نگاهی بر آئين‌های عزدارای‌های محرم در گناباد
مراسم سوگواری در روستای نوده گناباد اهميت خاصی دارد و همراه با مراسم پر سوز و گدازی برگزار می‌شود كه از يك‌سو نشانه انس و الفت آنها با اهل بيت (ع) و از ديگر سو نشانگر همبستگی اجتماعی آنها است كه هم در عزاداری‌های مذهبی و هم در عزاداری‌های خصوصی قابل مشاهده است.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) در گناباد، يكی از آئين‌های كهن نوده گنابادی‌ها در اين ماه، قربانی كردن گوسفند نذری است. معمولاً از گوشت گوسفند قربانی غذايی تهيه می‌شود و افراد به صرف غذای نذری دعوت می‌شوند.
با شروع ماه محرم، نوده‌ای‌ها نيز به مانند تمامی شيعيان دنيا در عزای سرور و سالار شهيدان به ماتم می‌نشينند و با برگزاری آئين‌های ويژه به عزاداری می‌پردازند.
به طور كلی عزاداری نوده‌ای‌ها همانند باقی روستاها در شب تاسوعا و عاشورا حال و هوای ديگری دارد و بسيار پرشورتر از بقيه ايام محرم برگزار می‌شود.
از رسوم اين افراد در اين ايام برپايی علم عزا است. علم، نمادی از رشادت و جان‌فشانی حضرت ابوالفضل(ع)، علمدار دشت كربلا است. برافراشتن علم با شال‌های رنگی مرسوم است.
عزاداران اين روستا معمولاً پس از جمع شدن، برای برپايی عزا در حسينيه ابوالفضلی اين روستا به سمت نزديك‌ترين به مسجد جامع در محل می‌روند. در پايان مراسم افراد علم را بر دوش می‌كشند و حاجت خود را از باب‌الحوائج حضرت عباس (ع) طلب می‌كنند.
يكی از معروف‌ترين نوحه‌های اين ايام نوحه‌ای است به نام «حسن ـ حسين» كه با ترجيح‌بند «حسن ـ حسين، ای وای حسين، شهيد كربلا حسين» خوانده می‌شود. اين نوحه به اصطلاح «دو ضرب» است. نوده گنابادی‌ها در هنگام خواندن اين نوحه به طور منظم بر سر و سينه می‌زنند و از عمق وجود به عزاداری می‌پردازند.
همانگونه كه گفته شد يكی از رسوم نوده‌ای‌ها در اين روزها دادن غذای نذری است؛ معمولاً دسته عزادار برای برپايی عزا به خانه شهدا و ... منطقه می‌روند و در بين راه هئيت خانواده‌های روستا نيز گوسفندی را قربانی كرده و غذايی برای عزاداران تهيه می‌كنند.
هئيت در روز هشتم به مرقد امامزاده بيمرغ و روز نهم به امامزاده كاخك می‌روند و برای غربت امام حسين (ع) عزاداری می‌كنند.
در اين دهه از محرم حجت‌الاسلام «خطيب» نماينده ولی‌فقيه در سپاه پاسداران و حجت‌الاسلام «علی اكبری»روحانی شهر بيدخت شب‌ا قبل از مراسم عزاداری سخنرانی می‌كردند.
همچنين در روستای حاجی‌آباد نيز كه روستايی با جمعيت بالغ بر 700 نفر در بيست و چهاركيلومتری گناباد است، هئيت زنجيرزنی عزاداران حسينی روزهای هشتم محرم به امامزاده سلطان محمد عابد كاخك (ع) و نهم محرم به امامزاده سيد احمد عابد(ع) بيمرغ می‌رود.
در اين روستا از روزهای ششم تا دهم هئيت زنجيرزنی اين روستا صبح‌ها، بعداز ظهرها و شب‌ها با به راه افتادن در كوچه‌های اين روستا شهادت امام حسين (ع) و هفتاد و دو تن يارانشان را در در صحنه كربلا گرامی می‌دارند.
پيران روستا در جلوی هئيت چاوش‌خوانی می‌كنند و سيد روحانی روستا نيز در ميان اين عزاداران به سينه‌زنی مشغول است و چند پسر بچه با به دست داشتن پرچم‌هايی در جلوی هئيت، در مسير مشخص شده هئيت راه می‌روند و زنان روستا در عقب هئيت نيز پابه پای عزاداران حسينی به راه می‌افتند.
مراسم اصلی اين روستا بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد جامع اين روستا با سخنرانی حجت‌االاسلام «اسداللهی» روحانی روستا شروع می‌شود.
بعد از سخنرانی در مسجد جامع عزاداران حسينی به صورت دو دايره می‌شوند و گروهی شعارهايی از قبيل «سقای حسين سيد و سالار نيامد، علمدار نيامد، علمدار نيامد»، «حسين تنهاست واويلا» سر میدهند و گروه ديگر «حسين حسين (ع)» گويان و به سر زنان شعارهايی از قبيل «انا العباس واويلا» را در پاسخ به «حسين تنهاست واويلا» و يا همان شعار را، سر میدهند.
بعد از مراسم سخنرانی و عزاداری در داخل مسجد هئيت زنجيرزنی كه با حضور تمام مردان و جوانان اين روستا به راه افتاده است از در كوچه‌ها به راه می‌افتند و به درب خانه‌های شهيدان و يا خانواده‌هايی كه نذری دارند می‌روند و زنان روستا جلوتر از هئيت چند زغال داغ در يك سينی روی زمين می‌گذارد و به هنگام نزديك شدن هئيت سبنج به خاطر بوی خوشی كه دارد روی آن می‌ريزند.
