به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، چندی است دانشگاه علامه طباطبایی بهعنوان بزرگترین دانشگاه کشور در زمینه علوم انسانی، ورود جدی را به بحث تجاریسازی علوم انسانی در مرحله اول و البته تجاریسازی علوم اسلامی در مراحل بعد آغاز کرده است. این کار با تأسیس و راهاندازی مرکز کارآفرینی این دانشگاه کلید خورده است. آنچه در ادامه میآید، حاصل گفتوگوی ما با غلامرضا ذکیانی، مدیر مرکز کارآفرینی دانشگاه علامه و مسئول راهاندازی مرکز علوم انسانی این دانشگاه است. اوج قطع ارتباط دانشگاه و جامعهغلامرضا ذکیانی، مدیر مرکز کارآفرینی دانشگاه علامه طباطبایی و مسئول راهاندازی مرکز علوم انسانی این دانشگاه در گفتوگو با
ایکنا، اظهار کرد: مشکل اساسی قطع رابطه دانشگاه با اجتماع است. قطع رابطه دانشکده علوم انسانی به اوج خود رسیده به نحوی که دانشگاه اصلاً اشتغال جوانان و دانشآموختگان را وظیفه خود نمیداند، از آن بدتر آنکه حل مشکلات جامعه را هم وظیفه خود نمیداند؛ برای همین به جایی رسیدیم که جامعه پر از مشکل است و دانشگاه هیچ مسئولیتی در این رابطه احساس نمیکند و هر روز هم برای خود در مقاطع و گرایشهای مختلف رشته تأسیس میکند.
تورم در رشتههای علوم انسانی و معضل حل نشدن مشکلات جامعهوی افزود: همین سبب شده با یک تورمی در رشتهها و دانشگاهها بهویژه در علوم انسانی مواجه باشیم، از آن طرف هم هیچکدام از مشکلات جامعه ما حل نمیشود، هر روز پیچیدهتر میشود و مصیبت بیشتر میشود. این مصیبت و مشکل دامنگیر ما در جمهوری اسلامی شده و طبیعی است که خودمان هم باید در مورد آن فکری کنیم.
مدیر مرکز کارآفرینی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: مهمترین راه حل آن است که شکاف بین دانشگاه و جامعه برداشته شود، مراکز رشد و مراکز کارآفرینی برای این منظور تعبیه شدند، ما هم در دانشکده علوم انسانی دانشگاه علامه تقریباً برای اولین بار به این سمت میرویم. با این چشمانداز میخواهیم ارتباط دانشجویان و دانشآموختگان خود را در مقاطع مختلف با مسائل و مشکلات واقعی اجتماع در عرصههای مختلف که در حوزه علوم اسلامی است پیوند دهیم و این ارتباط را ایجاد کنیم تا دانشجویان ما به این سمت بروند که به پشتوانه آموزشهایی که دیدهاند آن مشکل خاصی که در اجتماع است و مربوط به رشته خودشان میشود را پیدا کنند و راه حل علمی برای آن پیشنهاد کنند و ایده بدهند.
ذکیانی بیان کرد: ما در مرکز کارآفرینی و رشد راههایی به دانشجویان یاد میدهیم که بتوانند ایده خود را تجاریسازی کنند. ایده به ذهن خیلی از افراد میرسد ولی ایده مراحلی را باید طی کند از جمله آنکه حتماً باید یک تیم خیلی خوب داشته باشد، تیمی که از اعضای مالی، حقوقی، IT و متخصص در آن رشته خاص باشند تا بتوانند یک کار جمعی کنند و جلسات طوفان فکری تشکیل بدهند، تا اینکه آن ایده را به حدی برسانند که بتوانند مشکلی را حل کنند، به طوری که آن نهاد و مؤسسهای که در اجتماع ما مشکل دارد هزینه این راه حل را بپردازد و بابت آن پول بدهد. این اتفاق، همان تجاریسازی ایدهها در علوم انسانی و اتفاقی است که ما به دنبال آن هستیم. کار بسیار دشواری است و خیلیها مخالف این حرکت هستند، اغلب هم که مخالف نیستند هیچ تصوری از این فرآیند ندارند، ما در حال طی این راه ناهموار هستیم و امیدواریم در آیندهای نه چندان دور، دانشجویان ما در رشتههای مختلف مدیریت، علوم اجتماعی، اقتصاد، علوم قرآن و تربیت بدنی و ...، اولاً وظیفه خودشان بدانند که وارد این مقولهها شوند و ثانیاً بتوانند ایدههای خودشان را تجاریسازی کنند.
