توضیحات دانشگاه علوم و معارف قرآن درباره نحوه داوری آثار همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی
گروه دانشگاه: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در پاسخ به ایرادات یک ماهه اخیر در مورد همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی اقدام به ارسال جوابیه‌ای کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم از سوی دبیرخانه علمی همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی در پاسخ به ایرادات یک ماهه اخیر نسبت به این همایش، یادداشتی را به خبرگزاری ایکنا ارسال کرده است که متن کامل آن در ادامه می‌آید:
«بسمه تعالی
در پاسخ به انتقادات و خدشه‌هایی که طی یک ماه اخیر به عملکرد دبیرخانه همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی با محوریت قرآن کریم و فرهنگ وحیانی وارد شده، مواردی جهت تبیین شیوه ارزیابی همایش تقدیم خوانندگان محترم می‌شود. امید است این فراز قرآنی (وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ) نصب‌العین همگان قرار گرفته و کینه، تردید و شبهه از قلب همه محبان قرآن کریم و اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، اساتید، دانشجویان، محققان و پژوهشگران عرصه مطالعات قرآنی که در مقام شرکت‌کننده یا برگزارکننده این همایش بودند خارج شود و با این پاسخ، زمینه انس و الفتی دوباره میان محبان قرآن و معارف وحیانی فراهم و فرهنگ وحیانی قرآن کریم که محور اصلی همایش بین‌المللی امسال بود، در نیت، گفتار و رفتار جامعه قرآنی کشور نهادینه شود.
اینک جهت رفع پاره‌ای ابهامات، نکاتی درباره نحوه ارزیابی آثار واصله تقدیم حضور مخاطبان این همایش می‌شود؛ امید است مورد توجه و عنایت مخاطبان محترم قرار گیرد:
1- اولین مرحله ارزیابی در این همایش به منوال سال‌های گذشته، کدگذاری آثار واصله به دبیرخانه اعم از مقاله، کتاب، طرح پژوهشی و پایان‌نامه بود که توسط کاربر مربوط صورت گرفت. شایان ذکر است که هیچ یک از اعضای دبیرخانه علمی و اجرایی همایش، چه دبیر علمی و دبیر اجرایی و چه دیگران، پس از کدگذاری اولیه توسط کاربر مربوط، هرگز از کد مقاله خود هم مطلع نبودند چه رسد به کد مقالات دیگران.
2- پس از کدگذاری اولیه، چک اینترنتی صورت می‌گرفت که متأسفانه باید اذعان داشت که در این مرحله شاهد سرقت‌های علمی ناشیانه و گاه متبحرانه توسط برخی اساتید، دانشجویان و پژوهشگران بودیم که طبیعتاً چک اینترنتی آثار، وقت بسیاری را از دبیرخانه علمی همایش به خود اختصاص می‌داد که با این حال، جهت رعایت عدالت در بررسی اولیه آثار، این امر اجتناب‌ناپذیر بود. شایان ذکر است که برخی صاحبان مقالات که مقاله‌شان متأسفانه حاوی سرقت‌های علمی بود، وقتی پس از تماس با دبیرخانه و سؤال از مرحله ارزیابی مقاله ارسالی‌شان، مطلع می‌شدند که مقاله‌شان در مرحله چک اینترنتی مردود شده، مدعی می‌شدند که دیگران از مقاله آنها دزدی کرده‌اند و آنها بی‌تقصیر هستند در حالی که گاه با جستجوی ساده مشخص می‌شد که کدام مقاله کپی‌برداری از مقاله دیگر است. نکته دیگر اینکه اگر قرار بود همه مقالات، بدون چک اینترنتی به مراحل بعدی ارزیابی راه می‌یافت، هزینه‌هایی به ناحق برای ارزیابی مقالات سرقتی به ارزیابان پرداخت می‌شد که خسارت بیت‌المال را در پی داشت؛ چیزی که متأسفانه در برخی همایش‌های داخل کشور رعایت نمی‌شود.
