به گزارش خبرگزاری بینالملی قرآن(ایکنا)، در چند روز گذشته و پس از اظهارنظر علی طیبنیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی مبنی بر آغاز حذف یارانه ثروتمندان جامعه، این موضوع در صدر اخبار اقتصادی کشور قرار گرفت. طیبنیا در اولین جلسه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی در سال 94 که در اتاق بازرگانی برگزار میشد، درباره اخباری که مبنی بر حذف پنج دهک پردرآمد از لیست یارانهبگیران منتشر شده است، اظهار کرد: مسئولیت شناسایی و حذف افراد پردرآمد بر عهده وزارت رفاه است و این فرآیند آغاز شده، اما تعداد حذف شدگان تا به حال قابل ملاحظه نیست.
طیبنیا درباره تعداد افرادی که از دریافت یارانههای نقدی حذف شدهاند، گفت: تعداد این افراد هنوز مشخص و قابل ذکر نیست اما میتوان اشاره کرد که کماکان تعداد قابل ملاحظهای از دریافت یارانههای نقدی حذف نشدهاند.
هرچند محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، طی گفتوگویی با شبکه خبر سیما، خبر حذف یارانه 5 گروه پردرآمد از دریافت یارانه را تکذیب کرد اما بررسی این موضوع که یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی تاریخ کشور ما محسوب میشود؛ مخصوصا آثار و نتایجی که در اقتصاد ملی، از جمله در زمینه ایجاد عدالت اقتصادی و اجتماعی در پی خواهد داشت و همچنین بررسی دیدگاه اسلام و اقتصاد اسلامی درباره پرداخت یارانه به مردم ضرورتی انکارناپذیر است.
ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که قانون هدفمندکردن یارانهها در زمستان ۱۳۸۷ به صورت لایحه از سوی دولت نهم ارائه شد و پس از بحث و بررسی فراوان و اختلافاتی که در این زمینه بین دولت و مجلس از جمله در خصوص نحوه در اختیار گرفتن درآمد ناشی از آزادسازی قیمتها پدید آمد، مجلس شورای اسلامی این لایحه را به تصویب رساند. در تاریخ ۲۷ آذر ۱۳۸۹، محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت، آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها را رسماً اعلام کرد و این قانون از روز بعد و با تغییرات اساسی در قیمت کالاها آغاز شد.
در فروردینماه 93 و در زمان ریاستجمهوری حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی بود که مرحله دوم هدفمندی یارانهها آغاز شد. در این مرحله بود که دولت سعی بسیاری به خرج داد تا مردم را به انصراف از دریافت یارانه نقدی ترغیب کند و با این تلاشها بود که برخی چهرههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی از پرداخت یارانه انصراف دادند. در آن هنگام دولت تلاشهای بسیاری به خرج داد تا افرادی که نیازی به دریافت یارانه ندارند از این امر انصراف دهند تا درآمدهای حاصله از آن صرف توسعه زیرساختهای اقتصادی و در نهایت منجر به تحقق عدالت اجتماعی شود. هرچند که در زمینه موفقیت دولت در منصرف کردن داوطلبانه مردم از پرداخت یارانه جای بحث فراوانی وجود دارد اما در همان زمان گروههایی هم وجود داشتند که به دلیل تقابل با دولت تلاش کردند مانع انصراف داوطلبانه مردم از دریافت یارانه شوند و این امر با واکنشهای تندی از جانب دولت مواجه شد.
