به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، بیست و پنجمین سالگرد تاسیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)، بهانهای شد تا با غلامرضا گودرزی، رییس این دانشکده گفتوگویی ترتیب دهیم و ضمن مروری بر 25 سال فعالیت دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، از جایگاه قرآن کریم در پژوهشهای صورت گرفته در این دانشکده آگاهی یابیم.
مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید؛
ایکنا: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع)، برای رسیدن به جایگاه کنونی چه مراحلی را پشت سر گذاشته است؟
دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در سال 1362 افتتاح شده است و از آن زمان تاکنون چند دوره متفاوت را در این دانشکده طی کردهایم. در سالهای آغاز فعالیت مراحلی نظیر راه اندازی بخشهای مختلف و برنامهریزی درسی در دانشکده طی شده است و بیشتر به تربیت نیرو پرداختیم؛ در این سالها دانشآموختگانی در دانشکده تربیت شدند که هم به حوزه معارف اسلامی و هم به حوزه مدیریت تسلط داشتند. اولین دانشآموختگان، دانشکده را در سال 1375 به پایان رساندند و از سال 1376 دانشگاهها و مراکز اجرایی و علمی کشور به شکلی جدیتر به استفاده از محصولات دانشگاه امام صادق روی آوردند. در دوره بعدی دانشکده با رویکرد مدیریت اسلامی به سمت بازنگری در برنامه درسی قبل حرکت کرد و در این حوزه درسهایی به برنامه آموزشی دانشجویان اضافه شد. تحقیقات دانشجویان بیشتر به حوزه مدیریت اسلامی گرایش پیدا کرد. اساتیدی که در همین دانشگاه تربیت یافتند، وارد هیات علمی دانشگاه شدند و با کمک اساتید برجسته مدیریت کارهای ابتدایی شکل گرفت. هماکنون پس از 25 سال از تاسیس دانشکده، آثاری از مجموعه تلاشهای دانشکده در حوزههای چون مدیریت اسلامی و حوزههای میان رشتهای تولید شده و در اختیار مراجع علمی و اجرایی کشور قرار گرفته است.
ایکنا: لطفا کمی در خصوص وضعیت آموزشی کنونی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت توضیح دهید؟
دانشکده هماکنون بیش از سیصد دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد دارد، البته رشتههای دانشکده معارف اسلامی و مدیریت پیوسته است؛ نزدیک به 150 دانشجو وارد مقطع کارشناسی ارشد شدهاند و بقیه نیز در مقطع کارشناسی تحصیل میکنند؛ در حدود 20 نفر نیز دانشجوی مقطع دکتری در دانشکده در حال تحصیلاند و در حدود 500 دانشآموخته نیز از دیگر ثمرات دانشکده در خلال این سالهاست.
مدیریت صنعتی، مدیریت دولتی، مدیریت بازرگانی و مدیریت مالی گرایشهایی است که هماکنون در دانشکده دایر است؛ در دوره دکتری برای گرایشهای مدیریت مالی و مدیریت دولتی دانشجو تریبت میکنیم. در برنامههای توسعه دانشکده نیز برنامهریزیهایی صورت گرفته است تا در سالهای آینده در رشتههایی مانند آیندهپژوهی، مدیریت سیستمها، مدیریت منابع انسانی، بازریابی و مدیریت رفتاری دانشجو تربیت کنیم.
