غروب آبی‌های فیروزهای/ فیروزه‌تراشی؛ هنر اسلامی منسوخ شده
گروه هنر: در جهان بهترین، زیباترین و با کیفیت‌ترین نوع فیروزه را با رنگ آبی آسمانی یا آبی فیروزهای می‌شناسند به خصوص در کشورهای اسلامی که کاربرد بسیاری در مساجد و مکان‌های مذهبی به عنوان هنر اسلامی دارد، اما این هنر اسلامی منسوخ شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، وقتی وارد مسجد یا اماکن مذهبی می‌شویم، آنچه بیشتر بر دل می‌نشیند حالت روحانی رنگ‌های لاجوردی کاشی‌های آن و سنگ‌های فیروزه است که هر فردی را جذب می‌کند.
اما متاسفانه صنعت فیروزه در هنرهایی چون، فیروزه‌تراشی، فیروزه‌نگاری، به دلایل زیادی، در حال از بین رفتن است، دلایلی چون، فقدان حمایت، عدم صادرات آثار و... که تنها بخشی از مشکلات این هنر محسوب می‌شود.
سید حسین سجاد، هنرمندی است که کار تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه از ابتکارات او به شمار می‌رود، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: سال‌های زیادی از عمر خود را در کار تابلو و فیروزه گذراندم و خطوط تابلو، آیه‌ها و سوره‌های قرآن با خط نستعلیق و سایر خطوط از جمله کارهایم به شمار می‌رود.
این هنرمند برجسته ادامه داد: اکثر افرادی که در کار فیروزه‌تراشی هستند به صورت سنتی، فیروزه را تولید می‌کنند و هیچ صنعت جدید و خلاقیت جدیدی در این زمینه ایجاد نشده است.
وی با اشاره به اینکه از سوم دبیرستان وارد این هنر شدم و تا الان که 60 سال دارم در این زمینه کار می‌کنم، بیان کرد: در ابتدا فعالیت خود را با نگین‌تراشی فیروزه آغاز کردم و بر اساس علاقه‌ای که به قرآن و عترت داشتم به سمت کارهای مذهبی رفتم.
سجاد با اشاره به اینکه قبلا 12 الی 17 ساعت کار می‌کردم، عنوان کرد: اما با بالا رفتن سن و سالم، کم‌تر وقت می‌گذارم، چون این کار از لحاظ اقتصادی زیاد فعال نیست، جوانان هم رغبت زیادی به آن ندارند.
معرفی نشدن هنر فیروزه‌کاری در جامعه
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه با بیان اینکه این هنر علاوه بر مکان‌های مذهبی در مشهد که شهر سنگ‌های قیمتی هم هست ارزش بسیاری دارد، افزود: تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه هنر و حرفه‌ای است که بسیار می‌تواند اشتغال‌زا باشد اما متاسفانه به دلیل معرفی نشدن آن به جامعه داخل و خارج کشور در حال منسوخ شدن است.
اما متاسفانه صنعت فیروزه در هنرهایی چون، فیروزه‌تراشی، فیروزه‌نگاری، به دلایل زیادی، در حال از بین رفتن است، دلایلی چون، فقدان حمایت، عدم صادرات آثار و... که تنها بخشی از مشکلات این هنر محسوب می‌شود.
سید حسین سجاد، هنرمندی است که کار تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه از ابتکارات او به شمار می‌رود، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: سال‌های زیادی از عمر خود را در کار تابلو و فیروزه گذراندم و خطوط تابلو، آیه‌ها و سوره‌های قرآن با خط نستعلیق و سایر خطوط از جمله کارهایم به شمار می‌رود.
این هنرمند برجسته ادامه داد: اکثر افرادی که در کار فیروزه‌تراشی هستند به صورت سنتی، فیروزه را تولید می‌کنند و هیچ صنعت جدید و خلاقیت جدیدی در این زمینه ایجاد نشده است.
وی با اشاره به اینکه از سوم دبیرستان وارد این هنر شدم و تا الان که 60 سال دارم در این زمینه کار می‌کنم، بیان کرد: در ابتدا فعالیت خود را با نگین‌تراشی فیروزه آغاز کردم و بر اساس علاقه‌ای که به قرآن و عترت داشتم به سمت کارهای مذهبی رفتم.