نکتهای که بسیار روشن است این است که دولت یازدهم از میزان انصراف داوطلبانه مردم از دریافت یارانه رضایت کافی را کسب نکرده که اکنون بنا دارد یارانه پنج دهک پردرآمد جامعه را حذف کند. هرچند که در این زمینه هم چالشهای بسیاری بر سر راه دولت وجود دارد از جمله اینکه برای بررسی نیازمندی یا بینیازی شهروندان برای دریافت یارانه چه مکانیزمی وجود دارد و چه برنامه مشخصی برای هزینه کرد درآمدهای حاصل از حذف یارانه ثروتمندان وجود دارد؟
برای بررسی مهمترین موانعی که بر سر راه اجرای درست هدفمندی یارانهها و حذف یارانه افراد پردرآمد جامعه وجود دارد با ساسان شاهویسی، کارشناس مسائل اقتصادی گفتوگویی انجام دادهایم که وی در این باره میگوید: وقتی درباره یارانه صحبت میکنیم باید کارکرد یک پدیده همانند یارانه در اقتصاد ملی را به درستی بسنجیم؛ به عبارت بهتر با نشانی دادن درست، جایگاه یارانه، هدف پرداخت و نهایتا آثار و نتایجی که یارانهها در اقتصاد دارند را مورد سنجش قرار داده و گروههای هدف یارانه، اعم از اقتصادی، اجتماعی یا سیاسی که هرکدام کارکرد خاص خود را دارند مورد حمایت قرار گیرند. اگر بعد از این حمایتها، آنان کارکرد خود را به خوبی نشان دادند آنگاه میتوانیم ارزیابی کنیم که سیاستهای توزیع یارانه در مهندسی اقتصاد ملی ایران اولا یک الزام است، دوما براساس یک مهندسی و سناریوی از پیش تعیین شده برقرار شده است و سوما اثرگذاری آن بر وفق برنامهریزیهای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت است و در نهایت به توسعه ملی کمک میکند.
وی افزود: اگر این محاسبات را همانند همه کشورها بنا بر ضرورتها، سیاستها، برنامهریزیها و نهایتا در قاعده قوانین اقتصادی کشور تعریف کنیم آنگاه باید براساس قانون هدفمندی یارانهها به این سمت برویم که اولا به اقشار آسیبپذیر، دوما به تغییرات نرخ بهرهوری در تولید و در نهایت به تغییر نرخ الگوی مصرف کمک کنیم و همه این موارد به ارتقای سطح اقتصاد ملی کمک میکند.
این کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: بایستی توسط دولت این سنجش صورت بگیرد که آیا تأثیر هدفمندی یارانهها و پرداخت یارانه مستقیم نتیجهای داشته و توانسته است به کشور کمک کند به یک اقتصاد دارای رقابتپذیری در جنوب غرب آسیا برسد؟. نکته دیگر این است که در ایران، قبل از اینکه مشخص شود به چه گروهی باید یارانه پرداخت شده و به چه گروهی پرداخت نشود برخی مسائل زیرساختی که بخشی فرهنگی، بخشی سیاسی، بخشی اجتماعی و تنها بخشی اقتصادی است باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
به گفته شاهویسی، امروزه نه تنها امکان بلکه این قابلیت در مهندسی اقتصاد ملی ما وجود ندارد که اقشار آسیبپذیر را مورد سنجش قرار دهیم و گروههای ذینفوذ و صاحب قدرت که از تغییر و تحولات اقتصادی حداکثر بهره را میبرند هم تمایلی به شفافیت اقتصادی ندارند و معلوم نیست چه تعداد از افراد باید محل اصابت یارانه مستقیم یا غیرمستقیم قرار بگیرند؛ لذا مشاهده میکنیم برای توزیع یارانههای تولیدی یا سیاسی مثلا کمک به احزاب و رسانهها با مشکل مواجه هستیم.
وی در پایان اظهار کرد: به نظر میرسد اینکه ما باید به سمت هدفمندی یارانهها برویم، نه تنها یک قانون یا سیاست بلکه یک الزام پرچالش و حتی پیچیدهای برای گذار از قابلیتمند کردن مهندسی اقتصاد ملی است و در عین حال هرچه این مسئله به تعویق بیفتد، هم قابلیت اجرایی مدیریت اقتصادی دولتهای مستقر، هم ظرفیتهای واقعی اقتصاد ملی در داخل و هم قدرت رقابتپذیری اقتصاد ما با دیگر اقتصادهای دنیا را دچار چالش میکند؛ صرفنظر از اینکه در زیرمجموعه هر یک از مؤلفهها، بسیاری از متغیرها را میتوانیم مطرح کنیم که با به هدفمندی یارانهها دچار چالش خواهند شد.
موضوع دیگری که در کشوری که قاطبه مردم آن را مسلمانان تشکیل میدهند بررسی آن اهمیت دارد دیدگاه دین مبین اسلام، اقتصاد اسلامی و نظر مراجع محترم تقلید درباره پرداخت یارانه به مردم و یا حذف یارانه افراد غیرنیازمند است.
