گذر از «واختلفوا» به «واعتصموا»؛ راهبردی برای ممانعت از دوقطبی شدن جامعه
گروه سیاسی: عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به توصیه قرآن برای حفظ وحدت و دوری از اختلافات گفت: در قرآن توصیه به اعتصام به حبل‌الله و پرهیز از تفرقه و اختلاف شده و باید به سمتی رفت که اختلاف‌ها به وحدت تبدیل شود.
آیت‌الله هاشم هاشم‌زاده هریسی، عضو مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب در رابطه با پرهیز از دوقطبی شدن جامعه اظهار کرد: هر فرد و گروهی با هر نیتی اعم از نیت خیر یا نیت شر و حتی افراد دلسوز و علاقه‌مند به نظام بخواهند جامعه را دوقطبی کنند و یا برای دوقطبی شدن تلاش کنند، اقدامی بسیار خطرناک است.
وی افزود: اگر اکثریت قاطع جامعه انقلابی، فعال، دلسوز و پرشور باشند شرایط ایده‌آل، آرمانی و مطلوبی است؛ گاه با شرایطی مواجه می‌شویم که عده زیادی فعال و دلسوز هستند و افراد دیگری به دنبال کار خود هستند و حساسیت زیادی نسبت به مسائل ندارند و به فکر نیازمندی‌ها و مشکلات خود هستند که در این صورت نیز مشکلی برای جامعه و نظام به وجود نمی‌آورد.
عضو مجلس خبرگان رهبری نوع سوم تعامل افراد و گروه‌ها را خطرناک عنوان کرد و گفت: اگر افراد و گروه‌ها به نوعی در مقابل یکدیگر قرار بگیرند و فضای دوقطبی در جامعه ایجاد کنند، در این صورت شرایط خطرناکی شکل خواهد گرفت.
وی افزود: همانطور که گفته شد، نوع اول شرایط ایده‌آل و مطلوبی برای جامعه بود و نوع دوم نیز مشکلی برای جامعه به وجود نمی‌آورد چرا که گروه‌ها و افراد در برابر یکدیگر صف‌آرایی نمی‌کنند و در تقابل یکدیگر نیستند و همدیگر را نفی نمی‌کنند اما نوع سوم که جامعه را دو قطبی می‌کند، به این معنا که عده‌ای نظر خاصی داشته باشند و بر روی آن پافشاری بیش از حد کنند و طرف مقابل را قبول نداشته باشند و انقلابی و ولایی ندانند و طرف مقابل نیز افراد مقابل را کج‌فکر و کج‌سلیقه و تندرو بدانند، خطرناک‌ترین مسئله برای جامعه است.
آیت‌الله هاشم‌زاده هریسی با بیان اینکه دوقطبی شدن از انسجام جامعه می‌کاهد، گفت: گروه‌ها همدیگر را نقد می‌کنند و از قدرت همدیگر می‌کاهند و این شرایط اختلافات را افزایش می‌دهد؛ اختلافات از دل جامعه به خانواده‌ها می‌رود و افراد خانواده را رو در روی همدیگر قرار می‌دهد و به دلیل اینکه هر فردی خود را حق می‌داند، تنش‌ها در بین افراد گسترش پیدا می‌کند.
وی گفت: مسئله دیگری که در این رابطه باید مورد توجه قرار گیرد این است که دوقطبی شدن جامعه گناه را افزایش می‌دهد چرا که در این صورت فرافکنی می‌شود و افراد به یکدیگر تهمت می‌زنند، تندی می‌کنند، حرمت‌ها شکسته می‌شود، بی‌ادبی‌ها افزایش پیدا می‌کند، هر دو گروه مرتکب گناه می‌شوند و چون در تقابل با یکدیگر قرار گرفته‌اند گناهانشان به صورت تصاعدی بالا می‌رود؛ در چنین شرایطی است گروه‌ها همدیگر را صب می‌کنند، به یکدیگر بدبین و بدگمان می‌شوند و باعث به وجود آمدن گناه‌ها و معصیت‌های فراوان دیگری می‌شود.
آیت‌الله هاشم‌زاده هریسی با بیان اینکه دوقطبی شدن جامعه هزینه‌های زیادی برای نظام ایجاد خواهد کرد، افزود: رهبر معظم انقلاب نیز عواقب و خطرات دوقطبی شدن را مطرح کرده‌اند و لازم است راه و روش مقابله با بروز چنین پدیده‌ای در جامعه مورد بررسی قرار گیرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: نمی‌توان با فشار مانع بروز دوقطبی شدن در جامعه شد؛ مثلاً اگر به یک طرف آنقدر فشار بیاوریم که سرجایش بنشیند شاید در ظاهر عمل کند اما به دلیل اینکه احساس می‌کند ظلمی در حقش شده، اعتماد و اعتقادش سلب می‌شود در این صورت به صورت خزنده و پنهانی اهداف خود را پیش می‌برد و اگر فرصتی به دست بیاورد کار خود را خواهد کرد.
آیت الله هاشم‌زاده هریسی همچنین گفت: دعوت به وحدت و اتحاد و انسجام همان نصیحت است، امر خوب و پسندیده‌ای است و برای جامعه لازم است اما آنچنان که باید، مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد چرا که پذیرش آن نیاز به زیرساخت و زمینه و اعتقاد افراد دارد و این اعتماد به وجود بیاید که در صورت پذیرش توصیه‌ها در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی ظلمی به آنها نمی‌شود.