3- پس از مرحله چک اینترنتی، آثار در سطح علمی ـ ترویجی مورد ارزیابی قرار می‌گرفت که در این مرحله، مقالات بسیاری بودند که حتی ملزومات یک مقاله علمی - تخصصی را نیز نداشتند؛ چه رسد به علمی - ترویجی؛ به‌عنوان نمونه: از چکیده یا کلیدواژه یا مقدمه یا نتایج یا منابع یا پاورقی برخوردار نبودند. شایان ذکر است که از داوران مرحله علمی - ترویجی خواسته شد که اگر مقاله‌ای مستقیماً به بحث فرهنگ نپرداخته و عیناً طبق محورهای همایش نیست، اما مضمون و محتوای بحث را می‌توان اخلاقی و فرهنگی به‌شمار آورد، از گردونه داوری حذف نشود و مانند دیگر مقالات که انطباق‌شان با محورهای همایش تام است داوری شود؛ پرواضح است که هر چه بیشتر در یک مقاله به بحث فرهنگ و حیطه آن پرداخته شود، طبیعتاً نمره آن بالاتر خواهد بود. در نهایت 133 مقاله از مجموع 700 اثر به مرحله بعدی که علمی - پژوهشی بود راه یافتند.
4- آثاری که توانستند از مرحله علمی ترویجی نمره قبولی کسب کنند، به مرحله داوری علمی ـ پژوهشی راه یافتند و در این مرحله مقالات، همزمان به دو داور ارسال شد؛ پس از دریافت نتایج حاصله، اگر اختلاف میان ارزیابی دو داور، کمتر از 20 امتیاز بود، از دو ارزیابی، معدل گرفته می‌شد؛ اما اگر بیش از 20 امتیاز بود، جهت عدم تضییع حق نویسنده، به داور سوم ارجاع داده می‌شد و در نهایت نمره آن داور، به هر نمره‌ای نزدیک‌تر بوده با آن نمره جمع و سپس معدل گرفته می‌شد.
5- در همایش امسال، نمرات آنچنان به هم نزدیک بود که گاه اختلاف امتیاز یک مقاله با مقاله بعدی، نیم نمره یا هفتاد و پنج صدم یا یک نمره بود؛ از این رو افرادی که جزء چهل نفر برگزیده واقع نشدند، لزوماً نمره مقاله‌شان تفاوت فاحشی با مقالات برگزیده نداشت. این تورنمنت علمی به دلیل استفاده از 67 داور از سراسر کشور ـ که همگی از اعضای محترم هیئت علمی و اساتید متخصص در این حوزه، از دانشگاه‌های مختلف کشور و حوزه‌های علمیه با درجات علمی استاد تمام، دانشیار و استادیار دارای سوابق پژوهشی شایسته هستند ـ در نوع خود کم‌نظیر است. شایان ذکر است که طبق منویات ریاست محترم سازمان اوقاف و امور خیریه، ضروری بود تا سهم داوران برون دانشگاهی نیز قابل توجه باشد که بهره‌گیری از این تعداد داوران، ناظر به این دغدغه بوده است.
6- در مرحله ارزیابی علمی - پژوهشی، متأسفانه نمره برخی مقالات به دلیل ضعف علمی در چکیده‌نویسی، انتخاب کلیدواژه، مقدمه‌نویسی، ساختاربندی، بیان نتایج، عدم دسته‌بندی صحیح منابع و نپرداختن به بحث فرهنگ و به‌ویژه عدم اتقان مطالب و نتایج کاسته شد، در حالی که گاه مقالات خوبی نگاشته شده بود، اما کسر نمره از سوی داور محترم در آن موارد، بر نمره نهایی مقاله تأثیر گذاشت. همچنین نحوه نگارش مقاله، رعایت استاندارد همایش و نبود اغلاط تایپی و روانی متن در بخش ارزیابی، به‌عنوان برخی از ملاک‌ها بوده که متأسفانه برخی مقالات، بدین موارد توجه نکردند و با اینکه معمولاً مقالات خوبی بودند، بخشی از نمره خود را به راحتی از دست دادند و در نهایت، امتیاز مقاله کاهش یافت. حتی گاهی مقالات از نوآوری خوبی برخوردار بود، ولی به دلیل عدم ویرایش نهایی متن، وجود اغلاط تایپی فاحش و عدم استانداردسازی طبق معیارها و قالب نگارش مقاله همایش، امتیاز مقاله کاهش یافته بود؛ شایان ذکر است که 100 امتیاز در ارزیابی علمی - پژوهشی، صرفاً مربوط به محتوا و تولید نظریه نیست؛ رعایت ساختار، صحت نوشتاری و نگارش طبق استاندارد همایش نیز جزء ملاک‌های ارزیابی بوده است.
