حامد ولیزاده، قاری بینالمللی و ممتاز قرآن در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ضمن برشمردن نقش اساتید پیشکسوت در پیشرفت جامعه قرآنی بیان کرد: همه پیشرفتهایمان در زمینه قرآن به خاطر زحمات اساتید پیشکسوت است و اگر زحمات آنها نبود در حال حاضر قاری قرآن خوب نداشتیم، در واقع این اساتید بدون هیچ چشمداشت و توقعی هر هفته جلسات قرآن برگزار کردند و ثمره آن زحمات این است که تلاوت قرآن و فعالیتهای قرآنی، به لحاظ کمی و کیفی، کشور ما را در شمار کشورهای موفق قرار داده است.
قاری بینالمللی قرآن افزود: برخورد اساتید پیشکسوت و نهادهای قرآنی با قاریان جوان متفاوت است، همه قراء شاگردان اساتید هستند و اینها موجب تربیت نسل قرآنی شدهاند، لذا تلاوت و پیشرفت قراء موجب خوشحالی اساتید است اما برخورد نهادهای قرآنی با قاریان جوان باید از این پررنگتر باشد که متأسفانه نیست، از چهرههای قرآنی به جای استفاده محتوایی و استفاده از تفکراتشان صرفاً استفاده ابزاری میشود و اصلاً توجه نمیکنند که یک قاری به خاطر زحمات چند سالهای که داشته از خیلی از افراد میتوانند مؤثرتر باشد. در نتیجه بحث استقبال نهادها از چهرههای قرآنی اصلاً قابل قبول نیست و نمیشود به آن نمره قبولی داد، اما نگاه پیشکسوتان به جامعه قرآنی شبیه نگاه پدرانه است.
توجه به سیاست کلی دولت برای تربیت قاریان و حافظانولیزاده تصریح کرد: باید به سیاست کلی دولت برای تربیت قاریان و حافظان توجه شود که این سیاستگذاریها به چه صورتی است؟ به نظر میرسد در تعریف این سیاست مشکل داریم و هنوز هدف از تربیت قاری در کشور مشخص نیست و برای چرایی برگزاری مسابقات قرآن هم جواب قانعکنندهای نیافتهایم. اگر فرض کنیم که سیاست کلی هم تعریف شده باشد باز هم در جزئیات از چهرههای قرآنی هیچ استفادهای نمیشود. مثلاً بعضی از قاریان بینالمللی با تمام زحمات و هزینههایی که کردهاند و در تلاوت به جایگاه مطلوب رسیدهاند در نهایت در بحث اشتغال مشکل دارند.
وی بیان کرد: گویا اصلاً بنا نیست از چهرههای قرآنی در فعالیتهای قرآنی استفاده شود و در برخی نهادهای قرآنی دیده میشود که در یک استان یک نفر بدون هیچ گونه سابقه در امر مباحث قرآنی مسئولیت قرآنی دارد و یک نفر که تجربه این کار را دارد مشغول به آن کار نیست. در واقع هیچ سیستم قابل دفاعی در این خصوص نداریم که مشکلات را حل کند، اگر در زمینه فعالیتهای قرآنی مشکلی ایجاد شود نهادهای مسئول، مشکل را به گردن یکدیگر میاندازند و زمانی که موفقیتی حاصل میشود نهادها بهدنبال مصادره فعالیت مثبت به نفع خودشان هستند.
قاری بینالمللی قرآن تصریح کرد: وقتی یک نفر، کار هنری انجام میدهد، زمانی این کار برایش لذتبخش است که هنرش یک جایی نمود پیدا کند، بهترین خطاط هم تا زمانی که کسی خط او را نبیند نمیتواند هنرش را عرضه کند، مردم باید ببینند، تا هنر یک هنرمند تبلور پیدا کند، در بحث قرائت و حفظ قرآن هم همین مسئله وجود دارد، اگر شرایطی فراهم نشود که قاری قرآن تلاوتش دیده شود مسلماً هنرش نمود نخواهد داشت و یکی از مواردی که باید بدان پرداخته شود این است که در حوزه رسانه به این مسئله پرداخته شود. اتفاقهایی که در حوزه رسانه میافتد معمولاً توجهشان به کسانی است که در مسابقات حائز رتبه میشوند در حالی که ممکن است افرادی باشند که چند برابر قاریان بینالمللی زحمت کشیدهاند اما هیچ وقت تلاوتشان نمود پیدا نمیکند.
وی بیان کرد: چهرههایی هم که در مسابقات حائز عنوان شدهاند نیز کارهایشان در رسانه نمودی ندارد در نتیجه جامعه هم این افراد را نمیشناسد لذا این افراد هم در فضای محدود خودشان هستند و کارشان تبلور جهانی و مردمی ندارد لذا رسانهای کردن تلاوت قاریان، بسیار مفید خواهد بود چراکه تلاش بیشتر قاریان و حافظان نیز به دنبال خواهد داشت.
عدم حمایت بنیاد ملی نخبگان از قاریان نخبه ولیزاده در مورد عدم حمایت بنیاد ملی نخبگان از قاریان نخبه تصریح کرد: در بنیاد ملی نخبگان هم بندی وجود داشت که مربوط به برگزیدگان مسابقات قرآن بود که آن را نیز حذف کردهاند، همه این حرفها در مورد حمایت و تجلیل از نخبگان قرآنی در حد شعار مانده و در عمل وارد نشده است، در حالت کلی باید از قالب شعار خارج شویم و به عملگرایی توجه کنیم.
