تفاوت اساسی اسلام با نظام‌های مارکسیستی در نگاه شهید مطهری
گروه اندیشه: مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به جمله‌ای از مقاله شهید مطهری مبنی بر اینکه تفاوت اساسی اسلام با نظام‌های مارکسیستی بر دو اصل انتخاب در شکل فردی و اصل تساوی و برابری در شکل اجتماعی آن استوار است، گفت: بر اساس این گفته شهید مطهری، اسلام در سیر الی‌الله، اصل را بر آزادی انتخاب گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، محمد اسدی‌گرمارودی، مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف، صبح امروز، ششم مردادماه در دهمین همایش اساتید و دانشجویان ایرانی خارج از کشور در مشهد که با موضوع «همزیستی مسالمت‌آمیز با پیروان سایر ادیان از دیدگاه قرآن و روایات» برگزار شد، اظهار کرد: در عصر حاضر جماعتی دم می‌زنند که اسلام دین زور و قلدری است و آن را به آیات قرآن کریم نسبت می‌دهند، لذا برای تشخیص سره از ناسره نیازمند کسب اطلاعات هستیم.
وی با اشاره به آیه 29 سوره فتح «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ؛ محمد(ص) پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير[و] با همديگر مهربانند»، افزود: مخالفان دین مبین اسلام به ظاهر این آیه استناد می‌کنند که با مسلمانان و هم‌کیشان خود با مودت و دوستی برخورد کنید، یعنی با غیر مسلمانان با شدّت و حدّت رفتار کنید.
اسدی‌گرمارودی با اشاره به اینکه برخی مغرضانه با توجه به ظاهر آیات قرآن، بر دوستی نکردن پیروان سایر ادیان الهی تأکید دارند، ابراز کرد: این موضوع با معنای همزیستی مسالمت‌آمیز در اسلام و مفاهیم صلح و برادری مدعی آن، در تعارض است.
وی در پاسخ به این سؤال که علم هرمنوتیک چیست، عنوان کرد: برخلاف سایر ادیان که دین را به نام پیامبرش نامیدند، خداوند متعال دین ما را به نام اسلام نامگذاری کرد؛ این امر دو انگیزه دارد: اول اینکه اسلام دینی است که تسلیم خدا بودن در آن مطرح می‌شود و در درجه دوم برای دیگران سلم و سازگاری را به همراه دارد.
مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف با تکیه بر آیه «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى‌كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مىشوند»، تأکید کرد: کسی که خود را بنده خدا می‌داند، به خاطر تقرب به خدا و تسلیم امر الهی بودن، نیکوکاری می‌کند، نه اینکه به خواست قوم، نژاد، ملیت و محل خودش عمل کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش به بیان نظام فکری اسلام پرداخت و گفت: مطابق عقاید اسلامی نمی‌توان یک نظام فکری و عقیدتی را با اجبار به مردم تحمیل کرد که آیه 256 سوره مبارکه بقره «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ؛ كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند» و نیز سوره یونس به این موضوع تأکید دارد.
اسدی‌گرمارودی اضافه کرد: اگر خدا می‌خواست، می‌توانست همه مردم را مؤمن خلق کند، اما این‌گونه نیست، خداوند متعال جهان را میدان مسابقه کسب فیض قرار داده است و بر این اساس همه قدرت انتخاب در حین تساوی را دارند.
وی با تبیین آیات هشتم سوره ممتحنه «لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ؛ [اما] خدا شما را از كسانى كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده‌اند، باز نمى‌دارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد زيرا خدا دادگران را دوست مى‌دارد»، بیان کرد: نباید با مردم غیرمسلمانی که در سرزمین‌های اسلامی با حاکمان اسلامی زندگی می‌کنند، بنای اذیت و آزار بگذاریم، ولی با آنانی که سر ناسازگاری دارند، باید برخورد کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مغرضان اسلام، امروز در حال انتشار باور غلط دیگری مبنی بر اینکه این دین الهی، دین مصالحه، مسامحه و کنار آمدن است، هستند، اظهار کرد: همچنین باور غلط دیگری با این مضمون که «اگر کسی به یک طرف صورت شما سیلی زد، سوی دیگر صورت را برای سیلی خوردن آماده کنید» مطرح می‌شود.
وی با اشاره به آیه ششم سوره کافرون «لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ؛ دين شما براى خودتان و دين من براى خودم»، ابراز کرد: این آیه بیان می‌کند، اگر کفار بخواهند ما اندکی از مواضع عقیدتی‌مان کوتاه بیاییم، باید به شدت مواجهه کنیم، البته این تأکید به غیر از شرایط تقیه دلالت دارد زیرا ممکن است به تناقضات شدیدتر و بدتری با ما منجر شود.
مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف تصریح کرد: حقیقت دین اسلام نه رویکرد داعشی و نه دیدگاه مصالحه با دشمنان است بلکه تفکر موافق گفت‌وگو با ادله قوی و تسلیم خدا بودن است.
