جنتی عنوان کرد:
ناگزیر از پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی هستیم/ انتقاد از کتابسازی آثار شهید مطهری
گروه ادب: وزیر ارشاد با بیان اینکه ناچار به پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی هستیم، گفت: کتاب‌هایی برگرفته از آثار شهید مرتضی مطهری با عنوان مستقل منتشر شده که نشانگر کتابسازی در کشورمان است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز، 13 اردیبهشت‌ماه در ششمین همایش ملی «حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط» که با حضور سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، دبیر کل وایپو و جمعی از مسئولان فرهنگی گفت: موضوع حمایت از آثار ادبی و هنری برای این دوره از همایش، انتخاب دقیقی است؛ چرا که امروز استفاده از اینترنت در کشور ما و البته در همه دنیا آنقدر همه‌گیر شده است که گاهی از یاد می‌بریم که بودن در این محیط و بهره بردن از آن نیز قوانینی دارد و باید آن را رعایت کنیم.
وی افزود: نباید این‌گونه فکر کنیم که هر چه در این فضا بارگذاری می‌شود حق ماست و می‌توانیم آزادانه به آن دسترسی پیدا کنیم. یکی از اهداف این همایش آن است که تا حد توان و از حیث حقوقی حضور در اینترنت در محدوده وظایف این وزارتخانه قاعده‌مند شود.
جنتی با اشاره به مطرح شدن ایده دهکده جهانی عنوان کرد: صاحب اصلی این ایده یعنی «مارشال مک‌لوهان» نیز فکرش را هم نمی‌کرد که این رویا روزی به واقعیت برسد و با ظهور اینترنت مشخص شد که دستیابی به رویاهای بزرگ کار دشواری نیست فقط کافی است انسان اراده کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: ما اینجا گرد هم آمده‌ایم تا به همفکری درباره فرهنگ استفاده درست از اینترنت و اطلاعاتی که با آن منتقل می‌شود ـ که بسیاری از آنها قالب‌های فرهنگی هنری مانند کتاب، فیلم، مقاله و غیره هستند ـ گفت‌وگو کنیم. قالب‌هایی که به موجب قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی حمایت از پدیدآورندگان آنهاست. پدیدآورندگانی که روز و شب‌های زیادی را به امید خلق اثری شایسته سپری کردند. کسانی که تمام تلاش‌شان این است که با خلق آثاری با کیفیت ما را راضی و راضی‌تر کنند. آثاری متناسب با نیازهای فرهنگی ما خلق کنند تا در سبد محصولات خارجی به دنبال اثر مورد نیازمان نباشیم.
جنتی در ادامه بیان کرد: در میان سایت‌های مختلف به دنبال سایتی می‌گردیم که امکان بارگیری رایگان را فراهم آورده است، مطمئناً هرگز با خود فکر نکرده‌ایم که این کار چه بلایی بر سر هنرمندان می‌آورد. نسخه‌هایی از اثر او در فروشگاه‌ها خاک میخورد، اما من و شما حاضر هستیم هزینه دانلود آن را بپردازیم، ولی به خود زحمت خرید نسخه آن را ندهیم. هرگز به خود نهیب نمی‌زنیم که اگر ما نسخه‌ای از اثر او را که در بیشتر مواقع هزینه قابل توجهی هم ندارد، بخریم، انگیزه هنرمند برای خلق آثار بعدی بهتر و بیشتر می‌شود.
وی ادامه داد: با این همه بی‌انصافی که در حق او می‌کنیم نام خود را هوادار می‌نامیم. گاهی چنین اثری را با دوستان‌مان به اشتراک می‌گذاریم و آنها را از خرید اصل اثر بی‌نیاز می‌کنیم و بدین ترتیب پدیدآورنده یا ناشر یا تهیه‌کننده را ناامید و بی‌انگیزه می‌کنیم. خیلی جالب است که همه ما خودمان را مسلمان می‌دانیم، ولی گاهی ناآگاهانه و شاید حتی آگاهانه حق کسانی که دانش‌مان یا آرامش روح و روان‌مان مرهون آثار آنهاست به آسانی زیر پا می‌گذاریم.
جنتی گفت: سال گذشته و در همایش پیشین، عوارض ناپیوستن ایران به کنوانسیون‌های بین‌المللی حق مولف و حقوق مرتبط به پدیدآورندگان و اجراکنندگان را بررسی کردیم و درباره آن سخن گفتیم و از بهره‌برداری بدون مجوز از آثار پدیدآورندگان داخلی در بیرون مرزها گلایه کردیم. همچنان معتقدیم که حل این مشکل کار دشواری است. پیوستن به این کنوانسیون‌ها آثار متعدد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در پی دارد و تعهدات ویژه‌ای را برای کشور ایجاد خواهد کرد. بنابراین هر گونه تصمیم‌گیری درباره موضوع الحاق به این کنوانسیون نیازمند بستر مناسب است تا مشکلاتی به مشکلات حاضر افزوده نشود. اما مشکلی که همایش امروز به آن می‌پردازد بیشتر موضوعی از جنس فرهنگی است. چه بسا یک نهیب و یا حتی یک نصیحت دلسوزانه می‌تواند از شدت آن در جامعه کم کند، زیرا معتقدیم هیچ ایرانی باوجدانی از ضایع کردن حقوق مردم آن هم مردمی از جنس مولف و هنرمند احساس رضایت‌مندی نمی‌کند.
