اکران انیمیشن‌های ماهواره‌ای؛ آب ریختن به آسیاب دشمن
گروه هنر: این‌روزها شاهد اجرای برنامه‌هایی هستیم که برگزارکنندگان آنها فارغ از دغدغه‌های فرهنگی تنها به فکر منافع خود و جذب مخاطب هستند و گویی در این آشفته‌بازار جنگ نرم، آب به آسیاب دشمن می‌ریزند.
ایام تابستان است و روزهای گرمی که اغلب مردم تلاش می‌کنند از گرمای هوا به خنکای سایه‌ها پناه ببرند و البته قریب به اتفاق افرادی که در این روزها به دلیل تعطیلی مدارس و برخی مشاغل خاص مجبور به ماندن در خانه‌ها هستند، سعی بر آن دارند که به گونه‌ای اوقات فراغت خود را پُر کنند. اینکه چطور و چگونه این اوقات فراغت پُر می‌شود، خود جای بحث دارد که در این نوشتار منظور بحث ما نیست.
عده بسیاری از مردم برای گذران وقت در ایام تعطیل به مراکز عمومی همچون سینماها و سالن‌های اجرای تئاتر روی می‌آورند، بر همین اساس می‌توان گفت که ایام تابستان را شاید بتوان اوج زمانی دانست که اغلب مخاطبان به دیدن این گونه برنامه‌های سینمایی و تئاتر می‌روند. در کنار گروه‌های تئاتری که در مراکز مختلف به اجرا مشغول هستند، چند سالی است گروه‌هایی که به دوبله همزمان فیلم‌های سینمایی و البته انیمیشن می‌پردازند نیز مشغول به فعالیت شده‌اند. اقدامی که در نظر اول بسیار جالب و البته حاکی از توانمندی برگزارکنندگان و دوبلورهای این گونه برنامه‌هاست.
یکی از این گروه‌ها عبارتند از «تهران دابشو» که پیش از این در بسیاری از فعالیت‌های گروه «گلوری» شرکت داشت و در ادامه فعالیت خود از این گروه جدا شد. بر اساس اطلاعاتی که در این باره موجود است، این گروه مدت زمان زیادی نیست که به فعالیت مشغول است و آنونس و تیزرهای اغلب کارهای آنها در آپارات ارائه شده و قابل مشاهده است. برنامه به این صورت است که دوبله همزمان بر روی بخش‌هایی از تصاویر انیمیشن‌ها صورت می‌گیرد که البته با دیالوگ اصلی فیلم متفاوت بوده و حالت طنزگونه دارد.
«گلوری انترتینمنت» بهترین گروه دوبله ایران است که تا مدتی پیش با اعضای ایران دابشو به صورت مشترک به فعالیت می‌پرداخت و اکنون این دو گروه از هم جدا شده‌اند. اعضای این گروه توانمندی بالایی دارند و در دوبله همزمان بسیار حرفه‌ای هستند. البته ناگفته نماند که برخی از کارهای گروه گلوری در شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود و به همین دلیل مجوز پخش از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را ندارد و همین موضوع نشان از وجود تنش میان این گروه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد. این گروه در پردیس‌های چارسو، کورش، ملت و ایوان شمس اجرای زنده دارد که اغلب در برنامه‌هایی که به اجرا در می‌آیند از حضور هنرپیشه‌ها نیز استفاده می‌شود.
«آپاما» گروه دیگری است که در ایران مشغول به فعالیت است و اغلب کارهایی را که دوبله می‌کند در شبکه ماهواره‌ای «پرشین 2» پخش می‌شود. در عین حال باید گفت که طبق شواهد و قرائن، شروع دوبله همزمان برای انیمیشن‌ها از زمانی آغاز شده است که یکی از دوبلورها در گروه گلوری حضور داشته است و در واقع ایده و طرح اولیه چنین فعالیتی از سوی این شخص داده شده.
