اعلاء تورانی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در گفتوگو با خبرنگار کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، در تبیین کارکرد رسانههای ارزشی در حوزه زنان گفت: نباید از مسائل اصلی، مانند مسائل زنان و پرداختن بدانها غفلت ورزید، مطالعات زنان در کشور ما مدون نشده است زیرا ما هنوز رشته آکادمیک در این زمینه نداریم، حوزهها نیز نتوانستند مبانی مسلم روز را از بطن اسلام خارج کنند بهاین جهت رسانههای ما فاقد کارشناسان لازم در این حیطه هستند تا بتواند پیرامون مسائل زنان، ایدئولوژی متناسب با عصر حاضر مبتنی بر موازین اسلامی ارائه دهند.
فقدان کارشناسان متبحر در حیطه فرهنگسازی دینی
وی در رابطه با وظایف رسانهها در فرهنگسازی زندگی بانوان برمبنای سبک دینی گفت: ما در این حوزه نیازمند کارشناسانی با ابعاد علمی مختلف هستیم که با آشنایی به مباحث علم روز، به مسائل زنان نیز احاطه کافی داشته باشند و با تسط بر دو حیطه روانشناسی زنان و روانشناسی اجتماعی، بتوانند در این زمینه تئوری ارائه دهند تا بر مبنای این تئوری، بتوانیم تبلیغ صحیح دینی را از بطن موازین اسلامی خارج کنیم.
این استاد دانشگاه در تبیین کارآیی یا ناکارآمدی رسانههای تخصصی زنان در عصر حاضر و در جامعه کنونی اظهار کرد: رسانههای امروزی در این حیطه موفق نیستند زیرا تا زمانی که مطالعات کارشناسانه در حیطه مسائل اجتماعی، مسائل زنان و مسائل روز نداشته باشیم با جو سازی، تبلیغ و ایجاد بینظمی و هرجومرج نمیتوانیم به مسائل عمیق اسلامی دست یابیم، از این رو ما باید کارشناسانی تربیت کنیم که این کارشناسان با نگاه به روز بتوانند سبک زندگی اسلامی را ارائه دهند و هم چنین با نگاه به سنت پیامبر اکرم(ص)، سنت ائمه معصومین(ع) و یا بر مبنای ایده آلهایی که قرآن کریم مطرح کرده است و شناخت مسائل روز زندگی معاصر و شناخت وضعیت جامعه بتوانند یک سبک زندگی مناسب برای قشر زنان را ترتیب دهند.
شناخت پیشینی؛ مقدمهای بر بازگردانی جایگاه حقیقی
وی در ادامه افزود: حیطه جذابیت نشریات تخصصی زنان تنها به مباحث آشپزی و خانهداری اختصاص نمییابد بلکه این موارد تنها بخشی از محورهای شناخت فعالیتهای بانوان را در بر میگیرد، اما اگر ما بانوان را به نحو پیشینی بشناسیم؛ به عبارتی دیگر بدانیم که عالم مبتنی بر رحمت، مهربانی، رأفت، گذشت، محبت و عشق بنا نهاده شده است، پس از آن بشناسیم و سپس بدانیم که انسانها به نوعی بازیگر و مجری وسائل این عالم هستند، در اینجا پی خواهیم برد زنان که نهادشان بر رحمت و مهربانی بنا نهاده شده است، یکی از ارکان مهم این عالم هستی محسوب میشوند که می توانند جامعه انسانی را به سر منزل مقصود برسانند و بدون وجود زن جامعه به سر منزل خود نمیرسد.
تورانی با بیان اینکه رسانهها اگر به تمامی این موارد واقف باشند میفهمند که نبودِ یک زن، خلع بزرگی درون جامعه است، افزود: نبودِ زن در زندگی، خلع بزرگی است، نبودِ مادر، خلع بزرگی در بطن خانواده است و نبودِ همسر خلع بزرگی در کانون خانواده است، به نظر من اگر این مورد عمیق شناخته شود جایگاه زن نیز مشخص می شود.
