قمه‌زنی با عزاداری حسینی منافات دارد

حجت‌الاسلام سیدحسین خادمیان کارشناس دینی رسانه ملی، در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، گفت: امروز قمه‌زنی از مصادیق بارز وهن عزاداری حسینی(ع) است کشور ما را متأسفانه تهاجم فرهنگی، سیل دروغ، رشوه، طلاق،  بیکاری و اعتیاد و ...  دربر گرفته است.

استاد حوزه ادامه داد: ما باید از تعالیم بلند عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) استفاده کنیم و فرهنگ دیانت ملت را ارتقا دهیم؛ امروز اثبات و تکرار مثلا زور بازوی امیرالمومنین و حضرت عباس(علیهما السلام)  نیاز کشور ما و مردم دنیا نیست.

حجت‌الاسلام خادمیان با اشاره به تمام مقاتل گفت: نقل است که شب عاشورا امام حسین(ع)  به اصحاب خود فرمود:  لباس‌هایتان را تنظیف کنید که فردا کفن‌های شما خواهد بود.

وی ادامه داد: این امام حسینی که تا این حد به نظافت و طهارت یارانش اشاره و تأکید دارد آیا راضی است عزادارش با قمه‌زنی بدن و لباس عزای خود را نجس کند؟ هیچ کجای فقه به ما اجازه نمی‌دهد یک مکان و یک زمان مقدس را نجس کنیم و بعد اسم عزاداری روی آن بگذاریم عزاداری حسین بن علی(ع) باید مطهر باشد.

این کارشناس رسانه گفت: در روز عاشورا سفارش کردند غسل کنید و برای ورود به حرم آل‌الله(ع) هم همین طور دستور به غسل و طهارت دادند غسل عاشورا کجا و قمه‌زدن و خون جاری نمودن کجا! واقعا امام حسین (ع) از عزاداران  خود  قمه‌زنی می‌خواهد یا مجلس عزایی را  می‌خواهد که جلوی فقر و اختلاس و طلاق و دروغ و اعتیاد و ...  بچه شیعه را بگیرد.

این خطیب توانمند افزود: ممکن است در گذشته جمعی از فقهای بزرگوار با توجه به عرف زمان خود و با قیود مختلفه مانند خروج از اختیار از شدت حزن چنین جوازی را صادرکرده باشند اما ما در فقه اجازه تقلید از میت نداریم بلکه در این گونه مسائل باید از فقیه حاکم که تمام مصلحت مکلف و جهان اسلام را می بیند تبعیت کنیم.

وی ادامه داد: اگر قرار بود به فتوای گذشتگان با همه اعلمیت آنان عمل کنیم دیگر فقهای بزرگواری که در قید حیات هستند نیاز نبود رساله  دهند
بلکه فتوای همان‌ها را می‌فرمودند در ضمن آن بزرگواران هم فرموده‌اند اگر از شدت حزن بی‌اختیار شود جائز است این فرق دارد با جماعتی که از ابتدا با قمه وارد مجلس عزا و کوی و برزن می‌شوند و با اختیار از ابتدا قصد می‌کنند قمه بزنند.

حجت‌الاسلام خادمیان با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری و آیت‌الله جوادی آملی که فرمودند، قمه نزنید و این کار را نهی کردند گفت: مجلس عزای امام حسین(ع) را نجس نکنید و کاری نکنید که سبب وهن مکتب شیعه شود.

وی ادامه داد: آهن سرد انسان را  نمی‌سازد اما آه سوزان است که  قلب‌ها را عوض می‌کند، شمشیر امام حسین(ع) بود که  دل جناب  حر بن یزید ریاحی  را معطوف و منقلب ساخت یا آه و غربت حسینی؟ شمشیر امام حسین(ع) سبب توبه جناب حر شد یا آه سوزان غربت طفلان کربلا؟ شمشیر قمر بنی‌هاشم(ع) او را به مراتب عالیه رساند یا فذکرعطش الحسین و اهل بیته؟

کارشناس دینی رسانه ملی گفت: در سال مگر چند روز عاشورا داریم؟ یک روز؛  باید در این یک روز که از خاور تا باختر و از جنوب تا شمال عالم همه جا یک پارچه  معطوف به عاشورای حسینی است ما حداکثر بهره‌برداری را برای جذب ملت‌ها به حق داشته باشیم.

وی ادامه داد: این کار،  با نجس کردن جسم و با قمه‌زنی تحقق نمی‌گیرد اما با اشک و آه و بیان ماهیت صاحب قتیل العبرات ممکن می شود؛ آیا معنی کشتی نجات بودن امام حسین (ع) و چراغ هدایت بودن آن حضرت با قمه‌زنی سنخیت دارد؟ هرگز قمه‌زنی از اشکال عزاداری برای کشتی نجات بشریت نیست؛ آری عزادار واقعی و مؤدب امام حسین(ع) آن کسی  که حرف امام صادق(ع) را بشنود و طبق سنت آن حضرت عزاداری کند.