از نظر قرآن، تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی نیازمند مدیریت صحیح است و به همین دلیل است که دین مبین اسلام مانع از آن میشود تا منابع ثروت به صورت غیرعالانه در میان افراد تقسیم شده و افرادی که صلاحیت استفاده از برخی منابع را ندارند صاحب این داراییها شوند. بدین ترتیب در اسلام و اقتصاد اسلامی تحقق عدالت و بهترین سطح زندگی برای افراد جز اهم موضوعاتی است که مدام به آن اشاره شده و در حوزه توزیع ثروتهای عمومی دستورالعملهای خاص خود را صادر کرده است.
موضوعی که به عنوان هدف اجرای قانون هدفمندی یارانهها مطرح شده، این است تا با توزیع درست و مناسب این منابع در میان اقشار نیازمند زمینه تحقق عدالت در همه ابعاد و از جمله در زمینه اقتصادی فراهم شود و قطعا اصلیترین هدفی که هدفمندی یارانهها و اخیرا حذف یارانه ثروتمندان دنبال میکند توزیع عادلانه ثروت است؛ هرچند که در اسلام و در اقتصاد اسلامی تنها توزیع عادلانه ثروتها کفایت نکرده بلکه مصرف صحیح و عادلانه نیز بسیار حائز اهمیت است اما برای بررسی بیشتر وجه شرعی حذف یارانه ثروتمندان و دیدگاه دین مبین اسلام درباره این موضوع دیدگاه چند تن از مراجع عظام تقلید در این باره در ادامه میآید:
آیتاللهالعظمی ناصر مکارمشیرازی:
با توجه به تأکیدات دولت محترم جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر بفرمائید که آیا دریافت یارانه نقدی برای کسانیکه دارای تمکن مالی بوده و نیازمند به استفاده از این مبلغ نیستند، جایز است؟
پاسخ: با توجه به اینکه بیتالمال در شرایط کنونی در اختیار دولت اسلامی است و باید مطابق آنچه صلاح و مصلحت کشور میبیند صرف کند، بنابراین هرگاه وجوهی را پس از مشورت با مشاورین آگاه و صاحب نظر تخصیص به قشر خاص بدهند، دیگر اقشار نمیتوانند از آن استفاده کنند و اینکه بعضی میگویند اموال بیتالمال مربوط به همه اقشار است و امیر مؤمنان علی(ع) به طور مساوی بیتالمال را تقسیم مینموده تعبیری اشتباه است، زیرا اموالی که وارد بیتالمال میشد دو بخش بود، برخی مربوط به اراضی خراجیه بوده که به طور مساوی تقسیم میشد، بخش دیگری از قبیل زکات، خمس و انفال بوده است که طبق صریح قرآن مصارف معین دارد و در غیر آن مصرف نمیشده است و با توجه به اینکه امروزه اموال خراجیه وجود ندارد مسئله مساوات مطرح نیست. بنابراین برادران و خواهران عزیز که از یارانه بینیاز هستند اقدام به گرفتن یارانه نکنند و زندگی خود را با اموال مشکوک آلوده نسازند، انشاءالله خداوند برکاتش را از محل دیگر نصیب آنها خواهد نمود و اضافه بر این انصراف آنها کمکی است به اقشار نیازمند و برکات کمک به آنها را نیز شامل خواهد شد، انشاءالله دولت محترم به عهد خود وفا میکند و بخش مهمی از آن را صرف هزینه درمانی و بهداشتی برای عموم مردم کشور خواهد شد.
همچنین این مرجع تقلید، شنبه 5 اردیبهشتماه، در دیدار ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به مسئله یارانهها اشاره و اظهار کرد: یارانهها از روز اول اشتباه بزرگی بود که انجام شد شعارهای روز مره را معیار قراردادند و آینده را به خطر انداختند ولی حالا بالاخره چیزی را که دادند و پس گرفتنش کار آسانی نیست. دلیل ندارد که ثروتمند و فقیر از بودجه مملکت یارانه بگیرند.
