به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، شادی از مهمترین احساسات و نیازهای بشر بهشمار میرود. هر ملتی با توجه به باورهایش و به گونههای مختلف غم و شادی خود را ابراز میکند. اسلام نه تنها این احساسات را سرکوب نمیکند، بلکه آن را امری ضروری میداند و البته برای آن حد و مرزی قائل شده است تا به این طریق به طور مثبت کنترل شوند.
تقویم زمان ما را در ایامی سراسر نورانی و مبارک شعبانالمعظم و در میلاد منجی عالم بشریت امام زمان(عج) قرار دارد که در هر گوشه از ایران اسلامی شاهد آذینبندی شهرها و جشن و سرور هستیم؛ از این رو پیرامون شادی در اسلام و عملکرد مادحین اهل بیت(ع) در برپایی مجالس جشن و شادی کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ با حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی طباطباییفر، کارشناس مسائل مداحی و منبر و از مبلغان حوزه علمیه قم به گفتوگویی پرداخته است که مشروح آن در ادامه میآید.
حجتالاسلام طباطباییفر در ابتدای این گفتوگو ضمن تبریک به مناسبت اعیاد شعبانیه و آرزوی درک حضور امام زمان(عج) برای تمام عاشقان آن حضرت، در پاسخ به اینکه شادی در اسلام چه جایگاهی دارد، بیان کرد: امام صادق(ع) رو به یونس شیبانی از اصحاب خود کرده و فرمودند «شوخی شما اصحاب با یکدیگر چقدر است؟ او گفت: اندک. امام فرمود: «اینگونه نباشید. به درستی که اهل مزاح بودن و شوخ طبعی از حسن خلق است. همانا بدین وسیله شادی و سرور در قلب برادر خود داخل میکنید. همانگونه که رسول خدا(ص) اهل شوخی و مزاح بود، تا سرور و شادی در قلب اصحاب وارد کند.
نشاط دائمی خواسته اسلام برای مردم
وی با اشاره به اینکه اسلام دنبال شادی و نشاط ابدی برای مردم است، گفت: روایات زیادی در باب ادخال سرور، زندهدلی، تبسم و چهره گشاده داریم. اسلام نه تنها دنبال شادی بلکه از آن بالاتر دنبال شادی و نشاط دائمی است. لذا، اگر در بعضی از روایتها میبینید، کمی نسبت به این مقوله احتیاط شده از باب توجه به نشاط دائمی است.
علت نهی اسلام از شوخی و مزاح موقتی
مبلغ حوزه علمیه قم به علت نهی اسلام از شوخی و شادی موقت، اظهار کرد: اسلام، شوخیها و شادیهای موقتی که به دنبالش ناراحتی و سرشکستی است را بسیار نهی میکند. لذا، اگر میبینید بعضی لذتها حرام است، به این دلیل است که شاید لحظاتی انسان را سرمست میکند، اما در نهایت موجب غمناکی و خسران وی میشود.
وی افزود: اسلام دین لذت است؛ اما تعریفش از لذت، یک سرمستی دائمی و یک آرامش جاودان در سایه توکل به قدرت بینهایت خداوند است، نه لذتی که به دنبالش پشیمانی و در نهایت انسان را به تباهی میکشد.
پاسخ به کسانی که اسلام را دینی خشک و مخالف شادی میدانند
طباطباییفر در پاسخ به کسانی که اسلام را دینی خشک و مخالف شادی میدانند، گفت: کسانی که خیال میکنند اسلام دینی خشک و مخالف شادی است، تنها به محدودیتهای اسلام نگاه میکنند. اسلام نمیگذارد هر چیزی را بخورید، ببینید و بشنوید، هر حرفی را بزنید و هر رابطهای را برپا کنید و به تمام اینها چارچوب میدهد. کسی که دنبال لذتهای زودگذر است، وقتی این محدودیتها را میبیند میگوید اسلام مخالف شادی بوده و خشک است؛ اما کدام روانشناس، حتی همین روانشناسان غربی را میبینید که شما را مجاز به زن بارگی، اعتیاد به الکل و مخدر، غرقه شدن در موسیقیهای تند یا شوخیهای بیجا با مردم بداند؟
وی ادامه داد: ممکن است بگوییم که یکبار طوری نمیشود، اما اسلام حرفش این است که بر لبه تیغ قدم نگذارید چراکه همان یکبار و یکبار و یکبار ممکن است شما را به پرتگاه بکشد. اسلام در عوض هزاران بار انسان را دعوت به تفریحات سالم و لذت بردن از زندگی میکند. امام موسی بن جعفر(ع) در روایتی میفرماید «از لذتهای دنیوی نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید همانا نیست از ما کسی که دنیای خود را به خاطر دین خویش ترک کند».
