انتخابات و قصه پرغصه وعده‌های اقتصادی؛ تدلیس یا ناآگاهی
گروه اقتصاد: رفاه و بهبود وضعیت اقتصادی مردم از تأکیدات دین مبین اسلام، قرآن کریم و ائمه اطهار(ع) بوده و آثار نامناسب عدم تحقق این شرایط بر کسی پوشیده نیست اما این امر نباید به دست‌مایه‌ای برای تبلیغات انتخاباتی و سوء‌استفاده افرادی تبدیل شود که اطلاعی از آثار و عواقب آن ندارند.
به گزارش خبرگزاری
بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با فرارسیدن ایام
انتخابات مجلس شورای اسلامی و شروع به کار فعالیت‌های تبلیغی کاندیداهای ورود به
خانه ملت، شاهد امواج گسترده‌ای از وعده و وعیدهای نامزدهای نمایندگی مجلس هستیم
که عمده این وعده‌ها و برنامه‌ها با محوریت مسائل اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی
مردم است.
مسائل اقتصادی همواره از موارد دارای اولویت در هر تبلیغات انتخاباتی
بوده اما در انتخابات پیش رو و در تبلیغاتی که این روزها در جریان است به دلیل مشکلات
اقتصادی چند سال اخیر، تحریم‌های بین‌المللی و همچنین رکود حاکم بر اقتصاد ایران
در طول این سال‌ها، این موضوع ابعاد پررنگ‌تری به خود گرفته و اکثر جریان‌ها و کاندیداها، وعده‌های
اقتصادی و بهبود وضعیت رفاهی مردم را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
البته در بسیاری از موارد، وعده‌هایی که از سوی کاندیداها به مردم داده
می‌شود در حد شعار باقی مانده و نتیجه‌ای از آن حاصل نمی‌شود. برخی از افراد، پس
از پیروزی در انتخابات و تکیه بر کرسی نمایندگی مجلس، وعده‌هایی که به هنگام
تبلیغات به مردم داده‌اند را فراموش کرده و در واقع مردم را فریب می‌دهند که نمونه‌ای
بارز از خلف وعده به عنوان یکی از ناپسندترین کارها از منظر قرآن کریم است.
خداوند متعال در قرآن کریم درباره اهمیت وفای به عهد می‌فرمایند: «وَ
بِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُوا ذلِکُمْ وَصّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ به
عهد الهی وفا کنید. این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش کرده است تا متذکر شوید»
(انعام: 152). همچنین در آیه 34 سوره اسراء آمده است: «وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کانَ
مَسْئولاً؛ به پیمان‌های خود وفادار باشید زیرا از پیمان‌ها سؤال خواهد شد».
در قرآن کریم و در روایات تأکیدات بسیاری بر اهمیت وفای به عهد شده و پیمان‌شکنان به سخت‌ترین عذاب‌ها تهدید شده‌اند؛ بنابراین بهتر است کسانیکه
نامزد نمایندگی مردم در مسئولیت حساس نمایندگی مجلس می‌شوند اولا وعده‌های غیرعملی و توخالی به مردم ندهند و ثانیا در صورت موفقیت، به وعده خود
وفا کرده و به فکر بهبود معیشت و سطح رفاه مردم باشند تا هم مردم و هم خدای مردم
از آنان راضی باشد.
تأکیدات رهبر انقلاب بر ارائه وعده‌های عملی از سوی
کاندیداها
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز همواره بر این نکته تأکید کرده و
کاندیداهای انتخابات مختلف را به دادن وعده‌های عملی فراخوانده‌اند که مبادا وعده‌هایی
را خطاب به مردم مطرح کنند که اگر یک سال بعد نوار سخنان آنها در مقابلشان پخش شد،
به اظهاراتی همانند اینکه «نگذاشتند کار کنیم» روی نیاورند.
ایشان در سخنرانی روز 14 خرداد 92 در حرم امام راحل(ره) فرمودند: «من
به نامزدهای گوناگون عرض می‌کنم جوری حرف بزنید که اگر در خرداد سال آینده نوار امروز
شما را جلوی خودتان گذاشتند یا پخش کردند، شرمنده نشوید؛ جوری وعده بدهید که اگر
چنانچه آن وعده را بعداً به رخ شما کشیدند، مجبور نباشید تقصیر را گردن این و آن
بگذارید که نگذاشتند، نشد. کاری را که می‌توانید انجام دهید، وعده بدهید«.
