آیت‌الله طبسی در جلسه تفسیر عنوان کرد:
ریشه‌یابی واژه الله
گروه حوزه‌های علمیه: استاد تفسیر حوزه علمیه با تبیین مفهوم سه واژه الله، رحمان و رحیم، به عظمت و بزرگی تفسیر المیزان اشاره کرد و گفت: این تفسیر را نباید از نظر دور داشت چرا که حتی علمای الازهر نیز از آن تمجید کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمدجواد مروجی طبسی، دیشب 12 اردیبهشت در ادامه تفسیر سوره مبارکه حمد در حرم مطهر حضرت معصومه(س) گفت: یکی از اسامی سوره مبارکه حمد، ام الکتاب است یعنی مضامین این سوره با کل قرآن برابری دارد و مادر و ریشه قرآن محسوب می‌شود که همان طور که در جلسه قبل گفته شد برخی روایات این سوره را معادل قرآن و برخی معادل دوسوم و یک سوم آن دانسته‌اند.
وی ادامه داد: براساس روایتی همه معانی قرآن کریم در سوره حمد و همه معانی حمد در بسم الله الرحمان الرحیم و همه معانی این آیه نیز در بسم الله و همه معنای بسم الله در بای آن جمع شده است.
استاد تفسیر حوزه علمیه با بیان اینکه این روایات نشان‌دهنده عظمت این سوره مبارکه است به ریشه‌های مختلف واژه الله اشاره و تصریح کرد: کلمه الله در اصل الاله بوده است و همزه به خاطر کثرت استعمال حذف شده است.
مروجی طبسی با بیان اینکه درباره ریشه لغت الله چند نظر وجود دارد بیان کرد: بعضی گفته‌اند این کلمه از اله مشتق شده و بعضی دیگر گفته‌اند این کلمه از وله گرفته شده است که در روایتی از امام علی(ع) ایشان بر همین ریشه تصریح کرده‌اند.
الله از ریشه وله
استاد حوزه علمیه ادامه داد: مردم همان طور که در تشنگی به آب پناه می‌برند اگر این ریشه لغت را بپذیریم الله کسی است که مردم در حوائج خود نیز به حالتی واله به سوی او می‌روند و او را پرستش می‌کنند.
وی با بیان اینکه ممکن است اله و وله دو لهجه از یک لغت باشند با اشاره به تفسیر نمونه اظهار کرد: آیت‌الله مکارم در تفسیر نمونه در این باره فرموده‌اند که تنها اللَّه جامع‌ترین نام خدا است به همین دلیل بسیاری از اسماء، وصف الله قرار می‌گیرند و یکى از شواهد روشن بر جامعیت این نام آن است که ابراز ایمان و توحید تنها با جمله لا اله الا اللَّه انجام می‌شود و با عبارات مشابه آن ممکن نیست.
مفهوم رحمان و رحیم
طبسی در ادامه به واژه‌های الرحمان و الرحیم اشاره کرد و ادامه داد: رحمان صیغه مبالغه است و دلالت بر کثرت دارد و رحیم نیز بر وزن فعیل و صفت مشبهه است و دلالت بر ثبات و بقاء دارد.
نویسنده تفسیر امام رضا(ع) گفت: علامه طباطبایی(ره) فرموده است که رحمان دلالت بر رحمت کثیره و رحیم رحمت ثابته دارد از این رو رحمان عام برای مومن و کافر است و رحیم، خاص مومنان است.
تمجید از المیزان
وی به تمجید از تفسیر شریف المیزان پرداخت و اظهار کرد: این تفسیر را از نظر دور ندارید؛ در عظمت آن همین بس که برخی از علمای الازهر از آن تمجید کرده‌اند و تنها ضعف آن را به عربی نوشتن توسط یک فارسی زبان دانسته‌اند.
مروجی طبسی ادامه داد: آیت‌الله مکارم نیز درباره رحمان گفته‌اند که شک نیست که این صفت از اسماء مختص الهی است و مخلوقات حق ندارند این اسم را برای خود انتخاب کنند اما رحیم برای بندگان نیز جایز است و ایشان شاهد قرآن«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيم»(128 توبه) را برای اثبات این مسئله آورده‌اند.
وی ادامه داد: براساس روایتی همه معانی قرآن کریم در سوره حمد و همه معانی حمد در بسم الله الرحمان الرحیم و همه معانی این آیه نیز در بسم الله و همه معنای بسم الله در بای آن جمع شده است.
استاد تفسیر حوزه علمیه با بیان اینکه این روایات نشان‌دهنده عظمت این سوره مبارکه است به ریشه‌های مختلف واژه الله اشاره و تصریح کرد: کلمه الله در اصل الاله بوده است و همزه به خاطر کثرت استعمال حذف شده است.
مروجی طبسی با بیان اینکه درباره ریشه لغت الله چند نظر وجود دارد بیان کرد: بعضی گفته‌اند این کلمه از اله مشتق شده و بعضی دیگر گفته‌اند این کلمه از وله گرفته شده است که در روایتی از امام علی(ع) ایشان بر همین ریشه تصریح کرده‌اند.
الله از ریشه وله
استاد حوزه علمیه ادامه داد: مردم همان طور که در تشنگی به آب پناه می‌برند اگر این ریشه لغت را بپذیریم الله کسی است که مردم در حوائج خود نیز به حالتی واله به سوی او می‌روند و او را پرستش می‌کنند.
وی با بیان اینکه ممکن است اله و وله دو لهجه از یک لغت باشند با اشاره به تفسیر نمونه اظهار کرد: آیت‌الله مکارم در تفسیر نمونه در این باره فرموده‌اند که تنها اللَّه جامع‌ترین نام خدا است به همین دلیل بسیاری از اسماء، وصف الله قرار می‌گیرند و یکى از شواهد روشن بر جامعیت این نام آن است که ابراز ایمان و توحید تنها با جمله لا اله الا اللَّه انجام می‌شود و با عبارات مشابه آن ممکن نیست.
مفهوم رحمان و رحیم
طبسی در ادامه به واژه‌های الرحمان و الرحیم اشاره کرد و ادامه داد: رحمان صیغه مبالغه است و دلالت بر کثرت دارد و رحیم نیز بر وزن فعیل و صفت مشبهه است و دلالت بر ثبات و بقاء دارد.
نویسنده تفسیر امام رضا(ع) گفت: علامه طباطبایی(ره) فرموده است که رحمان دلالت بر رحمت کثیره و رحیم رحمت ثابته دارد از این رو رحمان عام برای مومن و کافر است و رحیم، خاص مومنان است.
تمجید از المیزان
وی به تمجید از تفسیر شریف المیزان پرداخت و اظهار کرد: این تفسیر را از نظر دور ندارید؛ در عظمت آن همین بس که برخی از علمای الازهر از آن تمجید کرده‌اند و تنها ضعف آن را به عربی نوشتن توسط یک فارسی زبان دانسته‌اند.
مروجی طبسی ادامه داد: آیت‌الله مکارم نیز درباره رحمان گفته‌اند که شک نیست که این صفت از اسماء مختص الهی است و مخلوقات حق ندارند این اسم را برای خود انتخاب کنند اما رحیم برای بندگان نیز جایز است و ایشان شاهد قرآن«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيم»(128 توبه) را برای اثبات این مسئله آورده‌اند.
