خوش‌منش خبر داد:
دومین گام برای آموزش آکادمیک متن قرآن به دانشجویان / گردهم‌آیی بیش از 100 استاد
گروه دانشگاه: نشست تخصصی «مصاحف آموزشی قرآن كريم» را می‌توان دومین گام عملی در حیطه آکادمیک برای مواجهه مستقیم دانشجویان رشته‌های علوم قرآن با نص مصحف شریف دانست، نشستی که به گفته ابوالفضل خوش‌منش با حضور بیش از 100 استاد در بهمن‌ماه برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست تخصصی «مصاحف آموزشی قرآن كريم» ويژه اساتید درس کارگاه قرائت و ترجمه قرآنِ در رشته علوم قرآن و حديث، به همت مركز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی كشور، ۶ بهمن ماه سال جاری و در محل پردیس علوم دانشگاه تهران برگزار خواهد شد. پس از تصویب سرفصل‌های جدید ابلاغی که آموزش متن قرآن به دانشجویان در آن گنجانده شده بود، این نشست، دومین گام عملی برای نزدیک کردن دانشجویان به متن قرآن محسوب می‌شود.
درس «کارگاه قرائت و ترجمه قرآن» طبق سرفصل‌های جدید ابلاغی در رشته علوم قرآن و حدیث، نیمسال دوم تحصیلی ارائه خواهد شد. در همین راستا، نشستی تحت عنوان «نشست تخصصی مصاحف آموزشی قرآن کریم (ویژه رشته علوم قرآن و حدیث)»، بهمن ماه امسال برگزار می‌شود. به همین منظور پیش از برگزاری این نشست، ابوالفضل خوش‌منش، دبیر کمیسیون و رئیس مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور پیرامون برگزاری این نشست به سوالات خبرنگار ایکنا پاسخ داد.
ایکنا: نشست «مصاحف آموزشی قرآن كريم» برای کدام رشته‌ها برگزار می‌شود؟
اين نشست در راستای اجرای بهينه رشته تجميعی علوم قرآن و حديث برگزار می‌شود. اين رشته در جلسه 70 كميسيون برنامه‌ريزی آموزشی مورخ 13 تیر ماه 1395 به تصويب رسيد. در برنامه درسی مصوب مقطع کارشناسی و در تعريف رشته تصريح شده است كه دانشجو طی تحصیل در اين رشته با قرآن کریم و احاديث پيامبر (ص) و کلام اهلِ‌بیت (ع) مأنوس شده و دانش، روش و مهارت‌های لازم برای دریافت و استفاده مستقیم از قرآن و حدیث و ارائه آن به جامعه را کسب می‌نماید.
در اهداف آموزشی و پرورشی اين رشته نيز توانايی قرائت صحيح، ترجمه و بيان معانی آيات و متون روايی ذكر شده است. همچنين محوريت متن آيات قرآن كريم و تعليم و انس با قرآن و حديث به عنوان مقدمه تمسك فردی و اجتماعی به قرآن و عترت جزء اصول كلی برنامه‌ريزی و فلسفـه تاسيس رشـته به تنهايی موضوعيت دارد. بر این اساس می‌بایست عموما رویکرد نظام آموزش عالی قرآنی کشور و مشخصا برنامه‌ریزی و اجرای رشته‌های علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌ها در بستر این نظام و با رویکرد قرآن‌محوری، کاربردی‌سازی و نیازمداری، متحول شده و ارتقا و تعالی یابد. همچنان‌که اسناد بالادستی موجود نیز بر این مهم تأکید دارند. تحقق اين اهداف در گرو تامین نیروی انسانی کارآمد برای آموزش دانشجويان اين رشته است.
ایکنا: چرا موضوع «مصاحف آموزشی قرآن کریم» برای این نشست انتخاب شد؟
مهم‌ترين آسيب برنامه‌های درسی سابق رشته علوم قرآن و حدیث عدم محوريت و اصل نبودن متن آيات قرآن در اين رشته بوده است. از اين‌رو در برنامه تجميع و بازنگری‌شده رشته علوم قرآن و حديث نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان به گونه‌ای پيش‌بينی شده است كه دانشجويان بتوانند در انتهای تحصيل، معنای آیات قرآن را به هنگام استماع و قرائت، بدون نیاز به مراجعه به ترجمه درك نمايند. همچين در روان‌خوانی و قرائت صحیح و روان آیات قرآن كريم، از حفظ یا از متن بدون اعراب به توانمند‌ی رسيده باشند. کسب توانمندی‌های لازم برای تدبر در آیات قرآن و دریافت و فهم روش‌مند معارف و مفاهیم از الزامات وصول به آن توانمندی‌های عمومی رشته تجميعی قرآن و حديث است.