برای بررسی بیشتر اهمیت وفای به عهد در وعده‌های اقتصادی و معیشتی
کاندیداهای نمایندگی مجلس با حسین علوی‌مهر، مدیر انجمن قرآن‌پژوهشی حوزه علمیه و
مدیر گروه تفسیر و علوم قرآن جامعه‌المصطفی(ص)، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که وی در این‌باره به ایکنا می‌گوید: یکی از مسائل مطرح در قرآن کریم، موضوع
بیعت است که امروزه تقریبا قالب جدید پیدا کرده است و در قرآن کریم در جریان صلح
حدیبیه به آن اشاره شده است. البته ما می‌توانیم مسئله شورا را نیز به این امر
اضافه کنیم. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و امرهم شوری بینهم» که به معنای مشورت
با عموم مردم است اما نکته دارای اهمیت در رابطه با افرادی که برای مجلس کاندیدا می‌شوند
مسئله واقعیت‌گرایی است.
خروج از ایمان با خلف وعده
وی افزود: جایگاه و وظیفه یک نماینده مجلس، قانون‌گذاری است و
نمایندگان باید قوانینی که منافع مردم در آن است را به تصویب برسانند؛ بنابراین
اولین شرط برای یک کاندید و نماینده، آگاهی به قوانین است و وارد شدن به حوزه‌ای
غیر از این مورد، کار درستی نیست و وظیفه دیگر مربوط به نظارت بر وزارتخانه‌ها و
قوه مجریه است که در صورت خطای آنان به ویژه در حوزه انتخابیه خود، آن را پیگیری
کنند.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه تأکید کرد: بنابراین هرگونه وعده دادن
درباره معیشت مردم از عهده نمایندگان مجلس خارج است؛ معیشت مردم براساس کار، فعالیت
اقتصادی، صنعت و همچنین وضعیت ورود و خروج ثروت در بانک‌ها و از جمله وام گرفتن و
مانند آن صورت می‌گیرد که چنین امروزی از حوزه فعالیت نماینده مجلس خارج است.
علوی‌مهر تأکید کرد: اگر خدای ناکرده نماینده‌ای برای اینکه رأی بیاورد
به این ابزار چنگ بزند، نوعی نفاق و دورویی است؛ چراکه مواردی را مطرح می‌کند که
اصلا در حوزه کاری او نیست.
وی گفت: منافق به کسی می‌گویند که در ظاهر اسلام آورده اما در باطن
مسلمان حقیقی نیست و اگر کاندیداها وعده‌هایی بدهند که در حوزه فعالیت آنان نخواهد
بود در نتیجه، این عمل با آنچه قانون تعیین کرده منافات داشته و تبلیغات کاذب است.
مدیر گروه تفسیر و علوم قرآن جامعه‌المصطفی(ص) ادامه می‌دهدا :گر هم کسی احتمال دهد و خیال کند می‌تواند چنین کاری را انجام داده و
معیشت مردم را تأمین کند، چون در اینجا در جهل مرکب است، خلف وعده هم محسوب می‌شود
و قرآن کریم کسانی که خلف وعده می‌کنند را از رده ایمان خارج می‌داند.
علوی‌مهر تأکید می‌کند: به همین دلیل است که خداوند در قرآن به مؤمنان می‌فرماید:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ؛ اى كسانى كه ايمان
آوردهايد به قراردادهاى خود وفا كنيد».(المائده/1) بنابراین هرچه ما می‌گوئیم
نوعی عهد و پیمان با مردم حساب می‌شود پس بهتر است در جایی که امکان فعالیت تجاری
یا ساختن ریل راه‌آهن نیست،کاندیداها وعده‌های غیرعملی دهند؛ چراکه از لحاظ شرعی،
شامل نفاق و دروغ است و خلف وعده خواهد شد.
مدیر انجمن قرآن‌پژوهی حوزه در پایان یادآور می‌شود: وعده‌های اقتصادی و
سایر وعده‌های غیرعملی، واقعا انسان را از رده ایمان خارج می‌کند و در صورتی‌که
اسباب و مقدمات یک امر، غیراسلامی باشد قطعا نتیجه اسلامی و قرآنی هم در پی نخواهد
داشت.
