ايام الله؛ روزهايي كه خداوند اقوام سركش را به زنجير عذاب كشيده است

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، از مجموع کلمات معصومین(ع) و سخنان مفسرین قرآن و نهج‌البلاغه در مورد معنا و تفسیر واژه یوم‌اللّه بر می‌آید که «یوم‌اللّه» به معنای روزی است که سلطنت و قدرت خداوند به نحو خاصی، طبق مصلحت و حکمت ظهور می‌کند و مخلوقات، اعم از انسان و غیر انسان تحت سلطه خدا و مقهور قدرت او قرار می‌گیرند.

یوم اللّه روزی است که نعمتی از نعمت‌های خداوند به خاطر شایستگی امتی، بر آن امت نازل می‌شود.

یوم اللّه روزی است که عذابی از عذاب‌های خداوند به خاطر تمرّد و عصیان امتی، بر آن امت نازل می‌شود.

یوم اللّه روزی است که حق و عدالتی برپا و یا ظلم و بدعتی نابود می‌شود.

یوم اللّه روزی است که سرنوشت انسان‌ها در آن روز رقم می‌خورد.

«یوم اللّه» وقت تجلّی نعمتی از نعمت‌های الهی و یا نقمتی از نقمت‌های او است.

یوم‌اللّه روز ظهور سلطنت خداوند در قالب انعام و انتقام الهی است(بحارالانوار، انتشارات مؤسسه الوفاء، شرح نهج البلاغهمنهاج البراعة، انتشارات مکتبة الاسلامیة)؛ خواه ظهور سلطنت خداوند در ایام گذشته باشد، مثل هلاک شدن اقوام ستمگر گذشته؛ خواه در آینده باشد، مثل وقت مرگ که در آن روز سلطنت اخروی خداوند ظهور می‌کند و اسباب دنیوی از تأثیر می‌افتند و یا مثل قیامت که هیچ کس نسبت به دیگری اختیاری ندارد و همه امور به دست خداوند است. خواه ظهور سلطنت الهی در قالب قهر و غضب و نقمت باشد، مثل عذاب اقوام ستمگر و خواه در قالب مهر و محبت و نعمت باشد، مثل روزی که نوح علیه السلام و یاران او از کشتی پیاده شدند و یا روزی که ابراهیم علیه السلام از آتش نجات پیدا کرد.

یوم‌اللّه به منزله یک سکه با دو روی متفاوت است که یک روی آن، نعمت و روی دیگر آن، نقمت است. نعمت است برای مؤمنین و نقمت است برای متمرّدین. یک طرف آن رضای الهی است و طرف دیگر خشم شیطان است، ولی یک طرف آن جلوه بیش‌تری دارد. گاهی جنبه نعمت آن جلوه بیش‌تری دارد؛ و گاهی جنبه نقمت آن. از این رو یوم‌اللّهِ بعثت و نصرت مسلمانان در جنگ‌ها و نصب خلافت، یوم‌اللّهِ انعام الهی می‌باشد؛ همان طور که یوم اللّهِ عذاب فرعونیان و ستمگران، یوم اللّهِ انتقام الهی است.

«ايام اللَّه» در قرآن کریم به ايام مخصوصى اطلاق شده است چرا كه نشانه اهميت و عظمت آن است. اين تعبير فقط در دو مورد از قرآن مجيد آمده است ولی در احاديث اسلامى «ايام‌اللَّه» به روزهاى مختلفى تفسير شده است، از جمله در تفسير على بن ابراهيم آمده كه ايام‌اللَّه سه روز است روز قيام مهدى(ع)، روز مرگ و روز رستاخيز (تفسير نورالثقلين)

اول - وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسي‏ بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَي النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ في‏ ذلِکَ لَآياتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ «ما موسی را با آیات خود فرستادیم ( و دستور دادیم: ) قومت را از ظلمات به نور بیرون آر! و «ایّام اللَّه» را به آنان یاد آور! در این ، نشانه هایی است برای هر صبر کننده شکرگزار!» (  ابراهيم، آيه 5).

