به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، روز گذشته پنجم تیرماه و در بخشی از مراسم تجلیل از دستگاهها و استانهای قرآنی برتر، «طرح مرکز مطالعات میانرشتهای قرآن کریم» رونمایی شد.
این طرح که به همت سازمان فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور طراحی و اجرا میشود روز گذشته و با حضور، حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی، علیاصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش، حجتالاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی و جمع دیگری از مسئولان قرآنی کشورمان رونمایی شد.
یادآور میشود، سال گذشته و در اولین دوره این مراسم، جهاد دانشگاهی در زمینه اطلاعرسانی در فضای مجازی به عنوان
دستگاه برتر معرفی شد. رونمایی از این طرح و همچنین انتخاب جهاد دانشگاهی به عنوان
دستگاه برتر قرآنی در کنار 12 دستگاه دیگر، باعث شد تا دومین همایش تجلیل
از دستگاهها و استانهای برتر قرآنی با درخشش نام جهاد دانشگاهی همراه
باشد.
«طرح مرکز مطالعات میانرشتهای قرآن کریم»
سازمان فعاليتهاي قرآني دانشگاهيان کشور با بیش از دو دهه فعاليت قرآني در سطح دانشگاهها و انجام صدها طرح فرهنگي خرد و كلان بهویژه اقدامات علمی مانند اجراي طرحهاي پژوهشي ميان رشتهاي، انتشار دو فصلنامه تخصصي پژوهشهاي ميان رشتهاي قرآن کريم، برگزاري همايشهای علمی «مطالعات ميان رشتهاي قرآن کريم» و«وحدت اسلامي؛ چالشها و فرصتها از ديدگاه قرآن» و برگزاري جشنوارههای علمی که همواره با استقبال چشمگير دانشجويان و اساتيد مواجه شده است، برآن شد با بهرهگیری از توانمنديهاي علمي پژوهشي نهاد جهاد دانشگاهي و با هدف توسعه محدوده مخاطبان سازمان به جامعه استادان دانشگاهي، برای تاسيس پژوهشکده مطالعات ميان رشتهاي قرآن کريم اقدام کند. بدین منظور در ابتدا مرکز مطالعات ميانرشتهاي قرآن کريم در سال 1394 تاسیس و با هماندیشی با اساتید مجرب در زمینههای مرتبط و جذب پژوهشگران جوان راهاندازی سه گروه پژوهشي با عنوانهاي «قرآن و سلامت»، «قرآن و تعليم و تربيت» و «قرآن و اقتصاد» در برنامه قرار گرفت، که امید است با توجه به مأموریت محوله از سوي رياست جهاد دانشگاهي مبنی بر راهاندازي پژوهشکدهای در حوزه علوم قرآنی و فراهم شدن مقدمات، پژوهشکده میان رشتهای قرآن کریم در سال 1395 تأسیس شود.
اهداف مرکز:گسترش پژوهشهاي میان رشتهای در حیطه قرآن کریم
ارائه ديدگاهها و نظریات علمي با بهرهگیری از مفاهیم قرآن کریم
گسترش تعاملات و ارتباطات با استادان دانشگاهها و مراکز علمی در سطح ملی و بینالمللی
استنباط و استخراج راهکارهايی مبتنی بر آموزههاي اسلامي برای مسائل و مشکلات جامعه معاصر
فراهم شدن زمینه تعالي معرفتی و رفتاری استادان و دانشجويان، در پرتو مطالعه و تدبر در قرآن کریم
گروه پژوهشی قرآن و سلامت: هدف از تاسیس گروه قرآن و سلامت تدوین شاخصههای کلی سلامت فرد و جامعه و راهبردهای دستیابی به آن با تکیه بر اصول و موازین قرآن و حدیث است، به بیان دیگر تدوین الگویی از انسان و جامعه سالم بر اساس موازین قرآنی و دینی که در این بین با تکیه بر آیات قرآن و روایات موجود عوامل موثر بر سلامت شناسایی و بر اساس آنها اقدام خواهد شد. از همینرو زمینه فعالیتهای گروه بهطورکلی بر مبنای «تبیین و ترویج مؤلفههای قرآنی سلامت» در چند زیرمجموعه صورت میگیرد: نخست تبیین مؤلفههای قرآنی سلامت (اعم از سلامت اجتماعی، روانی و جسمی) که مسیری از قرآن کریم به سلامت و بالعکس را جهت پاسخگویی به نیازها و دغدغههای روز جامعه دنبال میکند. زمینه دوم ترسیم الگوی روششناسی نوین در پژوهشهای میانرشتهای حوزه سلامت و قرآن و حوزه سوم کاربردیسازی یافتهها در بستر جامعه است.