علاوه بر موارد و آثاری که برای این تبلیغات کاذب و غیرواقعی بدان
اشاره شد، کسانیکه کاندید نمایدگی مجلس شده و وعده‌های مختلفی در راستای بهبود
وضعیت اقتصادی مردم حوزه انتخابیه خود ارائه می‌دهند باید این نکته مهم را مورد توجه
قرار دهند که در صورت پیروزی‌شان، مردم حوزه انتخابیه آنان، چه به آن شخص رأی داده
و چه رأی نداده باشند این حق را دارا هستند که مطالبات خود و مخصوصا وعده‌های
انتخابانی آن نماینده را مورد پیگیری قرار دهند و در صورت عدم تحقق، این امر زمینه
آزردگی خاطر مردم را فراهم کرده و دیگر مورد اعتماد مردم آن ناحیه قرار نخواهد
گرفت؛ بنابراین چنین وعده‌هایی در نهایت همانند شمشیر دولبه عمل خواهد کرد.
نکته دیگری که این افراد باید مورد توجه قرار دهند این است که وعده‌هایی
که برای بهبود وضعیت رفاهی، حل مشکلات اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و مواردی
همانند بهبود زیرساخت‌های اقتصادی ارائه می‌دهند باید با اختیارات آنان و
قوانین کشور منافاتی نداشته باشد؛ چراکه گاهی اوقات، وعده‌هایی از سوی برخی
کاندیداها ارائه می‌شود که اساسا، نه کار نماینده مجلس بلکه مثلا وظیفه وزارت
کشور، شهرداری یا سایر نهادهاست.
برای بررسی بیشتر این موضوع و اهمیت بهبود وضعیت اقتصادی مردم در دین
مبین اسلام و همچنین وعده‌های اقتصادی کاندیداهای نمایندگی مجلس، با احمد توکلی،
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که وی در
این باره به ایکنا می‌گوید: پیامبر اکرم(ص) درباره اهمیت مسائل معیشتی فرموده‌اند:
«من لا معاش له، لا معاد له» و معنای این سخن این است کسی که کسب‌و‌کار و معاش
دنیوی ندارد معادش هم به خطر می‌افتد.
وی ادامه می‌دهد: همه هدف اسلام و حکومت اسلامی این است که مردم، آخرت
باور بوده و دنیاپرست نباشند و یکی از اصلی‌ترین لوازم تأمین این هدف به گفته
پیامبر اسلام(ص) این است که معاش مردم تأمین باشد.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: اهمیت این موضوع باعث
می‌شود در شرایطی که به سر می‌بریم و رکود چندین ساله آثار بسیار بدی در زندگی
مردم بر جای گذاشته و گرفتاری‌های معیشتی برای بسیاری از مردم جدی است، همت اصلی مجلس
باید تفاهم با دولت برای حل این مشکل باشد.
اهمیت مسائل معیشتی و اقتصادی در انتخابات
توکلی در پاسخ به این پرسش که عمده شعارها و تبلیغاتی که اکنون از سوی
کاندیداها صورت می‌گیرد، حول همین مسائل معیشتی و اقتصادی است از نظر شما،
کاندیداها چگونه باید وعده دهند که بعدا مجبور به خلف وعده نشوند و آیا بهبود
وضعیت اقتصاد مردم در اختیار نمایندگان بوده و یا در جای دیگری صورت می‌گیرد؟ عنوان می‌کند: چون در کشور دارای حزب نیستیم بنابراین اگر شخصی با قاطعیت و بسیار محکم
بگوید این کار را انجام می‌دهم این امر مورد اطمینان نیست؛ بنابراین باید وعده‌ها
با احتیاط داده شود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه می‌دهد: وعده‌ای که از سوی کاندیداها
ارائه می‌شود، هم باید مبتنی بر علم و عقل باشد و هم اینکه ممکن بودن تحقق آن
دارای اهمیت است؛ بنابراین نماینده یا کاندید نمی‌تواند بگوید چنین و چنان می‌کنم
بلکه می‌تواند اعلام کند جهت‌گیری من به این سمت خواهد بود.