دوم - قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغْفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِىَ قَوْمَا بِمَا كاَنُواْ يَكْسِبُون «  كسانى را كه اميد به ايّام اللَّه [روز رستاخيز] ندارند مورد عفو قرار دهند تا خداوند هر قومى را به اعمالى كه انجام مى‏دادند جزا دهد»( جاثيه  آیه 14)

به هر حال در اين دو آيه «ايام» به «الله» اضافه شده است شك و ترديدی وجود ندارد كه در اين گونه اضافات رمز و رازی نهفته است. 

بعضي گفته‌اند: «ايام الله» اشاره به روزهای پيروزي پيامبران پيشين و امت‌های راستين آن‌ها است، كه بر اثر شايستگي آن‌ها انواع نعمت‌های الهي شامل حالشان شد. عده‌ای ديگر گفته‌اند: واژه فوق اشاره به روزهايی است كه خداوند اقوام سركش را به زنجير عذاب كشيده است؛ طاغوت‌ها را با يك فرمان دايره هستی ساقط كرده است. جمعي ديگر از مفسران معتقدند كه «ايام‌الله» اشاره به هر دو قسمت می‌تواند باشد. نظر مفسران هر چه كه باشد اضافه «ايام» به «الله» اشاره به روزهای سرنوشت‌ساز و مهم در زندگي انسان‌ها است كه به خاطر عظمتش به نام الله آراسته و اضافه شده است.

حضرت علی(ع) در موارد متعددی، ایّام اللّه را متذکر می‌شود و به بزرگداشت آن‌ها تأکید می‌کردند و یادآوری ایّام‌اللّه را از اوصاف بندگان خداوند می‌شمارد: «همواره برای خداوند در پاره‌ای از زمان، بعد از پاره دیگر و در روزگاری که آثار شرایع در آن‌ها گم گشته است، بندگانی است که روزهای خدا را (به مردم) یادآوری می‌کنند و (آنان را) از عظمت و بزرگواری او می‌ترسانند.»( شرح نهج‌البلاغه فیض، خطبه 234 به بعد...)
آن حضرت در مواردی به یادآوری و بزرگداشت ایّام‌اللّه می‌پردازد که اینک به نمونه‌هایی از آن‌ها اشاره می‌شود:

یوم‌اللّهِ میلاد رسول اکرم (ص)

یوم اللّهِ بعثت پیامبراکرم (ص) 

یوم اللّهِ بعثت انبیا

یوم اللّهِ نزول قرآن کریم

یوم اللّهِ قیام قائم(عجّ)

یوم اللّهِ هجرت

یوم اللّهِ غدیرخم

یوم اللّهِ چهار شنبه

یوم اللّهِ 25 ذی قعده

یوم اللّهِ جمعه

یوم اللّهِ عید فطر

یوم اللّهِ جنگ بدر

یوم اللّهِ وفات

یوم اللّهِ قیامت

یوم اللّهِ عذاب اصحاب رس

یوم اللّهِ عذاب قوم ثمود

یوم اللّهِ بت شکنی ابراهیم (ع) وپیامبراسلام(ص)

یوم اللّهِ عذاب عمالقه

یوم اللّهِ طوفان نوح (غ)

یوم اللّهِ نجات ابراهیم (ع) وپیامبر (ص) از آتش

یوم اللّهِ چهار شنبه

یوم اللّهِ انتقام از فراعنه

درباره مفهوم ايام‌الله در آيه ذكرهم بايام الله، نظرهای متفاوتی از جانب مفسران بيان شده است كه به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌کنم.

