وی ادامه داد: برهان دوم در اثبات ربوبیت خدا تلازم میان تدبیر و خالقیت است زیرا مبدایی میتواند چیزی را بپروراند و به کمال برساند که به هویت و هستی او آگاه باشد بنابراین کسی می تواند خاک را معدن و گوهر کند که حقیقت خاک و معدن را بداند و کسی می تواند انسان را بپروراند که از حقیقت انسان با خبر باشد و آیا جز خدا کسی میتواند؟.
برهان قرآن در اثبات معاد
این مفسر قرآن بیان کرد: مادیون اگر توحید و خالقیت و ربوبیت را قبول نداشته باشند قرآن برای آنها برهان اقامه میکند که اگر فکر میکنید عالم بدون برنامه و تدبیر آفریده شده و تصادفی است در این صورت می فرماید اگر نظام عالم، علی و معلولی نیست شما چطور صغری و کبرا را کنار هم می گذارید و نتیجه میگیرید که عالم تصادفی است زیرا اگر کسی تصادف را بپذیرد یعنی هیچ اندیشه و علمی در عالم نیست و چنین چیزی محال است و خلاف واقع.
حسگرایی محض نشانه کوری انسان است
وی با بیان اینکه افراد حسگرا و مادی عالم را تصادفی میدانند ادامه داد: آنها که گرفتار تجربه حسی هستند واقعا کور هستند؛ رفتهاند کیوان و همه اوضاع و قطر و طول و عرض و اینکه حیات دارد یا ندارد و حلقه های آن ها را بررسی کرده اند و بعد نظام دقیق ریاضی را کشف کرده و باز هم می گویند خود بخود پیدا شده است.
این مرجع تقلید اظهار کرد: اینها کیوان را بررسی کردهاند ولی جلوی پای خود را نمی بینند؛ ما به کسی که مختصری از این مسایل را فهمیده می گوئیم عالم و اندیشمند است آن وقت خدایی که خالق این مجموعه است آیا باید بگوییم مخلوقاتش تصادفی است.
وی افزود: بنابراین مشرکین خالقیت را قبول داشتند اما ربوبیت را نمیپذیرفتند وخدا برهان اقامه کرد که شما که خالقیت را قبول دارید باید ربوبیت را هم بپذیرید و بعد هم به نعمتهایی که در طبیعت آفریده بیان فرموده که در کوهها و زمین راه برای شما ایجاد کردیم تا بتوانید در زمین هدایت پیدا کنید.
استاد برجسته حوزه با بیان اینکه امکان و ضرورت معاد دو چیز است تصریح کرد: از طریق براهین عقلی و نمونه خارجی، امکان معاد را ثابت کرد و ثابت کرد که شما که اصل خلقت را قبول دارید آن هم وقتی نه بدن بود و نه روح، حالا که هر دو موجود هستند و روح که اصلا عوض نشده و مواد جسم هم که موجود است بنابراین خلقت بار دوم آسانتر است.
وی تاکید کرد: البته فرمود ما این را برای تفهیم شما بیان کردیم والا برای
خدا کاری آسان و کاری سخت نیست؛ خدا با اراده کار می کند نه ابزار و برایش
فرقی ندارد که ابداع کند و یا خلق مجدد ولی برای فهم بهتر شما این گونه
بیان کردیم.
صاحب تفسیر تسنیم اظهار کرد: به نمونه های طبیعی هم اشاره کرد و آن زنده
کردن درخت و خاک مرده بعد از زمستان در بهار است. فرمود «یحی الارض» نه
زنده کردن اشجار و... اینها در زمستان خواب هستند و در بهار خاک مرده را
خدا زنده می کند و از ثمره آن درخت زنده می شود.
ضرورت معاد
این مفسر گفت: درباره ضرورت معاد فرمود مصالح ساختمانی جهان، حق است؛ بنابراین اگر کسی اهل مکر و خدعه و نیرنگ باشد بالا میآورد، این دستگاه گوارش ما را به حق خلق کرد یعنی اگر غذای سمی به او بدهید بالا می آورید زیرا طبیعت و فطرت او بر حق خلق شده و نظام هستی نیز مصالح ساختمانی آن، حق است و ممکن نیست مکر و حیله در عالم بماند و عاقبت برای متقین است و ممکن نیست کسی باطل برود و به نتیجه برسد و چون این نظام حق است این طور نیست که هر کسی کاری کرد و رفت حساب و کتابی در کار نباشد و رها باشد.