منتخب مردم تهران در خانه ملت تأکید کرد: کسی که نماینده مجلس است
باید دیگران را قانع کند که گروه و فراکسیون تشکیل دهند تا بتوانند کاری انجام
دهند اما چون حزب وجود ندارد بنابراین نمی‌تواند وعده بدهد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان تأکید کرد: اگر کاندیدایی به صورت
محکم وعده بدهد معنایش این است که یا موضوع و یا مجلس را نشناخته است.
لزوم آشنایی کاندیداها با وظایف و اختیارات نماینده مجلس
همانگونه که در بالا اشاره شد وعده‌هایی همانند رفع فقر از ساحت
جامعه، ایجاد شغل و عمران و آبادانی منطقه انتخابیه و بهبود وضعیت اقتصادی مردم و ... اساسا
در حوزه وظایف یک نماینده مجلس نبوده و نیست بلکه نماینده باید مشکلات حوزه
انتخابیه و کل کشور را شناسایی کرده و در این راستا قوانین لازم را مورد تصویب
قرار دهد و وعده‌هایی که بدان‌ها اشاره شد غیرعملی و حاکی از عدم آگاهی برخی
کاندیداها از قوانین جاری کشور است اما چنین اقداماتی قطعا آثار زیان‌باری در کشور
برجای خواهد گذاشت.
خدای متعال در قرآن کریم با اشاره به عاقبت پیمان‌شکنان و کسانیکه
وعده دروغ می‌دهند، می‌فرماید: فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فِي قُلُوبِهِمْ إِلى
يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللَّهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما كانُوا
يَكْذِبُونَ؛ اعمال آنها نفاقى در دل‌هايشان تا روز قيامت ايجاد كرد، به خاطر
اينكه عهد خدا را شكستند و به خاطر اينكه دروغ مىگفتند»(توبه/77)
علاوه بر این موارد، وعده‌های دروغ و غیرعملی، آنهم در جامعه اسلامی که مدعی
رعایت ارزش‌های مورد نظر قرآن کریم و دین مبین اسلام است، می‌تواند موجب دلسردی
بخشی از جامعه از حکومت اسلامی شده و مردم را نسبت به حاکمان بدبین کند و در صورت
پدید آمدن بدبینی و بی‌اعتمادی در میان حکام و مردم در جامعه اسلامی قطعا خطرات
ناخوشایندی، اعتقادات مردم و امنیت جامعه را تهدید خواهد کرد.
برای بررسی آثار خُلف وعده‌های کاندیداهای انتخابات از منظر قرآن
کریم، با علی نصیری، مدیر مؤسسه معارف وحی و خرد، به گفت‌وگو نشستیم که وی با
اشاره به وعده‌های معیشتی و اقتصادی از جانب برخی کاندیداهای انتخاباتی و ضرورت
وفای به عهد از منظر قرآن کریم به ایکنا می‌گوید: درباره بُعد دینی و اخلاقی این مسئله
باید گفت که قرآن به صراحت و در آنجا که صفات مؤمنان را مطرح کرده است، می‌فرماید
اینها نسبت به پیمان‌ها، عهدها و امانات اهل رعایت و صداقت هستند.
وفای به عهد از منظر قرآن
وی ادامه می‌دهد: کار به جایی می‌رسد که وقتی قرآن می‌خواهد در این مورد
اشاره‌ای داشته باشد، از حضرت اسماعیل با عنوان صادق‌الوعده یاد می‌کند و طبق
روایات، گفته می‌شود که وی تا سه روز و حتی گاهی گفته می‌شود تا یک سال بر سر وعده
خود می‌ایستاد و آنجایی که خدای متعال اهمیت عهد را مطرح کرده است می‌فرماید:
«وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا؛ و به پيمان [خود] وفا
كنيد زيرا كه از پيمان پرسش خواهد شد»(توبه/34)
مدیر مؤسسه معارف وحی و خرد تأکید می‌کند: هر کاندیدی که سهم و بهره‌ای
از مسائل اعتقادی، اخلاقی و ایمانی دارد، این موضوع را می‌داند که باید وعده‌ای
بدهد که در حد توانش باشد و این امر می‌تواند در قراردادها و تعهدات علمی، سیاسی و
اقتصادی مصداق داشته باشد.
