در نشست عاشوراپژوهی عنوان شد:
امام حسين(ع) ضوابط و معيارهای حكومت اسلامی را تبيين كرده است
بيستمين نشست از سلسله نشست‌های عاشوراپژوهی «چهل منزل تا اربعين» با موضوع حكومت دينی از نگاه امام حسين(ع) از سوی مركز مطالعات راهبردی «خيمه» در مجتمع فرهنگی شهيد فهميده قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) در قم، حجتالاسلاموالمسلمين «جواد ورعی» پژوهش‌گر و استاد حوزه در اين نشست كه با حضور جمعی از انديشمندان و دين‌پژوهان برگزار شد، گفت: برای اينكه دورنمايی از حكومت دينی از منظر امام حسين(ع) را در ذهنمان ترسيم كنيم بايد مجموعه كلمات آن حضرت به ويژه بعد از آغاز دوران امامت ايشان را مورد بررسی قرار دهيم.
وی افزود: در ميان خطبه‌های امام حسين(ع) حتی يك مورد سخنرانی جامعی در زمينه حكومت اسلامی مشاهده نمی‌شود، چراكه آن حضرت در مقطعی زندگی می‌كرد كه اداره حكومت در دست حاكمان بنی‌اميه بود و زمان و شرايط برای سخنرانی امام حسين(ع) درباره حكومت آرمانی اسلامی مهيا نبود.
حجت‌الاسلام ورعی اظهار كرد: در دوران زندگی ائمه، مردم كم و بيش از ائمه اطهار(ع) سئوالات شرعی می‌پرسيدند و جواب سئوال خودشان را به طرق مختلف دريافت می‌كردند، اما در زمان امام حسين(ع) در منابع حتی يك مورد مشاهده نمی‌شود كه فردی از آن حضرت سئوال شرعی پرسيده باشد.
وی ادامه داد: اين اوج مظلوميت امام حسين(ع) است كه در آن زمان چنانچه فردی سئوالی شرعی در ذهن داشت، به دليل فضای خفقان حكومت بنی‌اميه جرأت نمی‌كرد سئوال خود را با آن حضرت در ميان گذارد.
استاد حوزه علميه در ادامه، ميراث‌های بر جای‌مانده از سيدالشهدا(ع) را اندك برشمرد و در عين حال افزود: خوشبختانه با اينكه آثار برجای مانده از امام حسين(ع) فراوان نيست اما همين مقدار به خصوص در زمينه قيام ايشان می‌تواند راهگشای خوبی برای تحقيق و پژوهش در مورد ديدگاه‌های آن حضرت در زمينه موضوعات مختلف باشد.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی با اشاره به مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاويه مبنی بر در اختيار گذاردن اداره حكومت به بنی‌اميه بعد از امامت آن حضرت گفت: امام حسين(ع) قبل از اينكه خودش به امامت برسد پيرو امام زمانش بود و حتی بعد از اينكه به امامت رسيد نيز تشخيص ايشان تفاوتی با تشخيص برادرش نداشت.
وی ادامه داد: درست است كه بعد از فوت امام حسن(ع) حكومت به دست خاندان بنی‌اميه افتاد ولی اين مسئله دليلی نداشت كه امام حسين(ع) در برابر انحرافاتی كه حكومت بنی‌اميه در جامعه ايجاد كرده بود، از فرصت‌ها در جهت بازگوكردن حق استفاده نكند.
استاد حوزه علميه در ادامه، سخنرانی امام حسين(ع) در جمع رجال مذهبی و سياسی آن دوران در موسم حج و سرزمين منا را حاوی فرازهای مهمی دانست و گفت: در اين سخنرانی حساس كه 200نفر از صحابه و بيش از 700 نفر از تابعين پيغمبر(ص) حضور داشتند، امام حسين(ع) مطالب مهمی از قبيل معرفی اهل بيت پيامبر، افشاگری انحرافات امويان، مشروع نبودن حكومت بنی اميه و... را بيان كرد.
