۳ نکته‌ای که موجب نزول سوره «هل اتی» بر اهل بیت(ع) شد
حضرت زهرا (س) در حالى که از شدت گرسنگى شکمش به پشت چسبیده، و چشم‌هایش به گودى نشسته و در محراب عبادت ایستاده بود، در همین هنگام جبرئیل نازل شد و عرض کرد این سوره را بگیر، خداوند با چنین خاندانى به تو تهنیت مىگوید.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، فارس نوشت: بیست و پنجم ذی‌الحجه بیانگر روزی است که خدای شکور به پاس فداکاری، ایثار و گذشت امیرالمؤمنین، صدیقه طاهره (س) و به روایتی دو پاره تنشان امام حسن و امام حسین علیهماالسلام هدیه‌ای آسمانی و جاویدان در قالب یک سوره نازل فرمود.
آن بزرگواران در حالی که فضه خادمه نیز آنان را همراهی می‌کرد برای عمل به نذرشان که در ازی شفای بیماری حسنین صلوات‌الله علیهما بود سه روز روزه گرفتند ولکن در تمام این مدت فقط با آب افطار کردند.
زیرا حضرت زهرا (س) در شب اول یک سوم جویی را که امیرالمؤمنین (ع) قرض نموده بود را آرد کرد و نان پخت؛ موقع افطار نیازمندی درب خانه را زد و گفت: سلام بر شما اى خاندان محمد (ص) مستمندى از مستمندان مسلمین هستم، غذایى به من بدهید خداوند به شما از غذاهاى بهشتى مرحمت کند، آنها همگى مسکین را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشیدند. شب دوم و سوم با کمک خواستن و غذا طلبیدن یک یتیم و اسیر حادثه شب اول تکرار شد و آن عزیزان هم‌چنان سهم افطار خود را به آنان دادند و با آب افطار کردند.
بعد از این سه روز امیرالمؤمنین حسنین صلوات الله علیهم را در حالی که از شدت گرسنگى مى‌‌لرزیدند، خدمت پیامبر (ص) آورد حضرت با دیدن آنها آثار حزن بر چهره‌شان هویدا شد و فرمود! این حالى را که در شما مى‌بینم براى من بسیار گران است، سپس برخاستند و به سمت خانه دختر گرامی‌شان روانه شدند، با ورود در خانه دیدند که حضرت زهرا (س) در حالى که از شدت گرسنگى شکم او به پشت چسبیده، و چشم‌هایش به گودى نشسته، در محراب عبادت ایستاده‌اند.
در همین هنگام بود که جبرئیل نازل شد و عرض کرد این سوره را بگیر، خداوند با چنین خاندانى به تو تهنیت مىگوید، سپس سوره «هل اتى» یا همان سوره «انسان» را بر او خواند.
اما درس‌هایی که می‌توان از این جریان گرفت:
الف: اخلاص
نیست در لوح دلم جز الف قامت یار/ چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم
علت آن‌که حضرت حق یک سوره را در شأن اهل بیت علیهم‌السلام نازل می‌فرماید به برکت اخلاص آن بزرگواران است. آن هم مرتبه والایی از اخلاص که فقط رضایت خدا را مد نظر، و مقصد و منظوری جز او نداشتند. لذا خداوند با ذکر کلمات «عَلى حُبِّهِ» و «لِوَجْهِ اللَّهِ» در سوره انسان به این امر اشاره می‌فرماید: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً، إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً [انسان/8-9] و هم بر دوستى او (یعنى خدا) به فقیر و طفل یتیم و اسیر طعام مى‌دهند. (و گویند) ما فقط براى رضاى خدا به شما طعام مىدهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسى هم نمى‌طلبیم».
ب: ایثار
آن عزیزان با وجود روزه دار بودن، تحمل گرسنگی، تشنگی و نیاز به غذا خصوصا در روزهای دوم و سوم، اما در عین حال دیگران را بر خود ترجیح دادند. «َیُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ [حشر/9] آنان را بر خود ترجیح مى‌دهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى باشد»، و این کار حکایت از قدرت و عظمت بالای روحی آنان دارد که در عین احتیاج به غذا در آن شرایط بحرانی، چنین ایثاری را انجام دادند.
ج: انفاق
انفاق آن زمانی ارزش بیشتری پیدا می‌کند که متعلق آن، مورد علاقه انسان باشد و به تعبیر قرآن کریم: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ [آل عمران/92] هرگز به [حقیقتِ] نیکى [به طور کامل] نمىرسید تا از آن چه دوست دارید انفاق کنید و آن چه از هر چیزى انفاق مى‌کنید یقیناً خدا به آن داناست» و مصداق بارز این نوع انفاق را می‌توان در این جریان به خوبی مشاهده کرد.