وی با اشاره به جمله‌ای از مقاله شهید مطهری مبنی بر اینکه تفاوت اساسی اسلام با نظام‌های مارکسیستی بر دو اصل انتخاب در شکل فردی و اصل تساوی و برابری در شکل اجتماعی آن استوار است، اظهار کرد: بر اساس این گفته شهید مطهری، اسلام در سیر الی‌الله، اصل را بر آزادی انتخاب گذاشته است، آنجا که در آیه 27 سوره کهف آمده است: «وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ؛ و اگر پروردگار می‌خواست تمام آن‌ها كه در روی زمين هستند، همگی (از روی اجبار) ايمان میآوردند، آيا تو میخواهی مردم را مجبور سازی كه ايمان بياورند؟ (ايمان اجباری چه سودی دارد؟!)».
وی با اشاره به آیه 29 سوره فتح «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ؛ محمد(ص) پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير[و] با همديگر مهربانند»، افزود: مخالفان دین مبین اسلام به ظاهر این آیه استناد می‌کنند که با مسلمانان و هم‌کیشان خود با مودت و دوستی برخورد کنید، یعنی با غیر مسلمانان با شدّت و حدّت رفتار کنید.
اسدی‌گرمارودی با اشاره به اینکه برخی مغرضانه با توجه به ظاهر آیات قرآن، بر دوستی نکردن پیروان سایر ادیان الهی تأکید دارند، ابراز کرد: این موضوع با معنای همزیستی مسالمت‌آمیز در اسلام و مفاهیم صلح و برادری مدعی آن، در تعارض است.
وی در پاسخ به این سؤال که علم هرمنوتیک چیست، عنوان کرد: برخلاف سایر ادیان که دین را به نام پیامبرش نامیدند، خداوند متعال دین ما را به نام اسلام نامگذاری کرد؛ این امر دو انگیزه دارد: اول اینکه اسلام دینی است که تسلیم خدا بودن در آن مطرح می‌شود و در درجه دوم برای دیگران سلم و سازگاری را به همراه دارد.
مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف با تکیه بر آیه «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى‌كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مىشوند»، تأکید کرد: کسی که خود را بنده خدا می‌داند، به خاطر تقرب به خدا و تسلیم امر الهی بودن، نیکوکاری می‌کند، نه اینکه به خواست قوم، نژاد، ملیت و محل خودش عمل کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش به بیان نظام فکری اسلام پرداخت و گفت: مطابق عقاید اسلامی نمی‌توان یک نظام فکری و عقیدتی را با اجبار به مردم تحمیل کرد که آیه 256 سوره مبارکه بقره «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ؛ كسانى كه اموال خود را شب و روز، و نهان و آشكارا، انفاق مى كنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند» و نیز سوره یونس به این موضوع تأکید دارد.
اسدی‌گرمارودی اضافه کرد: اگر خدا می‌خواست، می‌توانست همه مردم را مؤمن خلق کند، اما این‌گونه نیست، خداوند متعال جهان را میدان مسابقه کسب فیض قرار داده است و بر این اساس همه قدرت انتخاب در حین تساوی را دارند.
وی با تبیین آیات هشتم سوره ممتحنه «لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ؛ [اما] خدا شما را از كسانى كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده‌اند، باز نمى‌دارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد زيرا خدا دادگران را دوست مى‌دارد»، بیان کرد: نباید با مردم غیرمسلمانی که در سرزمین‌های اسلامی با حاکمان اسلامی زندگی می‌کنند، بنای اذیت و آزار بگذاریم، ولی با آنانی که سر ناسازگاری دارند، باید برخورد کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مغرضان اسلام، امروز در حال انتشار باور غلط دیگری مبنی بر اینکه این دین الهی، دین مصالحه، مسامحه و کنار آمدن است، هستند، اظهار کرد: همچنین باور غلط دیگری با این مضمون که «اگر کسی به یک طرف صورت شما سیلی زد، سوی دیگر صورت را برای سیلی خوردن آماده کنید» مطرح می‌شود.
وی با اشاره به آیه ششم سوره کافرون «لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ؛ دين شما براى خودتان و دين من براى خودم»، ابراز کرد: این آیه بیان می‌کند، اگر کفار بخواهند ما اندکی از مواضع عقیدتی‌مان کوتاه بیاییم، باید به شدت مواجهه کنیم، البته این تأکید به غیر از شرایط تقیه دلالت دارد زیرا ممکن است به تناقضات شدیدتر و بدتری با ما منجر شود.
مدیر گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف تصریح کرد: حقیقت دین اسلام نه رویکرد داعشی و نه دیدگاه مصالحه با دشمنان است بلکه تفکر موافق گفت‌وگو با ادله قوی و تسلیم خدا بودن است.
وی با اشاره به جمله‌ای از مقاله شهید مطهری مبنی بر اینکه تفاوت اساسی اسلام با نظام‌های مارکسیستی بر دو اصل انتخاب در شکل فردی و اصل تساوی و برابری در شکل اجتماعی آن استوار است، اظهار کرد: بر اساس این گفته شهید مطهری، اسلام در سیر الی‌الله، اصل را بر آزادی انتخاب گذاشته است، آنجا که در آیه 27 سوره کهف آمده است: «وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ؛ و اگر پروردگار می‌خواست تمام آن‌ها كه در روی زمين هستند، همگی (از روی اجبار) ايمان میآوردند، آيا تو میخواهی مردم را مجبور سازی كه ايمان بياورند؟ (ايمان اجباری چه سودی دارد؟!)».
