دنیاطلبی؛ مانعی برای عبادت خدا/ صفتی که عقل انسان را فاسد می‌کند
گروه اجتماعی: دنیاطلبی باعث زحمت بی‌پایان، آرزوی دست‌نیافتنی و امید بی‌حاصل می‌شود و دنیاطلبی عقل را فاسد و دل را از شنیدن حکمت، کر می‌کند. هرچه ثروت انسان بیشتر باشد، حجت‌های الهی علیه او در قیامت بیشتر است چراکه دنیاطلبی مانع عبادت و اطاعت خداست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، دنیا خانه موقت انسان‌هاست خانه‌ای که سعادت و شقاوت او در همین‌جا مشخص می‌شود، دنیا برای افراد عاقل و متفکر و باهوش، تجارت‌خانه‌ای است که در آن معملات مهمی را به‌نفع خود انجام می‌دهند، جان و مال و فرزندان خود را می‌دهند و در مقابل رضایت الهی و بهشت ابدی را به دست می‌آورند.
دنیا برای افرادی‌که آینده‌نگر نیستند و فقط وضع فعلی را می‌بینند تجارت‌خانه‌ای است که تمام سرمایه‌های آن‌ها در این محل از بین می‌رود و جز پرونده‌ای سیاه از اعمال زشت چیزی برای آن‌ها به ارمغان نمی‌آورد.
دنیا، موقعیتی بی‌بدیل و بی‌نظیر برای بشر و زندگی کوتاه زیستن در آن، تنها فرصت «شدن» است. از این رو خداوند در آیه 47 شوری با این مضمون «اسْتَجِیبُوا لِرَبِّکُم مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ یَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَکُم مِّن مَّلْجَأٍ یَوْمَئِذٍ وَمَا لَکُم مِّن نَّکِیرٍ» دنیا و زندگی در آن را تنها فرصت برای بشر معرفی می کند و به این نکته توجه می‌دهد که انسان تنها در دنیاست که می‌تواند به دعوت الهی برای متاله و خدایی شدن پاسخ دهد و دیگر هرگز این فرصت تکرار نخواهد شد.
هر کسی اگر بخواهد خدایی شود و پاسخ‌گوی دعوت رب و پروردگارش باشد، می‌بایست در این فرصت کوتاه عمر به آن پاسخ دهد.
هرگونه غفلت از این اصل و فرصت کوتاه عمر به‌معنای از دست دادن همه چیز است؛ چراکه دیگر امکان شدنی کمالی برای کسی تکرار نخواهد شد و با مرگ و نیز فروپاشی این نظام و جایگزینی آخرت، دیگر راهی برای بازگشت نخواهد بود.
در دین اسلام از دنیایی که به‌عنوان یک هدف باشد، بسیار مذمت شده و علاقه به دنیا ریشه همه خطاها و اشتباهات بشری ذکر شده است.در قرآن‌کریم هشدارهای فراوانی در این زمینه به انسان‌ها داده شده است و در سخنان بزرگان دین نیز این هشدارها با عبارت‌های مختلف به انسان‌ها داده شده است.
آثار زیانبار دنیاطلبی و ثروت‌اندوزی مایه عذاب می‌شود چنان‌که در آیه 34 سوره توبه در این رابطه آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ کَثِیرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَیَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ؛ اى کسانى‌که ایمان آوردهاید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مردم را به ناروا می‌خورند و [آنان را] از راه خدا باز میدارند و کسانى‌که زر و سیم را گنجینه مىکنند و آن را در راه خدا هزینه نمی‌کنند ایشان را از عذابى دردناک خبر ده».
همچنین، ثروت‌اندوزی مایه سرگرم شدن و از خدا غافل گردیدن است چنان‌که خداوند متعال در آیه یک سوره تکاثر در این رابطه فرموده است: «أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ؛ تفاخر به بیشترداشتن شما را غافل داشت».
خداوند متعال در آیه 47 سوره نساء در رابطه با دنیاطلبی فرموده است: «اسْتَجِیبُوا لِرَبِّکُم مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ یَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَکُم مِّن مَّلْجَأٍ یَوْمَئِذٍ وَمَا لَکُم مِّن نَّکِیرٍ ؛پیش از آن‌که روزى فرا رسد که آن‌را از جانب خدا برگشتى نباشد پروردگارتان را اجابت کنید آن روز نه براى شما پناهى و نه برایتان [مجال] انکارى هست».
دنیاطلبی باعث زحمت بی‌پایان، آرزوی دست نیافتنی و امید بی‌حاصل می‌شود و دنیاطلبی عقل را فاسد و دل را از شنیدن حکمت، کر می‌کنند. هرچه ثروت انسان بیشتر باشد، حجت‌های الهی علیه او در قیامت بیشتر است چراکه دنیاطلبی مانع عبادت و اطاعت خداست. پول و ثروت طبق نظر امام رضا(ع) با یکی از اسباب زیر جمع می‌شود: بُخل شدید، آرزوی طولانی، حرص زیاد، قطع رابطه فامیلی، ترجیح دنیا بر آخرت.
