انتخابات مالزی و پیروزی پیر عرصه سیاست

به گزارش ایکنا؛ عبدالرضا عالمی، دکترای مطالعات رسانه از دانشگاه «مالایا»ی مالزی و کارشناس منطقه جنوب شرق آسیا در یادداشتی اختصاصی برای ایکنا با عنوان «بررسی نتایج انتخابات مالزی 2018 و پیامدهای آن» آورده است:  روز 9 ماه می2018 (چهارشنبه 19 اردیبهشت‌ماه 97) مردم مالزی در یک انتخابات تاریخی قدرت رأی‌گیری و دموکراسی را بار دیگر تجربه کرده و بعد از شش دهه حزب حاکم«باریسان نشنال» را از قدرت خلع و قدرت را به مخالفان دولت واگذار کردند.  

«ماهاتیر محمد» سیاستمدار کهنه‌کار و رهبر ائتلاف امید (هاراپان پاکاتان) مالزی در رقابتی حساس و تاریخی توانست با رهبری احزاب مخالف  و با «سونامی رعیت»در چهاردهمین انتخابات سراسری مالزی پیروز شود.

وی در انتخاباتی که از آن به عنوان «مادر همه انتخابات» مالزی یاد شده ، توانست با کنار زدن رقیب اصلی خود نجیب تون رزاق نخست وزیر کنونی مالزی پس از 15 سال دوباره به عرصه قدرت دراین کشور بازگردد.

علاوه بر این «ائتلاف امید(هاراپان پاکاتان)» با همبستگی نیروهای مخالف دولت توانست در این پیروزی‌ تاریخی، به بیش از 60 سال سلطه حزب «آمنو» یا ائتلاف«بارسان نشنال» بر قدرت و 9 سال دوره نخست وزیری «نجیب تون رزاق» پایان دهد.

کمیسیون انتخابات مالزی از ساعت 24 چهارشنبه به تدریج شروع به اعلام نتایج انتخابات در هر یک از 13 ایالت این کشور کرد .حدود 15 میلیون نفر از  شهروندان مالزی روز چهارشنبه نهم ماه می(19 اردیبهشت‌ماه) برای انتخاب مجلس نمایندگان و نمایندگان شوراهای ایالتی به پای صندوق‌های رأی رفتند.

طبق این نتایج ائتلاف امید PH(هاراپان پاکاتان) به رهبری ماهاتیر محمد توانست 113 کرسی از 222 صندلی مجلس نمایندگان را به خود اختصاص دهد. ائتلاف حاکم BN به رهبری نجیب تون رزاق 79 صندلی، حزب مستقل پاس PAS به رهبری عبدالهادی آونگ 18 صندلی و سایر احزاب نیز 12 کرسی را به خود اختصاص دادند.

رقابت‌های بسیار نزدیک احزاب و گروه‌های سیاسی در 11 روز دوران کارزار انتخاباتی یکی از متفاوت‌ترین رقابت‌های سیاسی تاریخ این کشور جنوب شرق آسیایی را رقم زد.

به گزارش رسانه‌های مالزی در روزهای آینده  «ماهاتیر محمد» به عنوان هفتمین نخست‌وزیر مالزی معرفی می‌شود.

بر اساس اعلام ستاد انتخابات جزئیات رای احزاب مختلف در انتخابات 2018 در جدول زیر نمایش داده شده است:

در جدول زیر نیز تعداد کرسی‌های احزاب به تفکیک استان و ایالت‌های مالزی مشخص شده است.

بر اساس نتایج به دست آمده حزب ائتلاف امید PH (هاراپان پاکاتان) به رهبری ماهاتیر محمد نوانست حاکمیت هفت ایالات جوهور، ملاکا، نگری سیمبیلان، سلانگور، پراک کداح و پنانگ را در اختیار گرفته و حزب پاس (PAS) نیز همچون انتخابات گذشته حاکمیت دو استان مذهبی مالزی کلانتان و ترانگانو و حزب باریسان نشنال (BN) نیز صباح ساراواک و پهنگ را در اختیار خود نگه دارد.

