محتکر؛ هم‌ردیف کافر

به گزارش ایکنا از لرستان، وقتی‌که در یک جامعه شرایط طوری رقم می‎خورد که مشکلات اقتصادی دامن‌گیر مردم می‎شود در چنین شرایطی لازم است تک‌تک افراد آن جامعه خود را در رفع مشکلات سهیم بدانند نه این‌که هر کس همت و توانش را به‌کار بگیرد که در شرایط به‌وجود آمده نهایت بهره‌بری و سود و منفعت را عاید خود سازد چرا که همواره در دین مقدس اسلام تاکید بر این بوده که مردم باید در شرایط سخت کمک‌حال یکدیگر باشند.
امروزه متاسفانه با توجه به تحریم‌هایی که کشور اسلامی ما با آن مواجه است اوضاع اقتصادی کشور تا حدود زیادی با مشکل مواجه شده و این باعث شده که قشرعظیمی از مردم که قشر ضعیف جامعه محسوب می‏‌شوند با مشکلات عدیده‌ای مواجه شوند و در مقابل برخی از افراد نیز با توجه به شرایط به‌وجود آمده هر روز وساعت و لحظه دارایی‌شان افزون‌تر شود.
البته مردم کشور ما با توجه به این‌که دوران جنگ تحمیلی را نیز طی کرده‌اند تا حدودی همواره توانسته‌اند بر مشکلات فائق بیایند و همواره موفق شده‌اند خود را با شرایط وفق دهند اما در این بین تجار و کسبه و بازاریان نیز باید در کسب و کار خود مراعات حال قشر ضعیف جامعه را بکنند و از شرایط پیش‌آمده در راستای پُِر کردن جیب خود بهره‌برداری نکنند چراکه در جامعه ما خانواده‌هایی هستند که واقعاً در شرایط مالی بسیار سختی قرار دارند و اضافه شدن حتی یک ریال به مواد غذایی یا پوشاک و مایحتاج اولیه زندگی می‎تواند باری بسیار سنگین بر دوش آن‌ها باشد.
شاید هر یک از ما اولین درس‎هایی که راجع‌به اخلاق کسب و کار شنیده باشیم مربوط به همان کتب پایه ابتدایی باشد و داستان مربوط به قحطی در زمان پیامبر و این‌که شخصی گندم‌هایش را برای سود بیشتر احتکار کرد و وقتی خبر به پیامبراکرم(ص) رسید او را از این کار منع کرد و این می‎رساند که نباید تجار و کسبه ما به‌خاطر سود بیشتر مایحتاج مورد نیاز مردم را احتکار کنند به این امید که در آینده آن‌را به قیمت بیشتری بفروشند.
احتکار عبارت است از کاهش دادن یا متوقف کردن جریان توزیع کالا توسط همه یا برخی از فروشندگان به‌طور موقت. این اقدام فروشندگان با توجه به وضع بازار و به‎ویژه تقاضای تحریک شده خریداران به‌‌منظور بالا بردن قیمت و درآمد حاصل از افزایش قیمت کالا صورت می‌گیرد.
احتکار آن است که کسی آذوقه مردم را در هنگام گرانی، خریداری و آن‌را نگهداری کند تا به‌علت مضیقه و سختی به قیمت گزاف به فروش رساند.