تحول طبیعی در علوم انسانی با مراکز کارآفرینیوی ادامه داد: از کمترین فواید این نوع نگاه آن است که دانشجویان بعد از مدتی که وارد این عرصه شدند متوجه میشوند یکسری مهارتهایی لازم است که این مهارتها در کلاسها به آنها منتقل نشده است و اتفاقاً در کلاسها به آنها مباحثی منتقل شده که در این عرصه برایشان کارآمد نیست. این تعامل سبب میشود علوم انسانی به صورت کاملاً طبیعی متحول شود؛ آن پدیدهای که سالهاست با آن مواجه هستیم تحت عنوان تحول در علوم انسانی و به هیچ نتیجهای نمیرسیم علت دارد و علت آن هم این است که تحول دستوری و از بالا به پایین نیست، اتفاقاً کاملاً طبیعی و از پایین به بالاست، یعنی در مراتب پایینتر اگر بتوانیم دانشجویان و استادهای خودمان را به اجتماع و نیازهای واقعی اجتماعی پیوند دهیم، طبعاً این پیوند سبب میشود که دانشجویان در کلاس، انتظار آموزشهای به روز و آموزشهای کارآمد را داشته باشند که بتوانند از عهده حل مشکلات بربیایند، این انتظار سبب میشود که استادها هم خودشان را به روز کنند و به سمت کاربردیسازی علوم انسانی بروند و آموزشهایی بدهند که امروز به درد دانشجویان میخورد، این یعنی تحول در علوم انسانی، خود به خود به این سمت میروند که ایدههای جدیدی بیابند.
ذکیانی گفت: حتی تصور بالاتر از این دارم، حتی اسلامیشدن علوم انسانی را از اینجا انتظار دارم، آن هم به این معنا که چون جامعه ما جامعه اسلامی است؛ بنا بر این نیازهایی داریم و برای رفع نیازها نمیتوانیم از هر تئوری و از هر فرضیهای استفاده کنیم، فرضیهای که با عقاید دینی مردم مشکل داشته باشد اصلاً نمیتوانید دربارهاش فکر کنید؛ بنا بر این باید به سراغ فرضیههایی بروید که با عقاید دینی مردم سازگار باشد.
به طور مثال، مشکلی داریم تحت عنوان بالارفتن سن ازدواج، برای اینکه سن ازدواج بالا رفته و افراد مجرد زیاد شدهاند اگر یک نفر قید جامعه دینی را نداشته باشد میتواند خانههای سپید را پیشنهاد بدهد، یعنی افرادی بدون عقد با یکدیگر سالها زیر یک سقف زندگی میکنند و مشکل بالا رفتن سن ازدواج را به این طریق حل میکنند، ممکن است این فرضیه در یک جامعه غیر دینی جواب بدهد اما در یک جامعه دینی به هیچ وجه جواب نمیدهد، در جامعه دینی دانشمند علوم انسانی بخواهد این معضل را حل کند خود به خود ذهنش به سمت آموزههای دینی متمایل میشود، ما در آموزههای دینیمان برای این مشکل راه حل داریم، فرض کنید به سمت ازدواج موقت یا موارد دیگری که داریم میرود تا تئوری به روز و روزآمد بسازد.
وی با بیان اینکه اگر ما پیوند دانشگاه را با جامعه حفظ کنیم تئوریها و نظریات ما اسلامی و دینی هم میشود، نه تنها متحول میشود بلکه اسلامی هم میشود، عنوان کرد: با این نگرش و با این دید کلی، برنامههایی که در مرکز کارآفرینی و مرکز نوآوری دانشگاه علامه و مرکز رشد که در حال راهاندازی آن هستیم و ساختمان آن در میدان ونک است برنامهریزی کردهایم. در آخر بهمنماه رویدادی خواهیم داشت تحت عنوان کارکرد، که هر کدام از حرفهایش از کلماتی گرفته شده تا آخرین کلمهاش که از دانش گرفته شده است.
حمایت از کارآفرینی با رویدادی به نام «کارکرد»مدیر مرکز کارآفرینی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن اشاره به اینکه رویداد کارکرد دانشجویان علوم انسانی را با حال و هوای کسب و کار و راهاندازی شرکتهای دانشبنیان آشنا میکند، گفت: دانشجویان بیایند و بدانند که میتوانند ایده بدهند، میتوانند تیم بسازند، کار تیمی انجام دهند، مشاوره حقوقی، مدیریتی، مالی و بازاریابی بگیرند و بتوانند ایدههایشان را به سمت تجاریسازی ببرند. این رویداد انشاءالله در 28 بهمن و اواخر بهمنماه اتفاق خواهد افتاد و به میزانی که موفق شود انشاءالله آن را به صورت مسلسل کارکرد 1، 2، 3 و 4 در طول ماههای بعدی یعنی اردیبهشتماه و همینطور ترمهای بعدی اجرا خواهیم کرد. با این نگاه تصور ما این است که خیلی طول نخواهد کشید که فضای دانشگاه علوم انسانی را به سمت فضای کارآفرینی، کاربردی، تحول علوم انسانی و اسلامیسازی علوم انسانی پیش ببریم. اگر این فضا انشاءالله به همین ترتیب ادامه پیدا کند، شاید در طول سه چهار سال آینده، همه حرفهایی که اینجا میزنیم را محقق شدهاش را در دانشگاه علامه طباطبایی شاهد باشد.