این انتخابات و پیروزی احزاب رقیب تاریخی‌ترین اتفاق در طول دوره پس از استقلال مالزی است . حزب أمنو حزب حاکم شش دهه اخیر مالزی تا زمان انتخابات اخیر ، تمام تلاش خود را برای پیروزی در این انتخایات انجام داد . آمنو، قبل از انتخابات  با افزایش تعداد کرسی‌ها در مناطق سکونت حامیان خود در شرق مالزی، سعی بر سخت‌کردن بازی برای اپوزیسیون داشت.

در انتخابات پیشین نیز حزب حاکم اکثریت آرا را واگذار کرد و با تکیه بر تعداد کرسی‌ها انتخابات را برد. اپوزیسیون در آن انتخابات نجیب را متهم به جابجایی رأی‌دهندگان کرد.

اما مهمترین تغییر در زمین سیاست مالزی با افشای فساد یک میلیون دلاری نجیب، نخست وزیر و رییس حزب حاکم، رقم خورد و این اتفاق موجب شکاف، اخراج و خروج چند عضو برجسته آمنو شد.

محی‌الدین، معاون وقت نخست‌وزیر و نایب رئیس اول حزب، ماهاتیر و مخریز،  پسرش که فرماندار یکی از ایالات مالزی بود و چند عضو قدیمی از حزب جدا یا اخراج شدند و با تأسیس یک حزب به اپوزیسیون پیوستند.

ماهاتیر محمد که از چهره‌های تأثیر گذار و سنتی جناح حاکم بین سال‌های 1981 تا 2003 بود و بیش از 22 سال نخست‌وزیری چهارم مالزی را در دست داشت، به منتقدان رهبری «نجیب تون رزاق» هم حزبی سابق خود پیوست.

او هنگام ترک جناح حاکم و تشکیل ائتلاف جدید  گفت از هرگونه پیوند با حزبی که «حامی فساد تلقی می‌شود شرمگین است.»

دولت آقای نجیب با رسوایی فساد روبرو بود او به برداشت ۷۰۰ میلیون دلار از یک پروژه توسعه ملی متهم است که قویا رد می‌کرد. همچنین وی متهم به دریافت رشوه از عربستان سعودی برای تبلیغات در انتخابات پیشین شده بود.

وزارت دادگستری آمریکا نیز طی گزارشی اعلام کرده بود رسوایی مالی مرتبط با وابستگان نجیب رزاق از صندوق مالی تاسیس شده توسط وی در بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴، ۴.۵ میلیارد دلار است که ۷۰۰ میلیون دلار آن در یکی از حساب‌های بانکی نجیب رزاق محفوظ است.

ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر اسبق مالزی پس از کناره‌گیری از حزب حاکم بر این کشور، با تشکیل جنبش مردمی و ائتلاف امید(هاراپان پاکاتان) مقابل نجیب تون رزاق، نخست وزیر فعلی صف‌آرایی و  جناح مقابل دولت را در این انتخابات رهبری کرد.

ماهاتیر محمد پس از کناره‌گیری از حزب حاکم آمنو که حدود دو دهه ریاست آن را بر عهده داشت و همراه شدن با سیاسیون مخالف دولت درصدد برآمد که آخرین تلاش خود را در زندگی سیاسی برای برکناری نخست‌وزیر به کار گیرد.

رهبران طیف‌های مختلف سیاسی مالزی به جنبش مردمی علیه نجیب تون رزاق نخست وزیر این کشور جنوب شرق آسیا پیوستند که ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر اسبق مالزی زمانی که از حزب حاکم آمنو کناره‌گیری کرد، تشکیل داد.

این اتحاد سیاسی و جنبش مردمی که ماهاتیر محمد، پیر عرصه سیاست مالزی تشکیل داد باعث جمع‌شدن دشمنان سیاسی (ماهاتیر و احزاب مخالف) در محور یک موضوع و حذف نجیب از اداره دولت پس از اتهامات فساد مالی و سوء مدیریت و رهبری شد.