گروه پژوهشی قرآن و اقتصاد:در این گروه با بررسی حیطههای متعدد و مشترک اقتصاد و قرآن کریم و لحاظکرد ظرفیتها و نیازها، تبیین فرهنگ اقتصادی قرآن به عنوان یکی از زمینههای اصلی گروه در دستور کار قرار گرفته است؛ چرا که تبیین فرهنگ اقتصادی قرآن، علاوه بر شکلگیری جامعهای مبتنی بر آموزههای قرآنی در حوزه اقتصاد (که از مهمترین اهداف انقلاب اسلامی است) در عمل موجب تکمیل و ثمردهی سایر تلاشها در دیگر حوزههای حیات فردی و اجتماعی میشود. همچنین بازخوانی گفتمانهای چند سال اخیر مقام معظم رهبری و مؤلفههای مورد تأکید ایشان در شعارهای سال، نشان از اهمیت تعامل فرهنگ و اقتصاد بهویژه مقوله «فرهنگ اقتصادی» و ضرورت ارائه الگویی وحیانی، کارآمد و مطابق سنت ایرانی ـ اسلامی دارد. از اینرو هدف این گروه در گام نخست شناسایی و طبقهبندی مؤلفههای اقتصادی قرآن و استخراج رهیافتها و کارکردهای اقتصادی متناظر به آن و با لحاظکرد مهندسی فرهنگی نظام اقتصادی در گام بعدی و ارائه راهکارهای اصلاح رفتارهای اقتصادی جامعه بر اساس آموزههای قرآن است. زیرا علاوه بر آنکه بخش عمده معارف قرآن، دربردارنده هنجارها و دستورات اقتصادی است، آمیختن مؤلفههای فرهنگی با مسائل اقتصاد از کارآمدترین ایدههای اقتصادی قرآن به منظور تأمین رفاه مادّی و سعادت اخروی انسان است.
گروه پژوهشی قرآن و علوم تربیتی:گروه قرآن و علوم تربیتی به دنبال دانشی است که ابتنای آن بر آموزههای قرآنی است؛ بدین منظور که مبانی نظری و اهداف آن حتی برخی گزارههای توصیفی ـ تبیینی آن برگرفته از تعالیم الهی است و در درجه اول رسالتش برطرف کردن نیازهای جامعه مسلمانان و حل مسائل آنها است. گرچه از آنجایی که ویژگی اول قرآن همسویی با فطرت انسانی است چنانچه چنین دانشی تولید شود برطرفکننده نیازهای مشترک انسانی در سراسر جهان نیز خواهد بود. بدونشک چنانچه به چنین نقش جامعی برای قرآن کریم توجه شود حضور آموزههای قرآنی در تمامی فرآیند تولید علم اعم از گزینش مسأله، روش و نحوه استنباط و تحلیل دانشمند موثر خواهد بود. از همینرو زمینه فعالیت گروه قرآن و علوم تربیتی مطالعات میانرشتهای در فلسفه تعلیم و تربیت، تاریخ تعلیم و تربیت، مسائل و موضوعات تربیت، علوم تجربی تربیتی، علوم تجویزی تربیتی و روششناسی تحقیق و روش تحقیق در تعلیم و تربیت با نگاه به عرصه پژوهش، آموزش و فرهنگ است تا با تولید علم در بخشهای مورد نیاز و مغفول مانده، با تکیه بر مضامین قرآن کریم به نظریهپردازی در این حوزه نایل آمده که در غایت، علوم تربیتی اسلامی را به ارمغان آورد.
فعالیتهای 9 ماهه گذشته مرکز:الف) طرحهای انجام شده:انجام سه طرح مطالعاتی به منظور بررسی پیشینه مطالعات بین رشتهای قرآن کریم در سه حوزه سلامت، اقتصاد و تعلیم و تربیت و انجام مصاحبه علمی و مشاوره با دهها نفر از استادان و صاحبنظران با هدف موضوعشناسی و تعیین زمینههای کاری گروههای پژوهشی در شرف تاسیس.
نگارش کاربرگهای درخواست تاسیس سه گروه پژوهشی «قرآن و سلامت»، «قرآن و اقتصاد» و «قرآن و تعلیم و تربیت».
