اخلاص؛ راز همدلی و وحدت جامعه/ 4 مرحله توبه
گروه حوزه‌های علمیه: مفسر قرآن کریم با بیان اینکه وحدت و همدلی با وعده درست نمی‌شود، گفت: اخلاص و دینداری راز و رمز ایجاد وحدت و همدلی در میان مردم است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله العظمی جوادی آملی امروز، 12 اردیبهشت ماه در درس تفسیر خود در مسجد اعظم گفت: اگر انسان حرف فرعونی بزند، سقیفه برپاست و غدیر خانه‌نشین است و البته در دنیا انسان باید با مسئولیت، سقیفه را ببرد و غدیر را جایگزین کند ولی اگر نتوانست در قیامت کار به دست خداست.
وی در ادامه به تفسیر سوره مبارکه «محمد» پرداخت و تصریح کرد: در آغاز سوره در آیه اول می‌فرماید که حق و باطلی در کار است و کسانی که کفر ورزیدند و « وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ» شدند عملشان گم می‌شود، اگرچه دنبال نتیجه هستند اما چون در راه نیستند به نتیجه نمی‌رسند زیرا اگر چیزی در راه نباشد نه به مبدا و نه به معاد متصل است که بخواهد به مقصد و معاد برسد و منقطع الاول و منقطع الآخر است.
این مفسر قرآن با اشاره به آیه دوم بیان کرد: اما در مقابل کسانی که حسن فعلی و حسن فاعلی دارند و هم مومن هستند و هم کار خوب می‌کنند، قرار دارند؛ در اینجا نام حضرت را به صراحت می‌برد و سر این نام بردن این است که ایشان صراط اقوم و مستقیم است.
وی با بیان اینکه خداوند گناهان صغیره را می‌بخشد، ادامه داد: اگر ما دنبال این باشیم که حرف خدا را بزنیم و پیام او را برسانیم و نه حرف خود و پیام خود را خداوند که مقلب القلوب است مشکلات ما با جامعه را حل می‌کند و در این صورت قلب دیگری اگر نسبت به ما سوء ظن داشت به حسن ظن تبدیل می‌شود و قلوب را متوجه به مومن می‌کند.
اخلاص؛ رمز همدلی
این مفسر قرآن بیان کرد: خدا فرمود اگر تو پیامبر بخواهی با مال، قلب و دل مردم را به هم مرتبط کنی اگر همه دنیا را هم انفاق کنی نمی‌توانی زیرا دل با غنائم جنگی و مال به هم مرتبط نمی‌شود. وحدت و اتحاد و همدلی که امروز توسط رهبری مطرح است با وعده و وعید حل نمی‌شود و با اخلاص و دینداری مردم درست خواهد شد.
این مرجع تقلید به نام پیامبر در این سوره اشاره کرد و گفت: قرآن وقتی همه پیامبران را می‌خواهد اسم ببرد با منادا نام می‌برد اما وجود پیامبر را با اسم نام نمی‌برد و با تعابیری مانند؛ یا ایها الرسول و ... خطاب می‌کند که همه با اجلال و تکریم و برای اجلال و تکریم است.
این مفسر قرآن ادامه داد: لازم نیست انسان عادل محض باشد تا به بهشت برود و اگر عناصر اصلی را داشت خدا از معاصی وی در می‌گذرد که برای معاصی کبیره باید توبه کند و لغزش‌های کوچک مورد بخشش قرار می‌گیرد.
وی افزود: وعده‌های خدا دو نوع است؛ هیچ گناهی نیست حتی الحاد و شرک و کفر که با توبه بخشیده نشود؛ گناهی که با توبه بخشیده نشود نداریم، اما آیه‌ای که در سوره نساء دارد برای بخشش بی‌توبه است؛ فرمود بدون توبه، شرک بخشیده نمی‌شود و مادون شرک بخشیده می‌شود و البته برای هر کسی که خدا بخواهد.
حکمت الهی
وی اظهار کرد: اینقدر یقین داریم که مشیت الهی براساس حکمت است؛ امام سجاد فرمود هر کاری را که بخواهی بر خلاف حکمت بکنی انجام نمی‌شود، با توسل و وسیله و ...، معاذالله کاری بر خلاف حکمت نمی‌کند ولی اگر کاری براساس حکمت باشد می‌کند.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه گناه اگر بخواهد به طور یقین بخشیده شود تنها راه آن توبه است، تصریح کرد: اگر کسی از گناهان بزرگ صرف نظر کرد گناهان کوچک بخشیده می‌شود به شرط اینکه صغایر با اصرار به کبیره تبدیل نشود.
