نگاهی به سوابق علمی و اجرایی رئیس جدید دانشگاه مذاهب اسلامی
گروه دانشگاه: عصر دیروز طی حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری به سمت ریاست دانشگاه مذاهب اسلامی منصوب شد. در این گزارش نگاهی به سوابق علمی و اجرایی رئیس جدید این دانشگاه خواهیم داشت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، عصر دیروز سه‌شنبه 28 دی ماه 1395 در جلسه هیئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری طی حکمی از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین محسن اراکی، رئیس هیئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی به سمت ریاست دانشگاه منصوب شد. در ادامه نگاهی به سوابق علمی و اجرایی رئیس جدید این دانشگاه خواهیم داشت:
محمدحسین مختاری (المشیری/ مازندرانی) فرزند حیدرعلی، در سال ۱۳۴۴ شمسی، در المشیر شهرستان قائم‌شهر و در یک خانواده‌ی متدین، کشاورز و زحمت‌کش به دنیا آمد. سال ۱۳۵۶ در سن دوازده سالگی دروس حوزوی را در حوزه علمیه امام صادق(ع) واقع در کوتنا (قائم شهر) آغاز کرد و دوره مقدماتی را نیز در همین حوزه گذراند. سال ۱۳۵۹ برای ادامه تحصیل، وارد حوزه علمیه قم شد که هم‌زمان با تحصیل، به تدریس علوم حوزوی نیز اشتغال داشت.
دروس سطح لمعه(ج ۱ و ۲)، رسائل، مکاسب و کفایةالاصول را در محضر استادانی همچون آقایان اشتهاردی، وجدانی، اعتمادی، بنی‌فضل و ستوده گذرانده است. در دروس خارج فقه و اصول، سال‌های متمادی، از محضر آیات عظام، فاضل لنکرانی، شیخ جواد تبریزی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی، جوادی آملی و احمدی فقیه یزدی، کسب فیض کرد. زمانی که در حوزه علمیه قم به تحصیل علوم حوزوی اشتغال داشت، به صورت متفرقه، تحصیلات علوم جدید را نیز ادامه داده، دوره متوسطه را به پایان رساند و در سال ۱۳۶۵ مدرک دیپلم را از آموزش و پرورش قم اخذ نمود. سپس برای تداوم تحصیلات دانشگاهی در کنکور سراسری شرکت کرد و در دانشگاه علامه طباطبایی(ره) تهران در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی پذیرفته شد و این مقطع و همچنین مقطع کارشناسی‌ارشد را نیز با موفقیت سپری کردند.
در سال ۱۳۸۲ جهت ادامه تحصیلات دانشگاهی در دوره دکتری، به کشور انگلستان اعزام شد و در کنار فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی، سال ۱۳۸۶، موفق به اخذ درجه دکتری در رشته فلسفه غرب(شاخه هرمنوتیک) از دانشگاه دوره‌ام انگلستان شد. از آن پس، به ایران بازگشت و تا کنون، افزون بر امور تحقیقی و پژوهشی، تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه‌ها را دنبال می‌کند و با مراکز مختلف در قلمرو حکمت، کلام و علوم دینی همکاری دارد.
فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی وی شامل: تدریس در دانشگاه‌های مختلف کشور، اعم از تهران و قم، در رشته‌های حقوق، کلام وفلسفه، بیش از بیست و پنج سال، تدریس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، تدریس در حلقه‌های مطالعاتی مربوط به مباحث کلامی به ویژه کلام جدید در حوزه علمیه، فعالیت‌های فرهنگی و علمی در کشور ایتالیا (مرکز اسلامی میلان)، مسئولیت برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی، مسئول مؤسسه پژوهشی عروةالوثقی و نیز مسئول تهیه طرح چگونگی نهادینه کردن رویکرد بین‌المللی در سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه بوده است.
حجت‌الاسلام مختاری در زمینه فعالیت‌های پژوهشی بیش از سی سال است که در کنار تدریس، به کار تحقیق و پژوهش اشتغال دارد که حاصل آن، کتاب‌ها و مقالات منتشرشده به شرح زیر است:
کتاب‌ها:
۱- توضیح المنطق، نشر مرتضی، قم، ۱۳۶۴٫.
۲ – تبیین المقاصد در زمینه اصول فقه، سه جلد، نشر مرتضی، قم، ۱۳۶۶٫.