وی در رابطه با همکاری دانشجویان با این مرکز، اظهار کرد: دانشجویان دانشکده مدیریت این آموزشها را دیدهاند و ما با آنها صحبت کردهایم و در همین مدت دو ماه و اندی که شروع به گفتن این ایدهها کردهایم تا الان، 28 گروه آمدهاند و ایده دادهاند. بعضی از ایدهها خیلی خوب هستند هر چند همه آنها در یک سطح نیستند و از سطوح مختلفی برخوردار هستند ولی ایدههای بسیار خوبی دارند؛ منتهی ما هنوز زیرساختهای لازم را برای حمایت از دانشجویان نداریم. این حرکت و پدیده هنوز در کل دانشگاه و دانشکدههای دیگر ما مثل دانشکدههای روانشناسی، حقوق، علوم اجتماعی، ادبیات، الهیات، اقتصاد و .. ترویج نشده است، اگر انشاءالله ترویج شود که تبلیغ آن را شروع کردهایم، تصورم این است که با سیل دانشجویان و تیمهایی مواجه میشویم که داوطلب ورود به این مرکز خواهند بود.
وی افزود: چون هیچ دلیل دیگری برای اینکار لازم نیست جز اینکه این آقایان و بانوان دیگر نمیتوانند در این فضایی که الان داریم و بیش از 2 و نهایت 5 درصد دانشجویان امیدوار به استخدام دولتی هستند، دارای شغل شوند و باید به سمت خود اشتغالی و کارآفرینی بروند از جمله همین شرکتهای دانشبنیان و بتوانند حداقل معیشت خودشان را تأمین کنند، اینکه میگویم حداقل خیلی دست پایین حساب میکنیم چرا که اگر کسی بتواند وارد شرکتها شود و ایده خوب و تیم خوبی هم داشته باشد درآمدهای خیلی خوبی هم نصیبشان میشود؛ طبیعی است کسب درآمد الان بحث فانتزی و درجه دوم و سوم نیست و جزء نیازهای اولیه افراد است برای همین هم برداشت ما این است که اگر انشاءالله بتوانیم با قدرت حرکت کنیم شاهد استقبال بسیار خوب دانشجویان خواهیم بود.
ذکیانی ادامه داد: 28 گروه داریم که از حداقل گروههای 2 نفری شروع میشود و تا پنج، شش نفر هستند. سعی کردهاند تیم اولیه خودشان را تشکیل دهند و بیایند در مراحل رشد و انکوباتوری ما شرکت کنند و ما به آنها کمک کنیم و مشاوره دهیم و به یک شرکت مستقل تبدیل شوند و بتوانند بعد از شش ماه تا دو سال بیرون بروند و شرکتهایشان را مستقل کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تیمسازی به عهده دانشجویان است؟ گفت: واقعیت این است که هم بله و هم نه، هم خودشان باید این توان را داشته باشند که بتوانند برای محقق کردن و تجاریسازی ایده خودشان از دوستان و افرادی که میتوانند از عهدهاش بر بیایند استفاده کنند و هم اینکه تیمسازی یک تخصص است و ما هم این را در کارکرد اول خودمان و در کارکردهای مکرری که خواهیم داشت یاد خواهیم داد.
ذکیانی بیان کرد: درست است با سه چهار نفر آدم، تیمی تشکیل شده و این هم خیلی خوب است اما واقعیت آن است که کار تیمی کار کاملاً تخصصی است و افراد باید بدانند که ممکن است دو نفر با هم دوست باشند و بتوانند طرح یک مقاله را انجام دهند اما کار تیمی مستلزم آن است که دو نفر کاملاً بتوانند همدیگر را نقد کنند، مسئولیتها صد در صد تعریف نمیشود. بلکه 70 درصد تعریف میشود و 30 درصد شناور است، یعنی 70 درصد وظیفه خود را انجام میدهیم و 30 درصد را میبینیم که چه کاری روی زمین مانده است و به هر دلیلی دیگران انجام ندادهاند و به صورت شناور میرویم و آن کار را انجام میدهیم، باید در اتاقهای فکر و جلسات طوفان فکری شرکت کنند و بتوانند کاملاً همدیگر را تجزیه و تحلیل کنند از انتقاد بدشان نیاد و استقبال کنند، هر کسی مدیر است یعنی یک مدیر واحد نداریم اینها ویژگیهایی هست که در کار تیمی هست و قاعدتاً باید آموزش داده شود، این آموزشها را هم ما در این کارکردها خواهیم داد و البته این موقت و یکباره هم نیست بلکه به تدریج در گروههایی که شرکت میکنند در مراکز رشد و کارآفرینی، این مشاورهها را بهصورت تدریجی دریافت میکنند.
مدیر مرکز کارآفرینی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: رویداد کارکرد در دانشکده مدیریت دانشگاه علامه برگزار میشود. فعلاً این مرکز فقط ویژه دانشجویان و دانشآموختگان دانشگاه علامه است؛ اما در آینده نه چندان دور شامل همه دانشجویان علوم انسانی کل کشور خواهد شد.