بر اين اساس طراحان رشته علوم قرآن و حديث در برنامه جديد به ميزان 18 واحد نظری مواجهه مستقيم با متن آيات قرآن كريم را پيش‌بينی كرده‌اند كه عبارتند از: کارگاه قرائت و ترجمه قرآن؛ شامل 4 واحد عملی که معادل 8 واحد نظری است و تفسیر ترتیبی قرآن در 10 واحد.
پس از تصويب رشته تجميعی علوم قرآن و حديث، طراحی مصحف آموزشی ويژه دانشجويان اين رشته، در دستور كار قرار گرفت كه با مديريت مركز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی كشور در حال انجام است. البته بر اساس سرفصل مصوب تنها مصحف آموزشی حزب مفصل كه 14 واحد درسی كارگاه قرائت و ترجمه و نيز دروس تفسير ترتيبی را به خود اختصاص داده است توليد خواهد شد.
ایکنا: هدف از برگزاری چنین نشستی چیست؟
هدف از برگزاری اين نشست، آموزش روش تدريس مصاحف تدوين شده به اساتيد اين واحدهای درسی است.
ایکنا: طراحی چند مصحف در دستور كار قرار دارد و طراحی آن‌ها در چه مرحلهای است؟
با توجه به رويكردهای مختلف در تدوين مصاحف آموزشی قرآن كريم، كه غالبا غيرقابل جمع است، در راستای تحقق وفاق جمعی در طراحی و اجرای برنامه‌های درسی، مجموعا 5 مصحف آموزشی به عنوان منابع اصلی 14 واحد مذكور پيشنهاد خواهد شد تا استادان، بنا به نظريه مختارشان در حوزه آموزش قرآن و پذيرش دانشگاه و كلاس مورد نظر خود، يكی از اين مصاحف را انتخاب كنند. يكی از مزايای اين كار، ارزيابی مصاحف و نظريه‌های آموزش قرآن پس از تدريس هر يك از مصاحف و بازخوردگيری و وصول به نظريه مطلوب در طراحی مصحف آموزشی قرآن كريم خواهد بود.
مصاحف آموزشی قرآن كريم كه در حال تهيه هستند عبارتند از: «مصحف مشترك با حوزه علميه» كه گامی خواهد بود در راستای ارتباط بيشتر حوزه و دانشگاه، «مصحف در محضر قرآن كريم» كه منطبق است با نظر برخی استادان كه قائل به ضرورت فهم دقيق معنای واژگان و تركيبات توسط دانشجو هستند، «مصحفی بر اساس نظريه زبان قرآن» كه می‌تواند به عنوان كتاب كار مصاحف ديگر نيز مورد استفاده قرار گيرد، مصحف «تفسير القرآن الكريم» تاليف علامه محقق سيدعبدالله شبر مطابق نظر استادانی كه قائل به عربی‌بودن متون آموزشی دانشجويان علوم قرآن و حديث از ابتدای تحصيل هستند و «مصحف آموزشی ذكر مبارك». تمام اين مصاحف نيازمند پيوستِ روش تدريس منطبق با اهداف مندرج در سرفصل‌ها هستند.
ایکنا: محورهای اصلی این نشست چیست؟
برنامه اصلی نشست تخصصي كه با موضوع «مصاحف آموزشی قرآن كريم ويژه اساتید مدرس درس کارگاه قرائت و ترجمه قرآن کریم رشته علوم قرآن و حدیث» برگزار خواهد شد، ارائه روش تدريس صحيح منطبق با سرفصل مصوب توسط صاحبان مصاحف آموزشی است، تا هم مباحث علمی بين صاحبان مصاحف شكل گيرد و هم حضار و مدرسين اين دروس سؤالات و ابهامات خود را مطرح كنند و اين همه، منجر به ارتقای كيفی ارائه اين بخش از واحدهای درسی گردد.