این ائتلاف مشتمل بر احزاب زیر است:

• احزاب «عدالت مردم» (PKR) :رهبری این حزب را همسر انور ابراهیم به عهده دارد. انور ابراهیم مشاور حزب بود و همزمان رهبر جبهه مخالفین در دوره انتخابات سابق را به عهده داشت. در سالهای قبل به دنبال تحولات داخلی حزب آمنو و اتهام فساد مالی و لواط علیه انور ابراهیم، نامبرده پس از آزادی از زندان از حزب خارج و اقدام به تشکیل حزب جدید به نام عدالت مردم کرد و پس از زندان مجدد وی، همسرش رهبری این حزب را بر عهده گرفت و در فرایند ائتلاف مخالفان در انتخابات اخیر به رهبری ماهاتیر به ائتلاف هاراپان پاکاتان ملحق گردید .
• «اقدام دموکراتیک» (DAP) غالبا به عنوان یک حزب چینی‌تبار شناخته شده است اما غیر چینی‌ها هم به عضویت آن درمی‌آیند.
• «اعتماد ملی» (Amanah) به رهبری «محمد سبو»، یک حزب انشعابی از حزب اسلامی مالزی (پاس) است.
• حزب«بومی‌تباران مالزی» حزب تازه تأسیس «ماهاتیر محمد» و محی‌الدین یاسین، معاون سابق نجیب عبدالرزاق است.

ماهاتیر گفت که رهبران احزاب با وجود تفاوت‌ها در یک هدف اشتراک نظر دارند. ما باید خودمان را از دست نجیب به عنوان نخست‌وزیر خلاص کنیم.

این اتحاد پس از  ماهها تلاش دهم ماه می2018 توانست به هدف خود خلع نجیب عبدالرزاق و به دست گرفتن دولت برسد . ماهاتیر محمد در اولین سخنرانی خود پس از اعلام نتایج گفت هدف ما نه انتقام بلکه قرار گرفتن دولت در مسیر قانون است.

از سوی دیگر در چند دهه اخیر  قدرتمندترین سازمان سیاسی در مالزی جبهه متحد ملی یا باریسان ناسیونال به رهبری نجیب عبدالرزاق ، نخست‌وزیر فعلی مالزی بود که متشکل از سیزده حزب سیاسی بزرگ و کوچک است. این جبهه قدرت دولت فدرال و بسیاری از ایالت این کشور را در اختیار داشت . بزرگترین حزب در این اتحادیه« UMNO» به رهبری نجیب عبدالرزاق است. این سازمان سیاسی در سال 1946 تأسیس شد و به قوی‌ترین جریان سیاسی در طول سالهای کسب استقلال و نیز چهار دهه پس از استقلال تبدیل گردیده است. حزب آمنو که حزب اصلی و برتر نژاد ملایو به شمار می‌رود تا قبل از انتخابات 9 می 2018  دهه ششم حکومت خود بر مالزی را می‌گذراند و در این مدت موفق شده بود بدون توسل به راه‌های خشونت‌آمیز و تنها از طریق تبلیغات و ترفندهای خاص رهبران خود، زمام امور را در قالب ائتلاف جبهه ملی در دست خود حفظ کند.

احزاب حاضر در جبهه ملی یا  باریسان ناسیونال عبارتند از:

1. UMNO (سازمان ملی ملایوهای متحد معروف به آمنو): که بزرگترين حزب در اتحاديه جبهه ملی محسوب می‌شود. این سازمان سیاسی در سال 1946 میلادی تأسيس شد و به قويترين جريان سياسي در طول سال‌هاي كسب استقلال و پس از آن تبديل گرديده است. نجیب رزاق نخست وزیر کنونی مالزی رهبری این حزب را نیز به عهده دارد و معاون و وزیر کشور وی در دولت  احمد زاهد حمیدی، قائم مقامی حزب را نیز در اختیار دارد. این حزب علاوه بر کمیته مرکزی دارای سه شاخه مهم زنان، جوانان و دختران است.
2. حزب MCA (اتحادیه چینی‌های مالزی) :  که یک حزب چینی‌تبار است. 
3. MIC   (کنگره هندی‌های مالزی):  که یک حزب هندی‌تبار است.
4. Gerakan (جنبش مردم مالزی): که اغلب چینی‌تبارها در این حزب حضور دارند. نمایندگان شعبات این حزب در چهل و دومین نشست سراسری در کوالالامپور در اکتبر 2013 در کوالالامپور تصمیم به ادامه حضور در ائتلاف جبهه ملی گرفتند هرچند که پیشنهاداتی مبنی بر خروج از ائتلاف از سوی برخی شعبات حزب مطرح شده بود.
5. PBB   (حزب بومی پوتراهای متحد ساراواک): که در ایالت ساراواک واقع در منطقه شرقی مالزی فعال است.
6. SUPP (حزب مردم متحد ساراواک).
7. SPDP (حزب دموکراتیک توسعه ساراواک).
8. PRS (حزب مردم ساراواک)
9. UPKO سازمان متحد Pasokmomogun Kadazandusun Murut) که از جمله احزاب مالزی شرقی است.
10. حزب PBS (حزب متحد صباح) در ایالت صباح واقع در مالزی شرقی فعال است.
11. حزب LDP (حزب لیبرال دموکراتیک).
12. PPP (حزب ترقی مردم) .