استاد حوزه با اشاره به سخن امام رضا(ع) گفت: امام رضا(ع)  وقتی خواست به پسرش شبیب تعلیم عزاداری دهد فرمود: «گریه کن و نفرمود قمه بزن»
«عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ عَنِ الرِّضَا ع فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ لَهُ: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْ‏ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ …
إِلَی أَنْ قَالَ: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَی الْحُسَیْنِ ع حَتَّی تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیراً. یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَلْقَی اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا ذَنْبَ عَلَیْکَ فَزُرِ الْحُسَیْنَ ع
.یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَسْکُنَ الْغُرَفَ الْمَبْنِیَّةَ فِی الْجَنَّةِ مَعَ النَّبِیِّ وَ آلِهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَالْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ.
یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ یَکُونَ لَکَ مِنَ الثَّوَابِ مِثْلُ مَا لِمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَیْنِ فَقُلْ مَتَی مَا ذَکَرْتَهُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً.
یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَیْکَ بِوَلَایَتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلًا أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وسائل‏ الشیعة ج : 13 ص: 503»

وی ادامه داد: از ریان ابن شبیب از حضرت رضا(ع) در حدیثی آمده است که ایشان به او فرمودند: ابن شبیب، اگر برای چیزی گریه‌ات گرفت برای حسین بن علی (ع) گریه کن چرا که او را سر بریدند و ذبح کردند و همراه او هجده نفر از اهل بیتش کشته شدند و یقیناً آسمان­‌های هفت­گانه و زمین­‌ها برای کشته شدنش گریه کردند… تا آن‌جا که فرمودند، ابن شبیب، اگر برای حسین(ع)  گریه کردی آن‌قدر که اشک‌هایت بر گونه‌هایت جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شده‌ای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد، را می‌آمرزد؛ پسر شبیب، اگر شادمانی تو در این است که خداوند، عزوجل، را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداری، حسین علیه السلام را زیارت کن؛ پسر شبیب، اگر شادمانی تو در این است که در اتاق‌ها ساخته شده در بهشت با پیامبر و آل او، (صلی الله علیهم)  ساکن شوی، قاتلین حسین(ع) را لعن کن؛ پسر شبیب، اگر شادمانی تو در این است که ثوابی برای تو باشد مانند ثوابی کسی که با حسین شهید شده است، وقتی او را یاد کردی بگو: «یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً» (ای کاش با ایشان بودم و به رستگاری بزرگی می‌­رسیدم)؛ پسر شبیب، اگر شادمانی تو در این است که با ما در درجات بالای بهشت باشی، به اندوه ما اندوهگین باش و به شادی ما شادمان باش و بر تو باد ولایت ما که اگر کسی سنگی را هم دوست داشته باشد، خداوند او را با آن سنگ محشور می‌کند. این دستورات قابل تامل است.

کارشناس دینی گفت: عزاداران حسینی  باید تابع این سفارشی باشند که امام رضا(ع) آن را تبیین فرموده است می‌بینیم در هیچ کجای این سفارش اشاره به قمه‌زنی نیست؛ سینه زدن و یا زنجیر زدن با قمه‌زنی فرق دارد؛ سینه و زنجیر نمادی است از احیای مظلومیت شهدا و شاهدان کربلا است.

وی ادامه داد: در سینه و زنجیر خونی در کار نیست تا طهارت عزاداران  و مجلس عزا خدشه‌دار شود سینه زدن ایجاد رعب نمی‌کند تا به جای جذب، عده‌ای ترسیده و دفع شوند.

حجت‌‌الاسلام خادمیان با تأکید بر اینکه قمه‌زنی یک حرکت عجیبی است که با فلسفه عزاداری تعارض دارد گفت: در وقت مصیبت دیده شده،  داغ دیده به سر و صورت خود بزند اما دیده نشده قمه بزند فقها  به ما تعلیم داده‌اند، مجلس عزای حسینی علیه‌السلام از عرش بالاتر است و حرمت و طهارت مادی و معنوی آن واجب است.

وی ادامه داد: با قمه‌زنی نمی‌توان فرد  گمراهی را تربیت کرد بلکه بر عکس اشخاص خودی و غیر خودی از این عزاداری فاصله می‌گیرند؛ واقعا انسان محب امام حسین(ع)  ناراحت می‌شود وقتی می‌بیند عده‌ای قلیل مجلس پاک امام حسین(ع) را با خون از طهارت خارج می‌کنند این زیبنده مجلس عزای سیدالشهدا(ع) نیست.

استاد حوزه اضافه کرد: حضرت علی(ع) سلاح مؤمن را اشک معرفی می‌کند؛ امام حسین(ع) فرمود «انا قتیل العبرات» با اشک این معجزه عاشورا می‌توان دل‌ها را جذب و فکرها را تعلیم و افراد را تربیت کرد؛ چرا نفرمود انا قتیل السیوف! مراقب باشیم به اسم غیرت حسینی، ما را به سمت کم عمق شدن طهارت مادی و معنوی مجالس امام حسین سوق ندهند؛ باید همه ما فکر کنیم چرا برخی ما را تحریک و دعوت میکنند به قمه زدن؟، از خود سؤال کنیم قمه زدن چه اثری دارد؟، آیا قلب ما سبک می‌شود؟، آیا روح ما تطهیر می‌شود؟، آیا سبب هدایت دیگران می‌شود؟، آیا مظلومیت امام حسین(ع) و باطل بودن و ظالم بودن یزیدیان ملعون را آشکار می‌کند؟ قطعا پاسخ همه این‌ها منفی بلکه برعکس است.

وی گفت: برخی با سواستفاده از عدم تسلط جوانان پاک و خالص ما به متون روایی و فقهی به آنان القا می‌کنند قمه زدن خالص‌ترین عزاداری است و با این شعار از اخلاص و عدم آگاهی آنان سو استفاده می‌کنند.

حجت‌الاسلام خادمیان، در پایان یادآور شد: مبلغین ما باید طهارت در مجلس عزا و آداب آن مانند با وضو بودن، غسل کردن در روز عاشورا و در زیارت آل‌الله  و ...  را ترویج و تعلیم دهند تا همگان متوجه شوند قمه‌زنی با روح طهارت مجلس حسینی(ع) و آداب و اهداف عزاداری منافات دارد.

علیرضا برومند