انتقاد آیت‌الله یزدی از کم‌توجهی به قرآن و حدیث در حوزه/ اهتمام به فقه القرآن
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه با بیان اینکه به تجوید، حفظ و صوت و لحن قرآن پرداخته شده و می‌شود، تأکید کرد: رسالت حوزه علمیه پرداختن به فقه‌القرآن و فقه‌الحدیث در کنار کارهایی است که به شکل ظاهری انجام می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین امروز چهارم آبان ماه در دیدار مسئولان انجمن حدیث حوزه با بیان اینکه حدیث معروف ثقلین، حدیثی است که هیچ کسی در سند و متن آن اختلافی ندارد گفت: وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم احادیث شیعه متصل به پیامبر اکرم(ص) است و دیگران احادیث منقطع دارند؛ زیرا خلیفه دوم از کتابت حدیث منع و جلوگیری کرد و استدلالشان نیز این بود که مسیحیان چون دنبال نقل مطالب دیگر رفتند دچار تحریف شدند.
وی با اشاره به سند صحیفه سجادیه افزود: دوستان و پیروان امیرالمومنین(ع) طبق دستور امام روایات را برخلاف دستور خلیفه دوم نقل کردند و می‌بینیم که بسیاری از احادیث شیعه که به ما رسیده معنعن است و به پیامبر(ص) بر می‌گردد و این اتفاق در مورد سند صحیفه سجادیه در دوره‌های بعد از صدر اسلام نیز قابل ملاحظه است.
مهمترین وظیفه حوزه
یزدی با بیان اینکه تربیت مجتهد و تربیت کسانی که بتوانند در دنیای امروز پاسخگوی نیازهای روز به خصوص در عرصه فقهی باشند یکی از وظایف مهم حوزه است تصریح کرد: محکم‌ترین دلیل ما برای اجتهاد در درجه اول قرآن و بعد حدیث است و این دو می‌توانند نیاز یک فقیه را تامین کنند تا با اطمینان متعارف به حکم الله دست یابد.
یزدی بیان کرد: قرآن تنها و حدیث تنها کافی نیست؛ بنابراین دو یادگار مهم پیامبر(ص) در حدیث ثقلین سرمایه اصلی حوزه‌های علمیه و به خصوص قم و نجف است و باید به آن توجه ویژه شود؛ البته حدیث فراز و نشیب‌هایی داشته که یکی از وظایف انجمن حدیث جداکردن احادیث صحیح قابل اعتماد به صورت قاعده‌مند از سایر احادیث مدخول و مجعول است.
رئیس جامعه مدرسین عنوان کرد: در حوزه همان‌طور که به قرآن کم توجه شده به حدیث نیز شده است؛ البته به روخوانی و تجوید و حفظ و ... توجه شده ولی در فقه قرآن در حد لازم، کم‌توجهی بوده است در حالی که باید قرآن و حدیث در ردیف یکدیگر تایید و مورد توجه بیشتر باشند.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از احادیث مربوط به کلام و اعتقادات است افزود: وقتی به حدیث نگاه می‌کنیم جعل و منع را در یک دوره شاهد هستیم و در دوره ائمه نیز تبیین و تفسیر احادیث بر عهده متخصصان این امر به دستور ائمه(ع) و در محضر آنان بود و امروز نیز باید توجه بیشتری به پژوهش‌های سندی و دلالی و ... صورت گیرد؛ زیرا همان‌طور که تفسیر برخی آیات قرآن دشوار است تبیین حدیث نیز کاری تخصصی و در برخی موارد دشوار است.
آیت‌الله یزدی بیان کرد: چه بسیار کسانی هستند که راوی حدیث هستند ولی نمی‌توانند درک درستی از درایت حدیث داشته باشند که در خود روایات نیز شاهد تذکر این مسئله هستیم.
وی با بیان اینکه توجه حوزه به حدیث درست مانند توجه به قرآن به مقدار لازم نبوده است ادامه داد: مرحوم طباطبایی از کسانی بود که این بحث را باز کرد که روایت و قرآن هر دو باید مورد توجه باشد بنابراین توصیه من به مسئولان انجمن حدیث این است که از ظواهر کار یعنی تاریخ و رجال حدیث و ... باید به سمت توجه به عمق احادیث و دسته‌بندی کردن آن ها برویم و احادیثی را که گاهی فقها نشنیده‌اند را کاوش و تحقیق کنیم زیرا فقها بیشتر دنبال احادیث فقهی بوده‌اند و شاید کمتر به احادیث دیگر توجه کرده‌اند؛ الان در سطح مدرسین حوزه جدا از استادان فقه و اصول چند نفر داریم که احادیث کلامی، حکمی و ... را معنا کرده باشند، بنابراین توجه دادن به حدیث و مخصوصا عمق آن کار ضروری برای حوزه در دوره کنونی است.