دیدگاه قرآن درباره خُلف وعده
نصیری ادامه می‌دهد: کاندیداهایی که وعده‌هایی برای بهبود اقتصاد یا
معیشت مردم یا هر امری دیگر را مطرح می‌کنند، اگر از اول قصد انجام وعده را
ندارند، از منظر قرآن کریم مرتکب خطای بزرگی شده‌اند؛ بنابراین افزون بر اینکه
نباید نیت خُلف وعده نداشته باشند، باید به توان خود هم نگاه کنند که آیا از پس فلان
پروژه یا کار اقتصادی یا اجرایی برمی‌آیند یا خیر؟
وی در پاسخ به این پرسش که قرآن مسئله معیشت و اقتصاد مردم را تا چه
اندازه مورد توجه قرار داده است و کاندیداها باید تا چه اندازه این مسئله را مورد
توجه قرار دهند؟ می‌گوید: بدون تردید بهبود وضعیت اقتصادی و رفاهی مردم، جزء تأکیدات
قرآن است و ما می‌توانیم از روایت حضرت امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه منطق قرآن
را کشف کنیم.
نصیری می‌افزاید: حضرت علی(ع) می‌فرمایند: للمؤمنِ ثلاثُ ساعاتٍ: ساعَةٌ
يُناجِي فيها رَبَّهُ و ساعَةٌ يُحاسِبُ نفسَهُ و ساعَةٌ يُخَلِّي بينَ نفسِهِ و
لَذَّتِها فيما يَحِلُّ و يَجمُلُ؛ مؤمن را سه وقت است: وقتى كه در آن با پروردگار
خود به راز و نياز مى‌پردازد و وقتى كه به حساب نفْس خود مى‌رسد و وقتى كه به لذت‌های
حلال و مناسب مى‌گذراند . براساس
این سخن، امیرالمؤمنین(ع)، دومین نیاز مهم و دومین برنامه انسان را بُعد اقتصادی
دانسته است.
نصیری یادآور می‌شود: در پایان سوره مبارکه قصص آمده است: وَابْتَغِ فِيمَا
آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا
وَأَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ
إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ؛ و با آنچه خدايت داده سراى آخرت را
بجوى و سهم خود را از دنيا فراموش مكن و همچنانكه خدا به تو نيكى كرده نيكى كن و
در زمين فساد مجوى كه خدا فسادگران را دوست نمىدارد»(القصص/ 77) بنابراین در این
آیه خداوند خطاب به بندگان خود می‌گوید پس از درخواست آخرت، سهم دنیایت را از یاد
مبر.
نصیری در پایان تأکید می‌کند: همه این موارد نشان می‌دهد که این اصول و
اقتصاد و معیشت مردم مورد تأکید قرآن بوده و بسیار دارای اهمیت است؛ بنابراین اولا
کاندیداهایی که نامزد نمایندگی مردم می‌شوند باید به این مهم توجه کرده و ثانیا به
وعده‌هایی که می‌دهند عمل کنند.
وعده‌های آرمانی برخی کاندیداها
اینهمه تأکید قرآن کریم بر ارائه وعده‌های عملی و تلاش در راستای
بهبود وضعیت اقتصادی و رفاهی مردم، حکایت از آن دارد کسانی که دل در گرو ثبات
جامعه و عمل به دستورات قرآن و دین مبین اسلام دارند، در ایام انتخابات، شرایط سیاسی
و اقتصادی کشور و همچنین میزان توانایی خود را در نظر گرفته و و وعده‌هایی بدهند
که تحقق آن امکان‌پذیر باشد.
با همه این اوصاف اما متأسفانه مشاهده می‌کنیم بسیاری از این
کاندیداها، یا از سر ناآگاهی و یا به دلیل قدرت‌طلبی و منفعت‌طلبی، وعده‌های
مالی و معیشتی را سرلوحه همه فعالیت‌های تبلیغاتی خود قرار داده‌اند که در بسیاری
از موارد این عده‌های آرمانی بوده تحقق آنها امکان‌پذیر نخواهد بود.
ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره
به ضرورت شکل‌گیری احزاب در کشور در راستای عملیاتی سازی برنامه‌های اقتصادی،
اظهار می‌کند: تا زمانی‌که در کشور ما احزاب و جناح‌های سیاسی نهادینه نشود، برنامه‌های
اقتصادی شکل و شمایل قانونی به خود نخواهد گرفت بلکه هر تصمیمی مبتنی بر اراده و
خاستگاه‌های فکری افراد خواهد بود؛ یعنی به جای اینکه جناح‌ها، برنامه‌های منسجمی
داشته باشند و بر آن اساس برنامه‌های اقتصادی را برای کشور طراحی کنند، تصمیمات
شخصی بیشتر اثرگذار خواهد بود و این هم نمی‌تواند نکته خوبی باشد.
