مقایسه ناصحیح خط نسخ و نستعلیق

کاظم صادقا، خوشنویس در حاشیه برگزاری بیست‌ و‌ چهارمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) اظهار کرد: حدود 40 سال است که در حوزه خط نسخ و ثلث مشغول به فعالیت هستم. درباره این که چطور به این هنر علاقه‌مند شدم نیز باید بگویم که من نوه مرحوم نجفی زنجانی هستم؛ فردی که از وی به عنوان یکی از بزرگان خط نسخ و ثلث یاد می‌شود، بنابراین در خانواده‌ای رشد کردم که همه به نوعی با خوشنویسی عجین شده‌اند. برای همین در چنین موقعیتی من نیز به سمت خوشنویسی سوق پیدا کردم. 

وی افزود: درباره علاقه به قرآن هم همین اندازه باید بگویم که عشق به کلام خدا سبب شد تا زبان عربی را بیاموزم؛ البته ترجمه قرآن در دسترس همه است، اما می‌خواستم بیشتر در معنای قرآن دقیق شوم. وقتی توانستم زبان عربی را به خوبی درک کنم، هنرم را به سمتی سوق دادم که در آن جدای از آیات الهی، از معنا و مفهوم نیز بهره برده بودم. منظورم این است که آیه‌هایی را برای خوشنویسی انتخاب می‌کردم که معنایش بیشتر برای مردم جذابیت داشت.

این خوشنویس ادامه داد: از نگاه من، انتخاب آیه در کارهای قرآنی یک از روش‌های بسیار مهم و ظریف است که نباید به آن بی‌توجهی کرد، زیرا باور دارم آیه‌ای که انتخاب می‌کنیم می‌تواند زیبایی کار را دو چندان کند. این ویژگی را به خوبی در آیه‌های رحمانی می‌شود مشاهده کرد. مطلب دیگر این‌که از هنر قرآنی باید به شکلی استفاده کرد تا اعتلای اسلام در معرض دید قرار گیرد؛ آن هم در شرایطی که امروز برخی‌ از افراد سعی می‌کنند، چهره‌ای خشن از اسلام تصویر کنند.

وی در بخش دیگری از سخنانش درباره فراگیر شدن خط نسخ چنین توضیح داد: نسخ این روزها همه جهان اسلام را فرا گرفته است، زیرا کاربردی‌ترین خط به شمار می‌آید. در طول تاریخ خالقان خطوط تلاش بسیاری کردند که خط‌های ابداعی خود را جایگزین این خط کنند، اما تا به امروز هیچ خطی نتوانسته چنین کاری را انجام دهد. مطلب دیگری که باید به آن توجه داشت این است که ما نباید به بهانه اینکه خط نسخ ریشه ایرانی ندارد، اما نستعلیق کاملاً ایرانی است، آن را کنار بگذاریم و فقط دیگری را مورد استفاده قرار دهیم. بلکه باید هر خط را در جایگاه خود بسنجیم و از مقایسه‌های بی‌مورد برای خوشنویسی پرهیز کنیم. 

صادقا در پایان این گفت‌وگو تصریح کرد: خوشنویسی قرآنی بدون ایمان و اعتقاد هیچ کارایی ندارد. از این رو توصیه می‌کنم افرادی به خوشنویسی ورود کنند که قرآن کریم را عاشقانه دوست دارند، زیرا در این صورت علاوه بر این که دیگران از هنرشان لذت خواهند برد، زندگی شخصی و حرفه ایشان نیز رنگ سعادت به خود خواهد دید. در انتهای سخنانم باید به نمایشگاه بیست و چهارم نیز اشاره‌ای کوچک داشته باشم، آن هم اینکه در این دوره ما به شدت شاهد افت تعداد بازدیدکنندگان در بخش هنری هستیم که باید دلایل آن را برای رفع مشکل در دوره‌های بعد کارشناسی کرد.