پنج اثر برای ثبت در حافظه جهانی یونسکو معرفی شدند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست خبری سازمان اسناد و کتابخانه ملی پیش از ظهر امروز، یکشنبه 31 فروردین با حضور سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، فریبرز خسروی، معاون پژوهشی و فناوری، غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی و غلامرضا عزیزی، معاون اسناد برگزار شد.

فریبرز خسروی، معاون پژوهشی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی در این نشست درباره آمازون ایرانی گفت: در ابتدا این موضوع به صورت یک ایده بود که سایتی ایجاد شد تا افراد به آن مراجعه داشته و منابع مطالعاتی خود را خریداری کنند و اطلاق آمازون ایرانی بیشتر یک نامگذاری تقریب ذهنی بوده و کاری که آمازون انجام می‌دهد در این سایت نیز این گونه باشد.

وی افزود: اطلاق عنوان آمازون ایرانی به این سایت بیشتر تحت تأثیر نام آمازون و با این هدف بوده است، تا کاری که آمازون در زمینه کتاب‌های ناشران گوناگون در جهان انجام می‌دهد، در ایران هم پیاده شود و اصولا ورود نهادهایی چون سازمان اسناد و کتابخانه ملی، زمانی که بخش‌های خصوصی وارد کار شود، شاید معقولیت نداشته باشد و کار هنوز عمقی ندارد و نیازمند نگاه مجدد به این موضوع هستیم و اگر کمیته‌های سازمان به این نتیجه برسند که این کار انجام شود، این سایت را فعال کرده و در غیر این صورت آن را به بخش خصوصی خواهیم سپرد.

خسروی در ادامه در رابطه با آمار و ارقام و عملکرد سازمان در سال گذشته گفت: تا اواخر هفته آینده گزارش مفصلی درباره عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در دوره قبل در سایت این کتابخانه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی درباره سرقت محتوای پایان‌نامه‌ها گفت: متأسفانه این موضوع در کشور در حال گسترش است؛ در این خصوص پیش از اقدامات بخشنامه‌ای باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد و اخلاق مربوط به رعایت حقوق مؤلف نیز در ایران به وجود آید، اما سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم از هیچ تلاش برای برطرف شدن این معضل دریغ نخواهد کرد، البته این امر نیازمند فرهنگسازی، تعهد و حاکمیت اخلاق و پژوهش است.

خسروی در این باره توضیح داد: کتابخانه ملی حافظ این اصل در کشور است و در رابطه با پایان‌نامه‌ها که باید از آنها حفاظت شود، نگاهمان این است که فرد استفاده کننده نباید اجازه یادداشت‌برداری بیش از 1- 2 صفحه را داشته باشد و آنچه که از ما برمی‌آید این است که آثار در کتابخانه ملی حفاظت بیشتری می‌شوند.

اهدای جایزه جهانی فردوسی در آینده نزدیک عملی می‌شود

سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در پاسخ به سؤالی درباره عملکرد سازمان در سال گذشته گفت: در دوره جدید به دنبال آمار و ارقام برای اقنای ذهنی رسانه‌ها نخواهیم بود و هدفمان کیفی‌سازی است؛ چرا که رویکرد کمی‌گرایانه در عرصه فرهنگ آسیب است. همان‌طور که آمار کتاب‌خوان از آمار کتاب بیشتر اهمیت دارد، به این موضوع اهمیت خواهیم داد.

وی در رابطه با امضای تفاهم‌نامه‌های داخلی در کشور بیان کرد: اگر تفاهم‌نامه منجر به اثربخشی باشد، امضاء خواهیم کرد و در غیر این صورت اگر به بایگانی سپرده شود، امضاء نخواهیم کرد.

صالحی‌امیری درباره جایزه جهانی فردوسی نیز گفت: در مدیریت قبلی تصمیم گرفته شد تا جایزه‌ای با عنوان جایزه جهانی فردوسی برگزار شود و در حال حاضر در دست پیگیری است و در آینده نزدیک این ایده به برنامه عملی تبدیل خواهد شد.

غلامرضا عزیزی، معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره ارسال اسناد به این کتابخانه توسط سازمان‌ها و زوراتخانه‌های متبوع، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پی هم‌گرایی مراکز اسنادی است. در کشور تنها یک آرشیو ملی وجود دارد و سازمان وابسته موظف است اسناد مربوطه را به آرشیو ملی منتقل کنند. البته جاهایی همانند وزارتخانه‌های اطلاعات و دفاع از این قانون مستثنی هستند، گرچه ما هم‌اکنون هم طبق تفاهم‌نامه‌ای که با وزارت دفاع داریم، توانسته‌ایم امکان استفاده پژوهشگران را از بخش زیادی از اسناد مربوط به این وزارتخانه فراهم کنیم.

وی ادامه داد: مکاتباتی از سوی ریاست این سازمان با وزارت نفت برای انتقال اسناد این وزارتخانه به آرشیو ملی ایران صورت گرفته است که به زودی در خصوص نتایج این مهم، اطلاع‌رسانی خواهد شد.

غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی نیز از ثبت پنج اثر در حافظه جهانی خبر داد و بیان کرد: آثار نفیس «کلیات سعدی»، «مثنوی مولوی»، «المسالک والممالک استخری»، «الابنیه عن الحقایق الادویه» و «سفرنامه ناصرخسرو» از سوی کمیته ملی حافظه جهانی ایران برای ثبت در فهرست حافظه جهانی یونسکو پیشنهاد شده است.

وی ادامه داد: «کلیات سعدی» معرفی شده به این کمیته، نسخه‌ای کامل است که به خط نسخ احمدبن‌علی‌بن احمد شیرازی در سال 784 هجری قمری کتابت شده و در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود. اثر دیگر «مثنوی مولوی» است که پس از بررسی نسخ موجود در ایران و جهان، هفت نسخه نفیس شناسایی شده و برای ثبت در فهرست حافظه جهانی یونسکو معرفی شد و از جمله این هفت نسخه، می‌توان به نسخه موجود در کتابخانه و موزه ملی ملک که در سال 808 هجری قمری کتابت شده و نسخه موجود در کتابخانه ملی که به قلم نسخ حسن القاری در سال 840 هجری قمری کتابت شده است، اشاره کرد.

امیرخانی درباره «المسالک والممالک استخری» نیز گفت: این اثر از مهم‌ترین کتاب‌های جغرافیایی سده چهارم هجری قمری است که ترجمه فارسی آن در سال 726 هجری قمری توسط محمد نخجوانی در اصفهان کتابت شده و در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

وی در ادامه یادآور شد: اصل عربی این اثر در کتابخانه گوتای آلمان بوده و به صورت مشترک با کشور آلمان پیشنهاد شده است و اثر دیگر نیز کتابی درباره شناسایی داروهای کهن است که به زبان فارسی نوشته شده و از این اثر دو نسخه نفیس شناسایی شده است که در کتابخانه ملی اتریش و کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود.

معاون کتابخانه ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: «سفرنامه ناصرخسرو» کتاب دیگر معرفی شده به حافظه جهانی یونسکو است که دو نسخه نفیس از آن شناسایی شده و در کتابخانه ملی فرانسه و در کتابخانه ملی ایران موجود است.

گفتنی است که حافظه جهانی عنوان برنامه‌ای است که یونسکو با هدف افزایش آگاهی همگانی، حفاظت پایدار و دسترسی جهانی به میراث مستند بشر آن را طرح‌ریزی و از سال 1992 میلادی آغاز کرده است. ایران تاکنون هفت اثر در فهرست جهانی ثبت کرده و از این بحث در منطقه دارای رتبه سوم است.