وی در مورد عدم وجود منابع مالی در نهادهای قرآنی بیان کرد: همیشه توقع داریم که بودجه وجود داشته باشد و اگر نباشد نمیشود کاری انجام داد در حالی که این تفکر صحیح نیست، اما این مسئله که مردم به عرصه ورود پیدا کنند مغفول مانده است، البته نباید فراموش کنیم که زمانی هم که بودجه و منابع مالی وجود داشت و مشکل بودجه نداشتیم هم فعالیتهای قرآنی توسط نهادهای قرآنی بسیار ضعیف بود.
قاری بینالمللی قرآن در ادامه افزود: در این شرایط باید از اسپانسرهای خصوصی مانند شرکتهای مختلف استفاده شود که علاوه بر تبلیغ خودشان فعالیت قرآنی نیز تبلیغ میشود، شرکتهای خصوصی به خاطر هزینهای که میکنند، سعی میکنند فعالیت قرآنی را که حمایت کردهاند، بیشتر تبلیغ کنند، اما به شرطی که با دغدغههای روز جامعه جلو برویم، همچنین راههای مختلفی برای حل مشکلات مالی هست که قابل حل است و فقط باید تفکرات را اصلاح کرد.
نبود سیستم جامع تدوین و برنامهریزی و اجرای سیاستهای قرآنی وی در مورد مشکلات جامعه قرآنی بیان کرد: اولین مشکل، نبود سیستم جامع تدوین و برنامهریزی و اجرای سیاستهای قرآنی است. چندین سازمان در حال فعالیتهای قرآنی هستند اما سیاستگذار اصلی هنوز مشخص نیست، بودجهها خرج میشود و همچنین چهرههای مختلف هم داریم، اما خطدهی کلی و صحیح در این زمینه وجود ندارد، هیچ کدام از این سازمانها با یکدیگر هماهنگ نیستند، البته سعی دارند کار قرآنی انجام دهند اما گاهاً یکدیگر را نقض میکنند و به همین دلیل پیشرفت قرآنی چشمگیری نداریم.
ولیزاده افزود: یکی از کشورهای آفریقایی به جای صرف هزینه برای مسابقات قرآن، آن هزینه را صرف تربیت حافظ قرآن کرد، همه ارگانها هم در آن کشور از این طرح حمایت کردند و اتفاق مثبتی هم رقم خورد، اما آیا اگر در ایران هم چنین اتفاقی بیفتد سازمانها از یکدیگر حمایت میکنند؟ این چنددستگی بین نهادها موجب تشتت آراء شده است و به اندازهای که هزینه میشود نتیجه مثبت وجود ندارد.
قاری ممتاز قرآن گفت: باید حوزه نیازهای آموزشی مشخص شود، با توجه به این که هنر تلاوت را از مصریها آموختهایم، باید ارتباطمان با آنها بیشتر شود، هر چقدر این روابط زیاد شود برای ما و آنها مفید خواهد بود و دوستی قاریان ایرانی و مصری موجب تبادل اطلاعات میشود در این بین قطعاً نفعی که ما میبریم بیشتر است، چون آنها به با اصالت خواندن قرآن نزدیکترند و ما به خاطر زبانمان، ناخودآگاه از این فضا دور هستیم و باید به فضای کشور مصر بیشتر نزدیک شویم و یا با از قراء درجه یک آنها دعوت کنیم یا یک هیئت چند نفره از قاریان جوان سفر چند روزه به مصر داشته باشند، اگر بودجه به این صورت خرج شود، هیچ ایرادی نخواهد داشت.
معنامحوری در تلاوت مصریها زیاد است وی افزود: معنامحوری در تلاوت مصریها زیاد است و یکی از دلایلی که قاریان ایرانی نمیتواند اینطور بخوانند این است که تعریف درستی از این گونه تلاوت ندارند، چراکه هیچ ارتباطی بین ما و کشور مصر نیست و باید از مصریها این مسائل را پرسید و از تجربیتشان استفاده کرد. در واقع هرچقدر هم که قاری نوار گوش کند به اندازه چند ساعت صحبت کردن با قاریان مصری مفید نخواهد بود در نتیجه باید با قاریان مصری مذاکرده داشت.
ولیزاده بیان کرد: سطح تلاوت قاریان دیگر کشورها نسبت به کشور مصر پائین و غیرقابل مقایسه است لذا باید قاری از کشور مصر دعوت شود، اما نباشد اینطور باشد که فقط برای تلاوت دعوت شوند بلکه باید علاوه بر تلاوت از قاریان مصری در امر آموزش هم بهرهگیری شود، در واقع باید هر سه ماه یکبار یک کارگاه آموزشی برگزار شود و با دعوت از یک قاری درجه یک مصری از این کارگاه استفاده کرد.
وی تصریح کرد: اینکه یک نهاد، سیاستگذار اصلی فعالیتهای قرآنی باشد خوب است، البته اینکه چند سازمان در حال فعالیت هستند نیز قابل تحسین است اما باید فعالیتهای قرآنی از یک مرکز خطدهی شوند و باید همه سازمانها از یک مرکز تبعیت کنند تا نتیجه حاصل شده برای همه باشد.