وی تاکید کرد: بیتالمال برای نیازمندها است و نه بی نیازها، لذا حل این مشکل یک شجاعت میخواهد که برخی از این اعتراضات میترسند، ولی باید یک روزی قطع و این مشکل حل شود.
این مرجع تقلید بیان کرد: ما معتقدیم 50 درصد قطعا نیازمند نیستند و اگر افراد دارا باشند و بگیرند مشکل شرعی دارد.
آیتاللهالعظمی نوری همدانی:
با توجه به تأکیدات دولت محترم جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر بفرمائید آیا دریافت یارانه نقدی برای کسانیکه دارای تمکن مالی بوده و نیازمند به استفاده از این مبلغ نیستند، جایز است؟
پاسخ: این قبیل اموال که در تحت اختیار دولت محترم قرار دارد بیتالمال است و لازم است که مسئولین محترم حکومت اسلامی بیتالمال را در راه تأمین احتیاجات ملت مصروف نمایند. منتها احتیاجات باید دسته بندی شوند و اولویتبندیها بر اساس الأهم فالأهم مورد توجه کامل قرار بگیرد و با توفیق خداوند مصروف شود و از این راه خدمت رسانی ها انجام بگیرد؛ نابراین چون معیار و ملاک صرف بیتالمال در راه تأمین نیازمندیهاست، لذا کسانی که احتیاج ندارند نباید بگیرند.
آیتاللهالعظمی جعفر سبحانی:
اصولا وجوه یارانه بیتالمال است و بیتالمال متعلق به کسانی است که استحقاق آن را داشته باشند. فقرا و کسانی که درآمدشان کم است، مسلما برای آنها گرفتن یارانه حلال است، اما کسانی که به مقدار شأن خود درآمد دارند، شرایط دریافت یارانه را ندارند و گرفتن یارانه برای اینها جایز نیست.
فکر میکنم بیش از نیمی از مردم، غیر از طبقه کارگر در روستاها، به اندازهای که شأن آنها است، تمکن دارند و به یارانه نیاز ندارند، لذا باید احتیاط کنند و به مقداری که لازم است، بگیرند و آنهایی که لازم نیست به دیگران واگذار کنند.
آیتالله العظمی سیدمحمد علی علویگرگانی:
کسانیکه نیاز به دریافت یارانه ندارند شرعا جایز نیست که دریافت نمایند.
آیتاللهالعظمی رضا استادی:
در شرایط کنونی و با توجه به آنچه از طرف دولت اعلام شده، کسانیکه نیاز به یارانه ندارند نباید بگیرند و اگر از طبقه متوسط هستند (نه ثروتمند و پردرآمد) باز برای کمک به ضعفا و مستمندان بهتر است از گرفتن آن صرف نظر کنند. همه کسانی که از گرفتن یارانه داوطلبانه خودداری میکنند میتوانند با قصد قربت و قصد کمک به دولت و نیز مستمندان این عمل را از عبادات خود حساب کنند و از ثواب الهی بهرهمند شوند و مصداق عامل به آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» شوند.
آیتاللهالعظمی صافیگلپایگانی:
آیا دریافت یارانه نقدی برای کسانیکه دارای تمکن مالی بوده و نیازمند استفاده از این مبلغ نیستند جایز است؟
یارانه نقدی اگر از بیتالمال باشد گرفتن آن برای اشخاصی که فقیر نیستند اشکال دارد و برای اشخاصی که فقیر هستند با اجازه مجتهد جامعالشرایط اشکال ندارد.
همانگونه که میدانیم یارانه کمک مالی رایگان دولت به مردم و در جهت حمایت از آنان است تا براساس پولی که دریافت میکنند بتوانند وضعیت زندگی خود را بهبود بخشیده و قدرت خرید خود را افزایش دهند و از آنجا که هدف از حذف یارانه ثروتمندان، بهبود وضعیت زندگی نیازمندان و به طور کلی توسعه اقتصادی کشور است بنابراین بررسی آثار چنین اقدامی بر تحقق عدالت اجتماعی، اقتصادی و رفع محرومیت از جامعه ضروری به نظر میرسد.