7- داوری طرح‌های پژوهشی نیز با حذف اسامی و صرفاً کدگذاری، از سوی برخی پژوهشگاه‌های معتبر در خارج از دانشگاه صورت گرفت.
8- پروژه‌های کارشناسی، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکترا نیز جهت ارزیابی، هر کدام به دو داور داده شد. نمره کتاب و پایان‌نامه نیز توسط داوران محترم، در فرم ارزیابی مخصوص کتاب و فرم ارزیابی مخصوص پایان‌نامه داده شد و نمره نهایی، معدل نمره دو داور بود.
9- جهت تقویت سطح کیفی داوری، آیین‌نامه استاندارد نگارش مقاله همایش، فرم مخصوص داوری و قرارداد همکاری به داوران محترم همایش ارسال شد و چند نکته نیز تذکر داده شد؛ از جمله اینکه در فرم ارزیابی علمی - ترویجی و علمی ـ پژوهشی، صرفاً به دادن امتیاز اکتفا نکنند، بلکه مشروح داوری کنند و نقاط قوت و ضعف مقاله را به تفصیل توضیح دهند که در غیر این صورت، ارزیابی آنان فاقد وجاهت علمی خواهد بود و هزینه داوری مقالات، به آنان پرداخت نخواهد شد.
10- به نظر می‌رسد رعایت دموکراسی در داوری علمی، مطلوب همگان باشد چراکه نفر اول برگزیده همایش، واقعاً بالاترین نمره را کسب کرده و نفر برگزیده چهلم نیز واقعاً حداقل نمره علمی ـ پژوهشی را طبق نظر داوران همایش کسب کرده است.
11- نکته مهم دیگر این است که دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به دلیل اینکه چند سال است، این نوع همایش‌های پژوهشی بین‌المللی را برگزار می‌کند، طبیعتاً دانشجویان و اساتید این دانشگاه در روش نگارش مقاله همایشی تبحر یافته‌اند و نکات قوت و ضعف سال‌های گذشته خود را می‌دانند. از این رو، هر ساله افرادی از این دانشگاه، حائز رتبه می‌شوند.
12- برخی منتقدان بیان کرده‌اند که چرا برخی اساتید رتبه نیاوردند، ولی برخی دانشجویان حائز رتبه شدند؛ در پاسخ به این منتقدان باید گفت که ملاک ارزشیابی، داوری داوران محترم بوده، نه استادیار یا دانشیار یا استاد تمام بودن فلان نویسنده و شهرت فلان پژوهشگر و انتسابش به فلان جا؛ زیرا تمامی اسامی صاحبان مقالات و طرح‌های پژوهشی، از بالای آنها حذف و کدگذاری شده است.
13- در پایان، دبیرخانه همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی، از نظرات و پیشنهادات سازنده و دلسوزانه (نه تخریب و جوسازی) اساتید، صاحب‌نظران و دانشجویان محترم در خصوص ارتقای سطح علمی همایش استقبال می‌کند و صمیمانه خواهشمند است انتقادات سازنده و ابهامات احتمالی خود را به دفتر دبیرخانه همایش ارسال کنند تا پاسخ درخوری بدین عزیزان داده شود.
هذه بضاعتنا المزجاة
دبیرخانه علمی نهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی
نشانی؛ قم، بلوار شهید صدوقی، نبش کوچه 38، تلفن: 32940515»
حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دران قرآن را
متولیان قرآن (از دانشگاه تا خبرگزاری) چها کنند!!!!!!!!!!