وی درباره چرايی معرفی اهل بيت پيامبر(ص) از سوی امام حسين(ع) در جمع مردم اظهار كرد: بيان مظلوميت اهل بيت(ع) پيامبر جهت گواه گرفتن رجال سياسی و مذهبی از اين مهم، بيان فضيلت‌های اهل بيت پيامبر، عدم فراموشی فضائل اهل بيت(ع) در گذر تاريخ و... از جمله اهداف امام حسين(ع) از طرح اين موضوع بوده است.
اين پژوهش‌گر با بيان اينكه سياست امويان به گونه‌ای بود كه عموم مردم خاندان پيامبر(ص) را نمی‌شناختند، تصريح كرد: اگر مردم اهل بيت پيغمبر(ص) را به خوبی می‌شناختند، امامت و رهبری ديگران را نمی‌پذيرفتند.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی يادآور شد: حاكمان بنی‌اميه افكار مردم را طوری هدايت می‌كردند كه بتوانند ده‌ها سال بر مردم حكومت كنند.
وی با اشاره به اينكه امام حسين(ع) می‌ترسيدند كه مبادا كم‌كم حقايق تاريخی به فراموشی سپرده شود، افزود: ايشان در لابه لای سخنان خود با رجال سياسی و مذهبی ضمن افشاگری انحرافات و فسادهای دستگاه امويان، معيارها و ضوابط حاكميت اسلامی را تبيين كرده بودند و از حاضران در جلسه خواسته بودند تا واقعيت را برای مردم شهر و ديار خود بازگو كنند.
ورعی اظهار كرد: امام حسين(ع) در آن سخنرانی سرنوشت قوم بنی‌اسرائيل را به حاضران گوشزد كرده بود و همچنين مردم را به موقعيت ممتازی كه خداوند برای آنها معين كرده آگاه كرده بود.
وی در ادامه به سخنان سيدالشهدا(ع) درباه واگذاری امور به دست عالمان بالله اشاره كرد و گفت: ويژگی اين افراد اين است كه امانت‌دار دين خدا هستند. اين سخنان امام حسين(ع) نشان می‌دهد كه حاكميت دارای ملاك‌ها و ضوابط‌هايی است.
اين استاد حوزه علميه ادامه داد: از ديدگاه امام حسين(ع) هر كسی نمی‌تواند برای مردم قانون وضع كند و به آنها امر و نهی كند، بلكه براساس منطق اسلام حق حاكميت در درجه اول از آن خداست چراكه خداوند نسبت به عالم هستی دارای ربوبيت است و از اين رو حق امر و نهی بر مردم را دارد.
وی گفت: اگر پيامبر(ص) حق امر و نهی بر مردم را دارد به خاطر اين است كه خداوند به ايشان اذن داده است.
اين استاد حوزه در ادامه ضمن بيان ملاك‌های عدم مشروعيت حكومت بنی‌اميه از منظر امام حسين(ع) اظهار كرد: از ديدگاه سيدالشهدا(ع) حاكميت حاكمان بنی‌اميه به دليل غصب كردن حق جانشينی اهل بيت پيامبر(ص)، رفتار ظالمانه با مردم و عدم رضايت قلبی مردم از آنها فاقد مشروعيت است.
وی تصريح كرد: امام حسين(ع) بعد از اينكه با مردم اتمام حجت كرد و ملاك‌های مشروعيت يك حكومت و علل عدم مشروعيت حكومت بنی‌اميه را مطرح كرده بود، در فراز پايانی سخنان خود اهداف حكومت دينی را بيان می‌كند.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی با اشاره به اينكه اوليای الهی حاكميت و رياست را هدف نمی‌دانستند كه برای به دست آوردن آن دست به هر كاری بزنند و مرتكب جنايت شوند، گفت: اين افراد، حاكميت را فرصتی برای اعتلای دين خدا و خدمت به مردم و گرفتن حقوق مظلومان از ستمكاران می‌دانستند تا از اين طريق نشانه‌های دين خدا در جامعه علنی شود.
