موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیگ؛ یکی از وقفیات آستان قدس رضوی

به گزارش خبرگزاری بین الملی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیک، یکی از بزرگ‌ترین حمام های ایران است که در کنار مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم مطهر رضوی واقع در خیابان اندرزگو 13، در بنای تاریخی حمام مهدی قلی بیک تأسیس شده است.

موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیک وقف آستان قس رضوی

بر طبق اسناد موجود این حمام در سال 1027 ق توسط مهدی قلی بیک میرآخور باشی شاه عباس صفوی، وقف آستان قدس رضوی شد که پس از مرمت و بازسازی در سال 1385 ش به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داد؛ در این موزه اشیایی از قبیل لوازم مورد نیاز در حمام‌های قدیمی، انواع سماورهای ذغالی، قندیل، ظروف مختلف، آبخوری، بخش نمایشگاه عکس قدیم و مردم‌شناسی به نمایش در آمده است.

نقاشی‌های موضوعی وجه تمایز حمام مهدی قلب بیگ

این بنا یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های ایران است که وجه تمایزش با دیگر حمام‌ها نظیر حمام گنجعلی خان کرمان و یا فین کاشان و ... در نقاشی‌های موضوعی آن است که با تلاش مرمت‌کاران از لایه‌‌های هشتم و بعضاً سیزدهم زیرین به دست آمده‌اند.

رختکن، زیباترین قسمت حمام مهدی قلی بیک

محوطه ورودی حمام به وسیله یک پله و همراه با یک انحنای ملایم به هشتی کوچکی وصل می‎‌شود و با عبور از پنج پله با همان انحنا به «سربینه» یا همان «رختکن» می رسیم که زیباترین بخش حمام است و با نقاشی و کاشی های زیر رنگی آراسته شده که تزئینات نقاشی 13 لایه دارد؛ قدیمی‌ترین لایه آن مربوط به دوره صفوی و جدیدترین لایه، متعلق به دوره قاجار می‌شود. آخرین لایه‌ای که اکنون در معرض دید قرار دارد، موضوعاتی چون زندگی اجتماعی مردم، داستان‌های شاهنامه، ماه‌های سال سریانی، چهار فصل و افسانه‌‌های قدیمی ایران را به تصویر کشیده است.

گرمخانه گنبدی شکل

پس از گذر از رختکن، فضایی به نام «هشتی» یا «میاندر» وجود دارد که ارتباط دهنده دو فضای سربینه و گرم‌خانه است، گرم‌خانه مربع شکل و دارای 4 ستون در وسط است که پوشش گنبدی شکل سقف، مشتمل بر نورگیرها بر روی این ستون‌هاست.

نورگیری فضاهای مختلف حمام به دلیل قرار داشتن در داخل زمین از طریق نورگیرهای کوچک و بزرگ تعبیه شده در سقف صورت می‌گرفته است؛ از دیگر قسمتهای حمّام که جلوه های ویژه هنری را در کنار فضاهای دیگر به نمایش می گذارد استخر آب است.

یادآور می‌شود، این موزه در ضلع غربی حرم مطهر امام رضا(ع) قرار دارد که علاقه‌مندان می‌توانند جهت هماهنگی با شماره 38675037 تماس بگیرند.