 ضلع سوم انتخابات

ضلع سوم انتخابات و احزاب مالزی حزب اسلامی پاس مالزی (PAS) است.

این  حزب در این انتخابات  از جمله احزاب مستقل  به شمار می‌رود . این حزب قبل از تشکیل ائتلاف امید به رهبری ماهاتیر محمد  پس از حزب آمنو بیشترین نفوذ را ميان مسلمانان ملايو به خصوص در شمال مالزي دارد. مرحوم نیک عزیز مات رهبر معنوی این حزب بود که در سال‌های گذشته درگذشت و هادی آونگ رئیس اجرایی حزب و رهبر کنونی ان محسوب می‌شود. شورای علمای حزب از مهم‌ترین ارکان حزب پاس به شمار می‌رود.

با در گذشت نیک عزیز و انتخاب مجدد عبدالهادی آونگ به عنوان رئیس حزب اسلامی مالزی در آخرین انتخابات درون گروهی این حزب، روزشمار برای جدایی و تفرقه بیشتر در این حزب و شکل‌گیری حزب جدید اسلامی آغاز شد و به رغم سیاست‌های محمد سبو و جمعی دیگر از اعضا که خواستار ادامه مخالفت با دولت مرکزی مالزی در قالب ائتلاف مخالفان بودند، عبدالهادی آونگ موافق همکاری نزدیک با حزب حاکم مالزی و تشکیل دولت اتحاد به منظور حفظ منافع مالایی‌های مسلمان و تسریع روند اسلامی‌سازی این کشور بود.

هادی آونگ، رئیس حزب اسلامی مالزی پس از پیروزی در انتخابات داخلی، از تمایل خود برای پیوستن به ائتلاف حاکم و حمایت از حزب حاکم آمنو خبر داد.  هادی آونگ در حالی خواستار پیوستن به ائتلاف حاکم مالزی شد که برخی از اعضای حزب پاس با این اقدام مخالف بودند و آن را بر خلاف اهداف سیاسی این حزب اسلامی عنوان کردند.

با وجود اختلافاتی که در درون این حزب وجود داشت، هادی آونگ با اتخاذ تصمیم خود باعث شکل‌گیری حزب جدید اسلامی در عرصه سیاسی این کشور و در نهایت محمد سبو و جمعی از اعضای این حزب به دلیل سیاست‌های هادی آونگ در نزدیکی با حاکمیت از وی جدا شدند و حزب اعتماد ملی یا امانه را به وجود آوردند .

مردم مسلمان مالزی از ابتدای استقلال این کشور دو گزینه پیش رو داشتند. یا باید بر اساس مسائل نژادی حزب آمنو یا حزب مالایی‌تباران متحد (حزب حاکم) را انتخاب می‌کردند و یا اینکه بر اساس گرایش‌های مذهبی حزب پاس را بر می‌گزیدند.

بسیاری از مردم مالزی در سال ۲۰۰۸ و هنگامی که ائتلاف مخالفان از ترکیب حزب پاس، اقدام دموکراتیک و عدالت مردم تشکیل شد، با توجه به اینکه این ائتلاف عدالت اجتماعی – اقتصادی و نظارت خوب و با کیفیت را مورد تأکید قرار داده بود، در انتخابات پیشین به آن رأی دادند.

