نقش کلیدی اساتید قرآن در استعدادیابی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شناسایی استعداد‌های افراد، نیازمند اهتمام، پرورش از مجرای صحیح و تبدیل آن از بالقوه به بالفعل با گام‌ نهادن در مسیر صحیح و با بهره‌گیری از راهنمایی اساتید زبده این عرصه است. چیزی که نیازمند ممارست و شناخت راه‌های صحیح برای رشد و پرورش این استعداد‌ها به‌ ویژه در حوزه قرآن برای قاری و حافظ کلام الله مجید است. از این رو برپایی جلسات قرآن، توسط اساتید قرآن زبده و پیشکسوت قرآنی کشورمان، دستگاه‌های قرآنی کشور برای جهت‌دهی به پرورش صحیح این استعدادها قابل تأمل است. لذا به منظور واکاوی استعدادیابی قرآنی با هاشم روغنی، مدرس، استاد و داور مسابقات قرآن کریم به گفت‌وگو نشستیم.
هاشم روغنی، مدرس، داور و قاری بین‌المللی در خصوص ضرورت استعدادیابی در هنر تلاوت قرآن، گفت: در امر تلاوت قرآن نیز مانند سایر امور نیازمند فندانسیون خوب هستیم که این فندانسیون در تلاوت قرآن شامل صدای خوب، نفس خوب و گیرا، رعایت نکات هنری است که بعضا در صداها موجود است.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم کار حرفه‌ای در این زمینه انجام دهیم هر صدایی نمی‌تواند، قاری حرفه‌ای شود و اینجاست که باید استعدادیابی انجام شود، طبق فرموده‌ معصومین، قرآن باید با لحن و صدای خوش خوانده شود. آیا این صدای خوش را می‌توان در تمام افراد پیدا کرد؟ طبیعتاً جواب آن منفی است، همانطور که نمی‌توانیم همه را بازرگان، دانشمند، ریاضی‌دان، پزشک و ... پیدا کنیم.
این مدرس قرآن تأکید کرد: به تبع در این زمینه، اگر بتوان افرادی را شناسایی کنیم و استعدادها، صداها و هنرها و علاقه‌های نابشان را پیدا کنیم، قطعا در این زمینه موفقیت‌های سرشاری نیز نصیب می‌شود.
این داور قرآن در خصوص اینکه آیا نهاد خاصی متولی امر استعدادیابی در این حوزه است؟ عنوان کرد: خیر، نهاد خاصی متولی کشف و شناسایی و پرورش استعدادهای قرآنی در حال حاضر نیست، اما اخیراً شاهد هستیم که جوامع قرآنی با برگزاری دوره‌ها و طرح‌های خاص در این زمینه به این امر توجه و اهتمام دارند.
قاری بین‌المللی کشورمان در خصوص سنی که باید در آن به امر کشف و پرورش استعداد یک قاری قرآن توجه شود، اظهار کرد: معتقدم حدود هشت و یا 9 سالگیست که باید به این امر پرداخت چون «العلم فی الصغر کالنقش علی الحجر؛ علم در کودکی چون کنده بر سنگ». قطعا صداهای خوب در سنین بالای 20 سال نیز هستند، اما آنچه که از بچگی کار شده است، به طور یقین ماندگارتر است، لذا از کودکی در این زمینه فعالیت داشتن، بسیار مؤثرتر است.
روغنی درباره معیارهای لازم برای شناخت فرد مستعد در زمینه هنر تلاوت قرآن، اضافه کرد: صدای شفاف، صاف و زنگدار و ... که پیش‌زمینه‌های یک صدا قدرتمند و قابل انعکاس و توانمند هستند، از جمله این معیارها هستند. به عبارت دیگر صدایی ذاتا خوش صوت است این افراد به خوبی در جلسات و محافل قرآن خودنمایی می‌کنند به گونه‌ای که استاد جلسه نیز آنها را شناسایی می‌کند و لذا باید این اساتید جلسات با آنها بیشتر کار کنند، به آنها نقشه راه را مشخص کنند که چگونه کار کنند و دیگر اینکه آنها را به دیگر کلاس‌های آموزشی برای فراگیر نغمات و ... ارجاع می‌دهیم.
این مدرس قرآن در خصوص اینکه آیا تنها آموزش دادن به این افراد مستعد در زمینه صوت و لحن کافی است؟ گفت: ابتدای کار این است که اگر فردی صوت و لحن قوی داشته باشد، تجوید را فرا گیرد تا جلوه قرائت و تلاوتش بیشتر است. چنانکه خیلی از افراد هستند که دارای تجوید و وقف و ابتدای قوی هستند، اما دارای صوت و لحن ضعیفی هستند و جلوه‌ای نمی‌توانند در اجرا داشته باشند، چنانکه می‌بینید افرادی چون مرحوم عبدالباسط خوش صوت هستند که فردی به لحنش توجه نمی‌کند به عبارت دیگر دارای چنان صدای زیبا و گیرایی است که به فردی اجازه ورود و تمرکز بر لحنش را نمی‌دهد.
روغنی در خصوص میزان موفقیت طرح‌هایی چون اسوه و ... در استعدادیابی هنر تلاوت قرآن و نقش مسابقات قرآن در این زمینه، اظهار کرد: مسابقات، عامل پیدا کردن نخبه قرآنی است، هنگامی که در مسابقات، متسابقانی از دیگر استان‌ها حضور دارند، قطعا گرد آمدن نخبه‌های قرآنی استان‌ها است.
قاری بین‌المللی کشورمان درباره اینکه چه میزان جای خالی آکادمی قرآن در این زمینه احساس می‌شود، بیان کرد: اگر این آکادمی در عرصه استعدادیابی هنر تلاوت قرآن، تأسیس و راه‌اندازی شود، خوب است. اما به نظر می‌رسد به دلیل هزینه‌بر بودن، این امر محقق نشود.
وی در خصوص اینکه در کشورهایی چون مصر که در تلاوت قرآن صاحب سبک بوده‌اند به مقوله استعدادیابی چگونه پرداخته می‌شود؟ تصریح کرد: در این کشورها نیز مراکزی دارند که پس از شناسایی این افراد با برنامه‌ریزی روی آنان کار می‌کنند واستعداد آنها را رشد و پرورش می‌دهند. بعضا نیز استودیوهایی هستند که با آنها برای ضبط تلاوت‌هایشان قرارداد منعقد می‌کنند و صداهای آنها را پالایش می‌دهند و قطعا کنار اینها اساتیدی هستند که ایراد آنها را برطرف می‌کنند و از دیگر سو محافل قرآن زیادی در این کشور است که دارای مخاطبان و طالبان زیادی است که موجب رشد و پرورش این قاریان می‌شود.
روغنی در پایان عنوان کرد: در حوزه قرآن اگر بخواهیم کار کنیم می‌گویند «بی‌مایه فطیر است» حال این مایه را یا باید مردم، تبرعا دهند و یا دولت جمهوری اسلامی باید این کار را انجام دهد و یا هر دو این کار خیر را انجام دهند، کاش افرادی که داری تمکن مالی هستند هفته‌ای یکبار کرسی تلاوت قرآن را برپا کنند و به آن قاری نیز مبلغی را هدیه دهند اما خود قاری مبلغی را با میزبان طی نکند چون این دون از شأن قرآن است.