استاد حوزه علميه در پايان گفت: اهل بيت پيامبر(ص) به دنبال اصلاح و از بين بردن فساد در جامعه بودند كه نتيجه اين تفكرات همان احقاق حق مظلومان و وجود امنيت جانی و مالی بوده است.
وی افزود: در ميان خطبه‌های امام حسين(ع) حتی يك مورد سخنرانی جامعی در زمينه حكومت اسلامی مشاهده نمی‌شود، چراكه آن حضرت در مقطعی زندگی می‌كرد كه اداره حكومت در دست حاكمان بنی‌اميه بود و زمان و شرايط برای سخنرانی امام حسين(ع) درباره حكومت آرمانی اسلامی مهيا نبود.
حجت‌الاسلام ورعی اظهار كرد: در دوران زندگی ائمه، مردم كم و بيش از ائمه اطهار(ع) سئوالات شرعی می‌پرسيدند و جواب سئوال خودشان را به طرق مختلف دريافت می‌كردند، اما در زمان امام حسين(ع) در منابع حتی يك مورد مشاهده نمی‌شود كه فردی از آن حضرت سئوال شرعی پرسيده باشد.
وی ادامه داد: اين اوج مظلوميت امام حسين(ع) است كه در آن زمان چنانچه فردی سئوالی شرعی در ذهن داشت، به دليل فضای خفقان حكومت بنی‌اميه جرأت نمی‌كرد سئوال خود را با آن حضرت در ميان گذارد.
استاد حوزه علميه در ادامه، ميراث‌های بر جای‌مانده از سيدالشهدا(ع) را اندك برشمرد و در عين حال افزود: خوشبختانه با اينكه آثار برجای مانده از امام حسين(ع) فراوان نيست اما همين مقدار به خصوص در زمينه قيام ايشان می‌تواند راهگشای خوبی برای تحقيق و پژوهش در مورد ديدگاه‌های آن حضرت در زمينه موضوعات مختلف باشد.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی با اشاره به مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاويه مبنی بر در اختيار گذاردن اداره حكومت به بنی‌اميه بعد از امامت آن حضرت گفت: امام حسين(ع) قبل از اينكه خودش به امامت برسد پيرو امام زمانش بود و حتی بعد از اينكه به امامت رسيد نيز تشخيص ايشان تفاوتی با تشخيص برادرش نداشت.
وی ادامه داد: درست است كه بعد از فوت امام حسن(ع) حكومت به دست خاندان بنی‌اميه افتاد ولی اين مسئله دليلی نداشت كه امام حسين(ع) در برابر انحرافاتی كه حكومت بنی‌اميه در جامعه ايجاد كرده بود، از فرصت‌ها در جهت بازگوكردن حق استفاده نكند.
استاد حوزه علميه در ادامه، سخنرانی امام حسين(ع) در جمع رجال مذهبی و سياسی آن دوران در موسم حج و سرزمين منا را حاوی فرازهای مهمی دانست و گفت: در اين سخنرانی حساس كه 200نفر از صحابه و بيش از 700 نفر از تابعين پيغمبر(ص) حضور داشتند، امام حسين(ع) مطالب مهمی از قبيل معرفی اهل بيت پيامبر، افشاگری انحرافات امويان، مشروع نبودن حكومت بنی اميه و... را بيان كرد.
وی درباره چرايی معرفی اهل بيت پيامبر(ص) از سوی امام حسين(ع) در جمع مردم اظهار كرد: بيان مظلوميت اهل بيت(ع) پيامبر جهت گواه گرفتن رجال سياسی و مذهبی از اين مهم، بيان فضيلت‌های اهل بيت پيامبر، عدم فراموشی فضائل اهل بيت(ع) در گذر تاريخ و... از جمله اهداف امام حسين(ع) از طرح اين موضوع بوده است.