نقش مداحان در ارائه شادی مورد نظر اسلام در مجالس
کارشناس مسائل مداحی و منبر در پاسخ به اینکه مداحان چقدر میتوانند شادی مد نظر اسلام را در مجالس مولودی پیاده کنند؟، گفت: دلم نمیخواهد در این مورد جواب کلیشهای بدهم؛ قطعا بسیار میتوانند مؤثر باشند. اما اگر بخواهیم تعارف را کنار بگذاریم شادیهای مورد نظر اسلام آنقدر زیاد است که در مجالس مداحی قطعا بخش بسیار کمی از آن تأمین میشود، در آنچه که مربوط به مجالس اهل بیت(ع) است، پررنگترین بخش آن مربوط به مداحان است.
مجالس در اعیاد محدود به سخنرانی و مداحی نشود
طباطباییفر با پیشنهاد اینکه در اعیاد علاوه بر مولودیخوانی در مجالس باید برنامههای جذاب و شاد را نیز به این مجالس افزود، عنوان کرد: فکر میکنم باید به این سمت حرکت کنیم که مجالس مذهبی ما در اعیاد محدود به سخنرانی و مداحی نشود، چه اشکالی دارد جایزه بدهند، چه اشکالی دارد سرود و تواشیح خوانده شود، چه اشکالی دارد خاطرهگویی و نمایشهای طنز به مجالس مذهبی در اعیاد اضافه شود؟ مراقبت بر سر اینکه خدای نکرده مجالس اهل بیت(ع) به لودگی کشیده نشود به قدرت خودش باقی است.
روضهخوانی در اعیاد از بدسلیقگی یا ناتوانی مداح است
وی با بیان اینکه متأسفانه در برخی از هیئتها سمت و سوی محور مداحی مداحان در ایام میلاد به سوی عزاداری و روضهخوانی است با انتقاد از این عمل در توصیه به مداحان، گفت: بحث روضهخوانی در اعیاد، از بدسلیقگی یا ناتوانیهای جدی بسیاری از مادحان است. غیر از ولادت امام حسین(ع) و حضرت قمر بنی هاشم(ع)، که در لحظه تولد گفته میشود اشاراتی به واقعه کربلا شده، و شاید مداح بر این اساس مجاز باشد اشارهای بسیار بسیار کوتاه نماید.
این مبلغ حوزه علمیه قم ادامه داد: اما حقیقت مطلب این است که بیشتر مداحان، وقتی نمیتوانند مستمع را از لحاظ عاطفی و در فضای شادی به اوج رسانده و تخلیه کنند، خیال میکنند یک جای کار میلنگد و باید حتما روضهای و باران اشکی برپا شود تا جلسه به دلشان بچسبد. اینکه یک مداحی با تعریف حکایتی از فضایل و مهربانیهای اهل بیت(ع)، دل مستمع را به جوشش در آورد و ناخودآگاه اشکی از روی خروش عاطفه و عشق به ولایت از چشم سرایز شود، بسیار خوب است. اما فکر میکنم ورود به ذکر مرثیه، در مجالس مولودی، جز نشان از بدسلیقگی یا ناتوانی مداح در مدیریت مجالس شادی، چیز دیگری نیست.