ایکنا: از کدام دانشگاه ها دعوت شده و کدام دانشگاه ها تا کنون اعلام حضور کرده‌اند؟
همه مراکز مجری رشته علوم قرآن و حدیث که در دفترچه کنکور سال 1395 درخواست دانشجو برای این رشته در مقطع کارشناسی کرده‌اند، برای شرکت در این نشست دعوت شدند. البته اساتید دانشگاه آزاد اسلامی که به جهت تکثر واحدهای مجری رشته علوم قرآن و حدیث در آن دانشگاه، خواستار برگزاری نشستی مجزا در آن دانشگاه هستند، قرار بر این شد برنامه‌ای مجزا در همین راستا در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شود. تاکنون بیش از 100 استاد ثبت نام رسمی برای حضور در این نشست را داشته‌اند. طی پیگیری‌های انجام شده توسط همکاران در دبیرخانه نشست، پیش‌بینی می‌شود این تعداد به بیش از 150 استاد برسد.
ایکنا: از مدیران گروه دانشگاه‌ها برای شرکت در نشست دعوت شده است؟
مدیران گروهی که خود مدرس درس کارگاه قرائت و ترجمه قرآن کریم باشند، در این نشست حضور خواهند داشت.
ایکنا: سخنرانان همایش مشخص شده چه افرادی خواهند بود؟
دراین نشست طراحان مصاحف به ارائه مصحف مورد نظر خود به ايراد سخنرانی خواهند پرداخت. تا کنون حضور و سخنرانی آقایان حجت‌الاسلام فتح‌الله نجارزادگان، محمدعلی لسانی‌فشارکی و حمیدرضا مستفید در نشست مصاحف آموزشی قرآن کریم قطعی شده است.
ایکنا: ساختار نشست مصاحف آموزشی قرآن کریم به چه شکل خواهد بود؟
طی برنامه‌ریزی اولیه که انجام شده است؛ دو نشست تخصصی در صبح و بعدازظهر خواهیم داشت که در هر نشست، ابتدا مؤلفینِ مصاحف آموزشی به معرفی و تبیین روش تدریس مصحف خود خواهند پرداخت و سپس فرصت کافی برای پرسش و پاسخ حضار و مولفین مصاحف وجود خواهد داشت. جزئیات بیشتر در مورد ساختار برگزاری این نشست پس از برنامه‌ریزی‌های نهایی به رسانه‌ها اعلام خواهد شد.
ایکنا: راه‌های ارتباطی اساتید و علاقه‌مندان با دبیرخانه چیست؟
مسير ارتباطی با دبيرخانه نشست شماره تلفن 82233033 است. همچنين كليه پيشنهادات از طريق رايانامه quran.hamayesh@MSRT.IR قابل ارسال خواهد بود.
درس «کارگاه قرائت و ترجمه قرآن» طبق سرفصل‌های جدید ابلاغی در رشته علوم قرآن و حدیث، نیمسال دوم تحصیلی ارائه خواهد شد. در همین راستا، نشستی تحت عنوان «نشست تخصصی مصاحف آموزشی قرآن کریم (ویژه رشته علوم قرآن و حدیث)»، بهمن ماه امسال برگزار می‌شود. به همین منظور پیش از برگزاری این نشست، ابوالفضل خوش‌منش، دبیر کمیسیون و رئیس مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور پیرامون برگزاری این نشست به سوالات خبرنگار ایکنا پاسخ داد.
ایکنا: نشست «مصاحف آموزشی قرآن كريم» برای کدام رشته‌ها برگزار می‌شود؟
اين نشست در راستای اجرای بهينه رشته تجميعی علوم قرآن و حديث برگزار می‌شود. اين رشته در جلسه 70 كميسيون برنامه‌ريزی آموزشی مورخ 13 تیر ماه 1395 به تصويب رسيد. در برنامه درسی مصوب مقطع کارشناسی و در تعريف رشته تصريح شده است كه دانشجو طی تحصیل در اين رشته با قرآن کریم و احاديث پيامبر (ص) و کلام اهلِ‌بیت (ع) مأنوس شده و دانش، روش و مهارت‌های لازم برای دریافت و استفاده مستقیم از قرآن و حدیث و ارائه آن به جامعه را کسب می‌نماید.