آیت‌الله یزدی عنوان کرد: به سمت شناسایی درایت حدیث و به خصوص احادیث غیرفقهی بروید؛ زیرا گاهی برای برخی احادیث فقهی ده‌ها مقاله نوشته شده ولی به سایر احادیث کم‌توجهی شده است.
وی افزود: مرحوم مجلسی در هر بحثی ابتدا آیات و بعد روایات را ذکر کرده که کمتر کتابی چنین حالت را دارد که اول به قرآن توجه کرده باشد ولی امروز در دروس سطح بالای حوزه نیز شاهد این مسئله نیستیم در حالی که قاعده طبیعی حوزه باید این باشد.
یزدی بیان کرد: کتابی اخیرا به دست من رسیده با عنوان صراط مستقیم که برای 700 سال قبل است و قلم بسیار خوبی دارد و کتب معروف اهل سنت را نقد و به حذف برخی احادیث مانند حدیث غدیر در صحیح بخاری با روش علمی انتقاد کرده است. توصیه می‌کنم انجمن این کتاب را تهیه و فعالیت علمی داشته باشد البته این کتاب با توجه به مطالبی که دارد نیاز نیست در سطح وسیع توزیع شود.
وی افزود: روش اساتید بزرگ است که مباحث سنگین را برای همه بیان نکنید که این روش مورد تایید ائمه نیز هست؛ ایشان تاکید داشتند هر حدیثی را برای هر کسی نگوییم و جایی باید گفته شود که اهل آن را داشته باشیم؛ مانند مباحث مربوط به ماهیت معاد جسمانی و بهشت و جهنم و کیفیت رسیدگی به حساب و کتاب روز قیامت و ... لذا تاکید می‌کنم انجمن از این کتاب استفاده کند اما نشر عمومی ندهد.
یزدی با بیان اینکه رهبری به عنوان ولی فقیه رسما فرموده‌اند که احترام مقدسات دیگران را داشته باشیم و به صورت علنی کاری که موجب خدشه به مقدسات دیگران است انجام ندهیم تصریح کرد: مطالب اختلافی باید به صورت علمی و در حوزه مطرح شود اما از کارهایی که ممکن است احساسات دیگران را تحریک کند بپرهیزیم.
وی با اشاره به سند صحیفه سجادیه افزود: دوستان و پیروان امیرالمومنین(ع) طبق دستور امام روایات را برخلاف دستور خلیفه دوم نقل کردند و می‌بینیم که بسیاری از احادیث شیعه که به ما رسیده معنعن است و به پیامبر(ص) بر می‌گردد و این اتفاق در مورد سند صحیفه سجادیه در دوره‌های بعد از صدر اسلام نیز قابل ملاحظه است.
مهمترین وظیفه حوزه
یزدی با بیان اینکه تربیت مجتهد و تربیت کسانی که بتوانند در دنیای امروز پاسخگوی نیازهای روز به خصوص در عرصه فقهی باشند یکی از وظایف مهم حوزه است تصریح کرد: محکم‌ترین دلیل ما برای اجتهاد در درجه اول قرآن و بعد حدیث است و این دو می‌توانند نیاز یک فقیه را تامین کنند تا با اطمینان متعارف به حکم الله دست یابد.
یزدی بیان کرد: قرآن تنها و حدیث تنها کافی نیست؛ بنابراین دو یادگار مهم پیامبر(ص) در حدیث ثقلین سرمایه اصلی حوزه‌های علمیه و به خصوص قم و نجف است و باید به آن توجه ویژه شود؛ البته حدیث فراز و نشیب‌هایی داشته که یکی از وظایف انجمن حدیث جداکردن احادیث صحیح قابل اعتماد به صورت قاعده‌مند از سایر احادیث مدخول و مجعول است.