وی ادامه می‌دهد: به نظر من، انتخابات آتی در حوزه اقتصادی و معیشت مردم
به ویژه با حضور گسترده مردم می‌تواند اثرگذار باشد تا دولت و مجلس نسبت به این
حضور مردم پاسخ مثبت و درخور ستایش داشته باشند و بتوانند گام‌هایی در راه کاهش
فشارهای اقتصادی بر مردم بردارند.
آثار ناخوشایند خلف وعده کاندیداها برای حکومت اسلامی
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این پرسش که کاندیداها به چه
شکلی باید عمل کنند تا در نهایت مجبور به خُلف وعده در مقابل وعده‌های اقتصادی خود
نشوند؟ گفت: به نظرم وعده‌ای که یکایک افراد و نمایندگان به صورت انفرادی می‌دهند،
دروغ است؛ چراکه یا امکان محقق شدن آنها وجود ندارد یا اینکه بستگی به شرایط و
اجماع در مجلس است و باید قوانین لازم در این مورد با توجه به شرایط اقتصادی کشور
و بودجه کشوری تصویب شود.
نکو تصریح می‌کند: متأسفانه برخی کاندیداها وعده‌های توخالی و غیرعملی می‌دهند
و مردم را هم به مسئولان نظام و هم به خود کاندیداها بدبین می‌کنند که به نظرم
باید این امر مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه از لحاظ اخلاق اسلامی، این تبلیغات غیرعملی
می‌تواند آثار بدبینی در جامعه را در پی داشته باشد و مردم را نسبت به عملکرد نظام
و مسئولان بدبین کند.
نماینده رباط کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی در پایان سخنان
خود تأکید می‌کند: این وعده‌های کاذب از جانب برخی کاندیداها، در نهایت نوعی نگاه
منفی در مردم ایجاد خواهد کرد که با اینکه ما در یک کشور اسلامی زندگی می‌کنیم اما
مواردی به ما وعده داده می‌شود که عملیاتی نیست.
نتیجه‌گیری:
آنچه در پایان این گزارش باید بدان اشاره کرد این است که رفاه و بهبود
وضعیت اقتصادی مردم از تأکیدات دین مبین اسلام، قرآن کریم و ائمه اطهار(ع) بوده و در
صورت عدم تحقق این امر، آثار نامناسب آن بر کسی پوشیده نیست اما این امر نباید به
دست‌مایه‌ای برای تبلیغات و سوء‌استفاده افرادی تبدیل شود که اطلاعی از آثار و
عواقب این امر نداشته و صرفا به منافع شخصی خود می‌اندیشند؛ بنابراین کاندیداها
باید وعده‌های به مردم ارائه دهند که بتوان آن را مورد ارزیابی و سنجش قرار داده
و در نهایت میزان موفقیت آن را بیان کرد اما متأسفانه بسیاری از کاندیداها در موقع
تبلیغات انتخاباتی، اهداف و برنامه‌های خود را به صورت روشن بیان نمی‌کنند.
همچنین باید گفت افرادی که واقعا از سر دلسوزی و صرفا برای خدمت به مردم
قصد ورود به بهارستان را داشته باشند قطعا این موضوع را درک خواهند کرد که در صورت
عدم پیروزی، در هر نهاد دیگری هم می‌توانند خدمات لازم را به هموطنان خود ارائه داده
و در راستای بهبود معیشت مردم و آبادانی این سرزمین کوشا باشند.
و نکته پایانی توجه به اهمیت رسانه‌های جمعی و ابزارهای جدید ارتباطی
است که امکان برملا ساختن بسیاری از وعده‌های دروغین را فراهم کرده است؛ بنابراین اگر
کاندیدایی برای تکیه بر کرسی نمایندگی مجلس، وعده‌ای ارائه دهد که از پس آن
برنیاید یا بعدها به قول خود وفا نکند قطعا از جانب همین رسانه‌ها رسوا خواهد شد.
گزارش از اکبر ابراهیمی