بنابراین آن‌چه که مهم است کیفیت عمل است «لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلا [هود/7] تا شما را بیازماید که کدامیک نیکوکارترید» نه کمیت و زیادتی عمل. در جریان مذکور اگر چه آن غذاها از حیث کمیت و مقدار قابل توجه نبود ولی چون با ارزش‌های عالی اخلاقی اخلاص، ایثار، انفاق مقرون شده بود، سبب نزول یک سوره در شأن اهل بیت(ع) شد.
آن بزرگواران در حالی که فضه خادمه نیز آنان را همراهی می‌کرد برای عمل به نذرشان که در ازی شفای بیماری حسنین صلوات‌الله علیهما بود سه روز روزه گرفتند ولکن در تمام این مدت فقط با آب افطار کردند.
زیرا حضرت زهرا (س) در شب اول یک سوم جویی را که امیرالمؤمنین (ع) قرض نموده بود را آرد کرد و نان پخت؛ موقع افطار نیازمندی درب خانه را زد و گفت: سلام بر شما اى خاندان محمد (ص) مستمندى از مستمندان مسلمین هستم، غذایى به من بدهید خداوند به شما از غذاهاى بهشتى مرحمت کند، آنها همگى مسکین را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشیدند. شب دوم و سوم با کمک خواستن و غذا طلبیدن یک یتیم و اسیر حادثه شب اول تکرار شد و آن عزیزان هم‌چنان سهم افطار خود را به آنان دادند و با آب افطار کردند.
بعد از این سه روز امیرالمؤمنین حسنین صلوات الله علیهم را در حالی که از شدت گرسنگى مى‌‌لرزیدند، خدمت پیامبر (ص) آورد حضرت با دیدن آنها آثار حزن بر چهره‌شان هویدا شد و فرمود! این حالى را که در شما مى‌بینم براى من بسیار گران است، سپس برخاستند و به سمت خانه دختر گرامی‌شان روانه شدند، با ورود در خانه دیدند که حضرت زهرا (س) در حالى که از شدت گرسنگى شکم او به پشت چسبیده، و چشم‌هایش به گودى نشسته، در محراب عبادت ایستاده‌اند.
در همین هنگام بود که جبرئیل نازل شد و عرض کرد این سوره را بگیر، خداوند با چنین خاندانى به تو تهنیت مىگوید، سپس سوره «هل اتى» یا همان سوره «انسان» را بر او خواند.
اما درس‌هایی که می‌توان از این جریان گرفت:
الف: اخلاص
نیست در لوح دلم جز الف قامت یار/ چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم
علت آن‌که حضرت حق یک سوره را در شأن اهل بیت علیهم‌السلام نازل می‌فرماید به برکت اخلاص آن بزرگواران است. آن هم مرتبه والایی از اخلاص که فقط رضایت خدا را مد نظر، و مقصد و منظوری جز او نداشتند. لذا خداوند با ذکر کلمات «عَلى حُبِّهِ» و «لِوَجْهِ اللَّهِ» در سوره انسان به این امر اشاره می‌فرماید: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً، إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً [انسان/8-9] و هم بر دوستى او (یعنى خدا) به فقیر و طفل یتیم و اسیر طعام مى‌دهند. (و گویند) ما فقط براى رضاى خدا به شما طعام مىدهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسى هم نمى‌طلبیم».
ب: ایثار
آن عزیزان با وجود روزه دار بودن، تحمل گرسنگی، تشنگی و نیاز به غذا خصوصا در روزهای دوم و سوم، اما در عین حال دیگران را بر خود ترجیح دادند. «َیُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ [حشر/9] آنان را بر خود ترجیح مى‌دهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى باشد»، و این کار حکایت از قدرت و عظمت بالای روحی آنان دارد که در عین احتیاج به غذا در آن شرایط بحرانی، چنین ایثاری را انجام دادند.
ج: انفاق
انفاق آن زمانی ارزش بیشتری پیدا می‌کند که متعلق آن، مورد علاقه انسان باشد و به تعبیر قرآن کریم: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ [آل عمران/92] هرگز به [حقیقتِ] نیکى [به طور کامل] نمىرسید تا از آن چه دوست دارید انفاق کنید و آن چه از هر چیزى انفاق مى‌کنید یقیناً خدا به آن داناست» و مصداق بارز این نوع انفاق را می‌توان در این جریان به خوبی مشاهده کرد.
بنابراین آن‌چه که مهم است کیفیت عمل است «لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلا [هود/7] تا شما را بیازماید که کدامیک نیکوکارترید» نه کمیت و زیادتی عمل. در جریان مذکور اگر چه آن غذاها از حیث کمیت و مقدار قابل توجه نبود ولی چون با ارزش‌های عالی اخلاقی اخلاص، ایثار، انفاق مقرون شده بود، سبب نزول یک سوره در شأن اهل بیت(ع) شد.
