آسيب‌شناسی ترانه‌های ماه رمضان/2
ترانه‌های پايانی سريال‌های ماه رمضان از برقراری ارتباط با مخاطب عاجزند
گروه ادب: يكی از معضلات ترانه‌های سروده شده برای سريال‌های ماه رمضان، ارتباطی است كه ترانه بايد با موضوع فيلنامه داشته باشد، اما برخی عوامل باعث می‌شود كه ترانه صورت مصرفی به خود گرفته و پس از اتمام سريال ديگر آن ترانه قابل توجه مخاطبان نباشد.
«عبدالجبار كاكايی» شاعر و ترانه‌سرا، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، با بيان اين مطلب گفت: ترانه تنها يك ژانر ادبی يا قالب هنری نيست، ترانه می‌تواند شخصيت‌های اجتماعی ما را با زبان مخصوص خودشان مطرح كند و ظرفی است كه می‌توان در آن تمام موضوعات را جای داد.
او تصريح كرد: وقتی اعمال سليقه‌های مختلف و متفاوت زياد می‌شود، طبيعتاً زايش و شكوفايی در اين حوزه و قالب كم خواهد شد. طبيعتاً خلق اثر در حوزه‌های دينی نيازمند تعمق و احتياط‌های بيشتری است و معمولاً اين موضوعات زير ذره‌بين هستند.
كاكايی افزود: مضامين مربوط به ماه رمضان عموماً موضوعات معرفتی است، اين موضوعات پس از آنكه به درك می‌آيد بايد به حس و احساس تبديل شده و در ترانه مطرح شود. گذشتن از فيلترينگ‌های شخصيتی هنرمندان زمان برده و نيازمند وسواس و برانگيختن انگيزه و علاقه‌ای برای ترانه‌گون كردن اين مضامين معرفتی است.
او ادامه داد: در اين زمينه ممكن است مقالات متعددی نوشته يا حتی اشعار زيادی سروده شود، اما در حوزه ترانه، اين انگيزه‌ها بيشتر سفارشی هستند؛ اين سفارشات از طرف سريال‌ها، نهادهای فرهنگی، خواننده‌ها و آهنگسازان به ترانه‌سرايان داده می‌شود به همين دليل انگيزه‌ی خودجوشی كه نسبت به موضوعاتی مانند «عاشورا» وجود دارد در حوزه ديگر موضوعات معرفتی دينی نيست.
به گفته كاكايی حوزه موضوعات عاشورايی تأثير عاطفی گسترده‌تری در جامعه ما دارد، چراكه مضمون آن، سوگنامه امام حسين (ع) است و اين موضوع، آيين‌های گسترده‌ای در سطح جامعه ما دارد.
خالق ترانه «ماه نو» كه در مضمون ماه رمضان سروده شده است، گفت: ترانه‌سرايان بيشتر در عرصه‌ی رقابت با يكديگر هستند و دانش نقادی، پژوهش و تحقيقات پايه‌ای، دراين حوزه و حوزه‌ی موسيقی بسياركم است.
او در پايان با بيان اين مطلب كه ترانه در قالب موسيقی پاپ شكل می‌گيرد و اين موسيقی با محدوديت‌های خاصی روبرو است، گفت: موسيقی پاپ در كشور ما بيشتر به‌صورت شنيداری و از طريق آلبوم‌ها، راديوها و شبكه‌های مختلف، به گوش مخاطب می‌رسد؛ كه اين موضوع موسيقی پاپ را محدود می‌كند، در نتيجه، كار كردن روی موضوعات معنوی در اين نوع موسيقی با محدوديت مضاعفی روبرو می‌شود.
او تصريح كرد: وقتی اعمال سليقه‌های مختلف و متفاوت زياد می‌شود، طبيعتاً زايش و شكوفايی در اين حوزه و قالب كم خواهد شد. طبيعتاً خلق اثر در حوزه‌های دينی نيازمند تعمق و احتياط‌های بيشتری است و معمولاً اين موضوعات زير ذره‌بين هستند.
كاكايی افزود: مضامين مربوط به ماه رمضان عموماً موضوعات معرفتی است، اين موضوعات پس از آنكه به درك می‌آيد بايد به حس و احساس تبديل شده و در ترانه مطرح شود. گذشتن از فيلترينگ‌های شخصيتی هنرمندان زمان برده و نيازمند وسواس و برانگيختن انگيزه و علاقه‌ای برای ترانه‌گون كردن اين مضامين معرفتی است.
او ادامه داد: در اين زمينه ممكن است مقالات متعددی نوشته يا حتی اشعار زيادی سروده شود، اما در حوزه ترانه، اين انگيزه‌ها بيشتر سفارشی هستند؛ اين سفارشات از طرف سريال‌ها، نهادهای فرهنگی، خواننده‌ها و آهنگسازان به ترانه‌سرايان داده می‌شود به همين دليل انگيزه‌ی خودجوشی كه نسبت به موضوعاتی مانند «عاشورا» وجود دارد در حوزه ديگر موضوعات معرفتی دينی نيست.
به گفته كاكايی حوزه موضوعات عاشورايی تأثير عاطفی گسترده‌تری در جامعه ما دارد، چراكه مضمون آن، سوگنامه امام حسين (ع) است و اين موضوع، آيين‌های گسترده‌ای در سطح جامعه ما دارد.
خالق ترانه «ماه نو» كه در مضمون ماه رمضان سروده شده است، گفت: ترانه‌سرايان بيشتر در عرصه‌ی رقابت با يكديگر هستند و دانش نقادی، پژوهش و تحقيقات پايه‌ای، دراين حوزه و حوزه‌ی موسيقی بسياركم است.
او در پايان با بيان اين مطلب كه ترانه در قالب موسيقی پاپ شكل می‌گيرد و اين موسيقی با محدوديت‌های خاصی روبرو است، گفت: موسيقی پاپ در كشور ما بيشتر به‌صورت شنيداری و از طريق آلبوم‌ها، راديوها و شبكه‌های مختلف، به گوش مخاطب می‌رسد؛ كه اين موضوع موسيقی پاپ را محدود می‌كند، در نتيجه، كار كردن روی موضوعات معنوی در اين نوع موسيقی با محدوديت مضاعفی روبرو می‌شود.