عقيده علمايي مانند علامه طباطبایی ، اين است كه مراداز ايام ، ايام مخصوصي است . علت نسبت دادن آن به خدا حوادثي است كه در آن ايام مخصوص پديد مي آيد؛ مانند : ( روز مرگ ) ،  ( روز قيامت ) و نيزمانند آياتي كه قوم نوح، عاد و ثمود در آن به هلاكت رسيدند .زيرا در آن ها،قهر و غضب الهي و عزت خدايي ، خودنمايي كرده است . ( ترجمه الميزان ،ج 12، ص 24 و 25 )

طبرسي و برخي ديگر از مفسرين ، معتقدندكه مراد از آن ، سنن و افعال خداوند متعال از حيث انعام و انتقام در موردبندگان خود است ، كه از آن ها به ( ايام الله) كنايه آورده شده است ؛ زيرا ايام ،ظرف ( انعام) و (انتقام ) محسوب مي شود و هر يك از آن دو را در خود جمع مي كند. (طبرسي ، مجمع البيان ، ج 6، ص 59 و فخر رازي ، مفاتيح الغيب ، ج 19، ص 84)

عده اي ، از جمله بيضاوي گفته اند كه ايام الله به وقايعي اختصاص دارد كه در آن ها عذاب الهي آمده است . (تفسير بيضاوي ،ج 1، ص 513) در مقابل، عده‌ای مانند شيخ طوسي گفته‌اند كه مراد از ايام‌الله، روزهايي است كه نعمت هاي خداوند در آن روز شامل حال مردم شده است. (طوسي ، تبيان ، ج 6، ص 34 ).

يوم الله 22 بهمن، يادآوري رشادت ها و شهادت طلبي هاي ملتي منسجم و خداجوي كه پيرو ولايت و رهبري بوده و با ايثار خون خود ثابت كردند كه «خون بر شمشير و حق بر باطل پيروز است» يادآوري 22 بهمن; يادآوري تجلي حكومت «الله» در روي زمين، روزي كه برنده ترين سلاح معنوي; يعني، ايمان، پيروزي آفريد روزي كه كلمه توحيد در وحدت كلمه به دست آمد و در نتيجه اعتصام به «حبل الله» رژيم ستمشاهي دوهزار و پانصد ساله طاغوتيان به قعرتاريخ سپرده شد و ثابت كرد آواي «الله اكبر» از رگبار «مسلسل » قوي تر و نيرومندتر است يوم اللّه 22 بهمن، يادآور معجزه «ايمان» در مصاف با قدرت هاي مادي است 22 بهمن پيش از آن كه حكايت از پيروزي ملت داشته باشد گواه كارآمدي انديشه ديني و نقش مؤثر «ايمان» و باورهاي ديني در پيدايش حركت هاي فراگير و بنيادين اجتماعي است امام امت قدس سره از 22 بهمن همچون 15 خرداد، 17شهريور، 12 فروردين و به عنوان «ايام الله» ياد كردند و درباره چنين ايامي فرمودند: « برملت شريف ماست كه اين ايام الله را - كه هدايايي از عالم غيب ربوبي است - با جان و دل حفظ و با چنگ و دندان نگهداري كنند».

دوازدهم فروردین ماه روزی است که نظام مقدّس جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظام رسمی کشور ما ایران عزیز تعیین شد.این روزحقیقتا یوم الله و روزی است که بایستی درآن پیوسته از این بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی تجلیل شود. راز تأکید امام امت رضوان الله تعالی علیه نیز بر بزرگداشت این روز ،دربرداشتن خصوصیت منحصر به فردی است که فقط متعلق به 12فروردین است.

انقلاب اسلامی دستاوردهای زیادی در منطقه و جهان و در عرصه های داخلی و خارجی داشته است ولیکن اصلی ترین و بزرگترین و البته مهمترین و زیربنائی ترین آنها ، ایجاد و استقرار یک نظام حکومتی بنام جمهوری اسلامی است.این نام گرچه قیلا نیز درمورد بعضی ازحکومتها استعمال شده است ولی به لحاظ محتوا و ابتناء به آموزه های وحیانی و حقیقتی که در درون این نظام وجود دارد،اولین مسمّی برای حکومت مشروع دینی است که کاملا منطبق بر آیات قرآن و دیدگاه ائمه معصوم در مکتب اهل بیت (ع) میباشد.

* طاهره میرزایی