ماهیت قیام عاشورا رسانه‌ای و فرهنگی است نه نظامی/ تشریح راهبردهای تبلیغاتی جبهه حسینی و یزیدی
گروه سیاسی ــ مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تشریح ابعاد جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی حکومت یزید و امام حسین(ع) در مقابل یکدیگر گفت: قیام‌های صورت گرفته پس از قیام عاشورا که بر مبنای اگاهی‌بخشی امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) شکل گرفت نشان داد که ماجرای کربلا، ماجرای جنگ، نبرد سخت و نظامی و مبارزه دو لشکر نیست بلکه ماهیت فرهنگی و رسانه‌ای دارد به نوعی که تا صدها سال پس از آن، قیام‌های عمده و اساسی رخ داده در جهان اسلام متأثر از قیام امام حسین(ع) بوده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین سیدسجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره رویکرد و استراتژی امام حسین(ع) برای مقابله با حکومت نامشروع یزید و توجه ایشان به بسترسازی فرهنگی برای قیام و حضور فعالانه در میدان جنگ رسانه‌ای علیه بنی امیه گفت: قضیه کربلا و قیام عاشورا بیش از آنکه وجهه نظامی و جنگی داشته باشد بیشتر به تعبیر امروز، جنبه رسانه‌ای داشت. بنی امیه و حکومت یزید در این حوزه، اقدامات زیادی به لحاظ جنگ روانی و تحریف شخصیت‌ها انجام دادند و توانستند فضای عمومی را به دست گرفته و ماجرا را در کربلا بدان گونه به پیش ببرند.
خارجی معرفی شدن امام حسین(ع) نتیجه جنگ رسانه‌ای دشمن بود/ کوفیان از ترس لشکر خیالی مسلم را رها کردند
وی ادامه داد: به عنوان نمونه مشاهده می‌شود آنقدر فضای جنگ روانی دشمن شدید است که از امام حسین(ع) و خاندان ایشان، به عنوان نوادگان پیامبر اکرم(ص)، با نام «خارجی» و خروج‌کنندگان از دین پیامبر(ص) یاد می‌شود و مردم شام به این شکل با اسرای کربلا روبرو می‌شوند. یا وقتی در کوفه مسلم بن عقیل مردم را دور خود جمع می‌کند دشمن با تاکتیک‌‌های جنگ رسانه‌ای و روانی، مانند شایعه، رعب‌افکنی و تفرقه‌افکنی، به گونه‌ای عمل می‌کند که مردم کوفه قبل از اینکه سپاهی از شام وارد کوفه شود عملا دور حضرت مسلم را خالی می‌کنند و متفرق می‌شوند در حالی که هیچ اتفاقی نیفتاده بود و در حالی که عبیدالله بن زیاد هست و مسلم هم حضور دارد اما مردم از ترس احتمال جنگ، لشکر خیالی و امکان نابودی از اطراف مسلم متفرق می‌شوند و او را تنها می‌گذارند.
حجت‌الاسلام ایزدهی اظهار کرد: این جنگ رسانه‌ای آنقدر قدرتمند عمل می‌کند که حکومت یزید همین مردم کوفه را که عملا به دنبال بیعت با امام حسین(ع) بودند به سوی جنگ با امام حسین(ع) گسیل می‌دارد. این نکات بسیار تامل برانگیز است به خصوص اینکه وقتی صحنه مبارزه به خوبی مطالعه شود می‌بینیم که لشکر کفر یا لشکر مسلمان شام با امام حسین(ع) نجنگید بلکه لشکر مسلمان کوفه به جنگ با امام حسین(ع) برخاست که دلیل عمده آن همین جنگ رسانه‌ای و عملیات روانی دشمن بود.
تشریح راهبرد رسانه‌ای تقابلی و تهاجمی امام حسین(ع)/ مکه و موسم حج؛ بهترین مکان و زمان برای آگاهی‌بخشی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در خصوص اقدامات رسانه‌ای و فرهنگی امام حسین(ع) هم در مقابله و هم در تهاجم به دشمن گفت: امام حسین(ع) وقتی بیعت با یزید را نمی‌پذیرند و از مدینه خارج می‌شوند به تنها جایی که برای رفتن فکر می‌کنند مکه و آن هم در موسم حج است. زیرا آنجاست که مردم از قبایل و طوایف مختلف حضور دارند و جمع می‌شوند. طبیعتا اگر اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و روشنگری ماهیت فاسد یزید و حکومت بنی‌امیه نبود و انحراف عظیم در اسلام پس از پیامبر(ص) برای مردم تبیین نمی‌شد و ضرورت بازگشت به اسلام محمدی برای جامعه بیان نمی‌شد قیام امام حسین(ع) در کربلا نمی‌توانست دستاورد بزرگی داشته باشد.