در اهداف آموزشی و پرورشی اين رشته نيز توانايی قرائت صحيح، ترجمه و بيان معانی آيات و متون روايی ذكر شده است. همچنين محوريت متن آيات قرآن كريم و تعليم و انس با قرآن و حديث به عنوان مقدمه تمسك فردی و اجتماعی به قرآن و عترت جزء اصول كلی برنامه‌ريزی و فلسفـه تاسيس رشـته به تنهايی موضوعيت دارد. بر این اساس می‌بایست عموما رویکرد نظام آموزش عالی قرآنی کشور و مشخصا برنامه‌ریزی و اجرای رشته‌های علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌ها در بستر این نظام و با رویکرد قرآن‌محوری، کاربردی‌سازی و نیازمداری، متحول شده و ارتقا و تعالی یابد. همچنان‌که اسناد بالادستی موجود نیز بر این مهم تأکید دارند. تحقق اين اهداف در گرو تامین نیروی انسانی کارآمد برای آموزش دانشجويان اين رشته است.
ایکنا: چرا موضوع «مصاحف آموزشی قرآن کریم» برای این نشست انتخاب شد؟
مهم‌ترين آسيب برنامه‌های درسی سابق رشته علوم قرآن و حدیث عدم محوريت و اصل نبودن متن آيات قرآن در اين رشته بوده است. از اين‌رو در برنامه تجميع و بازنگری‌شده رشته علوم قرآن و حديث نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان به گونه‌ای پيش‌بينی شده است كه دانشجويان بتوانند در انتهای تحصيل، معنای آیات قرآن را به هنگام استماع و قرائت، بدون نیاز به مراجعه به ترجمه درك نمايند. همچين در روان‌خوانی و قرائت صحیح و روان آیات قرآن كريم، از حفظ یا از متن بدون اعراب به توانمند‌ی رسيده باشند. کسب توانمندی‌های لازم برای تدبر در آیات قرآن و دریافت و فهم روش‌مند معارف و مفاهیم از الزامات وصول به آن توانمندی‌های عمومی رشته تجميعی قرآن و حديث است.
بر اين اساس طراحان رشته علوم قرآن و حديث در برنامه جديد به ميزان 18 واحد نظری مواجهه مستقيم با متن آيات قرآن كريم را پيش‌بينی كرده‌اند كه عبارتند از: کارگاه قرائت و ترجمه قرآن؛ شامل 4 واحد عملی که معادل 8 واحد نظری است و تفسیر ترتیبی قرآن در 10 واحد.
پس از تصويب رشته تجميعی علوم قرآن و حديث، طراحی مصحف آموزشی ويژه دانشجويان اين رشته، در دستور كار قرار گرفت كه با مديريت مركز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی كشور در حال انجام است. البته بر اساس سرفصل مصوب تنها مصحف آموزشی حزب مفصل كه 14 واحد درسی كارگاه قرائت و ترجمه و نيز دروس تفسير ترتيبی را به خود اختصاص داده است توليد خواهد شد.
ایکنا: هدف از برگزاری چنین نشستی چیست؟
هدف از برگزاری اين نشست، آموزش روش تدريس مصاحف تدوين شده به اساتيد اين واحدهای درسی است.
ایکنا: طراحی چند مصحف در دستور كار قرار دارد و طراحی آن‌ها در چه مرحلهای است؟
با توجه به رويكردهای مختلف در تدوين مصاحف آموزشی قرآن كريم، كه غالبا غيرقابل جمع است، در راستای تحقق وفاق جمعی در طراحی و اجرای برنامه‌های درسی، مجموعا 5 مصحف آموزشی به عنوان منابع اصلی 14 واحد مذكور پيشنهاد خواهد شد تا استادان، بنا به نظريه مختارشان در حوزه آموزش قرآن و پذيرش دانشگاه و كلاس مورد نظر خود، يكی از اين مصاحف را انتخاب كنند. يكی از مزايای اين كار، ارزيابی مصاحف و نظريه‌های آموزش قرآن پس از تدريس هر يك از مصاحف و بازخوردگيری و وصول به نظريه مطلوب در طراحی مصحف آموزشی قرآن كريم خواهد بود.