تحقق عدالت اجتماعی با حذف یارانه ثروتمندان قطعیت ندارد
برای بررسی بیشتر این موضوع که حذف یارانه پردرآمدها چه تأثیری بر تحقق اهداف تعیین شده برای آن از جمله تحقق عدالت بر جای خواهد گذاشت، دیگاه ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس را چویا شدیم که وی در اینباره میگوید: لازم است در شرایط فعلی افرادی با توجه به عدم نیاز به این مبلغ ناچیز از دریافت یارانه نقدی خارج شوند. به همین دلیل است اکنون دولت کمر همت را بسته است که این اتفاق رخ دهد و مادامی که دولت این اقدام را انجام ندهد حتما در پرداخت یارانه نقدی و یافتن منابع تأمین مالی با مشکلاتی مواجه خواهد بود و مبالغ کلانی را تقدیم مردم خواهد کرد. با این اوصاف بهتر است دولت در همین ابتدای سال نسبت به شناسایی دهکهای پردرآمد که عمدتا باید پنج دهک بالای درآمدی باشد اقدامات لازم را انجام دهد؛ هرچند گاهی ممکن است در دهکهای بالای درآمدی افرادی وجود داشته باشند که مستعد دریافت یارانه نقدی باشند.
منتخب مردم رباطکریم در خانه ملت تأکید کرد: البته با یک فرمول نمیتوان یارانه نقدی افراد پردرآمد را حذف کرد و دولت باید از فرمولهای قابل اطمینان که افراد را دچار مشکلات جدی نکند استفاده کند و گمان میکنم بهترین منطق، این باشد که در این زمینه از کارشناسان زبده مسائل مربوطه استفاده کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مانعی بر سر راه شناسایی افراد پردرآمد وجود دارد؟ عنوان کرد: اگر هم مانعی وجود داشته باشد میتوانیم آن را برطرف کنیم؛ مثلا میزان نیازمندی برخی افراد قابل شناسایی نیست و این افراد همچنان میتوانند یارانه نقدی خود را دریافت کنند. تعدادی از خانوارها نیازمندند که باید یارانه دریافت کنند و تعدادی هم مشخص است نیازمند نیستند که باید یارانه آنها را حذف کرد. برای حل مسائل مربوط به آن تعدادی که وضعیت آنها مبهم است میتوانیم یک کمیته بررسی تشکیل داده و موضوع را به آن ارجاع دهیم تا شرایط روشن شود و گمان میکنم مشکل خاصی در رابطه با شناسایی افراد پردرآمد وجود ندارد.
نکو در پاسخ به این پرسش که آیا حذف یارانه خانوارهای پردرآمد باعث تحقق عدالت اجتماعی خواهد شد؟ عنوان کرد: عدالت اجتماعی بدین معنا نیست که پولی که میتواند در کارهای زیربنایی، تولید، اشتغالزایی و بهبود وضعیت معیشت مردم بهکار رود را در جاهای دیگر مصرف کنیم و اتفاقا این عین بیعدالتی است؛ بنابراین ما باید با یک افق دید بلند، برنامههای خود را پیش ببریم. امروزه میتوانیم به مردم پول پرداخت کنیم اما وضعیت اقتصادی آنها روز به روز بدتر شود اما میتوان این سرمایهها را در زیرساختهای اقتصادی، تولیدی، اشتغالزایی، بهبود وضعیت دستمزدها و افزایش قدرت خرید مردم بهکار گرفت که برای همیشه پایدار باشد.
وی افزود: به همین دلیل است که بنده گمان نمیکنم امروزه با پرداخت پول به افراد پردرآمد تحت عنوان یارانه نقدی یا حذف آن به بیعدالتی یا عدالت دامن زده باشیم؛ هرچند معتقدم حذف یارانه افراد پردرآمد میتواند عین عدالت باشد و خود آنها هم به دنبال چنین چیزی هستند که دولت یارانه نقدی آنها را در جهت بهبود وضعیت اشتغال و کسبوکارشان قرار دهد.