با توجه به توضیحاتی که در این باره داده شد، حال به رویکردی که اغلب این گروه‌ها دارند می‌پردازیم. وقتی قدم به سالن اجرای برنامه دوبله همزمان پردیس سینمایی قلهک می‌گذاری، ابتدا با طنین پرسر و صدای موسیقی که اثری از مجوزهای ارشاد در آن دیده نمی‌شود روبرو می‌شوی. این حال و هوا و موزیک ادامه دارد تا اینکه سالن اجرای نمایش دوبله همزمان مملو از تماشاگرانی شود که از چند روز پیش بلیت‌های حضور در این سالن را رزرو کرده‌اند. افرادی را می‌بینی با سن و سال بالا و برایت سوال ایجاد می‌شود ک این افراد چه علاقه‌ای به دیدن انیمیشن دارند؟ از قبل تصوری در ذهنت نقش بسته است که دوبله همزمان انیمیشن! عجب برنامه جالبی باید باشد، ولی همین که به سالن قدم می‌گذاری با سوالات متعددی روبرو می‌شوی و علت حضور افراد مسن و یا حتی بالاتر از 25 سال را نمی‌توانی برای خودت توجیه کنی. منتظر می‌مانی تا ببینی اوضاع از چه قرار است که چنین استقبالی از این برنامه به عمل آمده است و گاه با توجیهاتی همچون اینکه دوبله همزمان یک انیمیشن انگلیسی‌زبان قطعاً جذابیت خاص خود را برای علاقه‌مندان به دوبله و زبان انگلیسی دارد خود را درباره حضور این گونه افراد قانع می‌کنی و شاید حتی این نکته به ذهن متبادر شود که چنین افرادی از جامعه علمی و هنری کشور هستند!
شروع برنامه با موزیک‌هایی است که نمونه آن را می‌توان در فیلم سینمایی «نهنگ عنبر» شنید. در عین پخش موزیک و نمایش وسایل مورد استفاده کودکان دهه 60 و ایجاد حس نوستالژیک آن روزها برای جوانان امروز، باز هم برایت سوال ایجاد می‌شود که آیا این افراد با پرداخت هزینه‌ای دو برابر بهترین سینماهای تهران، حضور پیدا کرده‌اند که چنین تصاویری را مشاهده کنند؟!
باز منتظر می‌مانی تا ببینی موضوع چیست و در پس پرده این نمایش چه می‌گذرد که چنین افرادی را به اینجا کشانده است. موزیک‌های به اصطلاح آن‌ور آبی ادامه دارد تا اینکه یکایک اعضای گروه دوبله با ژست‌ها و لباس‌هایی که به تناسب نقشی که ایفا می‌کنند پوشیده‌اند بر روی سن حاضر می‌شوند و با ریتم آهنگ به انجام حرکاتی می‌پردازند که برخی طنز و برخی نیز موزون است!
برنامه پس از معرفی اعضای گروه ادامه می‌یابد و بخش‌هایی از انیمیشن «فروزن» یا «سرمای خفته» پخش می‌شود که دوبلورها هر کدام به ایفای نقش هر یک از شخصیت‌های آن می‌پردازند. البته داستان به همین جا ختم نمی‌شود و پخش موزیک ادامه دارد و در کنار این رویکرد که البته بیشتر برای کودکان در نظر گرفته شده است و اغلب مخاطبان آن را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند، عبارات و جملاتی بیان می‌شوند که از دوستی دختر و پسر و تا حدودی سخنانی درباره ارتباط جنسی(ولو اندک) حکایت دارند. در کنار همه این موارد صحنه‌هایی از انیمیشن پخش می‌شود که اغلب در لوح‌های فشرده موجود در بازار حذف و سانسور شده‌اند که در اینجا به نمایش در می‌آیند و جملات دوبلورها هم تبیین کننده حرکات شخصیت‌های انیمیشن است.
در میان تماشاگران حاضر در سالن هر نوع قشری قابل مشاهده بود. آنان که نسبت به چنین رویکردی در نمایش حساسیت و اعتراض داشتند، دست کودک و نوجوان خود را گرفته و از سالن خارج شدند و آنان که شاید مهارت «نه» گفتن به نادرستی‌ها و کژی‌ها را نیاموخته بودند، در سالن ماندند و به خاطر طرد شدن از سوی دیگر مخاطبان، از سالن خارج نشدند.
همه این موارد در حالی انجام می‌شوند که حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزیر ارشاد در نشست هفتگی خود که صبح روز گذشته، 28 تیرماه برگزار شد، در جمع خبرنگاران اذعان داشت: توصیه رهبر معظم انقلاب درباره ولنگاری فرهنگی شامل همه دستگاه‌هاست و ما هم در حوزه خودمان قطعاً پاسخگو هستیم و هم مراقبت می‌کنیم تا به دلیل کم‌کاری آسیب نبینیم. این مراقبت همیشه بوده است! اما پس از توصیه مکرر ایشان برای توجه به حوزه فرهنگ، ما باید دقت خود را نسبت به تولید محصولات بالا ببریم. شورای ممیزی ما تقویت شده است و آنجایی که لازم بود بخش‌های نظارتی را تقویت کردیم. ما اجازه ورود محصولات مسموم به فضای جامعه را نمی‌دهیم؛ چرا که به بنیان‌های فکری، دینی، معنوی و خانوادگی لطمه می‌زند، پس مراقبت خواهیم کرد. اجازه نمی‌دهیم افرادی برای رسیدن به منافع خود از فضای فرهنگی سوءاستفاده کنند.
