حجت‌الاسلام حسینی:
تأمین ذائقه مخاطب با شعرهای سست خواست دشمنان است
گروه ادب: دبیر انجمن شعر طلاب کشور گفت: ارائه شعرهای سست با سَبک‌های سبُک در مجالس عزاداری٬ مطابق خواست دشمنان و بدخواهان است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در راستای بررسی آسیب‌های شعر عاشورایی گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدبشیر حسینی، شاعر و دبیر انجمن شعر طلاب کشور انجام داده‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرد؛
-وضعیت شعر عاشورایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از این که شعر عاشورایی را از شعر عاشورا جدا و به طور مستقل سؤال کردید سپاس‌گزارم، چون این دو با یکدیگر متفاوت هستند. شعر عاشورایی با پیروزی انقلاب اسلامی به اوج خود رسید و همواره رنگ و بوی حماسی و عاشورایی داشته و در مسیر ظلم‌ستیزی و بیداری اسلامی در جهان اسلام که هدف قیام عاشورا بود، به موفقیت دست یافته است. روشنگرهای مقام معظم رهبری و مجاهدت اساتید شعر آیینی کشور از جمله استاد محمدعلی مجاهدی به عنوان پدر شعر آیینی و ... با تربیت شاگردان موفق نقش بسزایی در شکوفایی این نوع شعر داشته‌اند.
ـ در حال حاضر این نوع شعر تا چه اندازه مورد توجه متولیان و شاعران بوده است؟
به طور معمول شعرای موفق بر اساس نیازهای واقعی و معقول در جهت ترویج شعائر حسینی شعر می‌سرایند و این گونه شعرها مانا هستند، همان طور که شعر حسّان بن ثابت، دعبل خزاعی٬ فرزدق٬ کمیت٬ عبدی و نیز عمان سامانی٬ نیّر تبریزی٬ محتشم کاشانی و ... ماندگار شده‌اند و در زمان ما متولیان و شعرا در سطح قابل قبولی به این بخش پرداخته‌اند.
-آثاری که در رابطه با امام حسین(ع) و قیام عاشورا منتشر می‌شود، باید از لحاظ محتوایی چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
آثار عاشورایی چه در قالب نثر و تدوین و چه در قالب شعر و نظم در جامعه منتشر می‌شوند، از این رو قبل از انتشار توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی دقیق و ارزیابی کامل قرار می‌گیرند از سوی دیگر این آثار باید هم محتوا و هم فرم عالی داشته باشند و عاری و خالی از غلو و مطالب سست بوده و با بهترین و با کیفیت‌ترین صورت منتشر شوند و نکته آخر این که با قیمت مناسبی که اهل مطالعه بتوانند آن را تهیه کنند در سطح جامعه انتشار یابد.
ـ مطالبات نسل جوان از ادبیات عاشورایی چیست؟
البته این غیر قابل انکار است که نسل جوان با وجود رسانه‌ها و ارتباطات با مشکلات فکری، عقیدتی و شبهات گوناگون روبرو می‌شوند و این حقشان است که مطالباتی از شعر عاشورایی و از شاعران آیینی داشته باشند تا با خواندن و شنیدن شعرهای خوب در قالب‌ها و سبک و آهنگ‌های خوب و با مفاهیم بلند به نیازهای فکری و دینی خود دست یابند و این هم مبرهن است که امکان دارد برخی با توجه به حساسیت و خصوصیات این دوران در مطالبات خود افراط داشته باشند.
- آیا شاعران ما توانسته‌اند به این مطالبات پاسخ دهند؟ آیا شاعران تعیین‌کننده ذائقه نسل جوان بوده یا آنها مطالبات خود را تحمیل کرده‌اند؟
شاعران یا شعر عاشورایی را در دو بخش مطرح می‌کنم: الف: شاعرانی که فقط به دنبال به دست آوردن ذائقه مستمع و خواننده شعرشان هستند و بیشتر با سرودن اشعاری احساسی و پر از اغراق و غلو در هر سبکی که باشد می‌خواهند خود را مطرح کنند و جا بیاندازند که این نگاه مورد پسند نیست؛ چرا که این نوع نگرش و شعر دچار آسیب ها و آفت هایی می‌شوند که بعدا جبران‌ناپذیر خواهد بود.
