ماه رمضان در قرقیزستان؛ ماه صدقات و خیرات

کبریایی‌زاده، رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: با فروپاشی نظام کمونیستی، رمضان و آئین روزه‌داری در قرقیزستان نیز احیاء شد؛ البته ناگفته نماند در دوره  نظام ملحد سوسیالیستی نیز خصوصاً در نواحی جنوبی این کشور استان‌های «جلال آباد»، «باتکن» و «اوش» قبل از تاریخ ذکر شده و در گذشته دورتر، رمضان و سنت‌های این ماه مبارک وجود داشت و مردم این مناطق این ماه را گرامی می‌داشتند؛ بی‌تردید هم‌جواری، داد و ستدهای فرهنگی و تشابهات فرهنگی فراوان میان سه استان ذکر شده با ساکنین مرزی جمهوری‌های ازبکستان و تاجیکستان که از ریشه‌های عمیق مذهبی برخوردارند را باید عامل مهمی در گرایشات دینی مردم مناطق جنوبی قرقیزستان به شمار آورد.

استقبال مردم قرقیزستان از ماه رمضان در سال 2001

کبریایی زاده در ادامه افزود: می‌توان گفت به طور جدی‌تر از سال 2001 ماه مبارک رمضان از سوی توده مردم قرقیز با استقبال فراوانی مواجه شد و در رسانه‌ها نیز کم و بیش به این ماه رحمت پرداخته می‌شود؛ در خود شهر بیشکک که پایتخت قرقیزستان است در میان اقوام «ایغور» و روستایی‌های «دونغان نشین» و «ایغورنشین» بسیار جلوتر از تاریخ ذکر شده، روزه‌داری و آداب و رسوم خاص آن رایج بود. تا پیش از این تاریخ (2000 میلادی ) جوانان قرقیز می‌دانستند که این ماه، ماه عبادت و بندگی است اما از احکام و آداب آن بی‌اطلاع بودند؛ به عنوان مثال گمان می‌کردند در ماه مبارک رمضان نباید ناخن گرفت یا مسائلی از این دست. چنانکه برغم با اهمیت بودن عید فطر برای مردم، نماز عید برپا نمی‌شد. اما از سال 2000 همگام با پر رنگ شدن گرایشات دینی مردم قرقیزستان مردم این کشور تمایل پیدا کردند به‌جای اینکه هویت‌شان با افسانه‌هایی مثل «ماناس» رقم بخورد با اسلام معرفی شوند؛ لذا برای آن‌ها موجب افتخار است که خود را مسلمان معرفی کنند، بنابراین تلاش کردند که اسلام و احکام اسلامی را نیز فرا بگیرند.

رایزن ایران در قرقیزستان در خصوص رصد هلال ماه رمضان در این کشور گفت: موعد دقیق روزه و فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و اعلام رسمی این ماه به عهده مفتیات قرقیزستان است که اتفاقاً امسال بر خلاف سنوات گذشته، اعلام آغاز ماه مبارک رمضان بر اساس استهلال و روئیت هلال ماه انجام شد و یکشنبه هفتم تیرماه (28 ژوئن) همچون جمهوری اسلامی ایران اول ماه مبارک تعیین شد. در سال‌های بعد از استقلال و خصوصاً از موعدی که بیان شده (سال 2000) یک روز مانده به شروع ماه مبارک رمضان، کودکان در قالب دسته‌ها و گروه‌های چند نفری با قرائت اشعاری به خانه‌ها مراجعه می‌کنند و نوید آمدن رمضان را می‌دهند و از صاحب خانه خوراکی و یا مبلغی پول دریافت می‌دارند.

وی در ادامه اظهار کرد: قرقیزها روز قبل از آغاز ماه مبارک را «عرپه کونو» و همین‌طور روز قبل از عید فطر را هم «عرپه کونو» می‌‌نامند و خود را ملزم می‌دانند به اینکه در ماه مبارک رمضان حتما آشنایان و دوستان را به افطاری دعوت کنند، در خانواده‌ها کلوچه‌های مخصوصی را برای این ماه می‌پزند.

تشکیل حلقه‌های قرآنی در ماه رمضان و سنت افطاری دادن

کبریایی زاده با اشاره به برنامه‌های عبادی این ماه گفت: در این ماه پر خیر و برکت حلقه‌های قرآنی در مساجد برگزار می‌شود و مؤمنین به قرائت قرآن می‌پردازند، علماء به بیان احکام روزه داری مطابق با فقه جنفی مبادرت می‌کنند و در مساجد به مؤمنین و روزه داران افطاری داده می‌شود  چنانکه در 36 مسجد از مجموع 46 مسجد بزرگ بیشکک سنت افطاری دادن  تا پایان ماه مبارک انجام می‌شود و اگر مثلا در هفت یا هشت سال قبل این سفره‌های افطاری به دلیل فقر مردم قرقیزستان  با کمک مالی کشورهای مسلمان صورت می‌گرفت اما اکنون عمده این اقدام خدا پسندانه توسط  خود مردم قرقیزستان انجام می‌شود.