منبع شناسی مطالعات میانرشتهای قرآن و سلامت
تهیه درختواره موضوعات علوم تربیتی
ب) طرحهای پژوهشی در دست انجام:تدوین راهبردهای ارتقاء بهرهوری آموزش عمومی قرآن کریم
آسیبشناسی آموزش قرآن در میان دانشآموزان مدارس ابتدایی و ارائه راهکارهایی به منظور ارتقای آن
شناسایی کارکردهای فرهنگ ایثار و مقاومت در جهت ارتقای آگاهی و افزایش حس حضور
برنامهریزی برای برگزاری 10 نشست علمی بینالمللی در حوزه قرآن کریم با حمایت مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور
ج) مقالات نگارش شده: منبعشناسی مطالعات میانرشتهای قرآن و سلامت
نقش دلبستگی به خدا در پیشبینی شدت نشانههای استرس پس از آسیب روانی (PTSD) در مادران
نگاهی روانشناختی و اسلامی به پدیده بلوغ و ازدواج در افراد دچار سندرم داون
بررسی مقایسهای حافظه فعال در قاریان و حافظان قرآن
زوایای اثرگذاری فرهنگ اقتصادی قرآن در اقتصاد
مقایسه تطبیقی اشتغال زنان در اسلام و غرب
جاذبههای فرهنگ دینی در توسعه گردشگری
بازشناسی مفهوم تعمق در گستره آیات و روایات
مؤلفههای فرهنگی توسعه اقتصادی در قرآن
تدوین دلالت های تربیتی انذار در قرآن کریم
د) پیشنهادههای (پروپوزال) پژوهشی نگارش شده برای ارائه به سازمانهای مختلف:نقش مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در ارتقای سلامت فرد و جامعه
پیمایش میزان گرایش و اختصاص وقت دانشجویان پزشکی به قرائت و مطالعه قرآن کریم
پایش و پیمایش دیدگاههای جامعه پزشکی نسبت به گونههای فعالیتها و مقولههای قرآنی
تدوین الگوی شایستگی فرهنگی دانشآموختگان پزشکی
حمایت از برگزاری نشستها و مناظرههای بینالمللی قرآن کریم
تدوین الگوی شایستگی فرهنگی نخبگان
آشنایی پرستاران با مبانی روشهای مراقبتهای معنوی
ترجمه و انتشار نقد و بررسی مقالات دایره المعارف لایدن
تدوین طرح نامه پژوهشی راهکارهای توسعه فرهنگ قرآنی در زمینه اقتصاد مقاومتی
تدوین طرح نامه پژوهشی فرهنگ اقتصادی قرآن کریم
معناشناسی تطبیقی تدبر، تفسیر، تأویل و ترجمه
بررسی و آسیبشناسی فعالیتهای قرآنی در دانشگاهها
فرهنگ اقتصادی قرآن کریم
مفهوم حکومت قرآنی و جامعه قرآنی در سایه قرآن و عترت
بررسی ابعاد تربیتی و اخلاقی در فعالیتهای قرآنی
بررسی مقایسهای آموزش قرآن کریم
حمایت از ترجمه و انتشار برترین پایان نامه های نقد و بررسی مدخل دایره المعارف قرآن لایدن
آسیب شناسی فعالیت های تبلیغی و ترویجی در دانشگاه ها
آسیب شناسی تبلیغات شهری(تجاری و فرهنگی) و تاثیر آن بر سبک زندگی شهروندان با تاکید بر مفاهیم قرآنی
ارزیابی فعالیتهای تبلیغی ترویجی قرآنی در دانشگاه ها از منظر کارشناسان
آسیب شناسی آیین نامه نخبگان قرآنی کشور
ارزیابی برنامه های آموزشی مذهبی کانون اصلاح و تربیت و تولید بستههای آموزشی قرآنی در جهت بهبود روند آنها
شناسایی مفاهیم قرآنی مناسب برای تبلیغات شهری و ارائه راهکارهای (گرافیکی، تجسمی و ..) جهت تبلیغ آن
بررسی و استخراج گزارههای موجود در متون دینی و اعتقادی در حوزه مد و لباس
تاثیر مد و لباس بر اعتماد به نفس، دینداری و اضطراب اجتماعی
ه) نشستهای تخصصی، مباحثات علمی(ژورنال کلاب) و کارگاههای آموزشی برگزار شده:همایش بینالمللي مطالعات میانرشتهای قرآن کریم(دردست اجرا)
نشست نظام جامع سلامت از منظر قرآن با حضور حجت الاسلام والمسلمین واشیان
نشست سلامت روان از دیدگاه قرآن کریم با تأکید بر کارکرد خانواده، با حضور دکتر افروز
نشستهای علمی با موضوعات «روشها و رویکردهای معاصر در قرآنپژوهی»، «روششناسی مطالعات میانرشتهای درعلوم قرآن»، «نقش فرهنگ اقتصادی در توسعه اقتصادی»، «آسیبشناسی تبلیغی فعالیتهای قرآنی» و «شناسایی مبادی اشتغال زن در دیدگاههای غربی»
کارگاههای آموزشی «انواع مطالعات کیفی»، «روش های تحقیق کمی» و «اخلاق در پژوهش»