ایجاد بازار سیاه نتیجه احتکار
باید توجه داشت که معیار در احتکار حرام ایجاد بازار سیاه است به‌گونه‌ای‌که موجب تضییق و دشواری مردم مسلمان فراهم گردد وگرنه در موارد فراوانی‌که عرضه بی‌رویه کالا چه‌بسا موجب تضییع و اتلاف ما گردد، نه تنها حرام نیست، بلکه از جهاتی منطبق با موازین عقلایی است.
البته متاسفانه یک عادت خیلی بد در بین جامعه ما وجود دارد که هرچه چیزی گران‌تر می‏شود و یا کمیاب‎تر تقاضا برای آن بیشتر می‏شود و این مسئله باعث می‎شود برخی از کسبه و تجار و بازاریان از این عکس‎‌العمل مردم به نفع خود استفاده و بهره‌برداری کنند و قیمت یک کالا را چندین برابر کنند همان وضعیتی که امروز در بازار سکه، طلا و ارز شاهد آن هستیم.
متاسفانه با وجودی‌که جامعه ما یک جامعه اسلامی است و مردم ما پیرو مکتب مقدس اسلام هستند به‌ندرت شاهد هستیم اخلاق و آداب اسلامی در کسب و کار و تجارت مدنظر باشد و این مسئله باعث شده که کسب و کارهای ما حلال نباشد و این حرام بودن کسب و کار و در نتیجه لقمه حرام تاثیر منفی بر فرزندان ما خواهد داشت که می‎تواند لطمات جبران‌ناپذیری به‌دنبال داشته باشد.
امروزه که بسیاری از مردم تجمل‌گرا شده‌اند و پول جای بسیاری از اخلاقیات را در جامعه گرفته است دیگر کمتر فروشنده و کسبه‌ای پیدا می‎‏شود که دنبال سود بیشتر و بیشتر نباشد و همین باعث شده معنویت و اخلاق از بازار ما رخت بربسته و جای خود را به سود بیشتر، سود بیشتر و سود بیشتر بدهد.

آیات قرآن در رابطه با احتکار
در آیه یک و دو سوره همزه در رابطه با احتکار آمده است: «وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ؛ وای بر هر نکوهش‌گر عیب‌جوی، آن‌که مالی را گرد آورده و می‌شمارد» همچنین در آیات یک و دو سوره تکاثر آمده است: «أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ؛ شما را فزونی جستن (در اموال و نسب) مشغول گردانید، تا این‌که قبرها را زیارت کردید (وارد قبر شدید و دستان از دنیا و زینت‌های او کوتاه شد».
خداوند متعال همچنین در آیه 34 سوره توبه با این مضمون «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ» می‌فرماید: «کسانی را که از زر و سیم گنج می‌سازند و آن‌ها را در راه خدا خرج نمی‌کنند، به عذابی دردناک مژده ده».
همچنین پیامبر اکرم(ص) در حدیثی می‌فرمایند: «هر کس گندمی را به قصد گران شدن آن، 40 روز احتکار کند، از خدا بری و خدا از او بری است» و نیز امام علی(ع) درباره زیانی که محتکر به دنیا می‌زند، می‌فرمایند: «مردم را از نعمت محتکر بهره‌ای نیست» و در حدیث دیگری می‌فرمایند: «این (احتکار کالاها و چیزهای مورد نیاز جامعه)، برای همه مردم زیان دارد».
امام علی(ع) در عهدنامه مالک اشتر می‌فرمایند: این(احتکار)، ننگی است برای والیان(عوامل حاکمیت).امام علی(ع) همچنین در احادیثی فرمودند: «رنج رساندن به مردم از راه احتکار، از خصلت‌های مردم جاهل است.احتکار، رذیلت ( پستی) است.احتکار، خصلت فاجران است».
همچنین امام موسی کاظم(ع) به روایت از پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «اگر بنده‌ای به‌عنوان «دزد» به نزد خدا رود، در نزد من بهتر است تا به‌عنوان «محتکر» که 40 روز ارزاق را احتکار کرده باشد».
پیامبر اکرم(ص) در خصوص عذاب محتکران در آخرت می‌فرمایند: «نگاهی به دوزخ افکندم دره‌ای دیدم که می‌جوشد،( به مالک دوزخ) گفتم: ای مالک! این دره جای کیست؟ گفت: جای سه گروه: محتکران، اشخاص دایم‌الخمر و دلالان زنا» هم‌چنین در روایت است که «محتکر هم‌ردیف با کافر است».

انتهای پیام