رئیس جامعه مدرسین عنوان کرد: در حوزه همان‌طور که به قرآن کم توجه شده به حدیث نیز شده است؛ البته به روخوانی و تجوید و حفظ و ... توجه شده ولی در فقه قرآن در حد لازم، کم‌توجهی بوده است در حالی که باید قرآن و حدیث در ردیف یکدیگر تایید و مورد توجه بیشتر باشند.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از احادیث مربوط به کلام و اعتقادات است افزود: وقتی به حدیث نگاه می‌کنیم جعل و منع را در یک دوره شاهد هستیم و در دوره ائمه نیز تبیین و تفسیر احادیث بر عهده متخصصان این امر به دستور ائمه(ع) و در محضر آنان بود و امروز نیز باید توجه بیشتری به پژوهش‌های سندی و دلالی و ... صورت گیرد؛ زیرا همان‌طور که تفسیر برخی آیات قرآن دشوار است تبیین حدیث نیز کاری تخصصی و در برخی موارد دشوار است.
آیت‌الله یزدی بیان کرد: چه بسیار کسانی هستند که راوی حدیث هستند ولی نمی‌توانند درک درستی از درایت حدیث داشته باشند که در خود روایات نیز شاهد تذکر این مسئله هستیم.
وی با بیان اینکه توجه حوزه به حدیث درست مانند توجه به قرآن به مقدار لازم نبوده است ادامه داد: مرحوم طباطبایی از کسانی بود که این بحث را باز کرد که روایت و قرآن هر دو باید مورد توجه باشد بنابراین توصیه من به مسئولان انجمن حدیث این است که از ظواهر کار یعنی تاریخ و رجال حدیث و ... باید به سمت توجه به عمق احادیث و دسته‌بندی کردن آن ها برویم و احادیثی را که گاهی فقها نشنیده‌اند را کاوش و تحقیق کنیم زیرا فقها بیشتر دنبال احادیث فقهی بوده‌اند و شاید کمتر به احادیث دیگر توجه کرده‌اند؛ الان در سطح مدرسین حوزه جدا از استادان فقه و اصول چند نفر داریم که احادیث کلامی، حکمی و ... را معنا کرده باشند، بنابراین توجه دادن به حدیث و مخصوصا عمق آن کار ضروری برای حوزه در دوره کنونی است.
آیت‌الله یزدی عنوان کرد: به سمت شناسایی درایت حدیث و به خصوص احادیث غیرفقهی بروید؛ زیرا گاهی برای برخی احادیث فقهی ده‌ها مقاله نوشته شده ولی به سایر احادیث کم‌توجهی شده است.
وی افزود: مرحوم مجلسی در هر بحثی ابتدا آیات و بعد روایات را ذکر کرده که کمتر کتابی چنین حالت را دارد که اول به قرآن توجه کرده باشد ولی امروز در دروس سطح بالای حوزه نیز شاهد این مسئله نیستیم در حالی که قاعده طبیعی حوزه باید این باشد.
یزدی بیان کرد: کتابی اخیرا به دست من رسیده با عنوان صراط مستقیم که برای 700 سال قبل است و قلم بسیار خوبی دارد و کتب معروف اهل سنت را نقد و به حذف برخی احادیث مانند حدیث غدیر در صحیح بخاری با روش علمی انتقاد کرده است. توصیه می‌کنم انجمن این کتاب را تهیه و فعالیت علمی داشته باشد البته این کتاب با توجه به مطالبی که دارد نیاز نیست در سطح وسیع توزیع شود.
وی افزود: روش اساتید بزرگ است که مباحث سنگین را برای همه بیان نکنید که این روش مورد تایید ائمه نیز هست؛ ایشان تاکید داشتند هر حدیثی را برای هر کسی نگوییم و جایی باید گفته شود که اهل آن را داشته باشیم؛ مانند مباحث مربوط به ماهیت معاد جسمانی و بهشت و جهنم و کیفیت رسیدگی به حساب و کتاب روز قیامت و ... لذا تاکید می‌کنم انجمن از این کتاب استفاده کند اما نشر عمومی ندهد.
یزدی با بیان اینکه رهبری به عنوان ولی فقیه رسما فرموده‌اند که احترام مقدسات دیگران را داشته باشیم و به صورت علنی کاری که موجب خدشه به مقدسات دیگران است انجام ندهیم تصریح کرد: مطالب اختلافی باید به صورت علمی و در حوزه مطرح شود اما از کارهایی که ممکن است احساسات دیگران را تحریک کند بپرهیزیم.
