علی‌اکبر ضیائی:
پایداری بر مواضع اصولی انقلاب رمز جاوادنگی پیام امام(ره) در جهان است
گروه بین‌الملل: رایزن فرهنگی ایران در مالزی با بیان این که استقامت و پایداری بر مواضع اصولی انقلاب اسلامی رمز جاودانگی پیام امام(ره) در جهان است، گفت: استقامت بر این اصول به ویژه در شرایط پسابرجام حرکت روبه‌رشد انقلاب در جهان را تداوم می‌بخشد.
ایکنا: ابتدا بفرمایید آیا انقلاب ایران توانسته است در جهان به ویژه منطقه جنوب شرق آسیا تأثیرگذار باشد؟
ـ پاسخ به این سؤال کمی دشوار است؛ زیرا تنوع قومی و نژادی و دینی در شرق آسیا به اندازه‌ای گسترده است که به دشواری می‌توان از کلیتی به نام مردم جنوب شرق آسیا و یا مسلمانان آن منطقه سخنی با قاطعیت تمام گفت و بدیهی است که تحولات انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به اشکال و گونه‌های متعددی بر مردم این منطقه تأثیر گذاشته است و هر قوم و نژاد و دین و مذهبی دارای دیدگاه‌های خاص خود است و بر اساس نوع نیاز خود از این تجدید حیات دینی و ظهور اسلام ناب محمدی و اسلام سیاسی در عرصه بین‌الملل جرعه‌ای برگرفته است و شاید تاکنون اخبار زیادی درباره تأثیر نهضت امام در جریان‌های اسلامی از شرق و غرب شنیده باشید؛ اما همه این تأثیرات به جهان اسلام خلاصه نمی‌شود و مسیحیان و هندوها و بودائی‌ها نیز برای مقابله با مدرنیسم و بازگشت به ارزش‌های بومی و دینی خود نیز از امام الگو پذیرفته‌اند و در حقیقت امام سمبل مقاومت در برابر زر و زور استکبار و احیای ارزش‌های دینی و انسانی بوده و همچنان در قله رفیع آن قرار دارد.
استکبارستیزی و دفاع از حقوق مردم مظلوم فلسطین به عنوان دو اصل از اصول سیاسی حضرت امام در جنوب شرق آسیا مورد توجه است. البته خوب است بدانیم که تحولات سیاسی در داخل ایران خیلی سریع اتفاق می‌افتد و امواج آن به مرور زمان توسط اندیشمندان جنوب شرق آسیا در مراکز مختلف علمی و رسانه‌ای رسوخ پیدا می‌کند، البته گاهی آراء و اندیشه‌های امام با استناد به آن شخصیت و گاهی بنا به شرایط موجود بدون ذکر نام آن حضرت جلوه‌گر می‌شود و عرصه‌های فرهنگی و سیاسی مسلمانان جنوب شرق آسیا را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
یکی از مشکلات ما در بررسی نقش آراء و دیدگاه‌های حضرت امام همین است که بیشتر به دنبال نام امام هستیم، اما امام هرگز در بند نام و شهرت و اسم نبودند و همواره اعتلای امت اسلامی و انجام وظیفه دینی برای بنیانگذاری حکومتی مبنی بر ارزش‌های اسلام مد نظر ایشان بوده است و این اهداف مهم امام با وجود درگذشت ایشان در حال روی دادن است.
ایکنا: نگاه مردم جنوب شرق آسیا نسبت به انقلاب و شخصیت امام(ره) چگونه است؟
ـ استعمار‌ستیزی و مبارزه علیه فرهنگ غرب حتی تا این زمان جزء یکی از اهداف جنبش‌ها و جریانات اجتماعی مردم جنوب شرق آسیا بوده است. نکته مهم این است که این جنبش‌ها وقتی با ایدئولوژی‌های مذهبی پیوند می‌خورند، تأثیری دوچندان خواهند داشت.