وی تصریح کرد: لازم است در این زمینه کارهای جامعه‌شناختی و روان‌شناختی شود و با اعتمادسازی، ایجاد توازن و تعادل، نوازش و مهربانی و حق قائل شدن برای همه گروه‌ها و جریان‌هایی که داخل نظام حضور دارند، آنها را جلب کرد؛ برای رسیدن به این هدف نیاز است که جامعه‌شناسان، روانشناسان و متولیان امر تربیتی و فرهنگی بنشینند و راهی برایش تعریف کنند و عوامل به وجود آورنده جامعه دوقطبی را از بین ببرند.
آیت الله هاشم‌زاده هریسی با بیان اینکه حفظ وحدت و انسجام در جامعه امری ضروری و مهم است، گفت: وحدت به این معنا نیست که همه در یک قالب قرار بگیرند و فکر و اندیشه واحدی داشته باشند؛ خداوند نیز در ارتباط با بندگانش اینگونه نخواسته که همه به یک نوع بیندیشند و به یک نوع رفتار کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: بیشترین ضرر دو قطبی شدن و فاصله گرفتن از وحدت، معطوف به نظام است؛ چرا که متکی به وحدت بوده و اساساً با وحدت پیروز شده و با وحدت به اینجا رسیده و با وحدت می‌تواند در عرصه‌های مختلف به پیروزی برسدو سایر کشورها نیز اگر احساس کنند در این در این جامعه دوقطبی ایجاد شده دیگر اعتنایی نخواهند کرد.
آیت الله هاشم‌زاده هریسی تصریح کرد: نظام جمهوری اسلامی هستی و زندگی و عزت و عظمت و تاریخ ما و محصول سال‌ها قیام و نهضت ماست و نباید به آن آسیب وارد شود؛ حفظ این نظام کار ساده‌ای نیست و نیاز به سعه صدر، تحمل، تدبیر، آرامش و پذیرش همدیگر می‌خواهد؛ حفظ وحدت و دوری از دوقطبی شدن نیاز به عواملی دارد که باید این عوامل را ایجاد کنیم، در غیر این صورت روز به روز دو قطبی بودن بدتر و زیادتر می‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری وحدت را مصداق «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا» عنوان کرد و گفت: باید حبل‌الله را به نوعی تبیین کنیم که مورد پسند و مطبوب همه باشد و همه احساس کنند راه نجات‌شان این است و همه به آن حبل واحد متصل شوند و الا اگر کسی حبل نجات کشور را در جایی دیگر بداند و شخص دیگری حبل نجات خود را عامل دیگری بداند اینها در برابر هم قرار می‌گیرند و بعد به همدیگر فشار می‌آورند و همدیگر را ترد و نفی می‌کنند و این شرایط را برای جامعه بدتر می‌کند.
وی همچنین با اشاره به آیه 105 سوره آل عمران گفت: در این آیه توصیه شده که «وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا»؛ این آیه بسیار ارزشمندی است که تأکید می‌کند نباید به سمت تفرقه و اختلاف رفت؛ برخی افراد به طوری هستند که از همدیگر جدا می‌شوند و از یکدیگر خبر ندارند و زمانی که حرفی می‌زنند طرف‌های مقابل برداشت‌های متفاوتی می‌کنند و بزرگنمایی انجام می‌دهند؛ همین امر عامل اختلاف و تشدید درگیری‌ها می‌شود.
آیت الله هاشم‌زاده هریسی ادامه داد: دوقطبی شدن «تفرقوا» ایجاد می‌کند و گروه‌ها را از همدیگر جدا می‌کند و «واختلفوا» شکل می‌گیرد؛ اما اگر بنشینند و با محبت و خیرخواهی با همدیگر صحبت کنند مانع از بروز تفرق می‌شود؛ تفرق قدم اول اختلاف و دو قطبی شدن است.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: وقتی تفرق باشد، گروه‌ها زبان همدیگر را نمی‌فهمند و همدیگر را قبول نمی‌کنند برای همین از نظرات یکدیگر مطلع نمی‌شود؛ اگر بنشینند و زبان همدیگر را بشناسند، سوءتفاهم‌ها و تفرق و جدایی برطرف می‌شود و در این صورت وقتی همدیگر را فهممیدند آن وقت «واختلفوا» تبدیل به «واعتصموا» می‌شود.
آیت الله هاشم‌زاده هریسی با اشاره به ریشه‌های اختلاف در جامعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: این اختلاف‌ها به نوعی پس از انقلاب اسلامی وجود داشت اما زمانی که جنگ شروع شد اکثریت و اقلیت در مقابله با دشمن متحد شدند و هم برای رویارویی با دشمن بسیج شدند؛ آن زمان جامعه یک حرف و یک هدف داشت اما پس از اینکه دشمن را شکست دادیم، مشغول خودمان شدیم و گروه‌ها به همدیگر نسبت‌های راست و چپ و تندرو و کندرو دادند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان اظهار کرد: اینکه حضرت امام خمینی(ره) منشور برادری صادر کردند و توصیه‌هایی در این رابطه داشتند برای این بود که مانع از دوقطبی شدن جامعه بشوند اما متأسفانه این فرامین اجرا نشد؛ هرچند آبی بر آتش اختلاف بود.