حذف یارانه ثروتمندان باعث تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی خواهد شد
برخلاف نکو که اعتقادی به قطعیت تأثیر حذف یارانه ثروتمندان بر تحقق عدالت در جامعه ندارد، محمدرضا پورابراهیمی، نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است حذف یارانه ثروتمندان باعث تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی در جامعه خواهد شد. وی در این باره به ایکنا میگوید:
ما در سال 93 شرایط حذف یارانه پردرآمدها را مطرح کردیم اما به دلایل مختلف دولت اجرا نکرد و این، عدول دولت از قانون بود. امسال و برای سال 94 اعلام کردهایم که به پیشنهاد خود دولت این اتفاق رخ دهد. اکنون میزان 3 هزار میلیارد تومان نسبت به سال 93 پرداخت یارانه نقدی کمتر شده است؛ لذا دولت مکلف است یارانه پردرآمدها را حذف کند تا بتواند به تعهدات خود در بخش اشتغال، تولید و دیگر بخشها از جمله بهداشت و درمان عمل کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا حذف یارانه افراد پردرآمد منجر به تحقق عدالت اجتماعی خواهد شد؟ اظهار کرد: حتما باعث تحقق عدالت اجتماعی میشود؛ چراکه در قانون مادر هم آمده است که پرداخت یارانه بر اساس درآمد انجام میشود؛ یعنی افراد پردرآمد، یارانه کمتر و کم درآمدها یارانه بیشتری دریافت خواهند کرد و این امر حتما در راستای تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی خواهد بود.
براساس آنچه در این گزارش بیان شد این نکته قابل درک است که هدفمند کردن یارانهها و توزیع عادلانه ثروتهای عمومی در میان مردم از مهمترین وظایفی است که از بعد اقتصادی با هدف تحقق عدالت برای دولت اسلامی تعریف شده است و همانگونه که میدانیم عدالت در قرآن دارای معنای وسیعی است و اگر به مهمترین معنای عدالت که همانا قرار گرفتن هر چیز بر سرجای خود است توجه کنیم به این نکته پی خواهیم برد که موردی همانند تقسیم غیرعادلانه یارانهها - نکتهای که بسیاری از کارشناسان اقتصادی برای وضعیت فعلی به آن اشاره میکنند ـ میتواند نشاندهنده وجود بیانصافی و بیعدالتی اقتصادی در جامعه باشد.
نکته دیگری که نیاز به تحلیل چندانی ندارد این است که هدفمندی صحیح یارانهها به عنوان یک جراحی بزرگ در اقتصاد ایران در راستای توزیع عادلانه ثروتها باعث تحول در سسیستم اقتصادی کشور خواهد شد و این امر بر بهبود وضعیت زندگی شهروندان در همه ابعاد تأثیرگذار خواهد بود و هرچند ممکن است برخی با این ایده مخالف باشند که حذف روشمند یارانه ثروتمندان باعث استفاده از این منابع در توسعه اقتصادی و توزیع مناسب آن میان اقشار نیازمند و در نهایت تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی خواهد شد اما آنچه نگارنده این سطور بدان معتقد است این است که قطعا برنامهریزی صحیح و وجود اهرمهای نظارتی برای پرهیز از فساد و رانتخواری در این زمینه و شناسایی مناسب و دقیق گروههای نیازمند و حذف یارانه ثروتمندان تأثیرات شگرفی در تحقق عدالت و رفع فقر و محرومیت از جامعه بر جای خواهد گذاشت.
و نکتهای که در پایان باید بدان اشاره کرد این است که این روزها که بحث حذف یارانه 5 دهک بالای درآمدی یا به بیان بهتر افراد غیرنیازمند داغ شده است و با توجه به اینکه بخش عمدهای از افراد بینیاز، به صورت داوطلبانه حاضر نشدند از دریافت یارانه انصراف دهند لازم است مسئولان مربوطه با انجام فعالیتهای کارشناسی دقیق در جهت بهبود وضعیت اقتصادی و رفع فقر از جامعه که مورد تأکید دین مبین اسلام هم است گام برداشته و در این زمینه با قاطعیت تمام و بدون ملاحظات سیاسی عمل کنند. در این شرایط است که باید منتظر باشیم که آیا دولت تدبیر و امید یارانه ثروتمندان را با قاطعیت حذف خواهد کرد یا تحت تأثیر برخی از ملاحظات سیاسی، این آلام اقتصادی همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.
تشکر می شود