3- حدیث آرزومندی و الطاف خداوندی (فلسفه نیایش)، عروةالوثقی، قم، ۱۳۷۳٫.
4- صفات جمال و جلال خدا در نهج البلاغه، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، قم، ۱۳۷۴٫.
5- تفسیر ادعیه قرآنی، نشر مرتضی، قم، ۱۳۷۴٫.
6 – فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم رجالی، جامعه پژوهشگران، تهران، ۱۳۷۸٫.
7- فرهنگ اصطلاحات اصولی، عروةالوثقی، تهران، ۱۳۷۸٫.
8- فرهنگ اصطلاحات فقهی، جامعه پژوهشگران، تهران، ۱۳۷۸٫.
9- فلسفةالمناجاه و التضرع و الدعاء (عربی)، انتشارات مهدی یار، قم، ۱۳۸۰٫.
10- جانداروی عاشقان (آموزه‌هایی از حدیث معراج)، مرکز نشر پاشا، تهران، ۱۳۸۱٫.
11- سیمای آزاد مردان مدیحه سرای اهل بیت ع، زعیم، تهران، ۱۳۸۱٫.
۱2- الامامة والقیادةفیالکتابوالسنّة، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ۱۳۸۹٫.
۱3- اصول فقه یا مبانی حقوق اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۹۰٫.
۱4- امامت و رهبری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۹۰.
15- حلقه مطالعاتی متن و هرمنوتیک، نشر مرتضی، قم، ۱۳۹۱.
16- سلسله بحث‌های خارج اصول فقه، (سلسله مباحث خارج اصول)، جلد اول، نشر عروةالوثقی، قم، ۱۳۹۲.
۱7 – التنقیح الموجز فی بیان حکم اهل الکتاب (عربی)، عروةالوثقی، 1393.
18- A Juristtic Approach (انگلیسی)، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی،1393.
19- سلسله بحث‌های خارج اصول فقه، (سلسله مباحث خارج اصول)، جلد دوم، نشر عروةالوثقی، قم، 1394.
20- آشنایی با مبانی هرمنوتیکی امیلیو بتی، نشر عروةالوثقی، قم، ۱۳۹3.
21- الأرقی من فقه الإمامیة: کتاب البیع، (سلسله مباحث خارج فقه)، (در دو جلد) نشر عروةالوثقی، قم، 1394.
22- اعتبار و تفسیر (ترجمه کتاب validity in interpretation)، تألیف دکتر هرش، حکمت، تهران 1394.
مقالات:
1- نگاهی کوتاه به نظرات اصولی محقق نائینی در مبحث اصول عملیه، مجموعه مقالات سیری در آرا و اندیشه‌های آیت الله نائینی، اصفهان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان اصفهان، ۱۳۷۹٫
2- توصیه‌های حضرت علی (ع) به کارگزاران، ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۹.
3-چند داستان قرآنی همراه با نکته‌های آن، ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۹.
4-زن و رویای آزادی در غرب، فصلنامه تخصصی موسسه آموزش عالی شهیده بنت الهدی (طهورا) شماره چهارم، ۱۳۸۸.
۵– Doctrine of Mahdi and pluralism، فصلنامه ثقلین، شماره ۱۱، ۲۰۱۰
۶– Cloning and religious challenges، فصلنامه علمی –پژوهشی (پژوهش‌های فلسفی‌کلامی)، سال سیزدهم، شماره اول، پاییز ۱۳۹۰٫
۷- نقد مبانی علوم انسانی، در کنفرانس بین المللی علوم انسانی به انگلیسی ارائه شده است.
8-فرصت‌ها و چالش‌ها در حفظ دستاوردهای گفتگوی بین ادیان، در کنفرانس بین المللی (ژنف) به انگلیسی ارائه شده است.
9- امامت؛ محور عقلانیت، معنویت و عدالت، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی سیره و معارف رضوی، 1391.
10- دیلتای و کارکرد بنیادین مسائل هرمنوتیک در علوم انسانی، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش‌های فلسفی کلامی، سال پانزدهم، شماره چهارم، تابستان 1393.
11- مقتضیات زمان و مکان در فقه. (عربی)، مجله علمی پژوهشی نمایندگی جامعةالمصطفی در بیروت.
12- مدرنیته، دین، فن آوری، ارائه شده در کنفرانس آکسفورد.
