پذیرش قطعنامه 598 از موضع ضعف یا فرصت نمایش اقتدار ایران؟

یحیی نیازی، مدیر گروه مطالعات جامع‌‌‌محور مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌ مقدس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره قطعنامه 598 شورای امنیت در سال 1367 گفت: این موضوع به طور عمومی و مقطع پایان جنگ تحمیلی به طور ویژه مورد غفلت بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران قرار گرفته است. در مواردی که در ابتدای جنگ در بحث مقاومت‌های مردمی بود، ورود کرده‌ایم، اما مقطع پایانی جنگ که منتهی به قطعنامه 598 می‌شود، تقریباً مغفول مانده و چندان به آن پرداخته نشده است.

وی با بیان اینکه این موضوع می‌تواند در ابعاد گوناگون درس‌آموز باشد، افزود: در صورتی که پژوهشگران حوزه دفاع مقدس و محافل دانشگاهی به این موضوع بپردازند و جدای از مسائل سیاسی و جناحی کنکاش واقعی کنند، حرف‌های زیادی برای گفتن وجود دارد.

نیازی با اشاره به شرایط پذیرش قطعنامه در کشور گفت: این قطعنامه در شرایطی پذیرفته شد که با مشکلاتی از نظر تجهیزات، امکانات و نیرو رو به رو بودیم و از سویی تصرف فاو و عملیات والفجر 8 در سال 1364 و عملیات کربلای پنج در شلمچه از سوی دیگر سبب شد که کم‌کم دنیا به این نتیجه برسد که ادامه این جنگ فرسایشی هشت ساله میسر نیست و زمینه‌های پذیرش قطعنامه را فراهم کردند و پس از فعل و انفعالات میان فرماندهان و ملاقات‌هایی که با امام خمینی(ره) داشتند، در نهایت این قطعنامه با مسئولیت امام(ره) پذیرفته شد.

وی در پاسخ به اینکه آیا پتانسیل دیپلماسی کشور در آن مقطع به شکلی بود که بتواند از آن بهره برد، بیان کرد: این موضوع نیازمند کنکاش اساسی است و فارغ از نگاه‌های سیاسی به نظر می‌رسد به بررسی موشکافانه‌ای نیاز است تا مشخص شود که آیا عملکرد مسئولان کشور در آن مقطع مناسب بود یا می‌شد عملکرد بهتری داشت.

این نویسنده تصریح کرد: با پذیرش این قطعنامه ماهیت استکباری دشمن بیش از پیش نشان داده شد؛ موضوعی که در برجام نیز می‌توان آن را مشاهده کرد و مورد تأکید رهبری است مبنی بر اینکه نمی‌توان به آن اعتماد کرد. به محض اینکه قطعنامه را پذیرفتیم و قرار بر این شد که به قواعد بین‌المللی احترام گذاشته شود و از مسیر جنگ به صلح حرکت کنیم، اما بلافاصله پس از پذیرش این قطعنامه، نیروهای صدام بدعهدی‌ نشان دادند و حملات گسترده‌ای را به سرکردگی گروهک منافقین آغاز کردند و سعی داشتند از فرصتی که به وجود آمده است استفاده کرده و مجدداً حمله کنند.

وی با بیان اینکه دشمن تصور می‌کرد پذیرش قطعنامه از سوی ایران از موضع ضعف بوده است، عنوان کرد: اگر مقام معظم رهبری همواره تأکید می‌کنند که دشمن و استکبار قابل اعتماد نیستند، این عدم اعتماد به صورت علنی در آن دوره نیز به منصه ظهور رسید و از سوی دیگر وظیفه پژوهشگران و اهل مطالعه است که موارد را در کنار هم گذاشته و تحقیق و بررسی کرده و ابعاد گوناگون این موضوع را شناسایی کنند.

مدیر گروه مطالعات جامع‌‌‌محور مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌ مقدس یادآور شد: ملت و رهبری نشان دادند که هر وقت مورد تهاجم دشمن قرار بگیریم، مردم قهرمانی خود را به نمایش خواهند گذاشت و همان موقع که قطعنامه را پذیرفتیم، عراقی‌ها از سمت و سوی مختلف حمله کردند، اما امام خمینی(ره) با وجود اینکه قطعنامه را پذیرفته بودند، بلافاصله پیام دادند که مردم سست نشوند و در صحنه بمانند، به همین دلیل منافقین در عملیات مرصاد نه تنها قلع و قمع شدند، بلکه اقتدار کشورمان به تمام دنیا اثبات شد.