به طور کلی جهان اسلام بعد از رنسانس دوره طولانی افول را تجربه کرده است. از دو قرن پیش متفکران اسلامی به دنبال علل این افول و یافتن راه نجات بودند. کسانی همچون محمد عبده، سید جلال الدین اسدآبادی، اقبال لاهوری و در نهایت امام خمینی ضمن بررسی علل پسرفت جوامع مسلمان به این نتیجه رسیدند که بخش مهمی از این افول مربوط به سیاست‌های کشورهای غربی به خصوص پدیده استعمار است. این امر آنها را واداشت تا به عکس‌العمل‌هایی نسبت به فرهنگ و تفکر غربی دست بزنند. انعکاس این عکس‌العمل‌ها را در آثار اقبال لاهوری(سیاست‌مدار و متفکر مسلمان پاکستانی) و محمد عبده(فقیه، حقوقدان و اصلاح گر دینی مصری) و آثار و نوشته‌ها و سخنرانی‌های امام راحل پیش و پس از انقلاب اسلامی می‌توان به خوبی دید.
این امر از این متفکران، چهره‌ای محبوب در میان توده مردمی که زیر چنگال‌های استعمار خرد شده بودند، ساخت و احساس غرب‌ستیزی در جنبش‌های ضد استعماری به ویژه جنبش‌هایی که دینی هم بودند، شدت گرفت. مسلمانان از یک سو می‌دیدند که فرهنگ و تمدن آنها رو به زوال گذاشته و از سوی دیگر خود برده استعمارگران غربی شده‌اند؛ این در حالی است که قرآن و تعالیم امامان دینی مسلمانان را از بردگی، رخوت و ستم‌پذیری بر حذر می‌داشت.
آنها می‌دیدند که حتی در اموری مثل آداب دینی قادر به حفظ استقلال خود نیستند و حتی قوانین شریعت آنها توسط فرمانداران دست‌نشانده دولت‌های استعمارگر منع می‌شود. همه این عوامل آتش خشم گروه‌های مسلمان را بر می‌افروخت. در نوع دیدگاه‌های مسلمانان جنوب شرق آسیا هم این نوع تفکر غرب‌ستیز وجود دارد، حتی اساتید دانشگاه با این که خود اغلب در کشورهایی مثل آمریکا و انگلستان تحصیل کرده‌اند، انتقادات تندی علیه فرهنگ و تکنولوژی غرب دارند و آن را مایه بسیاری از گرفتاری‌های کشورهای جهان سوم می‌دانند. با چنین رویکردی در جنوب شرق آسیا وظیفه رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران این است که از هر نوع تبلیغات فرهنگی و سیاسی همگرا با دنیای غرب به ویژه آمریکا برحذر باشند تا از این رهگذر بتوانند به دنیای فرهنگی جنوب شرق آسیا وارد شوند و در این شرایط بتوانند نقشی مؤثر در صحنه سیاسی آن ایفا کنند.
سازمان‌های اسلامی و علمای جنوب شرق آسیا تا حدود زیادی با تفکرات امام راحل آشنا هستند، اما این آشنایی به تنهایی کافی نیست؛ بلکه باید تلاش کنیم که با استفاده از شناخت دقیق منطقه و نیازهای فکری آن نگاهی دیگر و متفاوت از نگاه‌های سنتی به امام داشته باشیم و این نیازمند مطالعه و پژوهش در سیره علمی و عملی امام و شناخت وضعیت دقیق فکری مردم جنوب شرق آسیا است.
از طرفی ترویج افکار امام و ترجمه، نشر و تبلیغ هر آنچه را که مقام علمی بیان کرده‌اند نمی‌توان به صورت یک نسخه برای سراسر جهان تجویز کرد.
ایکنا: همان‌طور که می‌دانید، قدرت‌های استکباری تلاش‌های زیادی برای مقابله با انقلاب انجام داده‌اند، آیا این تلاش‌ها موفق بوده است؟
ـ نباید از نقش رسانه‌های استکباری در محوکردن آثار پربرکت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی غافل بمانیم و طبیعی است که رسانه‌های استکبار با همکاری رسانه‌های دشمن در جهان همواره موانعی جدی را در راه توسعه ارزش‌های انقلاب اسلامی ایجاد کرده‌اند و افکار عمومی بسیاری از مردم جهان تحت تأثیر این رسانه‌ها شکل گرفته است، اما وقتی نقشه‌های شوم دشمنان نقش برآب می‌شود که طرفداران افکار امام خمینی و یاران او در مواضع اصولی خود در تمامی بحران‌های بین‌المللی و فتنه‌های مختلف پایدار و پابرجا بمانند؛ بنابراین استقامت و پایداری بر مواضع اصولی انقلاب اسلامی رمز جاودانگی پیام امام خمینی در جهان است.