ایکنا: نگاه مرحوم آیتالله مهدویکنی در پیشبرد اهداف این دانشکده چگونه بود؟
دانشکده در اهداف، سیاستها، راهبردها و برنامهها تابع نظام فکری، تربیتی و علمی حاکم بر دانشگاه امام صادق(ع) است که محصول نظام تلفیق مباحث اسلامی و علوم جدید-در حوزه ما تلفیق علوم اسلامی و مباحث مدیریت- بر مبنای مدل ذهنی مرحوم آیتالله مهدویکنی است؛ ایشان مدلی را در تلفیق دروس اسلامی و علوم جدید یا به عبارتی علوم انسانی اسلامی در ذهن داشتند که با آن مدل دانشکدهها را به سوی تولید علوم انسانی اسلامی هدایت میکردند؛ روحیه ایشان به گونهای بود که این آزاد ی را به ما میداد که اگر نقد و نظری در موضوعات مختلف داشتیم، آن را ابراز و بحث علمی کنیم؛ در طول سالهایی که در خدمت ایشان بودیم جلسات متعددی در موضوعات مربوط به مدیریت اسلامی داشتیم؛ پس از رحلت ایشان با تدبیر رهبر معظم انقلاب و انتصاب هیات امنای جدید دانشگاه، فرمایشات ایشان که در پیوست حکم اعضای هیات امنا آمده بود، در دانشکده مدیریت مجموعهای از نگاههای راهبردی را ایجاد کرد؛ نظیر اینکه به دانشآموختگان و توسعه و گسترش فعالیتهایمان با در نظر گرفتن مسائل کمی و کیفی توجه داشته باشیم و از همه مهمتر موضوع پژوهش و تولید آثار مناسب در حوزه مدیریت اسلامی را در اولویت قرار دهیم.
ایکنا: پژوهشهای انجام شده در دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، ناظر به چه حوزههایی است؟
پژوهشهایی که در دانشکده انجام میشود به چند دسته تقسیم میشود؛ یک سری پژوهشهای اعضای هیات علمی دانشکده است که معمولا متمرکز بر دو حوزه است، یا منطبق بر توانمندیها و علاقههای اساتید است، برای مثال موضوعی مانند منابع انسانی یا بهرهوری برای استادی در اولویت است و بنابراین تحقیقات و پژوهشهای او به این موضوعات معطوف میشود؛ دسته دیگر، پژوهشهای بنیادی است که در دانشکده صورت میگیرد. در حوزههایی که بحث جدیدتری وجود دارد و مسائل نیازمند واکاوی بیشتری است، اساتید با همکاری با هم پژوهشهایی را ترتیب میدهند، به عنوان مثال اخلاق حرفهای یا موضوعاتی که در باب مدیریت و خانواده در حال طرح و پیگیری آن هستیم که استادمحور است؛ دستهای از تحقیقات ما نیز دانشکدهمحور است و دانشکده در آن تحقیق درگیر میشود که بیشتر ناظر به دو حوزه است، یکی تولید محتوا برای درسهایی که داریم-به خصوص که درسهایی که در دانشگاه امام صادق(ع) تدریس میشود با سرفصلهایی که در دیگر دانشگاهها تدریس میشود، تفاوتهایی دارد- پس بخشی از تحقیقات ما ناظر به محتوا و غنی کردن آن است و بخش دیگر مربوط به رفع نیازهای مجامع اداری کشور میشود؛ سازمانها و دستگاهها به ما مراجعه میکنند و ما با انجام تحقیقات سعی در رفع نیاز آنها میکنیم. دسته دیگر پژوهشهایی که در دانشکده انجام میگیرد، پژوهشهای کاربردی و کوتاه مدتتری است که به نیاز مشخصی میپردازد که به ممکن است نیاز داخلی، بینالمللی، سازمانی و ... باشد. دسته دیگری از تحقیقات ما نیز که آنها را تحقیقات اولیه تلقی میکنیم، تحقیقات دانشجویی است که دانشجویان ما در درسهای مختلف پیگیری میکنند، تحقیقاتی که با هماهنگی دانشگاه، دانشجو به دستگاههای مختلف معرفی میشود که بعضی اوقات به رسالههای دانشجویی قوی و توانمند تبدیل و گاهی نیز در حد، حل یک مساله علمی متوقف میشود.
این موارد طیفی از تحقیقاتی است که در دانشکده پیگیری میکنیم، ضمن اینکه مجموعههای همکاری در حوزه علوم انسانی اسلامی داریم که در کارگروههای مدیریت با آنها همکاری میکنیم و در حوزههای سازمانی همکارانی داریم که از طریق تحقیقات میان دانشکدهای، میانبخشی و میان سازمانی آنها را انجام میدهیم.