نگرش سنتی و غربی، مبنای قضاوت رسانهها
وی در تبیین وضعیت غیر مطلوب رسانهها گفت: امروزه رسانههای ما و همچنین خود ما هنوز به نقطه ایدهآل و وضعیت مطلوب نرسیدهایم و همچنان در کشاکش و در حال حرکت به سمت نقطه ایدهآل هستیم، شاید رسانههای ما با نگاهی که از غرب دریافت میکنند و یا با نگاه سنتی که از قبل وجود داشته است و یا توقعات ناشایست و نابهجایی که ممکن است قشر زنان داشته باشند بر مبنای چنین نگرشی به قضاوت میپردازند، در نظر بنده این نگرشها مورد مناسبی برای داوری نسبت به جایگاه زنان نیست، ما باید چشمان خود را بگشاییم و بار دیگر جایگاه زنان را آنگونه که قرآن و روایات معرفی میکند بشناسیم، در اینصورت است که میتوانیم با تکیه بر دین، توقعات خود را تعدیل کنیم و محورهایی را که فعالیتهای زنان میتواند بر مبنای آنها شکل بگیرد تعیین کنیم، امروزه شاهد آن هستیم که قریب به بیش از پنجاه درصد از آزمون ورودی دانشگاهها در عرصههایی که برای زنان مساوی هست بانوان عهدهدار آن شدهاند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: ما شاهد مدیریتهای بسیار کلان زنان در سطح دانشگاهها و مدیریتهای پزشکی و مهندسی زنان در عرصه اجتماع هستیم، فعالیتهای عمیق علمی همانند مسائل مرتبط با آی تی و مدیریتهای بسیار پیشرفته که یک ذهن دقیق را میطلبد اکنون زنان عهدهدار آن شدهاند و فعالیتهای آنان در برخی از عرصهها بسیار موفق است، بنده حداقل بیش از بیست سال است که در دانشگاه با بانوان در همه صحنهها در صحنههای پزشکی و تدریس توفیق همکاری دارم، از این جهت از نزدیک شاهد هستم که زنان، افرادی دقیق، مهربان، با گذشت و فعالی هستند، به نظر بنده این عرصهها باید بازشناسی شود، کار نادرستی است اگر که ما، بخواهیم توقعمان را از زنان تنها در عرصه آشپزی و امور گذراندن خانه محدود کنیم.
محدود کردن زنان به امور خانه داری یک نگاه سنتی است
وی بیان کرد: البته برخی از این موارد، شئنی از شئون زندگی انسانی است و ما نمیتوانیم از دیگران درخواست کنیم که این امور را آنان برای ما انجام دهند، هر چند که این امور نیز هنر است، آشپزی و خیاطی هنر است، اما زن نه تنها باید در عرصه جامعه، فعالیتهای اجتماعیاش را شکل دهد، درعین حال نیز این امور بر کمالات، زینتها و زیبایی روحی، معنوی و اخلاقی او میافزاید، اما محدود کردن زنان به این امور یک نگاه سنتی است که گمان میکنم جامعه و حکومت اسلامی که مبلغ احکام نیز هست باید زن را در چنین جامعهای به جایگاه اصلی و حقیقی خود برساند.
تورانی در تبیین وظایف فضای رسانهای کشور در جهت رشد ابعاد فکری و روحی زنان گفت: به نظر بنده فراتر از فضای مطبوعاتی، فضای فرهنگی است، شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاستگذاری فرهنگی و مهندسی فرهنگی اجتماعی را به عهده دارد که باید این شورا، در حیطه رشد و ارتقاء زنان تعیین هدف کند و هدفگذاری انجام دهد، به نظر بنده مراکز مطالعات زنان در دانشگاهها خصوصاً در حوزههای علمی باید توسعه بیابد و جایگاه و نقش تربیت، مهندسی تربیتی و مهندسی فکری که حق بانوان است به خودشان واگذار شود؛ زیرا زنان خودشان بیواسطه در تربیت کودک، مرد و جامعه دخیل هستند از اینرو جایگاه آنان باید توسط مراکز مطالعات زنان تبیین شود.
تقدیر، نیازمند نهادینه کردن جایگاه است
وی ادامه داد: رسانهها نیز باید مبلغ جایگاه زنان باشند و حتی نهادهایی که میتواند زنان را به جایگاه واقعی خود برسانند در این زمینه یاری دهند؛ مانند توجه به مطالعات زنان در حوزه، دانشگاه و مراکز تربیتی؛ در این عرصهها باید رسانهها فعالیت کنند و جایگاه حقیقی را به زنان معرفی کنند و پس از آن، ما در مراکز پایین دستیِ جایگاه زنان، میتوانیم به معرفی محصولات هنری، تربیتی، اخلاقی و اجتماعی بانوان در سطح جامعه بپردازیم.
این استاد دانشگاه در انتها عنوان کرد: اگر قصد ما تقدیر از علم باشد، نخست باید جایگاه علم در جامعه نهادینه شود و همچنین اگر نیت ما قدردانی و تقدیر از موقعیت زنان باشد، نخست باید جایگاه آنان نهادینه شود و نهادینه کردن این جایگاه بهدست نمیآید مگر اینکه مراکز مطالعات زنان، رشتههای مرتبط با آنان و همچنین عرصههای اجتماعی زنان مانند مدیریت، تعلیم و تربیت، روانشناسی، پژوهش و تحقیقات در تصمیمگیریها به زنان واگذار شود، در این صورت است که ما توانستهایم از نقش و جایگاه زنان تقدیر کنیم و با بزرگداشت مقام آنان، بهبازگردانی جایگاه حقیقی آنان اهتمام بورزیم.
سمیه عسکری