ایکنا: انقلاب امام خمینی چه تفاوتی با دیگر جنبش‌های دینی جهان داشته است؟
ـ اگر به حرکت‌ها و جنبش‌های دینی از دوران سید جمال‌الدین اسدآبادی و سید قطب(از رهبران فکرى جنبش‌هاى اسلام گراى معاصر) و شکل‌گیری جنبش اخوان‌المسلمین و دهها حرکت سیاسی اسلامی کمی با دقت بنگریم می‌بینیم که بسیاری از این حرکت‌ها از زمان نشأت‌گرفتن تا زمان به قدرت رسیدن و ادامه نهضت دچار تحولات ایدئولوژیک و تغییرات اساسی در سیاست‌های کلان و استراتژیک خود شده‌اند؛ به گونه‌ای که تحلیل‌گران با بررسی سیر تحولات این نهضت‌ها به این حقیقت رهنمون شده‌اند که منافع شخصی و حزبی و نفوذ جریان‌های رقیب سیاسی در این نهضت‌های دینی سبب رویگردانی عموم مسلمانان و عدم اعتماد آنان به رهبران سیاسی شده است و ما این پدیده و آسیب را در به قدرت رسیدن اخوان‌المسلمین در مصر پس از سال‌ها مبارزه می‌بینیم و این که چگونه این جریان سیاسی اسلامی دستخوش انحرافات متعدد و در نهایت ائتلاف برخی از رهبران آن با داعش شده است.
این فراز و نشیب‌ها و تحولات بنیادین در اصول ایدئولوژیکی و نوع کارکرد جنبش‌های دینی سبب بی‌اعتمادی عموم مسلمانان به آنها شده است. اکنون خود ما فرزندان انقلاب اسلامی می‌توانیم برای آینده ارزش‌های انقلاب تصمیم بگیریم، به این معنی که خداوند هیچ تضمینی قطعی برای حفظ این ارزش‌ها به ما انسان‌ها نسپرده است و این ما هستیم که آینده انقلاب اسلامی را رقم می‌زنیم. ما باید اصول بنیادین انقلاب اسلامی یعنی استکبارستیزی و دفاع از حقوق مظلومان جهان و از همه مهم‌تر دفاع از حقوق مردم فلسطین را سرلوحه فعالیت‌ها و برنامه‌های خود قرار دهیم، پافشاری و استقامت بر این اصول به ویژه در شرایط پسابرجام سبب اعتمادسازی بین مردم جهان و ادامه حرکت رو به رشد انقلاب اسلامی خواهد شد.
ایکنا: در پایان اگر صحبت خاصی دارید، بفرمایید.
ـ به عقیده من مصادره تفکرات امام راحل در شکل یک مؤسسه با کارکرد غیر علمی و غیر کارشناسانه ضربه‌ای مهلکی را بر روند جهانی شدن افکار ناب امام وارد ساخته است. همان گونه که اشاره کردم تفکرات امام طیفی گسترده از نظریات و تجربیات انباشته شده علما و مراجع شیعه در طول چهارده قرن گذشته است و بومی‌سازی این دیدگاه‌ها نیازمند تلاش دانش‌پژوهان متعهد و دلسوز انقلاب اسلامی و حمایت‌های مادی و معنوی همه مراکز تولید علم کشور و نه یک مؤسسه خاص است.
اگرچه منکر زحمات مبلغان متعدد در ترویج افکار امام در صحنه بین‌المللی نیستم، اما معتقدم هنوز راه زیادی تا نهادینه‌کردن تفکرات انقلاب اسلامی در جهان کنونی داریم و این امر با شعار و حتی چاپ آثار امام به صدها زبان زنده دنیا عملی نمی‌شود؛ زیرا به اعتقاد من آنچه که از آثار امام ترجمه و منتشر شده، بدون هدف‌گذاری دقیق و بررسی موشکافانه جامعه هدف بوده است و تحقق این امر توانی بسیار بیشتر از توان اندک مؤسسه متولی را می‌طلبد.
مطالب مرتبط