گسترش پرداخت فطریه

رایزن ایران در قرقیزستان افزود: نکته دیگر اینکه طی سال‌های اخیر خصوصاً پرداخت فطریه بسیار رایج شده است چنان‌که در بیشکک سالیانه بالغ بر 5/3 میلیون صوم(هر 2/5 صوم برابر است با یک دلار) فطریه جمع آوری می‌شود.

عید فطر و شور و نشاط قرقیزها

وی افزود: در روز عید مردم مسلمان قرقیزستان عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند، لباس نو به تن می‌کنند، شیرینی و کلوچه‌های مخصوص می‌پزند و به زیارت اهل قبور می‌روند. در قرقیزستان مرسوم است که به هفت خانه حتما باید سر بزنند و عید را تبریک بگویند. شب عید فطر کودکان به در خانه‌ها میروند و خبر فرارسیدن عید را می‌دهند و صاحب خانه به آنها پول یا خوراکی می‌دهد.

ماه رمضان در قرقیزستان؛ ماه صدقه و خیرات

کبریایی‌زاده با اشاره به رواج اطعام در این ماه گفت: ماه مبارک رمضان در میان مردم قرقیزستان به عنوان ماه خیرات و صدقه و کمک به یکدیگر شناخته می‌شود؛ نباید از نظر دور داشت که قرقیزستان بعد از تاجیکستان دومین کشور فقیر آسیای مرکزی به شمار می‌آید؛ با این حال مردم عادی نیز همواره تلاش می‌کنند تا در این ماه صدقه بیشتری بدهند و حداقل در حد توان خود آشنایان و فامیل را به افطار دعوت کنند. تلاش می‌شود در این ماه به یتیم خانه‌ها حتی در قالب پوشاک دست دوم کمک شود. شرکت‌های بزرگ مانند شرکت‌هایی که ارائه کننده خدمات مخابراتی هستند در این ماه فعالیت‌های خیرخواهانه خود را افزایش می‌دهند. البته کشورهایی مثل ترکیه و برخی کشورهای عربی با اهداف خاص خود فعالیت‌های خیرخواهانه در سطح وسیعی را به انجام می رسانند.

گسترش اسلام‌خواهی در قرقیزستان

وی ضمن بیان روند افزایش اسلام در قرقیزستان یادآور شد: در قرقیزستان روند گرایش به اسلام کاملاً مشهود است. امروز هر قرقیزی ترجیح می‌دهد خود را به عنوان یک مسلمان معرفی کند و هویت خود را با اسلام در آمیزد. رغبت زنان قرقیز به حجاب افزایش یافته است؛ اکنون به وضوح مشاهده می‌شود که زنان محجبه قرقیز در حال افزایش هستند. دولت نیز همواره به نقش دین در جامعه تأکید ‌می‌کند.

رایزن ایران درخصوص اهمیت شب‌های قدر گفت: قرقیزها شب قدر را که در قرقیزستان شب 27 ماه مبارک رمضان است بسیار گرامی می دارند. در این زمان برای رضایت و آرامش کسانی که از دنیا رفته اند خیرات می‌کنند. مردم مسلمان قرقیزستان تلاش می‌کنند حتما به مسجد مرکزی شهر بروند و این شب را با دعا و نیایش سپری کنند.

آشنا نبودن مردم قرقیزستان با موضوع فلسطین

وی با اشاره به روز قدس در قرقیزستان افزود: توده مردم اطلاع چندانی از موضوع قدس و فلسطین ندارند؛ تنها نخبگان فرهنگی بعضاً به این امر توجه دارند و نخبگان سیاسی عموما بنا به ملاحظات سیاسی  به این موضوع  ورود نمی‌کنند. ما در رایزنی فرهنگی تلاش کردیم در جهت آشنایی بیشتر توده مردم و نخبگان با حقیقت مسئله فسطین و بیان جنایت‌های اسرائیل در این سرزمین مظلوم برنامه‌هایی را به انجام برسانیم؛ این برنامه‌ها عموماً شامل برگزاری نشست و میزگرد با موضوع قدس و فلسطین و نیز چاپ مقاله در مطبوعات و سایت‌های خبری و یا گفت‌وگو با خبرنگاران و نخبگان فرهنگی در موضوع فلسطین و قدس است.