ریشه لذات اصلی دنیا طبق نظر امام باقر(ع) هفت چیز است: نوشیدنی‌ها که بهترین آن آب معدنی است که از لابه‌لای خاک‌ها و حشرات و فاضلاب‌ها بالا آمده و کم‌کم صاف و زلال می‌شود، خوردنی‌ها که بهترین آن عسل طبیعی است که مدفوع زنبور است، بوئیدنی‌ها که بهترین بوئیدنی مُشک است که از ناف آهو به‌عمل می‌آید، شنیدنی‌ها که بهترین آن غنا و طرب است که صدای شیطان می‌باشد، سواری‌ها که بهترین آن در زمان گذشته اسب و حالا ماشین است که آن هم گاهی قاتل صاحبش می‌باشد. به فرمایش پیامبراکرم(ص) دنیاطلبی اولین عامل معصیت خدا بوده است، در عرف جامعه‌ها کسانی را که دارای ثروت و مکنت هستند زرنگ می‌دانند و گاهی به آن‌ها حسرت می‌خورند زیرا وضع فعلی و ظاهر امر را می‌بینند ولی از عاقبت این افراد خبر ندارند، یکی از افراد بسیار ثروتمند که عاقبت بدی پیدا کرد و داستانش در قرآن‌کریم برای هشدار و عبرت گرفتن آدمی آمده است، داستان قارون است.
قارون ابتدا جزء اصحاب موسی(ع) و پسر عموی او بود، او علم و زیبایی و ثروت را با هم داشت.ثروت او آن‌چنان زیاد بود که کلیدهای انبار گنج‌های او را شتران حمل می‌کردند وقتی در کوچه‌ها با آن شوکت و ابهت و زینت‌ها حرکت می‌کرد، مردم می‌گفتند: ای کاش ما هم مثل قارون بودیم! ولی دنیاطلبی او باعث شد که با موسی(ع) مخالفت کند و علیه موسی(ع) توطئه کند و سرانجام دچار قهر الهی شده و به نفرین موسی(ع) خود و ثروتش به زمین فرو رفتند.
حجت‌الاسلام محمدتقی صرفی‌پور، از کارشناسان مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگا رایکنا گفت: در سوره فجر چهار مورد دنیاطلبی به‌عنوان مانع عبادت اشاره شده و آمده است: «کَلَّا بَل لَّا تُکْرِمُونَ الْیَتِیمَ ﴿۱۷﴾ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکِینِ(18)وَتَأْکُلُونَ التُّرَاثَ أَکْلًا لَّمًّا ﴿۱۹﴾ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا».
وی افزود: پیامبراکرم(ص) فرموده است: «امتم در دنیا سه دسته‌اند، عده‌ای هستند که جمع‌آوری مال و ثروت را دوست نداشته و به ضروریات راضی هستند، این‌ها ایمن می‌باشند، دسته دوم از راه حلال مال و ثروت جمع کرده و جمع‌آوری مال را دوست دارند ولی با مالشان صله رحم نمی‌کنند و به برادران دینی کمک نمی‌نمایند و برادران ایمانی را از حقشان منع می‌کنند. این‌ها را اگر از خدا بخواهد عفو می‌کند، واجبات را نمی‌دهند و اگر خرج می‌کنند در اسراف و تبذیر است.دنیا بر این‌ها حاکم است و روز قیامت به جهنم روانه می‌شوند».
این کارشناس مذهبی ادامه داد: خداوند متعال در آیه 32 سوره نساء در این رابطه فرموده است: «وَلاَ تَتَمَنَّوْاْ مَا فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِّمَّا اکْتَسَبُواْ وَلِلنِّسَاء نَصِیبٌ مِّمَّا اکْتَسَبْنَ وَاسْأَلُواْ اللّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللّهَ کَانَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا؛ و زنهار آن‌چه را خداوند به [سبب] آن بعضى از شما را بر بعضى [دیگر] برترى داده آرزو مکنید براى مردان از آن‌چه [به اختیار] کسب کردهاند بهرهاى است و براى زنان [نیز] از آن‌چه [به اختیار] کسب کردهاند بهرهاى است و از فضل خدا درخواست کنید که خدا به هر چیزى داناست».
وی گفت: همچنین، از حضرت امام محمدباقر(ع) نقل است که فرمود بپرهیز از این‌که چشم به مافوق خود بگشایی، کافی است که خدا به پیامبر(ص) داده است توجه کنی که فرمود مال و فرزندان ایشان تو را به شگفت نیاورد و نیز فرمود «دیدگان خود را به زر و زیور دنیایی که به مردم کافر داده‌ام مگشای. پس هرگاه یکی از این امور برای تو پیش آمد از زندگانی رسول خدا(ص) یاد کن که اگر دسترسی پیدا می‌کرد خوراکش نان جویی بود و شیرینیش خرما و آتش‌گیره‌اش شاخه درخت خرما بود».
