فاطمه منتظری،
نویسنده، مترجم و کارشناس مذهبی در گفتوگو با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، در رابطه با تقسیمبندی وظایف زن و مرد گفت: وقتی به ساختار خلقت دقت کنیم،
مشاهده میکنیم که پرودگار یکتا، تمام عالم را در مقام زوجیت قرار داده است.
وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم همچون آیه 13 سوره حجرات که فرموده است: «إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى» و «خَلَقَت مِن زَوجِ کَریم» همچنین در سوره زمر آیه 6 فرموده، «خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ» تصریح کرد: زن مظهر جمال است و هرچه لطافت، زیبایی است به او داده شده؛ طبیعتاً نیمه امور عالم به ظرایف مربوط میشود و نمیتوانیم آنها را از وجود زنها حذف کنیم زیرا در اصل صاحب این ظرایف زن بوده که توانسته روی آنها تمرکز کند و اسمائی را که به این لطافت و ظرافت مربوط میشود را به ظهور برساند.
وی اظهار کرد: بنا به آموزههای اسلام، مرد مسئول تأمین و زن مسئول تمکین است؛ مرد مسئول تأمین سه حوزه جانی، مالی و روانی است و زن در این سه حوزه باید از همسرش تمکین کند زیرا که تمکین از مکنت میآید، یعنی زن صاحب ثروتی بیکران به نام جمال پرودگار است که هرکسی لیاقت محافظت از این ثروت را ندارد لذا اولین انتخاب بر گردن زن است که بین خواستگارها با توجه به مکنت، شناخت و معرفتی که باید در زمینه ازدواج از خود داشته باشد، کسی را با قدرت، صلابت، حکمت و امانتداری بالا را انتخاب میکند تا بتواند در حوزههای یادشده از او محافظت کند؛ مثلا در حوزه مالی، مرد به گونهای زن را از نظر مالی تأمین کند که او نیاز نداشته باشد برای تأمین موارد مالی به خطر و زحمت بیفتد و توان خود را صرف همسر و فرزندان کند و در حوزه امنیت جانی، از قدرت، شهامت، شجاعت و اقتدارش برای حفظ جان و مال همسر و فرزندانش استفاده کند و در نهایت در حوزه روانی، مرد موظف است با همسرش صحبت کند و به او احساس آرامش و امنیت دهد.
تأمین عزت نفس در خانواده
منتظری گفت: این سه حوزه دغدغههای کلی را از دوش یک زن برمیدارد و باعث میشود که او بتواند در تربیت فرزندان و ایجاد یک محیط آرام در خانه موفق باشد، به تعبیری خشونت مرد در زندگی صرف یک شدت عملی میشود که زن میتواند اوضاع را نرم، روان و شیرین کند که تمکین به معنی شیرین کردن اوضاع زندگی است و اگر هر مردی به درجه تأمین برسد و هر مادری به سایه اعتبار حشمت و کرامت پدر، اوضاع را آرام حفظ کند نتیجه آن سلامت روانی خانواده میشود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: از آنجایی که دخترها به عنوان مادران آینده مطرح هستند این سلامت روانی و تمکین را از مادر و حمایت و امنیت را از پدر یاد میگیرند و این باعث میشود تا آنها نیز آماده شوند و به اعتماد بهنفس و عزت نفس کافی برسند. روانشناسان امروز میگویند عزت نفس خانمها سه رکن دارد: عقل، شرم و شفقت که هر سه مورد با ظهور اسماء در وجود پدر و مادر میتواند شکل بگیرد.
آسیبپذیری دختران در جامعه
وی ادامه داد: پدر باید اولین حامی و قطب اعطای مهر و محبت به دختر باشد تا عزت نفس فرزندانش را تأمین کند. «الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَی النِّساءِ»، مردها مایه قوام جان خانمها هستند حال اگر این سایه سر بر سر دختر نباشد و یا در خانوادهایی باشد که پدر و مادر هنوز در نقشهای خودشان سرگردان و پرتنش هستند و هنوز نتوانستهاند جایگاه خودشان را در خانواده پیدا کنند تکلیف این دختر در چنین خانوادهایی چیست؟ بسیاری از افراد جامعه داستان اجازه پدر را اجبار و یا حتی بیمنطق میدانند ولی در اصل اینگونه نیست و این یک تکلیف و مسئولیت، یا یک امانت را از دستی به دست دیگر سپردن است. فرزندان قدردان پدر به عنوان کسی که از ابتدای زندگیاش برای قطره قطره آب و لقمهایی که به او رسانده زحمت کشیده تا این لطافت و ظرافت الهی آلوده به حرام نشود و یا مادری که از این گوشت و پوست حلالی که در وجودش بوده به فرزندش بخشیده تا بتواند مظهر ظهور جمال الهی باشد، باشند و خیلی باید مراقب باشد که این زحمات و حلالها آلوده به حرام نشوند.