معرفی درست امام زمان(عج) و تبیین وظایف در قبال ظهور توسط مداحان
طباطباییفر با توجه به ایام نیمه شعبان و میلاد امام زمان(عج) در توصیهای به مداحان در برپایی مجالس مولودی در این ایام بیان کرد: امام زمان(عج)، امام حاضر ماست باید عزیزان مادح در انتخاب اشعار دقت کنند، فضای معرفتی کمرنگ نباشد. در این مجالس خدای نکرده صرفا امام زمان(عج) را یک مرد زیبا، قد بلند، چشم و ابرو مشکی و چنین و چنان معرفی نکنیم و این یک طرف قصه است یعنی معرفی درست امام زمان(عج). یک طرف دیگر تبیین وظایف ما در قبال ظهور است که متأسفانه در قالب شعر، به آن پرداخته نشده است؛ مداح میتواند این خلأ را با ذکر احادیث نسبت به وظایف ما در قبال حضرت مهدی(عج) در لابه لای مدحخوانی پر کند.
برپایی مجالس خلاقانه در اعیاد
وی افزود: الحمدالله فضای جشنهای نیمه شعبان حصار سخنرانی و مداحی را شکسته و در مکانهایی همچون جمکران، حرم امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) و ... را میتوان اجرای برنامههای متنوع و خلاقانه اعم از مسابقات، نمایش، سرود و ... را مشاهده کرد، انشاءالله این موضوع به تمام هیئتها تسری پیدا کند.
کارشناس مسائل مداحی و منبر در پاسخ به اینکه بهترین شعر و یا سرودی که درباره امام زمان(عج) شنیده یا خواندید چه بوده است؟ گفت: آنقدر شعر و سرود قوی از شاعران مختلف دیدهام که نمیتوانم دقیقا انتخاب کنم؛ اما یکی از سرودهایی که بهخاطر سادگی در بین مردم نوستالژیک شده و من هم خیلی آن را دوست دارم فکر میکنم این سرود باشد؛ همه جا بروم به بهانه تو، که مگر برسم در خانه تو/ همه جا دنبال تو میگردم که تویی درمان همه دردم / یا اباصالح مددی نشوم به جز از تو گدای کسی، بیولای تو من نکشم نفسی/ که تو لیلای من مجنونی همه هست من دلخونی/ یا ابا صلاح مددی.
امیرمحسن سلطاناحمدی
بزرگ ما حضرت آقا مقام معظم رهبری فرمودند در مجالس شادی روضه خوانده نشود.حدیثم که می فرماید در شادی ما شاد باشید و در عزای ما عزادار...
کجا حرف آقای طباطبایی خلاف حرف بزرگان و اهل بیت ع است.
مگر از اعمال نیمه شعبان زیارت امام حسین علیه السلام نیست؟
مگر از آداب زیارت حضرت اظهار حزن و اندوه و با خستگی رفتن به زیارت نیست؟
مگه میشه امام حسین علیه السلام رو زیارت کرد و اشک نریخت و محزون نبود؟
لطفا درمورد مجالس اهلبیت علیهم السلام و روضه و مصیبت ایشان اینقدر بی پروا و جسورانه نظر من درآوردی ندهیم
مگر از اعمال نیمه شعبان زیارت امام حسین علیه السلام نیست؟
مگر از آداب زیارت حضرت اظهار حزن و اندوه و با خستگی رفتن به زیارت نیست؟
مگه میشه امام حسین علیه السلام رو زیارت کرد و اشک نریخت و محزون نبود؟
لطفا درمورد مجالس اهلبیت علیهم السلام و روضه و مصیبت ایشان اینقدر بی پروا و جسورانه نظر من درآوردی ندهیم
و منظور از روضه اینجا ذکر مصائبیه که تو شهادت میشه . این که خیلی عاقلانست تو روز ولادت نباید از کیفیت شهادت حرف زد . تازه خود استاد قصه ی امام حسین و حضرت عباس رو هم استثنا کردن .
خود ایشون از اساتید فن روضه هستند.
اینم که حرف رهبرمونه که مجالس شادی مثل مجالس شهادت نشه .
من نمی دونم بعضیا مشکلشون چیه . از هر حرفی می خوان یه گیری در بیارن