چرایی حواشی چندسال اخیر مسابقات تواشیح

طی سال‌های گذشته، مسابقات همخوانی و همسرایی قرآن کریم با حاشیه‌های فراوانی مواجه شده و هر سال شاهد اعتراضات گسترده گروه‌های تواشیح نسبت به آیین‌نامه این مسابقات و شکل برگزاری آن بوده‌ایم، اعتراض‌هایی که باعث شده طی این سال‌ها اصل مسابقات تواشیح به حاشیه رانده شده و حاشیه‌ها باشد که میدان‌داری کند، حاشیه‌هایی که به نظر می‌رسد در نبود برنامه‌ریزی دقیق و آینده‌نگرانه عامل اصلی شکل‌گیری آنها بوده و تغییرات جدی مسئولان مسابقات در دوره اخیر که بسیاری از آن خواسته گروه‌های تواشیح نیز بوده نتوانسته است مانع از اعتراضات جدی خانواده تواشیح شود.
گروه‌های تواشیح در سالیان اخیر خواستار تغییر روندی بوده‌اند که طی آن گروه‌های تواشیح در استان‌های دارای امکانات بیشتر و استان‌های محروم از امکانات، رقابتی عادلانه داشته باشند. خواسته‌ای معقول و معمول که جزء اصول اولیه هر رقابتی به نظر می‌آید. بعد از این درخواست‌ها و اعتراضات گروه‌های تواشیح و نیز با پیگیری‌های رسانه‌ها سرانجام مسئولان برگزاری مسابقات بنای تغییرات در نحوه برگزاری مسابقات را گذاشتند و در دوره اخیر که مرحله مقدماتی آن طی روزهای گذشته برگزار شد، آثار، براساس یک فرآیند یکسان وارد رقابت مقدماتی شوند.
در واقع در این تغییر رویه، مرکز امور قرآنی تمهیدی در نظر گرفته که تمامی گروه‌های تواشیح با حضور یک هیئت ناظر و با امکاناتی که آن گروه همراه خود دارند، به ضبط اثر بپردازند تا گروه‌ها با شرایطی یکسان نسبت به ضبط اثر و ارسال به مسابقات اقدام کنند.
با اینکه انتظار می‌رفت تغییرات صورت گرفته که بخشی از آن خواسته گروه‌های تواشیح در سال‌های گذشته بود، راه را بر هرگونه اعتراضی ببندد، اما این انتظار تنها تا قبل از اعلام نتایج این مسابقات اعتبار داشت؛ چرا که بعد از اعلام نتایج بود که همه چیز به یکباره به هم ریخت و اعتراضات گسترده‌ای از جانب برخی گروه‌های تواشیح - که عمدتاً بازمانده‌هایی از مرحله نهایی بودند - به دنبال داشت.
نبود آینده‌نگری
اعتراضاتی که اگرچه می‌توانست بهتر و به دور از جوسازی‌های حاشیه‌ساز شکل بگیرد، اما گویی اراده‌ای به دنبال این است که مسابقات تواشیح هر سال به این سمت برود... هرچند مشخص نیست این اراده از چه جانبی مدیریت می‌شود، اما رسیدن به سرشاخه‌های آن چندان سخت نخواهد بود. البته اگر برخی اتفاقات چند سال اخیر که در حوصله این نوشتار نیست، در کنار هم قرار گیرد.
از حاشیه‌های سال‌های گذشته بسیار گفته شده اما حاشیه‌های امسال می‌توانست شکل نگیرد، اگر مدیریتی آینده‌نگرانه در میدان مسابقات حضور می‌یافت. با تمام این وجود در حالی حاشیه‌های مسابقات تواشیح امسال وارد سومین سال خود می‌شود که گروه‌های تواشیح پیش از هر چیز به این موضوع که مسابقات تواشیح روی یک دور بی‌ثباتی افتاده و هر سال شاهد اتفاقات و تغییراتی جدی در اجرای آن هستیم، معترض هستند. همین باعث شده تا گروه‌ها را به نقد مسابقات و دامن زدن به حاشیه‌ها بیشتر ترغیب کند.