ب: گروه دیگر شعرایی هستند که نظر خودشان را تحمیل نمی‌کنند، بلکه خط قرمزهایی که شعر عاشورایی دارد را در نظر می‌گیرند و در آفریدن اثر به هر تخیلی و هر آهنگ و سبکی متوسل نمی‌شوند و این مورد پسند عقلا است. برای این که این موضوع اثبات شود باید به ویژگی‌ها و محورهای فکری و اهداف بلند اشعار مورد تأیید و تحسین بزرگان و پیشوایان دین بپردازیم که شعرا در زمان حیات معصومین(ع) سروده‌اند و این مجال دیگری را می‌طلبد.
ـ چرا مداحان به نوحه‌های سست و ضعیف روی آورده‌اند؟ آیا این موضوع نشانگر ذائقه مخاطب است یا دلیل دیگری دارد؟
البته نه‌همه مداحان بلکه برخی به شعرهای سست روی می‌آورند و این به نظر می‌رسد برای تأمین ذائقه بعضی از مستمعین باشد. به دو مطلب مهم در اینجا اشاره می‌کنم: یکی این که ارائه شعرهای سست با سَبک‌های سبُک در مجالس عزاداری٬ خواست دشمنان و بدخواهان است و همواره برای ایجاد چنین زمینه‌ای تلاش‌های فراوانی می‌کنند؛ چرا که یکی از راه‌های ضربه زدن به شأن و مقام و جایگاه عزاداری این است که محافل زیبای پیام حسینی را به ابتذال بکشند و اولین مرحله آن فکر شوم تشویق و یا زمینه‌سازی اجرای آهنگ‌های مناسب مجالس لهو لعب و ارائه شعرهای سست است که نباید از این مسئله غافل بود.
همچنین مداح قبل از هر چیز باید به رسالت بزرگی که بر دوش دارد توجه کند، وقتی می‌بینیم امام صادق(ع) می‌فرماید: «الحمدلله الذی جعل فی الناس مَن یفد اِلینا و یمدحنا و یرث لنا؛ حمد و شکر بر خدایی که در میان مردم افرادی(مداحانی) قرار داده که به سوی ما می‌آیند و برای ما مدح و رثا می‌گویند»؛ پس باتوجه به فرمایش آن امام همام مداح در جایگاه بلندی قرار گرفته است و قطعاً باید در اعتلای فرهنگ غنی شیعی رسالت خود را با دقت و همت عالی به سرمنزل مقصود برساند و این محقق نمی‌شود مگر با انتخاب شعرهای متقن و پرمفهوم که دارای پیام‌های قیام عاشورا باشند و نیز با اجرای مناسب شأن مجالس و محافل حسینی ثمربخش خواهند بود.
-یکی از آسیب‌های مهم در حوزه کتاب‌های عاشورایی فکری است، این خطر چه اندازه جدی است؟
در تمام مصاحبه و گفتارم وقتی به کلمه آسیب می‌رسم شعر زیبای شاه نعمت‌الله به ذهنم خطور می‌کند که گفته: «هر کجا سیبی ست بی‌آسیب نیست/ سیب بی‌آسیب در بستان ماست»، آری هر کتاب و اثر عاشورایی مانند سیبی مفید است که آسیب‌های فراوانی آن را تهدید می‌کند و لازم است نویسنده و یا سراینده با هوشیاری دست به قلم ببرد و مجموعه بی‌عیب و آسیبی به جامعه عرضه کند، اما اگر بخواهم به یک آسیب جدی در این زمینه اشاره کنم باید بگویم؛ نباید به یک بُعد و یا یک موضوع از شرح حال امام حسین(ع) و موضوعات عاشورا پرداخته شود چون مطالعه‌کننده از سایر ابعاد ناب آن محروم می‌ماند.