وی اظهار کرد: خوشبختانه استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی در ایران نهادینه شده است، اما متاسفانه همراه و موازی با آن، فرهنگ استفاده از این فناوری را پرورش نداده و نهادینه نکرده‌ایم. این خود معضلی جدید در عرصه فرهنگ محسوب می‌شود. باید همواره این موضوع را یادآوری کنیم که هر چیز قیمتی دارد. نباید استفاده از اینترنت به قیمت بی‌قیمت کردن حقوق دیگران باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: نباید حضور پررنگ در دنیای مجازی به بهای کم رونق کردن آثاری باشد که پدیدآورندگان برای خلق آنها خون دل خورده‌اند، باید یادمان باشد که پدیدآورنده به فروش نسخه‌های اثرش برای خلق آثار بهتر و خلاقانه‌تر نیازمند است. معمولا ناشران و تهیه‌کنندگان از پدیدآورنده‌ای که اثرش در قفسه کتابفروشی‌ها خاک میخورد، اما در فضای مجازی غوغا به راه انداخته حمایت نمی‌کنند.
وی اظهار کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که اصلی‌‌ترین دستگاه اجرایی در حفظ فرهنگ است برای حل این معضل اهتمام دارد. معتقدیم همان‌قدر که در مقابل فرهنگ کشورمان مسئول هستیم به همان اندازه و چه بسا بیشتر در برابر فرهنگ‌سازان کشور نیز مسئولیت داریم.
جنتی گفت: در این که گذشتگان‌مان فرهنگی غنی و گسترده را برای ما به یادگار گذاشته‌اند تردیدی نداریم با این همه فرهنگ پویاست و باید همراه با گذر زمان رشد کند، بارور شود و تحول یابد. باید بکوشیم ضمن حفظ مفاخر فرهنگی، آثار با ارزشی به این گنجینه بیفزاییم. اگر چنین نکنیم دیری نمی‌پاید که در برابر سایر فرهنگ‌ها چیزی شایسته نام ایران برای عرضه نداریم. بنابراین لازم است به فکر کسانی باشیم که با فکر، هنر و دانش‌شان آثار ارزنده‌ای خلق و به گنجینه میراث فرهنگی اضافه می‌کنند تا ما حرفی برای گفتن داشته باشیم.
وی در ادامه به کتاب‌های شهید مطهری اشاره و عنوان کرد: چندی پیش فرزند شهید مطهری می‌گفت؛ برخی از بخش‌های کتاب‌های استاد مطهری در یک کتاب گردآوری شده و به عنوان کتاب مستقل از سوی نویسنده‌ای منتشر شده و این نشان از رعایت نشدن حقوق مالکیت ادبی و هنری در کشورمان است و با کتابسازی در کشورمان مواجه هستیم.
وزیر ارشاد با بیان اینکه فرهنگ، نظم عمومی و حفظ هنجارهای اخلاقی و اجتماعی در کشور دغدغه است، گفت: حفظ حقوق پدیدآورندگان فرهنگ نیز باید به دغدغه تبدیل شود. نمی‌توان دغدغه فرهنگ داشت، اما نسبت به تخصیص بودجه ناچیز به این بخش بی‌توجه بود و فرهنگ‌سازان را قربانی توجه مضاعف به سایر بخش‌ها کرد. باید تصمیمی گرفت که حفظ حقوق پدیدآورندگان برای مردم روز به روز ارزشمندتر و به هنجار و ارزش ملی تبدیل شود.
جنتی بیان کرد: این همایش فرصت مغتنمی است تا زوایای مختلف موضوع را واکاوی کنیم و راه‌حل موثرتری برای حفظ حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط در فضای مجازی بیندیشیم. بی‌تردید حل این مشکل کار آسانی نیست و تنها با برنامه‌هایی که این وزارتخانه آنها را تدارک می‌بیند قابل درمان نیست. مثل هر مسئله و معضل فرهنگی دیگری به کمک سایر دستگاه‌های مرتبط با فرهنگ نیازمندیم و امیدواریم با همکاری دلسوزانه، سریع‌تر به هدفمان که احیای فرهنگ احترام به حقوق افراد است دست یابیم. این موضوع به ویژه در دوره پسابرجام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
