالیت نهادها، حول محور مهدهای قرآنی را در یک مسیر قرار دهد، از این طریق آموزشهای لازم برای مربیان در جهت تعلیم و تربیت قرآنی مطلوب در مهدهای قرآنی در یک مجموعه واحد تعریف و اجرا خواهد شد.
نهادهای قرآنی در موضوع ساماندهی مهدکودکها به جمعبندی برسند
وی نقش نهادهای قرآنی در ساماندهی به فعالیت مهدهای قرآنی را یادآور شد و گفت: اوقاف، ارشاد و آموزش و پرورش که بیشتر در مباحث قرآنی و فعالیت اینگونه مؤسسات ورود میکنند، باید به یک جمعبندی در این مسئله برسند، هماهنگ شوند و در یک سیستم کاری به این اوضاع سامان بخشند.