سجاد با اشاره به اینکه قبلا 12 الی 17 ساعت کار می‌کردم، عنوان کرد: اما با بالا رفتن سن و سالم، کم‌تر وقت می‌گذارم، چون این کار از لحاظ اقتصادی زیاد فعال نیست، جوانان هم رغبت زیادی به آن ندارند.
معرفی نشدن هنر فیروزه‌کاری در جامعه
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه با بیان اینکه این هنر علاوه بر مکان‌های مذهبی در مشهد که شهر سنگ‌های قیمتی هم هست ارزش بسیاری دارد، افزود: تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه هنر و حرفه‌ای است که بسیار می‌تواند اشتغال‌زا باشد اما متاسفانه به دلیل معرفی نشدن آن به جامعه داخل و خارج کشور در حال منسوخ شدن است.
وی با اشاره به اینکه برگزاری نمایشگاه به معرفی صنایع دستی کمک بزرگی خواهد کرد، ادامه داد: امکان شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور نیست اگر حمایتی باشد می‌تواند هم معرف این اثر هنری باشد و هم ارزش کار حفظ شود.
فقدان صادرات هنر فیروزه‌کاری
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه تصریح کرد: یکی از مباحثی که باید در زمینه صنایع دستی به آن توجه بسیار کرد موضوع صادرات کالاهای با کیفیت است که البته نظارت چندانی بر آن انجام نمی‌گیرد.
وی عنوان کرد: زمینه صادرات این هنر فراهم نیست که جوانان را جذب کند، سنگ‌ها از طریق استخراج معدن و مزائده خریداری می‌شود و چون سنگ‌ها مواد اولیه گرانی هستند، این کار از لحاظ اقتصادی قیمتش بالا می‌رود.
سجاد ادامه داد: در داخل ایران افراد خاصی می‌توانند این سنگ را تهیه کنند، قبلا صادرات به کشورهای عربی از طریق مسافران ایرانی خارج از کشور انجام می‌شد اما اکنون چند سالی است که وضعیت صادرات خراب شده است.
فقدان وجود رشته دانشگاهی
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه اظهار کرد: متاسفانه رشته خاصی در این زمینه وجود ندارد برای هنر معرق و چوب هست اما برای معرق سنگ و فیروزه نیست و در این زمینه تنها من هستم که در مشهد کار می‌کنم.
وی با اشاره به اینکه صنفی متخصص به فیروزه‌نگاری وجود ندارد، ادامه داد: اما برای فیروزه‌تراش‌ها صنفی وجود دارد، این هنر ناشناخته است مخصوصا در مشهد.
قدرت خرید کم
سجاد با بیان اینکه قدرت خرید کم مردم موجب از بین رفتن این هنر می‌شود، عنوان کرد: محدوده قیمت فیروزه نیشابور تا 4 میلیون و پانصد و جواهرات آن گرمی است.
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه، فیروزه نیشابور را به دلیل استخراج کم، خیلی گران دانست و بیان کرد: فیروزه کرمان دامغان و آذربایجان سنگ‌های غیر مرغوبی هستند که به دلیل نزدیک شدن به هنر فیروزه، موجب گشته تا هنر فیروزه رونق خود را از دست دهد.
ارائه هنر قرآنی توسط افراد متخصص
وی با بیان اینکه در زمینه هنری برگزاری نمایشگاه قرآن ضعیف است و متخصصان در این زمینه فعال نیستند، اظهار کرد: به خاطر بی‌رغبتی مسئولان است که ارائه هنر قرآنی در جامعه ضعیف است باید ترویج هنر قرآنی از طریق هنرمندان متخصص در هر زمینه‌ای انجام شود.
سجاد با اشاره به حضور خود در یازدهمین نمایشگاه قرآن و عترت مشهد تصریح کرد: خط قرآنی و ان یکاد، آیت‌الکرسی، اسامی ائمه و .. از جمله کارهایی بود که در نمایشگاه عرضه کردم. هيچ شهری به اندازه مشهد دارای ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هايی در حوزه سنگ‌های قيمتی و نيمه قيمتی در كشور نيست بر همين اساس پيشنهاد سازمان ميراث فرهنگی كشور براي معرفی مشهد به عنوان شهر سنگ‌های قيمتی جهان مورد استقبال كارشناسان قرار گرفته است.