بهشت محدود مومن در دنیا
وی افزود: تا انسان اصلاح نشود وارد بهشت نمی‌شود و اگر مشکلاتی در قلب انسان است، باید اصلاح شود بعد وارد سرزمین بهشت شوند به همین دلیل مردمان الهی در دنیا از خدا می‌خواهند که خدایا در قلوب ما غل مومنان را قرار نده، یعنی در دنیا می‌خواهند محیط زندگیشان بهشت محدود باشد که در آن کسی بدی دیگری را نمی‌خواهد و غیبت نمی‌کند و دشنام و تهمتی در کار نیست.
وی با اشاره به ستار بودن خدا بیان کرد: البته کفار و ستار بودن تا برسد به غفار الذنوب فاصله خیلی است، کفاره سیئات مشکلی از انسان حل نمی‌کند و او را به بهشت نمی‌برد ولی غفران ذنوب، بخش زیادی را حل و رحمت بعد از غفران است که باعث بخشیده شدن انسان می‌شود.4 مرحله توبه
این مفسر گفت: این چهار مرحله در توبه وجود دارد زیرا با بخشش گناه کسی به بهشت نمی‌رود و باید رحمت رحیمیه شامل او شود که در مرحله رحمت بعد از غفران الذنوب رخ می‌دهد.
صاحب تفسیر تسنیم گفت: چرا براساس این آیه سوره محمد، گروهی گمراهند زیرا اینها در مسیر باطل و در مقابل آنان دیگران در مسیر حق هستند؛ در جهان یک راه و یکی بیراهه است؛ باطل راه نیست بیراهه است زیرا یک راه در عالم بیش نیست بنابراین گروهی که تبعیت باطل کردند باطل چیزی نیست که به دنبال آن بروند فقط خیال است؛ چیزی به نام باطل در عالم خلقت نیست بلکه اینها به وهم مردم کافر آمده است. وی ادامه داد: اینها اسمایی بی‌مسمی هستند شبیه آنچه بت‌پرستان برای بت‌های خود قایل بودند، اینها هرقدر به بتکده سر بزنند بخواهند مصداق کلمه رب و اله را پیدا کنند، نمی‌توانند زیرا اینها سنگ و چوب است و به دنبال هیچ رفته‌اند.
آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به روایتی از پیامبر که مردم خواب هستند و وقتی مردند، بیدار می‌شوند، گفت: یکی از معانی این حدیث همین مسئله است؛ انسانی که خواب می‌بیند در عالم خواب فکر می‌کند منصب و مقام و پولی دارد ولی بیدار شد می‌بیند چیزی ندارد و برای مردم نیز عندالموت معلوم می‌شود دستشان خالی است. خیلی‌ها الان مقام و اتومبیل و ... را دارند و تصور می‌کنند اینها مال آنان است ولی دستشان خالی است و چیزی ندارند.
وی با اشاره به مثال‌های قرآن بیان کرد: مثل‌های قرآن دو سهم دارد یکی اینکه دامنه مطلب را برای ما پایین می‌آورد و دیگر اینکه سطح فکر ما را بالا می‌برد زیرا اگر ما بالا نیاییم و مطلب تنزل پیدا نکند مطلب عرشی را فقط قلب عرش‌الرحمانی می‌فهمد وگرنه توده مردم این مطالب را چگونه بفهمند.باطل وجود خارجی ندارد
این مفسر قرآن عنوان کرد: قرآن با ابزار مدرسه‌ای، قدری دست فهم ما را بالا می‌برد و
گاهی با تمثیل، دامنه مطلب را پایین می‌کشد و ما قدری می‌فهمیم.
این مرجع تقلید تاکید کرد: سر اینکه برخی اضل الاعمال بودند چون دنبال باطل بودند و باطل امر معدومی است و در خارج چیزی به این نام
نداریم و اگر در بیرون استعمال می‌شود، قضیه جزئیه و مالیس بحق است یعنی در عالم خلقت چیزی به نام باطل نیست.
