به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) شعبه زنجان، ارمغانخانه، شهری است جديدالتأسيس در بخش قرهپشتلو در استان زنجان، كه فاصلهاش از شهر زنجان ۴۱۰۰۰ متر میباشد. وجه تسميه اين شهر از آن لحاظ است كه بهعلت آبادانی و بزرگی ارمغانخانه از قديمالايام مركز سكونت و حكومت و تفرجگاه سلاطين و خوانين بودهاست كه مدعوين را تحفهای از سوی آنها داده میشده و كسی دست خالی ازآنجا برنمیگشته است، به همين سبب به «ارمغانخانه» شهير گرديده است.
پس از ترويج مكتب تشيع در دوران صفويه به تدريج مراسم تعزيهخوانی در اين روستا رايج گرديده و تاكنون ادامه يافته است. تكيه حسينی ارمغانخانه يكی از مراكز مشهور كشور در اجرای مراسم تعزيه است كه سالانه هزاران نفر از عاشقان اباعبدالله الحسين (ع) را به خود جلب میكند. يكی از بارزههای اين مراسم در استان زنجان، اجرای آن به زبان تركی و حضور زنان در آن است.
تاريخچه تعزيه در ايران؛
در كشور ما اين مراسم را به مذهب آلبويه نسبت میدهند. در دوران حكومت سلطان محمد خدابنده، شيعيان حداكثر استفاده را در انجام مراسم سوگواری ابا عبدالله(ع) و بزرگداشت خاندان پيامبراكرم (ص) میكردند كه بهتدريج تعزيه در دوره ناصرالدينشاه به اوج خود رسيد كه بسياری اين دوره را عصر طلايی تعزيه ناميدهاند.
تعزيه پيش از آن در حياط كاروانسرها، بازارها و گاهی منازل شخصی اجرا میشد و در دورانی در اماكن باز يا سر بسته، تكايا و حسينيهها به اجرا در میآمد، كه معروفترين اين تكايا تكيه دولت بود كه در همين دوره به دستور ناصرالدينشاه و با مشاركت دوستعلیخان معيرالممالك در سال 1304 هـ .ق ساخته شد.
در آغاز سلطنت ناصرالدينشاه تعزيه در 300 مكان مشخص برپا میشد. نخستين سوگواری بعد از واقعه عاشورا از سوی گواهان عينی واقعه كربلا بوده كه در سنين كودكی و نوجوانی پس از عاشورا به اسارت رفتند. در واقع از هنگامیكه قافله اسرا به طرف شام حركت كرده برخی شبيهخوانی و تعزيه را جهت تماشای عينی واقعه كربلا را به يزيد نسبت داده كه عاملان واقعه كربلا خواسته بود تا اعمال زشتی را كه مرتكب شدهاند را به نمايش در بياورند.
ثبت مراسم تعزيه زنجان در فهرست آثار ميراث معنوی كشور؛
تاريخ دقيق آغاز تعزيه در اين شهر مشخص نيست، با توجه به يادداشت سفرنامههای منتشر شده، اشاره به خاطرات ناصرالدينشاه در سفر به شهر سلطانيه و ديدن مراسم تعزيهخوانی، قدمت آن را در استان آشكار میكند. ولی بر اساس برخی مستندات و نيز روايت اهالی، اجرای تعزيه در تكيه ارمغانخانه، 400 سال قدمت دارد. تكيه حسينی تاريخی ارمغانخانه از قديمیترين تكيههای شمالغرب كشور محسوب میشود.
مراسم تعزيه زنجان به شماره 24، در فهرست آثار ميراث معنوی كشور ثبت شده است. محل كنونی تعزيه نيز در سالهای اخير احداث شده است. كليه هزينهها از طرف خيرين چه در روستا و چه در ساير شهرهای ايران تأمين شده و تاكنون مبلغ 250 ميليون تومان برای اين امر هزينه شده است.
همه ساله، از اول تا چهاردهم محرم ۱۰۰۰۰ نفر در داخل حسينيه و ۴۰۰۰ نفر بيرون از آن از طريق بلندگو از مراسم تغزيهخوانی استفاده میكنند. اين مراسم كه بصورت سنتی با اجرای تعزيهخوانی همه روزه از ساعت ۱۴ شروع و تا ساعت ۱۷ پايان میيابد و مراسم ويژه روز عاشورا از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۵ برگزار میشود و ميهمانان از نقاط مختلف كشور حتی از اهل تسنن نيز برای شركت در اين مراسم حضور میيابند.