بسیاری از مردم این کشور همچنین حزب اسلامی مالزی را بر این اساس که با ورود به یک ائتلاف چند نژادی صداقت خود را در تعهد به چشم‌اندازی هایی که بر پایه مذهب نیست و مشکلات موجود در عرصه سیاسی – اجتماعی مالزی نیازمند چند صدایی است، به اعضای این حزب رأی دادند.

اما گرایش‌ها و اهداف مذهبی حزب اسلامی مالزی از قبیل اجرای قانون حدود، حداقل در برخی ایالت‌های این کشور در زمان فعلی، بذر اختلافی بود که از ابتدای تشکیل ائتلاف مخالفان دولت مالزی در خاک این ائتلاف ریشه دواند.

در واقع سران حزب اسلامی مالزی از جمله هادی آونگ، تحقق اهداف مذهبی خود را در کنار حزب مالایی ‌یاران متحد قابل تحقق‌تر می‌داند تا اینکه در کنار حزب اقدام دموکراتیک مالزی که بیشتر اعضای آن چینی‌ها هستند، قرار گیرد و بخواهد نسبت به اسلامی‌شدن مالزی اقدام کند.

از سوی دیگر محمد سبو نیز با تشکیل حزب اعتماد ملی و ائتلاف مجدد با سایز احزاب اپوزیسیون شرایط جدیدی را برای احزاب مخالف دولت ایجاد کردند.

هر چند هادی آونگ نیزدر استانه انتخابات ضمن عدم ائتلاف با دو ائتلاف بزرگ امید و باریسان نشنال به صورت مستقل در انتخابات حضور یافت .

پیامدها و چالش‌های پیروزی مخالفان 

پیروزی مخالفان دولت مالزی پس از شش دهه مالزی را با چالش‌های جدیدی مواجهه می‌کند .هر چند ماهاتیر محمد نخست‌وزیر باتجربه مالزی درسخنرانی پس ازپیروزی بیان کرد که وی تنها  برای دو سال آینده در سمت نخست‌وزیری باقی خواهد ماند و تلاش خواهد کرد که با عفو پادشاهی برای انور ابراهیم و انتخاب او به عنوان عضو پارلمان شرایط نخست‌وزیری او را بعد از خود ایجاد کند.

قطعا دولت جدید در  سیاست داخلی با چالش‌های بسیاری همچون استفاده از نیروهای مخالف و هماهنگی با نیروهای قدیم و اصلاح ساختارهای اداری و مالی مواجهه خواهد شد.

ساختار کهنه و وابسته دولت به حزب آمنو و ترمیم این ساختار با حضور احزاب جدید و همچنین مقابله با اقلیت قدرت‌مند آمنو در ادامه مسیر و چگونگی تعامل با حزب پاس به عنوان یک حزب ریشه‌دار اسلامی  از چالش‌های اولیه دولت است.

 در حوزه بین‌الملل دولت قدیم مالزی به عنوان یک دولت وابسته و مطیع سیاست‌های عربستان شناخته می‌شد و در حوزه منطقه‌ای نیز به عنوان یک دولت منفعل در مقابل سیاست‌های چین و آمریکا بود.

با حضور ماهاتیر محمد به عنوان یک فرد با تجربه و مستقل قطعا تأثیرگذاری مالزی در حوزه بین‌الملل جهان اسلام و منطقه «آ سه آن»  مستقلانه‌تر و بیشتر خواهد شد .

کاهش نفوذ عربستان و تعامل با ایران

پیش بینی می‌شود دولت جدید از نفوذ عربستان در مالزی به عنوان حیاط خلوت این کشور بکاهد و در سیاست‌های منطقه جهان اسلام مستقلانه‌تر تصمیم‌گیری کند.

حضور احزاب و جریانات مالایی مستقل و نگاه ویژه ماهاتیر در ارتباطات با کشورهای اسلامی و ایران  ، در تعاملات مالزی با ایران  در قیاس با حزب آمنو دورنمای مثبت‌تری در ارتباطات دیده می‌شود.

 نتایج این انتخابات و استقبال فرهیختگان و مردم مالزی از نتایج آن فضای روشن‌تری را برای فرهنگ، اقتصاد، سیاست داخلی و خارجی مالزی در آینده نشان می‌دهد.

انتهای پیام