حسین باهر جامعهشناس و رفتارشناس است، وی در کنار فعالیت تخصصی دغدغه دینی نیز دارد و کتاب «نکاتی پیرامون عرفان نماز» این مطلب را نشان میدهد. از وی در خصوص نقش قرآن در زمان حاضر پرسیدم که ایشان گفتند: قرآن میتواند نواقص حقوق بشر را جبران کند.
حسین باهر، جامعهشناس و رفتارشناس در
گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، در خصوص نقش قرآن در جهان امروز گفت: امهات قرآن تحت عنوان محکمات شعائری است که اگر کاربردی شود، بسیاری از نواقص حقوق بشر که به عنوان منشور حقوق بشر شناخته میشود را پوشش داده و برطرف کند.
وی ادامه داد: امروزه روشن است که حقوق بشر در ساحت معنوی انسان کمبودهای جدی دارد و این در حالی است که قرآن مملو از بحثهای معنوی، اخلاقی و عرفانی است و این نگاه در کتابالله غلبه دارد. آنچه که امروزه در این زمینه در جهان منتشر شده است به صورت سطحی اندیشیده و نگاشته شده و کاستیهایی دارد. از سویی دیگر نیاز است که منشور حقوق بشر عوض شود و یکی از منابعی که میتواند در این میان استفاده شود و نواقص حقوق بشر را مرتفع کند، قرآن است.
این اندیشمند اجتماعی با بیان اینکه در جامعه چهار برخورد متفاوت به قرآن وجود دارد، گفت: سنتیها به به قرآن به رویکرد قرائت و تلاوت رجوع میکنند و در همین حد از قرآن استفاده میکنند. از سوی دیگر برخی از جوانان رویکرد جدیدی دارند و به این شیوه با قرآن نسبت برقرار میکنند و به عبارت دیگر آنهابه تدبر در قرآن میپردازند که بخشی از این رویکرد را در سایتها میتوان دید. برخی از مردم نیز بیتفاوت هستند و یا احیانا بعضی از مردم مشکلات را پای قرآن مینویسند که ما باید اینها را راهنمایی کنیم.
باهر افزود: کار رسانههای دینی باید این باشد که از فرهیختگان دانشی و بینشی برای تدبر در کتابالله استفاده شود و قرائتی معقول و کاربردی از قرآن ارائه شود. هرچند قرائت قرآن لازم است کافی نیست و باید به تدبر در قرآن پرداخت.
وی در پاسخ به این که بینش مورد اشاره چه خصوصیاتی باید داشته باشد، گفت: حتما کسانی که به سوی قرآن میروند، باید با چهار لایه قرآن آشنا باشند. این چهارلایه را خود قرآن معرفی کرده است که عبارت است از اول لایه قرائت، دوم تلاوت، سوم تدبر و برخورد عقلی است و نهایتا به درجه حکمتهای قرآنی میرسیم که از آن به ترتیل یاد میشود. این روشها که قرآن ارائه کرده است، باید مد نظر قرار بگیرند. قرائت، تلاوت، تدبر و ترتیل ما را به حکمت الاحکام قرآن میرسانند که پس از رسیدن به آن بایید در جامعه بازگو کنیم.
باهر با بیان اینکه ما در یک افتراق عجیب به سر میبریم، گفت: کسانی که در دانشگاه هستند با بینشگاهی مانند حوزه آشنا نیستند و حوزویان نیز با دانشگاه آشنا نیستند. باید مراحل چهارگانه در فرد تثبیت شده باشد و ما نمونه این افراد را مانند شهید مطهری و شهید مفتح داریم که این افراد تداوم هم خواهند یافت. فرد باید جامع الطراف باشد که بتواند بینش درستی از قرآن کسب کند و به این منظور فرد نیاز دارد تا به دانشهای جهانی، بینشهای الهی، روشهای تکنولوژیک و منشهای عرفانی آشنا باشد. انسان باید نسبتا کامل باشد و شایستگیهایی در سطح توانانی، دانایی، شکیبایی و زیبایی را کسب کند تا بتواند به قرآن رجوع کند و دستاورد خود را در بین جامعه پخش کند.
وی در پایان گفت: اگر همه تواناییها جمع شود، انسان کامل نیز نظارت خواهد کرد. انسان کاملا میتواند حاضر و ناظر باشد، اما ظهور نداشته باشد. از سویی دیگر اگر ما با اخلاص بر روی اندیشههای مولانا کار بکنیم، خود مولانا ما را هدایت خواهد کرد، همینطور اگر از صمیم قلب در خصوص قرآن کار بکنیم هم همین طور و خود کتابالله ما را هدایت میکند و امام زمان هم به کمک خواهد کرد. اگر ما شایستگی های لازم را داشته باشیم خداوند هم کمک خواهد کرد و همه هستی در خدمت ما خواهد بود.