در پايان هم به سمت حسينه اين روستا می‌روند. ابتدا عزاداران حسينی روستا حاجی‌آباد در صحن اين حسينه با قرار گرفتن به صورت كوچه زنجير می‌زنند و در پايان سر سفره حسينی می‌نشينند.
با شروع ماه محرم، نوده‌ای‌ها نيز به مانند تمامی شيعيان دنيا در عزای سرور و سالار شهيدان به ماتم می‌نشينند و با برگزاری آئين‌های ويژه به عزاداری می‌پردازند.
به طور كلی عزاداری نوده‌ای‌ها همانند باقی روستاها در شب تاسوعا و عاشورا حال و هوای ديگری دارد و بسيار پرشورتر از بقيه ايام محرم برگزار می‌شود.
از رسوم اين افراد در اين ايام برپايی علم عزا است. علم، نمادی از رشادت و جان‌فشانی حضرت ابوالفضل(ع)، علمدار دشت كربلا است. برافراشتن علم با شال‌های رنگی مرسوم است.
عزاداران اين روستا معمولاً پس از جمع شدن، برای برپايی عزا در حسينيه ابوالفضلی اين روستا به سمت نزديك‌ترين به مسجد جامع در محل می‌روند. در پايان مراسم افراد علم را بر دوش می‌كشند و حاجت خود را از باب‌الحوائج حضرت عباس (ع) طلب می‌كنند.
يكی از معروف‌ترين نوحه‌های اين ايام نوحه‌ای است به نام «حسن ـ حسين» كه با ترجيح‌بند «حسن ـ حسين، ای وای حسين، شهيد كربلا حسين» خوانده می‌شود. اين نوحه به اصطلاح «دو ضرب» است. نوده گنابادی‌ها در هنگام خواندن اين نوحه به طور منظم بر سر و سينه می‌زنند و از عمق وجود به عزاداری می‌پردازند.
همانگونه كه گفته شد يكی از رسوم نوده‌ای‌ها در اين روزها دادن غذای نذری است؛ معمولاً دسته عزادار برای برپايی عزا به خانه شهدا و ... منطقه می‌روند و در بين راه هئيت خانواده‌های روستا نيز گوسفندی را قربانی كرده و غذايی برای عزاداران تهيه می‌كنند.
هئيت در روز هشتم به مرقد امامزاده بيمرغ و روز نهم به امامزاده كاخك می‌روند و برای غربت امام حسين (ع) عزاداری می‌كنند.
در اين دهه از محرم حجت‌الاسلام «خطيب» نماينده ولی‌فقيه در سپاه پاسداران و حجت‌الاسلام «علی اكبری»روحانی شهر بيدخت شب‌ا قبل از مراسم عزاداری سخنرانی می‌كردند.
همچنين در روستای حاجی‌آباد نيز كه روستايی با جمعيت بالغ بر 700 نفر در بيست و چهاركيلومتری گناباد است، هئيت زنجيرزنی عزاداران حسينی روزهای هشتم محرم به امامزاده سلطان محمد عابد كاخك (ع) و نهم محرم به امامزاده سيد احمد عابد(ع) بيمرغ می‌رود.
در اين روستا از روزهای ششم تا دهم هئيت زنجيرزنی اين روستا صبح‌ها، بعداز ظهرها و شب‌ها با به راه افتادن در كوچه‌های اين روستا شهادت امام حسين (ع) و هفتاد و دو تن يارانشان را در در صحنه كربلا گرامی می‌دارند.
پيران روستا در جلوی هئيت چاوش‌خوانی می‌كنند و سيد روحانی روستا نيز در ميان اين عزاداران به سينه‌زنی مشغول است و چند پسر بچه با به دست داشتن پرچم‌هايی در جلوی هئيت، در مسير مشخص شده هئيت راه می‌روند و زنان روستا در عقب هئيت نيز پابه پای عزاداران حسينی به راه می‌افتند.
مراسم اصلی اين روستا بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد جامع اين روستا با سخنرانی حجت‌االاسلام «اسداللهی» روحانی روستا شروع می‌شود.
بعد از سخنرانی در مسجد جامع عزاداران حسينی به صورت دو دايره می‌شوند و گروهی شعارهايی از قبيل «سقای حسين سيد و سالار نيامد، علمدار نيامد، علمدار نيامد»، «حسين تنهاست واويلا» سر میدهند و گروه ديگر «حسين حسين (ع)» گويان و به سر زنان شعارهايی از قبيل «انا العباس واويلا» را در پاسخ به «حسين تنهاست واويلا» و يا همان شعار را، سر میدهند.
بعد از مراسم سخنرانی و عزاداری در داخل مسجد هئيت زنجيرزنی كه با حضور تمام مردان و جوانان اين روستا به راه افتاده است از در كوچه‌ها به راه می‌افتند و به درب خانه‌های شهيدان و يا خانواده‌هايی كه نذری دارند می‌روند و زنان روستا جلوتر از هئيت چند زغال داغ در يك سينی روی زمين می‌گذارد و به هنگام نزديك شدن هئيت سبنج به خاطر بوی خوشی كه دارد روی آن می‌ريزند.
در پايان هم به سمت حسينه اين روستا می‌روند. ابتدا عزاداران حسينی روستا حاجی‌آباد در صحن اين حسينه با قرار گرفتن به صورت كوچه زنجير می‌زنند و در پايان سر سفره حسينی می‌نشينند.