ایکنا: پژوهشهای صورت گرفته یا در دست انجام اعضای دانشکده تا چه اندازه منبعث از قرآن کریم است؟
یکی از حوزههای مطالعاتی دانشجویان و اساتید دانشکده قرآن و مطالعات قرآنی است؛ اگر قرآن را به معنی اخص در نظر بگیریم، شاید حداقل بیست درصد از تحقیقاتی که در دانشکده صورت گرفته-تحقیقاتی که منتشر شده یا به پایاننامه رسیده- در این حوزه است، وگرنه اساتید دانشکده سالهاست مطالعات و تحقیقات قرآنی را در دانشکده انجام میدهند، جلو میروند و امیدوارند که به زودی به نتایج خوبی برسند؛ اما اگر نگاه جامعتری داشته باشم و روایات و همچنین مفاهیم و کارکردهایی که میشود از قرآن در مدلسازیها استفاده کرد را در دل این موضوع ببینیم، شاید بیش از هفتاد درصد کارهای ما در این حوزه است؛ به عنوان مثال پایاننامه یکی از دانشجویان دانشکده با عنوان «سبک مدیریتی صالحین در قرآن کریم» از جمله موارد دسته اولی بود که نام بردم؛ دانشجو کاملا بر قرآن کریم متمرکز شد و بر اساس مدلی که داشت، یافته خود را استخراج کرد. اما زمانی که میگوییم «مدل سبک مدیریتی صالحین در آموزههای اسلامی»، در اینجا یکی از منابعی که استفاده میکنیم، طبعا قرآن کریم است که در دسته دوم قرار میگیرد. به طور عمده بخش اعظم تحقیقات ما جزء تحقیقات قرآنی و معارف اسلامی است.
ایکنا: عناوین پایاننامهها در دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، تا چه اندازه حاصل دغدغه فردی و چقدر محصول تعامل استاد، دانشجو و گروه آموزشی است؟
نوع تعامل اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)، طولانی بودن دوران تحصیل –به دلیل پیوسته بودن کارشناسی ارشد- و مکانیزم اداره دانشکده، به گونهای است که توجه به موضوعات پژوهشی به نوعی حاصل همفکری و تعامل استاد، دانشجو، دانشکده و گروه است؛ پایاننامههای دانشجویان نیز از این امر مستثنی نیست و ممکن است موضوع پایاننامهای حاصل چکش کاری و پرداختن سه یا چهار ساله اعضای دانشکده باشد؛ البته اینگونه نیست که تمام پایاننامهها به این شکل تالیف و تدوین شود؛ در برخی موارد موضوع پایاننامه معطوف به دغدغه خود دانشجویان است و اگر این دغدغه در راستای اولویتهای پژوهشی دانشکده باشد به دانشجو اجازه داده میشود که آن موضوع را دنبال کند؛ درصد دیگری از پایاننامهها نیز دغدغه اساتید دانشکده است که موضوعات به دانشجویان معرفی میشود و پس از اینکه دانشجو موضوعی را برگزید، مطالعه پیرامون آن موضوع را آغاز میکند. اما واقعیت این است که سهم قسمت اول که همان موضوعات تعاملی است در بین پایان نامههای دانشجویان این دانشکده بیشتر از سایر موارد است.
به این منظور نیز مراسمی در دانشکده برگزار کردیم، برای این که قدردان زحمات اعضای دانشکده در طی این سالها و در صدر همه قدردان زحمات مرحوم آیتالله مهدویکنی باشیم، که در طی این 25 سال این فضا را ایجاد کردند و حمایتهای بی دریغشان دانشکده را به جایگاه کنونی رساند. دیگر هدفهای برگزاری این برنامه آسیبشناسی 25 سال فعالیت و ترسیم افق آینده دانشکده بود و در آخر نیز تاسیس کانون دانشآموختگان دانشکده را اعلام کردیم که امیدورایم از برکات دانشکده شود و در عرصههای علمی و اجرایی کشور نقش آفرین و فضایی برای تقویت ارتباط دانش آموختگان با دانشکده باشد.