وی تأکید کرد: لذا امام حسین(ع) مکه را برای حضور خود انتخاب می‌کنند و هم با توده مردم به طور مفصل صحبت می‌کنند و هم با نخبگان جامعه به بحث می‌نشینند و اذهان را روشن می‌سازند تا اگر بعدا اتفاقی افتاد این افراد در فضای اهداف قیام و شناخت ماهیت دشمن قرار بگیرند. علاوه بر این امام حسین(ع) در مکان‌های مختلفی که در طول سفر رفتند خطبه خواندند و نه فقط برای دوستان بلکه برای دشمنان نیز صحبت کردند و تا روز و ساعات آخر بحث امام حسین(ع) اگاهی‌بخشی و فهماندن جریان حق و باطل برای مردم بود.
حجت‌الاسلام ایزدهی عنوان کرد: درست است که ماجرای کربلا به شهادت امام حسین(ع) و یارانش منجر شد ولی چون حضرت به لحاظ رسانه‌ای فضا را مهیا کرده بودند، تازه بعد از قیام عاشورا این بعد رسانه‌ای قیام، توسط حضرت زینب(س) و سایر اسرا خودش را نشان می‌دهد و انها رسالت اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به مردم را انجام می‌دهند و این اطلاع‌رسانی را محدود به شهادت امام حسین(ع) نمی‌کنند بلکه در سطح کلان‌تر، مسئله انحراف و تمایز دو جریان حق و باطل را تبیین می‌کنند. این جریان رسانه‌ای امام حسین(ع) در قالب حضرت زینب(س) و سایر اسرا آنقدر به خوبی آگاهی‌بخشی می‌کند که مردم کوفه منفعل شده و متوجه می‌شوند واقعیت ماجرا چه بوده است و از همین کوفه بود که قیام توابین و مختار و سایر قیام‌ها علیه بنی‌امیه شکل می‌گیرد.
عضو هیئت علمی گروه فقه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآور شد: این جنگ رسانه‌ای حتی در داخل شام که سخت‌ترین دشمنان اهل بیت(ع) حضور دارند، نیز ادامه می‌یابد و اسرا شامیان را در مجلس یزید وادار به گریه و انابه و پشیمانی می‌کنند و حتی در نقلی یزید هم اعلام پشیمانی می‌کند و می‌گوید من نمی‌خواستم چنین اتفاقی بیفتد. براین اساس ماجرای کربلا، ماجرای جنگ، نبرد سخت و نظامی و مبارزه دو لشکر نیست بلکه ماهیت فرهنگی و رسانه‌ای دارد. در این جنگ نظامی مشخص است که که 72 نفر در مقابل یک لشکر عظیم نمی‌توانند دوام بیاورند اما چون ذات این مبارزه، نظامی نیست و فرهنگی و رسانه‌ای است معلوم می‌شود که امام حسین(ع) در این مبارزه پیروز شد و توانستند افکار اقشار مختلف مردم اعم از قشر خاکستری و نخبگان، را به سمت اهداف و رسالت قیام سوق دهند.
وی اضافه کرد: به همین دلیل است که پس از مدتی کوفه قیام می‌کند، حکومت یزید منقرض می‌شود و حتی خود حکومت بنی‌امیه به دلیل همین فضای رسانه‌ای پس از قیام عاشورا به مرور تضعیف و متزلزل شده و سقوط می‌کند. حتی تاریخ می‌گوید صدها سال پس از واقعه کربلا، قیام‌های عمده و اساسی رخ داده در جهان اسلام متأثر از قیام امام حسین(ع) بوده است. این نشان می‌دهد که از حیث رسانه‌ای، امام حسین(ع) با نگاه روشنگری و هدایت‌گری وارد فضای مقابله با حکومت یزید شد و یک خط و مسیر را به لحاظ آگاهی‌بخشی ایجاد کرد که هنوز نه تنها در جهان اسلام قیام‌ها به حرکت امام حسین(ع) ارجاع می‌شود بلکه گاندی غیر مسلمان هم در مسیر مبارزه با استعمار انگلیس به فرهنگ امام حسین(ع) و قیام عاشورا استناد می‌کند.
منطق غالب جنگ امروز ما با دشمن نیز جنگ روانی و رسانه‌ای است/ راهبرد دشمن؛ ایجاد حس ناامنی، ترس از جنگ و ناامیدسازی در مردم
حجت‌الاسلام ایزدهی درباره نسبت این نوع نگاه به حرکت امام حسین(ع) با تحولات امروز و به ویژه در تقابل با دشمنان امروز دنیای اسلام گفت: در زمان حاضر نیز بیش از اینکه منطق ما جنگ نظامی و حتی اقتصادی با دشمن باشد بلکه این جنگ رسانه‌ای با دشمن است که اهمیت دارد. به عبارتی اگر دشمن، لشکر خیالی و نداشته خود را به کوفه گسیل داشت و مردم را از اطراف حضرت مسلم متفرق کرد این لشکر خیالی امروز هم وجود دارد و تهدید دشمن به جنگ و تحریم‌های فلج‌کننده بیش از آنکه نظامی و اقتصادی باشد تهدید و ارعاب فرهنگی و رسانه‌ای است.