تغییرات مثبتی که دیده نشد
هرچند مسابقات امسال تغییراتِ در ظاهر مثبتی داشته است، اما برخی موارد باعث شده تا حاشیه‌ها بیش از مسابقات به چشم بیاید. در ادامه نگاهی گذرا به برخی عوامل به وجود آمدن این حاشیه‌ها انداخته‌ایم. حاشیه‌هایی که در صورت ادامه‌دار بودن می‌تواند ضربات سختی را به بدنه تواشیح که در حال جان گرفتنی دوباره است، وارد کند.
اولین موردی که آتش اعتراضات به مسابقات را تندتر از هر دوره دیگری کرد، حضور برخی داوران در تیم داوری مسابقات بود. داورانی که گفته می‌شود کار آهنگسازی گروه‌های تواشیح را انجام داده‌اند و همین باعث شده تا گروه‌ها را به اعتراض بیشتر از گذشته ترغیب کند.
مسئولان برگزارکننده مسابقات با توجه به سابقه‌ای که از حاشیه‌های سال‌های گذشته در حافظه خود داشتند، می‌توانستند با اندکی برنامه‌ریزی از این حاشه به راحتی جلوگیری کنند، هرچند که به زعم برگزارکنندگان وجود این داوران در نتایج، کوچکترین اثری نداشته باشد، اما گروه‌های حذف شده از این سهل‌انگاری برگزارکنندگان «پیراهن عثمانی» ساخته‌اند تا امسال نیز مسابقات بر دور از حاشیه و اعتراض بچرخد.

ارفاق‌هایی که به‌موقع لحاظ نشد
در حالی در آیین‌نامه مسابقات تأکید شده است که در صورت کسب حد نصاب باید 15 گروه به مرحله بالاتر صعود کنند، اما امسال تیم داوری تنها 12 گروه را دارای شرایط صعود به مراحل بالاتر دانستند تا همین موضوع یکی دیگر از علت‌های اعتراضات به مسابقات و بیشتر به حاشیه راندن آن باشد.
در سابقه مسابقات بارها دیده شده است که هرگاه گروه‌ها یا افرادی که نمره‌ای نزدیک به حدنصاب کسب کرده‌اند، با ارفاقی که بیشتر جنبه انگیزه‌بخشی به دنبال داشته است، همراه با دیگر گروه‌ها به مراحل بالاتر صعود کرده‌اند؛ اما ظاهراً در این دوره از مسابقات تواشیح، خبری از این ارفاق‌ها نبوده و حتی سخت‌گیری‌های بیشتری بر روی آثار و نمره‌دهی صورت گرفته است. داوران البته با یادآوری برگزارکنندگان مسابقات می‌توانستند قبل از اینکه اعتراضی صورت گیرد و نتایجی اعلام شود این ارفاق‌ها را لحاظ کرده و گروه‌های دارای امتیاز نزدیک به حد نصاب را جزء راه‌یافتگان به مراحل بالا اعلام کنند، تا راه برای هرگونه اعتراض و حاشیه‌سازی بسته شود.
بنابر این جا داشت هیئت داوران با توجه به سوابق قبلی مسابقات تواشیح که همیشه توأم با حاشیه بوده است، در این دوره نیز سوابق قبلی را لحاظ کنند تا هم تعداد گروه‌های راه‌یافته به دور نهایی به تعداد مورد تأکید در آئین‌نامه برسد و هم راه بر اعتراضات احتمالی بسته شود.

ابهامات آیین‌نامه‌ای
ابهام آیین‌نامه‌ای در نحوه امتیازدهی برخی آیتم‌ها از دیگر عوامل شکل‌گیری اعتراضات این دوره از مسابقات بوده است. ابهاماتی که اگر همراه با توضیحات و تفاسیری از سوی هیئت داوران و مسئولان فنی مسابقات بود، بدون شک این روزها شاهد بخشی از اعتراضات نبودیم.
هرچند برخی اعضای هیئت داوران این دوره از مسابقات پیش از این به حاشیه‌هایی از این دست پاسخ داده‌اند، اما مسئولان برگزارکننده مسابقات می‌توانستند با به حداقل رساندن چنین مواردی، آینده‌نگری کرده و بهانه‌ها برای اعتراضات را به صفر نزدیک کنند.

خروجی حاشیه‌ها؛ تعطیلی مسابقات
آینده‌نگری‌ای که اگر نباشد، به طور حتم هزینه‌زا بوده و نبود آن در چند دوره اخیر مسابقات تواشیح باعث شده تا این روزها شایعاتی بین قرآنیان، گروه به گروه بچرخد که «دست‌هایی به دنبال تعطیلی مسابقات تواشیح است».
یادداشت از تیمور کاکایی

انتهای پیام