نشست‌ تحلیل و بررسی شناخت قرآن در فرهنگ عامه برگزار شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نخستین نشست از سلسله نشست‌های تحلیل و بررسی شناخت قرآن در فرهنگ عامه، عصر امروز جمعه ششم تیرماه در سالن هویزه باغ موزه دفاع مقدس، محل برگزاری بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، با سخنرانی محسن معینی، عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی برگزار شد.

معینی با اشاره به فرهنگ عامه اظهار کرد: امروزه مطالعه فرهنگ عامه از علوم رایج و جذاب بسیاری از دانشگاه‌هاست و درباره فرهنگ عامه کشورها کار تحقیقی مفصلی انجام شده است. فرهنگ عامه مجموعه‌ای از رفتارها، آداب و رسوم، دانش عوام، معتقدات، باورها، ترانه‌ها، افسانه‌ها، مثل‌ها و دیگر دانش‌های متعلق به عامه مردم است.

عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: مجموعه‌ای از کارهایی که انسان‌ها در طول روز انجام می‌دهند هم در تعریف فرهنگ عامه قرار می‌گیرد. قلمرو فرهنگ عامه در سه حوزه قابل بررسی است که می‌توان به رابطه انسان با انسان در چارچوب رفتارهای اجتماعی آداب و رسوم، بازی‌ها و سرگرمی‌ها، رابطه انسان با محیط زیست و رابطه انسان با جهان اطراف و ماوراالطبیعه اشاره کرد.

معینی اظهار کرد: ما انسان‌ها از نخستین روز تولد به نحوی با قرآن ارتباط برقرار می‌کنیم و در بسیاری از فرهنگ شهرهای مختلف رواج است زمانی که نوزادی متولد می‌شود، یک جلد کلام‌الله به جای بالش، زیر سر نوزاد می‌گذارند.

وی افزود: در قدیم‌الایام رسم بر این بود که تعدادی اسم در صفحات قرآن گذاشته می‌شد و بزرگ خاندان به رسم تبرک یکی از اسامی را از صفحات قرآن برداشته و در نهایت نام فرزند گذاشته می‌شد که البته به نحوی این سنت در جامعه امروزی هم حاکم است، به این معنی که خانواده‌ها یکی از صفحات قرآن را باز می‌کنند و اسم فرزند را از آن استخراج می‌کنند. برای مثال امروزه نام مبینا از جمله نام‌هایی است که خانواده‌ها روی فرزندان‌شان می‌‌گذارند.

عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: زمانی که نوزاد بزرگتر می‌شود و دوران کودکی را سپری می‌کند، همچنان با قرآن مأنوس است. برای مثال در قرآن رواج بود که جزوه‌هایی به نام «عم جزء» تهیه می‌شد که این امر همان جزء سی قرآن بود که با سوره نبأ آغاز می‌شود و از این طریق به حفظ قرآن می‌پرداختند.

وی بیان کرد: در بحث ازدواج هم خانواده‌ها به واسطه قرآن، استخاره می‌گیرند تا ازدواج‌شان را هم به نوعی قرآن تأیید کنند و یا همه ایرانیان مسلمان بر سر سفره عقد قرآن می‌گذارند. در برخی از شهرهای جنوب خراسان، در مراسم  عروسی، سوره الرحمن قرائت می‌شود در حالی که در دیگر شهرها، این سوره مقدس در مراسم‌های عزاداری، شاهد قرائت آن هستیم.

وی افزود: قرآن علاوه بر فرهنگ مردم در کلام انسان‌ها هم جایگاه دارد. برای مثال انسان‌ها زمانی که می‌خواهند قسم یاد کنند، به قرآن قسم می‌خورند و یا زمانی که تعجب می‌کنند سبحان الله می‌گویند و یا در احوالپرسی‌ها و صرف غذا به پاس شکر از خداوند، الحمدالله می‌گویند.

عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: در فرهنگ عامیانه مردم ایرانی، برخی تکه کلام‌هایی وجود دارد که ریشه در قرآن دارد. برای مثال «کن فیکون» که در قرآن به معنای آن است که خداوند در عالم خلق هر آنچه را که اراده کند، انجام می‌شود در حالی که این واژه در معنای نادرست در  فرهنگ عامه به کار می‌رود.