اجرای طرح مقابله با چاپ قرآن‌های بدون مجوز با برچسب کنترل نهایی
گروه ادب: قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی با بیان اینکه ایران از لحاظ وضعیت کمی و کیفی چاپ قرآن جزء کشورهای اسلامی برتر جهان است، عنوان کرد: در راستای پیشگیری از چاپ قرآن‌های بدون مجوز، طرح برچسب کنترل نهایی را اجرایی کردیم که هر قرآنی این طرح را نداشته باشد، اعتبار ندارد.
سیدعلی سرابی، قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) عنوان کرد: ایران از لحاظ وضعیت کمی و کیفی چاپ قرآن کریم جزء کشورهای اسلامی برتر در جهان است. البته از نظر کمیت در چند سال اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها و تورم با افت نسبی تعداد چاپ مصحف مواجه شدیم، ولی به طور میانگین جزء سه یا چهار کشور برتر اسلامی از نظر تعداد چاپ قرآن کریم هستیم.
سرابی افزود: از نظر کیفیت چاپ قرآن کریم، ایران به دلیل داشتن هنرمندان متبحر در امر کتابت، تذهیب و کتاب‌آرایی و استفاده مناسب از آرایه‌های هنری، تنوع طراحی‌ها و چاپ مصاحف در قطع‌های مختلف، کشور برتر جهان است. مصحف‌های چاپ شده در ایران دارای تنوع از نظر انواع خطوط، استفاده از آرایه‌های هنری، تذهیب و نگارگری هستند.
ترجمه و تذهیب نباید متن مصحف را تحت‌الشعاع قرار دهد
قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی همچنین به معیارها و ضوابط کتابت و چاپ و نشر قرآن کریم در کشورمان پرداخت و گفت: معیارهای کتابت و چاپ و نشر قرآن کریم مسائل متنوعی را شامل می‌شود. در این راستا می‌توان به مباحث هنری کتابت قرآن و ضوابط صحت و املای صحیح و اعراب‌گذاری آیات آن اشاره کرد.
سرابی تصریح کرد: از جمله مهمترین ضوابط چاپ و نشر و کتابت قرآن کریم می‌توان به صحت کتابت اشاره کرد که حتی وجود یک غلط در قرآن پذیرفته نیست و ناشران پس از اینکه قرآن‌هایی را آماده می‌کنند یا کتابت قرآن به پایان می‌رسد، بارها مصحف مورد نظر را برای آماده شدن نهایی و چاپ به تایید مراجع می‌رسانند و خبرگانی به تصحیح آنها می‌پردازند.
وی با بیان اینکه مصحف‌های ناشران باید از نظر رسم‌الخط (استخوان‌بندی کلمات) دارای ویژگی‌های رسم‌الخط ویژه قرآن در مواردی چون علامت‌گذاری و ضبط کلمات باشد، گفت: باید اعراب و علائم صحیح باشد و اعراب هر حرف روی خود آن حرف قرار داشته باشد. از نظر صحت و قواعد هنری هم باید کتابت قرآن مطابق شأن آن باشد و از بهترین خوشنویسان استفاده شود و از زیباترین خطوط برای کتابت بهره ببرند.
قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: همچنین نباید متن قرآن تحت‌الشعاع تذهیب و ترجمه و یا چیزهای دیگر قرار گیرد.
وی همچنین بر لزوم دقت ناشران در اسامی انتخابی برای مصاحف قرآن تاکید کرد و افزود: در نامگذاری مصحف‌ها باید از اسامی رایج چون قرآن کریم، کلام‌الله مجید و قرآن مبین استفاده شود و اسامی جدید باید به تایید مراجع برسند. ضوابط کتابت و چاپ و نشر قرآن مفصل است و ناشران می‌توانند برای دریافت آنها به آیین‌نامه مربوط در سایت مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی مراجعه کنند.
سرابی اظهار کرد: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری تعیین کننده ضوابط کتابت و چاپ و نشر قرآن و سازمان تبلیغات اسلامی نیز ناظر بر چاپ و نشر قرآن است و ناشران مجوز مصاحف خود را از این سازمان دریافت می‌کنند.
ضرورت توجه و نظارت بیشتر وزارت ارشاد بر سوءاستفاده برخی ناشران
قائم مقام مدیر مرکز طبع و نشر قرآن تاکید کرد: دو نهاد سازمان تبلیغات اسلامی و نیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ناظر بر امر چاپ و نشر مصحف هستند. نظارت ابتدایی در بررسی صحت مصاحف و صدور مجوز برعهده سازمان تبلیغات است، ولی این سازمان از ابزار قانونی لازم در برخورد با ناشران متخلفی که از مجوزها سوءاستفاده می‌کنند برخوردار نیست و مرجع رسیدگی به تخلفات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که می‌تواند برخورد قانونی داشته باشد و مجوز ناشران متخلف را لغو کند.
سرابی به تخلف‌های شایع در طبع و نشر قرآن اشاره کرد و گفت: شایع‌ترین تخلف این است که قرآن‌هایی بدون به روز‌رسانی مجوز، چاپ می‌شوند. ممکن است در چاپ‌های بعدی اشتباهی رخ دهد که می‌تواند مشکل‌ساز باشد. همچنین باید دقت شود که مجوز هر مصحف هم قبل از چاپ و هم بعد از چاپ اخذ شود. برخی ناشران مجوز چاپ را می‌گیرند، ولی برای دریافت تاییدیه نهایی مراجعه نمی‌کنند. در این باره سازمان تبلیغات اسلامی اشکالات مصحف‌ها را اعلام می‌کند و مجوزهای بعدی را نمی‌دهد، ولی ناشرانی هستند که در این زمینه تخلف می‌کنند و برای دریافت تاییدیه نهایی مراجعه نمی‌کنند.
طرح جلوگیری از چاپ قرآن‌های بدون مجوز
وی توضیح داد: اخیراً در مرکز طبع و نشر قرآن برای جلوگیری از مشکل چاپ قرآن‌های بدون مجوز طرحی اجرایی شده که نخستین تجربه آن در قرآن حکیم دانشجویی بود. در این طرح برچسب کنترل نهایی روی مجوز قرآن نصب می‌شود؛ از این پس در چنین مصاحفی، قرآن‌های چاپ شده بدون برچسب کنترل نهایی، اعتبار ندارند.
قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن گفت: استفاده از این طرح می‌تواند در استانداردسازی مصاحف موثر باشد و امیدواریم سایر ناشران نیز از این طرح استقبال کنند.
سرابی ادامه داد: در قرآن حکیم دانشجویی که آخرین مصحف مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران بود، این طرح را اجرا کردیم که در دسترس است. پس از مجوز اولیه مصححان تمام مصاحف چاپ شده را کاملاً بررسی می‌کنند و برچسب کنترل نهایی را روی آن درج می‌کند.