حال اینجا جای سوال است؛ آیا برنامه‌هایی که تحریک کننده احساسات جنسی کودکان و نوجوانان هستند، در مقوله ولنگاری فرهنگی جای نمی‌گیرند؟ آیا با همه نظارت‌هایی که صورت گرفته است، چنین برنامه‌هایی به اجرا در می‌آیند؟ فعالیت بخش نظارتی به چه مواردی معطوف می‌شود که چنین مواردی از قلم افتاده است؟ و اگر این مراقبت‌ها همیشه بوده است، چگونه چنین برنامه‌هایی پخش و اجرا شده‌اند که حتی کلیپ‌هایی از آنها به راحتی در برخی سایت‌ها در اختیار کاربران قرار گرفته است؟ و سوءاستفاده برخی افراد از فضای فرهنگی با اجرای چنین برنامه‌هایی را چگونه می‌توان نادیده گرفت؟
آیا پخش این گونه موزیک‌ها تنها در محافل عمومی که در معرض دید عموم رهگذران هستند مشکل‌ساز است و اگر در اماکنی که دور از دید هستند اجرا شوند ایرادی ندارند؟ و آیا اصولاً نمایش چنین حرکات و بیان چنین جملاتی جدای از شأن نظام جمهوری اسلامی، مناسب سن کودکان و نوجوانان حاضر در این سالن است و آیا ذهن آنان را درباره آنچه که نمی‌دانند کنجکاو نمی‌کند و به گناه نمی‌اندازد که حرکات شخصیت‌هایی را که در انیمیشن مشاهده کرده‌اند بازسازی کنند و خود را جای آنها بگذارند که بنا بر علوم رفتاری و انسانی طبق همین رویکرد به وجود می‌آید و نه تنها کودکان، بلکه بزرگسالان نیز با مشاهده آثار سینمایی و تلویزیونی، خود را به جای شخصیت فیلم می‌گذارند و حرکات آنان را تکرار می‌کنند تا در نتیجه چنین رویکردی به احساس مثبت مورد نظر دست پیدا کنند، حال آیا این نحوه اثرگذاری بر کودکان و نوجوانان که ضمیر پاکی دارند بیشتر نیست؟ و آیا کودک پاکسرشتی که با تلاش والدین از مسائل نادرستی که برای سن وی مناسب نیست دور نگاه داشته شده است، با مشاهده چنین رفتارها و بیاناتی دچار شگفتی نشده و سوالات بی‌جواب در ذهنش تداعی نمی‌شود؟ آیا این رویکرد به هجمه نرم دشمن در آلوده کردن اذهان و لطمه زدن به اعتقادات پاک دینی کودکان شباهت ندارد؟ و آیا مسئولان برگزار کننده چنین برنامه‌هایی اصولاً به این موارد فکر کرده‌اند؟
و در نهایت اینکه مسئول سینماهای فعال در کشور کدام نهاد و سازمان است؟ آیا نهادی به غیر از وزارت ارشاد، شهرداری تهران و حوزه هنری؟ و آیا صرف ندادن مجوز اجرا و پخش نمایش و فیلم از سوی این مراکز و نهادها، مسئولیت را از دوش آنها بر می‌دارد؟ اجرای چنین نمایش‌هایی در اماکن زیر نظر سه نهاد و سازمان نامبرده چه معنایی را با خود به همراه دارد؟ آیا غیر از این که جنبه نظارتی این مراکز چندان پررنگ نیست و اصولاً نظارتی بر اجرای برنامه‌ها در اماکن فرهنگی صورت نمی‌گیرد؟ آیا مسئولان از اجرای چنین برنامه‌هایی در اصل بی‌اطلاع هستند یا از کنار برگزاری آنها با اغماض عبور می‌کنند؟
و باز هم اینجا جای سوال است که این نظارت و پیشگیری که سخنگوی وزیر ارشاد از آن سخن گفته است در چه مواردی معنا و مفهوم پیدا می‌کند؟ آیا فقط باید مراقب باشیم که محصولات فرهنگی خارجی اذهان و اعتقادات کودکان، نوجوانان و جوانان را هدف قرار ندهند؟ آیا نباید بر برنامه‌هایی که در مراکز فرهنگی به اجرا در می‌آیند نظارت داشت؟
و در نهایت اینکه امید می‌رود این گونه رویکردها از نگاه ناظران مراکز یاد شده دور مانده و مسئولان از برگزاری آنها بی‌خبر باشند و در آینده نه چندان دور اقدام عاجلی برای این گونه برنامه‌ها در نظر گرفته شود.
اینتر تیمنت درسته نه انتر تمنت اسمشو اشتباه نوشتید 