وی بیان کرد: کلمه نامحرم در اسلام خیلی شیرین است و یک حامی و چتری برای دختر است پس تنها نادانترین ها تلاش میکنند این چتر را از سر خود بردارند. متأسفانه در مورد این احکام اسلامی بعضی مواقع خیلی بد و زشت در جامعه صحبت میشود که سبب شده کسی به لطایف و ظرافتهایش پی نبرد و یا به عنوان یک اجبار حکیمانه از این احکام یاد میکنند نه به عنوان یک نیاز لطیف یا یک نیازی پر از مرحمت الهی.
کارشناس مذهبی اظهار کرد: جامعه اسلامی جامعهایی است که خانواده به عنوان یک نهاد هستهایی پاک در جامعه قرار میگیرد، حکم خانه در جامعه مانند خانه در شهر است به گونهایی که اگر خانههای موجود در یک شهر همه تمیز باشند پس کل یک شهر تمیز میشود در نتیجه یک خانهایی که دیوارهای خطخطی دارد و یا افراد آن حمام نرفته و کثیف بیرون میآیند انگشتنما میشود.
راهکارهایی جهت افزایش بهداشت روانی
وی گفت: اگر از خانواده همه به گونهایی تربیت شوند که از گناه کردن شرم کنند و نه اینکه از چوب تر بترسند در چنین جامعهایی سلامت روانی حاکم است. افراد این جامعه چوب ترشان درون خودشان است، وجود گشت ارشاد در جامعه لازم است ولی به شرط اینکه انقدر قدرت داشته باشند که بتوانند وجدان جامعه را بیدار کنند در واقع زمانی امربهمعروف در جامعه اثر خواهد کرد که وجدانها بیدار باشند آن زمان اگر امر به معروف هم نکنیم افراد به خاطر وجدان و خدا باوریشان گناه نمیکنند.
زن ریشه جامعه/ مادر قطب فرهنگساز خانه
دکتر منتظری افزود: برای نتیجهگیری در این فرهنگسازی بهتر است دو برابر تمرکزی که بر روی جوانان داریم را صرف مادران کنیم زیراکه فعالیت الان ما کار کردن بر روی خروجی خانوادههاست و این علاج واقعه قبل از وقوع نیست، نوشدارو بعد از مرگ سهراب است. ما باید به اصل و ریشه توجه کنیم همانگونه که اسلام به حضرت فاطمه زهرا(س) "اُم" میگوید و به معنای ریشه است که پیامبر(ص) نیز به ایشان میفرماید: "اُم ابیها"، پیامبر(ص) میخواهند توجه ما را به این موضوع جلب کنند که مادر در خانواده ریشه است که اگر زن و مادر خانواده اصلاح شد همه فکرهای معیوب و خطا نیز اصلاح میشود. بعضی مادرها میگویند استاد دخترم بد بود که او اینگونه شد! من از او میپرسم این استاد را چه کسی تربیت کرده و به دانشگاه فرستاده؟ ما یا باید بپذیریم که بدهای جامعه ما از کره مریخ آمدهاند و یا باید بپذیریم که در همان دامنی تربیت شدهاند که خوبها تربیت شدهاند.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: در فرهنگ اسلامی زن نبی، رسول و قطب فرهنگساز خانه است. اعتقاد روانشناسان امروز این است که فرهنگ بچه باید در سن 1سال ونیمگی ساخته شود که شخصیت خود را در فامیل پیدا میکند که در این سن بیشتر مادر با او ارتباط دارد و مادر است که به فرزند میگوید حرف بد چیست ولی پدر این را در اجتماع به فرزند نشان میدهد لذا مادر نقش نبی و رسول و پدر نقش ولی را برای فرزندان دارند و به همین دلیل اسلام حرف آخر را بر عهده پدر گذاشته زیراکه آخر راه و اجرا با پدر است و آمار نشان میدهد فرزندان خانوادههایی که مادر سلامت و پدر ناباب دارند از نظر اخلاقی سالمتر هستند از خانوادههایی که مادر ناسالم و پدری سلامت دارند و در بحث فنی و اجرایی این آمار بالعکس است زیرا که فرزندانی که تحت امر پدر تربیت شده باشند اهل عمل هستند حتی در کارهای خلاف و فرزندانی که تحت امر مادر تربیت میشوند اهل اخلاق هستند. پس در امر تربیت پدر تکمیل کننده نقش مادر است که هرچه مادر در خانه به او آموخته را در جامعه به بچه نشان میدهد.