مدیر گروه سیاست پزوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: به عبارتی بوق‌های رسانه‌ای دشمن هستند که مردم را تهییج و تهدید می‌کنند و می‌ترسانند و مردم هم خواسته یا نواخواسته مرعوب این فضاسازی‌های می‌شوند و چه بسا فکر می‌کنند کمبود کالا یا بالاتر از آن قحطی در راه است و خودشان دست به احتکار خانگی کالا می‌زنند و فضای اقتصادی کشور را با مشکلات جدی‌تری مواجه می‌سازند. این منطق دشمن است که در کشور ایجاد التهاب کند تا مردم خودشان به التهابات دامن زده و آن را تشدید کنند. در واقع راهبرد دشمن همین ایجاد احساس ناامنی، ایجاد ترس از حمله و از بین بردن امید مردم است و لشکر رسانه‌ای دشمن همواره تلاش می‌کند این سناریو را عملی کند.
وی ادامه داد: البته از یک جهت مردم این زمان هوشیارتر و آگاه‌ترند و تجربه زمان‌های گذشته، مانند همین قضیه کربلا و جنگ‌های صدر اسلام، را پیش روی خود دارند و از همه مهمتر رهبری داهیانه آیت‌الله خامنه‌ای نیز هشدارهای لازم را در خصوص همین جنگ روانی و رسانه‌ای در کنار جنگ اقتصادی دشمن داده‌اند. طبیعتا در این میان مردم باید هوشیار باشند که در این جنگ رسانه‌ای و حملات روانی فریب کسانی را که از گذشته علیه کشور شمشیر کشیده‌اند را نخورند و فریفته سخنان ظاهرالصلاح کسانی که دست چدنی خود را در دستکش مخملی پنهان کرده‌اند نشوند.
حجت‌الاسلام ایزدهی تصریح کرد: به عبارت دیگر اگر محور اصلی جنگ امام حسین(ع) با یزید، بحث فرهنگ، دین و اصلاح بود و دو نوع رویکرد و جهان‌بینی مقابل هم قرار گرفتند که در آن لشکر یزید برای از میان برداشتن جهان‌بینی الهی امام حسین(ع) این جنایت را رقم زد امروز هم این دو رویکرد وجود دارند؛ یکی رویکرد الهی، خداباوری، سعادت‌باوری و معادباوری و دیگری رویکرد سکولار، الحاد و خداناباوری.
همراهی با مکتب امام حسین(ع) مستلزم فهم قیام عاشورا است/ امروز منبرها و مجالس عزا یک رسانه عظیم‌اند
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه این دو جبهه در حال جنگ با هم هستند و جنگ اقتصادی و نظامی در حاشیه است و اگر هم وجود دارد ذیل آن مبحث و مبارزه اصلی است، گفت: حال اگر ما طرفدار امام حسین(ع) هستیم و در مراسم عزاداری امام حسین(ع) شرکت می‌کنیم باید بدانیم هدف غایی قیام امام حسین(ع) این بود که اسلام، سعادت‌محوری، خداباوری، معنویت‌گرایی، اخلاق‌مداری، عدم تشریفات، عدم تبعیض، عدم استبداد کارگزاران حاکم شود. طبیعتا همراهی با نظام و مکتب امام حسین(ع) به این معناست که منطق امام حسین(ع) درک شود و رسانه و اهداف ایشان که در سخنان و خطابه‌‌های امام است فهمیده شده و در کنار آن نیز دشمن را هم براساس رویکرد مواجهه امام حسین(ع) بشناسیم.
وی با تأکید بر اینکه امروزه منبرها، روضه‌ها و مجالس عزای امام حسین(ع) خود یک رسانه عظیم هستند، گفت: البته این به شرطی است که این پیام به خوبی ابلاغ شود و به ظاهر قیام امام حسین(ع) و ریختن اشک محدود نشود که البته آن هم مهم است. فراتر از اشک، منطق امام حسین(ع) است که باید ابلاغ شده و توسعه پیدا کند. توابین هم امام حسین(ع) را همراهی نکردند ولی بعدها اشک ریختند. باید منطق قیام و مواجهه امام حسین(ع) با یزید و یزیدیان فهمیده شود و براساس این منطق، در مواجهه امروز که با مواجهه زمان امام حسین(ع) مشابهت دارد، بتوان مانند یک رسانه عمل کرد و منطق حسینی را در جامعه اشاعه و گسترش داد و تعمیق بخشید و به تبع آن جنگ رسانه‌ای دشمن را از این جهت تحت‌الشعاع قرار داد.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