مصاحف آموزشی قرآن كريم كه در حال تهيه هستند عبارتند از: «مصحف مشترك با حوزه علميه» كه گامی خواهد بود در راستای ارتباط بيشتر حوزه و دانشگاه، «مصحف در محضر قرآن كريم» كه منطبق است با نظر برخی استادان كه قائل به ضرورت فهم دقيق معنای واژگان و تركيبات توسط دانشجو هستند، «مصحفی بر اساس نظريه زبان قرآن» كه می‌تواند به عنوان كتاب كار مصاحف ديگر نيز مورد استفاده قرار گيرد، مصحف «تفسير القرآن الكريم» تاليف علامه محقق سيدعبدالله شبر مطابق نظر استادانی كه قائل به عربی‌بودن متون آموزشی دانشجويان علوم قرآن و حديث از ابتدای تحصيل هستند و «مصحف آموزشی ذكر مبارك». تمام اين مصاحف نيازمند پيوستِ روش تدريس منطبق با اهداف مندرج در سرفصل‌ها هستند.
ایکنا: محورهای اصلی این نشست چیست؟
برنامه اصلی نشست تخصصي كه با موضوع «مصاحف آموزشی قرآن كريم ويژه اساتید مدرس درس کارگاه قرائت و ترجمه قرآن کریم رشته علوم قرآن و حدیث» برگزار خواهد شد، ارائه روش تدريس صحيح منطبق با سرفصل مصوب توسط صاحبان مصاحف آموزشی است، تا هم مباحث علمی بين صاحبان مصاحف شكل گيرد و هم حضار و مدرسين اين دروس سؤالات و ابهامات خود را مطرح كنند و اين همه، منجر به ارتقای كيفی ارائه اين بخش از واحدهای درسی گردد.
ایکنا: از کدام دانشگاه ها دعوت شده و کدام دانشگاه ها تا کنون اعلام حضور کرده‌اند؟
همه مراکز مجری رشته علوم قرآن و حدیث که در دفترچه کنکور سال 1395 درخواست دانشجو برای این رشته در مقطع کارشناسی کرده‌اند، برای شرکت در این نشست دعوت شدند. البته اساتید دانشگاه آزاد اسلامی که به جهت تکثر واحدهای مجری رشته علوم قرآن و حدیث در آن دانشگاه، خواستار برگزاری نشستی مجزا در آن دانشگاه هستند، قرار بر این شد برنامه‌ای مجزا در همین راستا در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شود. تاکنون بیش از 100 استاد ثبت نام رسمی برای حضور در این نشست را داشته‌اند. طی پیگیری‌های انجام شده توسط همکاران در دبیرخانه نشست، پیش‌بینی می‌شود این تعداد به بیش از 150 استاد برسد.
ایکنا: از مدیران گروه دانشگاه‌ها برای شرکت در نشست دعوت شده است؟
مدیران گروهی که خود مدرس درس کارگاه قرائت و ترجمه قرآن کریم باشند، در این نشست حضور خواهند داشت.
ایکنا: سخنرانان همایش مشخص شده چه افرادی خواهند بود؟
دراین نشست طراحان مصاحف به ارائه مصحف مورد نظر خود به ايراد سخنرانی خواهند پرداخت. تا کنون حضور و سخنرانی آقایان حجت‌الاسلام فتح‌الله نجارزادگان، محمدعلی لسانی‌فشارکی و حمیدرضا مستفید در نشست مصاحف آموزشی قرآن کریم قطعی شده است.
ایکنا: ساختار نشست مصاحف آموزشی قرآن کریم به چه شکل خواهد بود؟
طی برنامه‌ریزی اولیه که انجام شده است؛ دو نشست تخصصی در صبح و بعدازظهر خواهیم داشت که در هر نشست، ابتدا مؤلفینِ مصاحف آموزشی به معرفی و تبیین روش تدریس مصحف خود خواهند پرداخت و سپس فرصت کافی برای پرسش و پاسخ حضار و مولفین مصاحف وجود خواهد داشت. جزئیات بیشتر در مورد ساختار برگزاری این نشست پس از برنامه‌ریزی‌های نهایی به رسانه‌ها اعلام خواهد شد.
ایکنا: راه‌های ارتباطی اساتید و علاقه‌مندان با دبیرخانه چیست؟
مسير ارتباطی با دبيرخانه نشست شماره تلفن 82233033 است. همچنين كليه پيشنهادات از طريق رايانامه quran.hamayesh@MSRT.IR قابل ارسال خواهد بود.
مریم روزبهانی
مطالب مرتبط