اين پژوهش‌گر با بيان اينكه سياست امويان به گونه‌ای بود كه عموم مردم خاندان پيامبر(ص) را نمی‌شناختند، تصريح كرد: اگر مردم اهل بيت پيغمبر(ص) را به خوبی می‌شناختند، امامت و رهبری ديگران را نمی‌پذيرفتند.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی يادآور شد: حاكمان بنی‌اميه افكار مردم را طوری هدايت می‌كردند كه بتوانند ده‌ها سال بر مردم حكومت كنند.
وی با اشاره به اينكه امام حسين(ع) می‌ترسيدند كه مبادا كم‌كم حقايق تاريخی به فراموشی سپرده شود، افزود: ايشان در لابه لای سخنان خود با رجال سياسی و مذهبی ضمن افشاگری انحرافات و فسادهای دستگاه امويان، معيارها و ضوابط حاكميت اسلامی را تبيين كرده بودند و از حاضران در جلسه خواسته بودند تا واقعيت را برای مردم شهر و ديار خود بازگو كنند.
ورعی اظهار كرد: امام حسين(ع) در آن سخنرانی سرنوشت قوم بنی‌اسرائيل را به حاضران گوشزد كرده بود و همچنين مردم را به موقعيت ممتازی كه خداوند برای آنها معين كرده آگاه كرده بود.
وی در ادامه به سخنان سيدالشهدا(ع) درباه واگذاری امور به دست عالمان بالله اشاره كرد و گفت: ويژگی اين افراد اين است كه امانت‌دار دين خدا هستند. اين سخنان امام حسين(ع) نشان می‌دهد كه حاكميت دارای ملاك‌ها و ضوابط‌هايی است.
اين استاد حوزه علميه ادامه داد: از ديدگاه امام حسين(ع) هر كسی نمی‌تواند برای مردم قانون وضع كند و به آنها امر و نهی كند، بلكه براساس منطق اسلام حق حاكميت در درجه اول از آن خداست چراكه خداوند نسبت به عالم هستی دارای ربوبيت است و از اين رو حق امر و نهی بر مردم را دارد.
وی گفت: اگر پيامبر(ص) حق امر و نهی بر مردم را دارد به خاطر اين است كه خداوند به ايشان اذن داده است.
اين استاد حوزه در ادامه ضمن بيان ملاك‌های عدم مشروعيت حكومت بنی‌اميه از منظر امام حسين(ع) اظهار كرد: از ديدگاه سيدالشهدا(ع) حاكميت حاكمان بنی‌اميه به دليل غصب كردن حق جانشينی اهل بيت پيامبر(ص)، رفتار ظالمانه با مردم و عدم رضايت قلبی مردم از آنها فاقد مشروعيت است.
وی تصريح كرد: امام حسين(ع) بعد از اينكه با مردم اتمام حجت كرد و ملاك‌های مشروعيت يك حكومت و علل عدم مشروعيت حكومت بنی‌اميه را مطرح كرده بود، در فراز پايانی سخنان خود اهداف حكومت دينی را بيان می‌كند.
حجتالاسلاموالمسلمين ورعی با اشاره به اينكه اوليای الهی حاكميت و رياست را هدف نمی‌دانستند كه برای به دست آوردن آن دست به هر كاری بزنند و مرتكب جنايت شوند، گفت: اين افراد، حاكميت را فرصتی برای اعتلای دين خدا و خدمت به مردم و گرفتن حقوق مظلومان از ستمكاران می‌دانستند تا از اين طريق نشانه‌های دين خدا در جامعه علنی شود.
استاد حوزه علميه در پايان گفت: اهل بيت پيامبر(ص) به دنبال اصلاح و از بين بردن فساد در جامعه بودند كه نتيجه اين تفكرات همان احقاق حق مظلومان و وجود امنيت جانی و مالی بوده است.
