نسخ فهرست نشده‌ و موزه‌ای که فقط نام قرآن را یدک می‌کشد

موزه ملی قرآن کریم از جمله موزه‌هایی است که آثار ارزشمندی از قرآن کریم را در خود جای داده است. یکی از موضوعاتی که مورد نظر کارشناسان و مسئولان مراکز این آستان مقدسه و البته در قالب گلایه مطرح می‌شود آن است که این آثار فقط در قاب شیشه‌ای جای داده شده‌اند و استفاده دیگری از آنها صورت نمی‌گیرد. در صورتی که بسیاری از این نسخ خطی قرآن که در موزه جای داده شده‌اند و البته نمونه‌های مشابه فراوانی از آنها را می‌توان در دیگر موزه‌ها مشاهده کرد،‌ دچار همین آسیب هستند که اگر در طول مدت زمان دچار فرسودگی و نیازمند مرمت نشوند، شاید تنها ثمره آنها از موجودیت، نگاه بازدیدکننده‌ای است که گاهی به این موزه‌ها مراجعه می‌کنند.
در همین راستا،‌علی آسترکی، مسئول گنجینه قرآن حرم حضرت فاطمه معصومه(س) یادداشتی درباره بازدید از موزه ملی قرآن نوشته است که از نظرتان می‌گذرد؛

نمی‌خواهم مثبت‌نگر نباشم و منفی‌بافی کنم؛ این موزه نقاط قوت زیادی هم دارد از جمله کتابخانه تخصصی آن که از فرط بی‌مخاطب بودن، روی همه کتاب‌های آن لایه‌ای از خاک نشسته است. هنوز فهرست و لیستی از کتاب‌ها تهیه نشده است، اما قرآن‌های چاپی قابل توجهی در این مکان وجود دارد.

مانده‌ام حیران که این موزه چرا با داشتن حداقل 20 نیروی فعال تا این میزان راکد و بی‌روح است؟ از تاریخ چاپ کتاب‌ها معلوم است خرید جدید نداشته‌اند. به دیدن قرآن‌های چاپی که رسیده‌ایم، همراهان عزیز می‌گویند برویم! من که دلم نمی‌خواهد آنجا را ترک کنم، به شوخی به مدیر می‌گویم «حضرت امیر! امکان اسکان یکی، دو شبه در کتابخانه نیست؟» می‌گوید «لا، جا دارد یکی، دو روز برای دیدن قرآن‌های چاپی این موزه وقت گذاشت.»

در بخشی از کاتالوگ موزه ملی قرآن کریم تهران آمده است: «موزه ملی قرآن کریم در حال حاضر تنها موزه تخصصی است که در بین موزه‌های کشور با قامتی افراشته سیر تحول تدریجی کتابت، تذهیب و دیگر هنرهای قرآنی را در محدوده زمانی حدود قرن چهارم هجری تا اواخر دوره قاجاریه به نمایش گذاشته و با غنای آثار خود که هر ساله نیز در حال افزایش است نیازهای پرسشگران طبقات مختلف مردمی را پاسخ می‌دهد. آنچه بر زیبایی و جذابیت این بنا می‌افزاید، فضای داخلی و نمایشی آثار، در تمامی طبقات حالت یک شمسه را دارد که در همه قرون گذشته اسلامی توسط تذهیب‌گران و هنرمندان مسلمان به عنوان نقش شاخص تزئینی در آثار به کار گرفته شده است. موزه ملی قرآن کریم در فضای سبزی به مساحت تقریبی ده هزار متر مربع قرار دارد. در زیر این فضای سبز، ساختمانی در سه طبقه با الهام از معماری ایرانی اسلامی در حدود چهار هزار متر و در نهایت زیبایی احداث شده است که موزه ملی قرآن کریم را با مجموعه متنوعی از آثار تاریخی، فرهنگی و معاصر تشکیل می‌دهد».

تصور اینکه موزه ملی قرآن، که با قامتی افراشته سیر تحول تدریجی کتابت، تذهیب و دیگر هنرهای قرآنی را در فضای سبزی به مساحت ده هزار متر مربع و در چهار هزار متر مربع ساختمانی که با الهام از معماری ایرانی اسلامی و در نهایت زیبایی احداث شده است، انتظار بسیاری را در مخاطب ایجاد می‌کند.

بازدید از این موزه در 29 بهمن امسال انجام شد. نمای ظاهری ورودی که در حال رنگ‌کاری هم بود، گیرا و دلنواز نبود. برای بازدید از موزه باید وارد یک دالان طولانی که دست‌کمی از تونل وحشت ندارد، می‌شدیم. به بخش اداری موزه هدایت شدیم، اما هر چه پیش رفتیم ورودی ساختمان را ندیدیم. دیوارنوشته‌های که به سمت بخش اداری هدایت می‌کرد، نیز رنگ و رو رفته و غیر قابل رؤیت بودند. سمت راست، ساختمان سفیدرنگی بود که بعدها متوجه شدیم متعلق به خبرگان رهبری و دفتر کار آیت‌الله جنتی است. سمت چپ ساختمانی باز هم سفیدرنگ وجود داشت که گفتند قرار بود دفتر کار آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت باشد و اکنون دفتر محسن رضایی است. از هر طرف که رفتیم راهی به دری نبردیم مجبور شدیم برگردیم و به راهنمایی باغبان مجموعه به بخش اداری راه پیدا کنیم. وردی این بخش مثل ورودی پناهگاه‌های شهری زمان جنگ بود. وارد که شدیم آنتن تلفن همراه قطع شد و شیشه تصور من از موزه ملی قرآن هم در همین اول کار ترک برداشت. مدیر موزه، روحانی جوان و خوش‌برخوردی به نام امیر لهراسبی است. شیخِ خوش‌مشرب همان اول کاری گوشی را به اصطلاح دست‌مان داد و گفت که مبادا فکر کنید اینجا موزه ملی قرآن است. وقتی ایشان از وقایع می‌گفت من شیشه تصورات مثبتم از موزه ملی را با چسب پنج سانتی‌متری امید، مثل زمان بمباران‌های هوایی چسب می‌زدم. دلم نمی‌خواست حرف‌هایش درست باشد. مثبتِ مثبت نگاه‌ می‌کردم و با خودم می‌گفتم احتمالاً چون این شیخ جوان آرمانگراست به خوبی وضع موجود راضی نیست.

مثبت‌انگارانه صحبت‌های شیخ لهراسبی این بود که اینجا قرار بوده است موزه ملی قرآن بشود، اما مسیر کامل نشده و اینجا صرفاً عنوان موزه ملی را یدک می‌کشد و از محتوای ملی خبری نیست.

انتهای پیام