انسان رها نیست
وی ادامه داد: انسان خیال میکند رها شده است؟ در حالی که قرآن از معاد به عنوان «یوم لا ریب فیه» استفاده کرده است که شبیه بالضروره کتب عقلی است درست مانند این که بگوئیم الانسان ناطق بالضروره؛ معاد ضروری است تا هر کس هر کاری کرده رها نباشد و معاد هم بالضروره باید واقع شود.
این مفسر قرآن با اشاره به آیات ابتدایی سوره روم تصریح کرد: در این ایات
فرمود حیوانات هم وسیله زینت و هم وسیله سواری شما هستند و امروز هم این
طیارات و هواپیماها از فیض خدا خلق شده است و بعد فرمود از خود شما برایتان
زوج آفرید و بعد ادامه داد در برابر این همه نعمت شما چند وظیفه دارید که
اولین آن این است که اینکه «سبحان الله» و حمد بگویید به همین دلیل می
گیوند وقتی سوار ماشین و یا استر و ... می شود این ذکر«سبحان الذی سخر لنا
هذا» را مستحب است بگویید.
وی ادامه داد: ما این توان را نداشتیم که زمین و هوا را تسخیر کنیم و
اتومبیل و هواپیما و ... بسازیم و اینها همه از برکات هدایت و راهنماییهای
الهی است بنابراین وقتی از این همه نعمت بهره میبرید به یاد رفتن هم
باشید زیرا سفری در پیش رو دارید که بسیار پرخطر است.
این مفسر قرآن ادامه داد: قرآن فرموده است ای انسان، عده ای قبل از شما جای شما نشسته بودند و ظلم کردند و دست خورده آنان به دست شما رسیده است و داریر بر سر دست خورده دیگران نزاع می کنید؟.
صاحب تفسیر تسنیم با اشاره به عبارتی از امام علی(ع) مبنی بر اینکه «أَلَا حُرٌّ یَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِأَهْلِهَا إِنَّهُ لَیْسَ لِأَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِیعُوهَا؛ عنوان کرد: حریت و آزادی اخلاقی در بیان امام علی این است و این آزادی است که در آن نه شرقی و نه غربی وجود دارد، زیرا ملت آزاده ملتی است که خود را اسیر تفاله های لای دندان نسل قبلی نمی کند که تعبیر به لمازه می شود؛ روزی پهلوی و ... این مملکت را خورده اند و آنچه در نیاوران است لمازه است ولی خیلی ها دنبال این تفاله ها میروند.
حریت دعوانکردن بر سر دنیاست
این مفسر قرآن با بیان اینکه گذشتگان آنچه در دستشان بود را تف کردهاند گفت: از تف آنان این کاخ مانده و حالا عدهای برای این تف کرده و لمازه پهلوی به جان هم می افتند.
صاحب تفسیر تسنیم با بیان اینکه باید قوام به عدل و قسط باشید تصریح کرد: کسی که گرفتار پرونده نفتی است عدالت تنها برای او کافی نیست، وقتی امام جماعت باید عادل باشد؛ برای قاضی، عدالت کافی نیست، زیرا هر کسی عادل باشد قائم و قوام به قسط نیست.
وی تاکید کرد: برای قیام باید قائم به موعظه باشید، اگر کسی در حوزه دنبال این است که عالم و امام جماعت و ... بشود این راهش همان کسب علم است اما کسی که می خواهد کتابی بنویسد و فکری ارایه کند که مردم را عوض کند و جامعه ای را تغییر بدهد این راهش قائم به علم و عدل بودن است.
شرط نشستن بر کرسی قضاوت
وی تاکید کرد: کسانی مانند علامه امینی و علامه طباطبایی و ... اینها قائم به عدل و علم هستنند؛ امینی کتاب آورد و طباطبایی که تفسیر نوشت و اینها لقوم یعلمون هستند او در فقه، این در کلام و آن در تفسیر فکری ارایه کرد که تا حوزه حوزه هست مورد استفاده خواهد بود. این مفسر قرآن بیان کرد: بنابراین قرآن میگوید فکری بیاورید که غدای حوزه باشد زیرا عادل و عالم بودن کافی نیست به خصوص کسی که می خواهد بر مسند قضاوت بنشیند باید علاوه بر علم و عدال، قائم به علم و عقل و عدل باشد.