قرآن، سرچشمه تمام هنرهای اسلامی است/ تبیین تأثیرپذیری هنرمندان بزرگ از کتب آسمانی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، محمدرضا خالصی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی فارس، عصر دیروز، 12 خرداد در اختتامیه جشنواره سراسری «قرآن و هنر» با عنوان «شهود قدسی» که به‌همت جهاد دانشگاهی فارس و سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور در شیراز برگزار شد، گفت: هنر به قول افلوطین افاضه و تجلی زیبایی مطلق که همان حضرت حق است.
وی افزود: در تاسوعات که همان آثولوجاست می‌گوید هنر وقتی می‌تواند شکل گیرد که چشم‌ها زیبایی را ببیند و چشم‌ها به زیبایی آشنا نمی‌شود، مگر که پاک شود چون زیبایی مطلق پاک مطلق است.
خالصی با بیان اینکه در فرهنگ اسلامی هم هنر افاضه است، گفت: هنر اسلامی منشأیی بزرگ و دریایی زخار به نام قرآن مجید دارد که همه هنرمندان اسلامی از آن بهره برده‌اند البته می‌توان گفت که کتب مقدس همیشه مورد توجه هنرمندان بوده‌اند به عنوان مثال بهشت گمشده میلتون مقتبس از تورات است و کارهای دانته، داستا یوسکی، پوشکین، تولستوی، الیوت از انجیل مقتبس است و یا پوشکین معروف‌ترین شاعر روس که بنیانگذار زبان ادبی معاصر روس است و به شکلی معیارسنجش زبان و ادبیات روس به شمار می‌رود، متأثر از قرآن است.
دبیر جشنواره سراسری قرآن و هنر خاطرنشان کرد: کتاب گزیده آثار پوشکین که در سال 1990 منتشر شده است صفحه 89 و در بعضی از صفحات دقیقاً شعرهای او متأثر از سوره‌های مبارکه ضحی، عصر، فجر، طارق است حتی بهره‌برداری از سوره‌های توبه، اسرا، بقره و مائده را می‌توان در کارهایش دید.
وی با یادآوری واسیلیف منتقد مشهور روس می‌گوید، پوشکین آرامش روحی خود را مدیون قرآن است، گفت: قرآن مجید خود اثری هنری است یعنی صورتی هنری دارد. زمخشری صاحب کشاف به همین معتقد است و می‌گوید که این موجب می‌شود آنچه به عنوان اعجاز ظاهری قرآن مطرح شود در صورت آن رخ بنمایاند و اجازه خواندن قرآن به زبان دیگری را نمی‌دهد.
این پژوهشگر شعر و ادب پارسی ادامه داد: این را اسلوب صورت و معنا می‌گویند که شبیه اندیشه اونامونوی امروز است و در هنر قرآنی صورت و معنا در هم تنیده است. چون از یک طرف خداوند واهب الصور است و از سوی دیگر به قول شمس تبریزی در مقالات الله هو المعنی: خداوند معنی است. پس معنا و صورت در اصل از عالم علوی است. به همین دلیل قرآن زیبا خوانده می‌شود.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر نیز خداوند هنرمند است و ابن عربی در فتوحات جلد 6 صفحه 234 می‌گوید العالم صنعه الله؛ عالم هنر خداوند است. بالصنعه ظهر الحق فی الوجود؛ حق با هنر در هستی ظهور می‌کند و از سوی دیگر عالم جمال الله؛ یعنی زیبایی خداوند است و سنت آگوستین هم در اعترافات و هم در کتاب شهر خدا، خدا را بلند مرتبه‌ترین هنرمند می‌داند.
خالصی در ادامه با بیان اینکه شیراز از قدیم شهر قرآن بوده است، خاطرنشان کرد: ابن بطوطه جهانگرد و سیاح بزرگ اسلامی که کواچکفسکی می‌گوید ابن بطوطه، راستگوترین جهانگرد جهان است در زمان شاه ابواسحاق اینجو یعنی در جوانی حافظ به شیراز آمده و در سفرنامه‌اش می‌گوید او با اینکه مراکشی است و عرب زبان و تمام جهان اسلام آن روز را گشته است معتقد است که قاریان قرآن شیراز ممتازترین و بهترین و خوش صداترین قاریان جهان آن زمان بودند.
استاد استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود به برگزاری جشنواره سراسری قرآن و هنر اشاره کرد و گفت: این جشنواره از یکسال پیش شروع به کار کرده و از آبان ماه دبیرخانه خود را راه انداخته است.
وی با بیان اینکه سایت جشنواره به آدرس www.shohoodeghodsi.ir از ابتدای فراخوان راه اندازی و فعال و به روز شده است، افزود: 2630 اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است که از این تعداد 840 اثر در بخش عکس، 306 اثر خوشنویسی، 300 اثر نقاشی و 1184 اثر گرافیک هستند.
خالصی با اشاره به اینکه در مرحله اول داوری 400 اثر انتخاب شدند و به مرحله دوم داوری راه یافتند، گفت: کمیت کارها بسیار ارزشمند بود و کیفیت آثار نیز از سطح دانشجویی بالاتری بوده است و از این میان حدود 250 اثر به نمایشگاه‌های جشنواره راه یافتند.
این نویسنده عنوان کرد: نگارخانه وصال میزبان آثار نقاشی، نگارخانه ترنج خوشنویسی در رشته‌های خط نستعلیق، شکسته نستعلیق، ثلث، نسخ، نقاشی خط، نگارخانه بیدبن عکس، نگارخانه مانی و حوزه هنری بخش گرافیک شامل رشته‌های تصویرسازی، لوگوتایپ و پوستر این جشنواره هستند.
وی، گستره جغرافیایی این جشنواره را بسیار مطلوب ارزیابی کرد و افزود: سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، حوزه هنری فارس، انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس، دانشگاه هنر شیراز، مدیران و مسئولان نگارخانه های مانی، بیدبن، ترنج و وصال ما را در برگزاری این جشنواره یاری دادند.