فقدان صادرات هنر فیروزه‌کاری
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه تصریح کرد: یکی از مباحثی که باید در زمینه صنایع دستی به آن توجه بسیار کرد موضوع صادرات کالاهای با کیفیت است که البته نظارت چندانی بر آن انجام نمی‌گیرد.
وی عنوان کرد: زمینه صادرات این هنر فراهم نیست که جوانان را جذب کند، سنگ‌ها از طریق استخراج معدن و مزائده خریداری می‌شود و چون سنگ‌ها مواد اولیه گرانی هستند، این کار از لحاظ اقتصادی قیمتش بالا می‌رود.
سجاد ادامه داد: در داخل ایران افراد خاصی می‌توانند این سنگ را تهیه کنند، قبلا صادرات به کشورهای عربی از طریق مسافران ایرانی خارج از کشور انجام می‌شد اما اکنون چند سالی است که وضعیت صادرات خراب شده است.
فقدان وجود رشته دانشگاهی
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه اظهار کرد: متاسفانه رشته خاصی در این زمینه وجود ندارد برای هنر معرق و چوب هست اما برای معرق سنگ و فیروزه نیست و در این زمینه تنها من هستم که در مشهد کار می‌کنم.
وی با اشاره به اینکه صنفی متخصص به فیروزه‌نگاری وجود ندارد، ادامه داد: اما برای فیروزه‌تراش‌ها صنفی وجود دارد، این هنر ناشناخته است مخصوصا در مشهد.
قدرت خرید کم
سجاد با بیان اینکه قدرت خرید کم مردم موجب از بین رفتن این هنر می‌شود، عنوان کرد: محدوده قیمت فیروزه نیشابور تا 4 میلیون و پانصد و جواهرات آن گرمی است.
این هنرمند تراش برجسته خطوط با سنگ فیروزه، فیروزه نیشابور را به دلیل استخراج کم، خیلی گران دانست و بیان کرد: فیروزه کرمان دامغان و آذربایجان سنگ‌های غیر مرغوبی هستند که به دلیل نزدیک شدن به هنر فیروزه، موجب گشته تا هنر فیروزه رونق خود را از دست دهد.
ارائه هنر قرآنی توسط افراد متخصص
وی با بیان اینکه در زمینه هنری برگزاری نمایشگاه قرآن ضعیف است و متخصصان در این زمینه فعال نیستند، اظهار کرد: به خاطر بی‌رغبتی مسئولان است که ارائه هنر قرآنی در جامعه ضعیف است باید ترویج هنر قرآنی از طریق هنرمندان متخصص در هر زمینه‌ای انجام شود.
سجاد با اشاره به حضور خود در یازدهمین نمایشگاه قرآن و عترت مشهد تصریح کرد: خط قرآنی و ان یکاد، آیت‌الکرسی، اسامی ائمه و .. از جمله کارهایی بود که در نمایشگاه عرضه کردم. هيچ شهری به اندازه مشهد دارای ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هايی در حوزه سنگ‌های قيمتی و نيمه قيمتی در كشور نيست بر همين اساس پيشنهاد سازمان ميراث فرهنگی كشور براي معرفی مشهد به عنوان شهر سنگ‌های قيمتی جهان مورد استقبال كارشناسان قرار گرفته است.
سجاد بیان کرد: اميدوارم با تبديل مشهد به شهر سنگ‌های قيمتی جهان، شاهد افزايش توليد و صادرات سنگ‌های قيمتی و نيمه قيمتی از خراسان رضوی به كشورهای مختلف باشيم كه اين موضوع علاوه بر ايجاد اشتغال سهم بسزايی نيز در درآمدزايی و ارزآوری خواهد داشت. از طرفی هم هنر اسلامی که در مساجد و مکان‌های مذهبی کاربرد دارد با استفاده از سنگ‌های قیمتی چون فیروزه و... که نماد آرامش است از رونق بسیاری برخوردار خواهد شد و جایگاه خود را به‌دست خواهد آورد.
زری ابو
از چشم تو و حجره فیروزه تراشی
پلکی بزن ای مخزن اسرار که هر بار
فیروزه و الماس به آفاق بپاشی