13- نقش علمای اسلامی و حوزه‌های علمیه در برون رفت از بحران‌های جهان اسلام، ارائه شده در کنفرانس وحدت.
14- درباره معنا، دو فصلنامه علمی و پژوهشی معرفت کلامی، 1394.
15- لزوم احترام به مقدسات دینی از منظر دین، اخلاق و حقوق، ارائه شده در کنفرانس دین، اخلق و حقوق در اتریش.
16- التعامل الوحدوی فی تعالیم القرآن الکریم، مجله رسالةالتقریب، شماره 93.
17- Religions’ guidance, a fuel for growth in human society
18- Privileges and challenges for the transfer of achievements of dialogue among religions to the society
19- Religions’ perspective to the future of the world and its influence on the contemporary life
20- Opportunities and challenges for the transfer of achievements of dialogue among religions to the society
این مقالات انگلیسی در دانشگاه‌ها و مراکز اسلامی اروپا و آفریقا ارائه شد و در مجلات معتبر علمی به چاپ رسیده است.
مختاری همچنین در امور اجرایی نیز حضور داشته و اهم فعالیت‌های اجرایی وی در ادامه آمده است:
1-مسئول مرکز اسلامی نیوکاسل انگلستان و امام جمعه این مرکز، به مدت چند سال؛
2- عضو هیئت امنا و از موسسان مرکز مطالعات شیعه؛
3- عضو هیئت امناء دانشگاه مذاهب؛
۴- معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
۵- ریاست بنیاد بین المللی عروةالوثقی؛
6- ریاست پژوهشگاه مطالعات تقریبی.
7- عضو ستاد سیاستگذاری توسعه‌ی علوم و فناوری کشورهای اسلامی.
8- عضو شورای مشاوران مجله «تشیع ناب»
9- عضو هیئت تحریریه فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی.
محمدحسین مختاری (المشیری/ مازندرانی) فرزند حیدرعلی، در سال ۱۳۴۴ شمسی، در المشیر شهرستان قائم‌شهر و در یک خانواده‌ی متدین، کشاورز و زحمت‌کش به دنیا آمد. سال ۱۳۵۶ در سن دوازده سالگی دروس حوزوی را در حوزه علمیه امام صادق(ع) واقع در کوتنا (قائم شهر) آغاز کرد و دوره مقدماتی را نیز در همین حوزه گذراند. سال ۱۳۵۹ برای ادامه تحصیل، وارد حوزه علمیه قم شد که هم‌زمان با تحصیل، به تدریس علوم حوزوی نیز اشتغال داشت.
دروس سطح لمعه(ج ۱ و ۲)، رسائل، مکاسب و کفایةالاصول را در محضر استادانی همچون آقایان اشتهاردی، وجدانی، اعتمادی، بنی‌فضل و ستوده گذرانده است. در دروس خارج فقه و اصول، سال‌های متمادی، از محضر آیات عظام، فاضل لنکرانی، شیخ جواد تبریزی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی، جوادی آملی و احمدی فقیه یزدی، کسب فیض کرد. زمانی که در حوزه علمیه قم به تحصیل علوم حوزوی اشتغال داشت، به صورت متفرقه، تحصیلات علوم جدید را نیز ادامه داده، دوره متوسطه را به پایان رساند و در سال ۱۳۶۵ مدرک دیپلم را از آموزش و پرورش قم اخذ نمود. سپس برای تداوم تحصیلات دانشگاهی در کنکور سراسری شرکت کرد و در دانشگاه علامه طباطبایی(ره) تهران در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی پذیرفته شد و این مقطع و همچنین مقطع کارشناسی‌ارشد را نیز با موفقیت سپری کردند.
در سال ۱۳۸۲ جهت ادامه تحصیلات دانشگاهی در دوره دکتری، به کشور انگلستان اعزام شد و در کنار فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی، سال ۱۳۸۶، موفق به اخذ درجه دکتری در رشته فلسفه غرب(شاخه هرمنوتیک) از دانشگاه دوره‌ام انگلستان شد. از آن پس، به ایران بازگشت و تا کنون، افزون بر امور تحقیقی و پژوهشی، تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه‌ها را دنبال می‌کند و با مراکز مختلف در قلمرو حکمت، کلام و علوم دینی همکاری دارد.
فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی وی شامل: تدریس در دانشگاه‌های مختلف کشور، اعم از تهران و قم، در رشته‌های حقوق، کلام وفلسفه، بیش از بیست و پنج سال، تدریس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، تدریس در حلقه‌های مطالعاتی مربوط به مباحث کلامی به ویژه کلام جدید در حوزه علمیه، فعالیت‌های فرهنگی و علمی در کشور ایتالیا (مرکز اسلامی میلان)، مسئولیت برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی، مسئول مؤسسه پژوهشی عروةالوثقی و نیز مسئول تهیه طرح چگونگی نهادینه کردن رویکرد بین‌المللی در سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه بوده است.
حجت‌الاسلام مختاری در زمینه فعالیت‌های پژوهشی بیش از سی سال است که در کنار تدریس، به کار تحقیق و پژوهش اشتغال دارد که حاصل آن، کتاب‌ها و مقالات منتشرشده به شرح زیر است:
کتاب‌ها:
۱- توضیح المنطق، نشر مرتضی، قم، ۱۳۶۴٫.
۲ – تبیین المقاصد در زمینه اصول فقه، سه جلد، نشر مرتضی، قم، ۱۳۶۶٫.
3- حدیث آرزومندی و الطاف خداوندی (فلسفه نیایش)، عروةالوثقی، قم، ۱۳۷۳٫.
4- صفات جمال و جلال خدا در نهج البلاغه، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، قم، ۱۳۷۴٫.
5- تفسیر ادعیه قرآنی، نشر مرتضی، قم، ۱۳۷۴٫.
6 – فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم رجالی، جامعه پژوهشگران، تهران، ۱۳۷۸٫.
7- فرهنگ اصطلاحات اصولی، عروةالوثقی، تهران، ۱۳۷۸٫.
8- فرهنگ اصطلاحات فقهی، جامعه پژوهشگران، تهران، ۱۳۷۸٫.
9- فلسفةالمناجاه و التضرع و الدعاء (عربی)، انتشارات مهدی یار، قم، ۱۳۸۰٫.
10- جانداروی عاشقان (آموزه‌هایی از حدیث معراج)، مرکز نشر پاشا، تهران، ۱۳۸۱٫.
11- سیمای آزاد مردان مدیحه سرای اهل بیت ع، زعیم، تهران، ۱۳۸۱٫.
۱2- الامامة والقیادةفیالکتابوالسنّة، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ۱۳۸۹٫.
۱3- اصول فقه یا مبانی حقوق اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۹۰٫.
۱4- امامت و رهبری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ۱۳۹۰.
15- حلقه مطالعاتی متن و هرمنوتیک، نشر مرتضی، قم، ۱۳۹۱.
16- سلسله بحث‌های خارج اصول فقه، (سلسله مباحث خارج اصول)، جلد اول، نشر عروةالوثقی، قم، ۱۳۹۲.
۱7 – التنقیح الموجز فی بیان حکم اهل الکتاب (عربی)، عروةالوثقی، 1393.
18- A Juristtic Approach (انگلیسی)، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی،1393.
19- سلسله بحث‌های خارج اصول فقه، (سلسله مباحث خارج اصول)، جلد دوم، نشر عروةالوثقی، قم، 1394.
20- آشنایی با مبانی هرمنوتیکی امیلیو بتی، نشر عروةالوثقی، قم، ۱۳۹3.
21- الأرقی من فقه الإمامیة: کتاب البیع، (سلسله مباحث خارج فقه)، (در دو جلد) نشر عروةالوثقی، قم، 1394.
22- اعتبار و تفسیر (ترجمه کتاب validity in interpretation)، تألیف دکتر هرش، حکمت، تهران 1394.
مقالات:
1- نگاهی کوتاه به نظرات اصولی محقق نائینی در مبحث اصول عملیه، مجموعه مقالات سیری در آرا و اندیشه‌های آیت الله نائینی، اصفهان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان اصفهان، ۱۳۷۹٫
2- توصیه‌های حضرت علی (ع) به کارگزاران، ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۹.
3-چند داستان قرآنی همراه با نکته‌های آن، ره توشه راهیان نور، ویژه ماه مبارک رمضان، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۷۹.
4-زن و رویای آزادی در غرب، فصلنامه تخصصی موسسه آموزش عالی شهیده بنت الهدی (طهورا) شماره چهارم، ۱۳۸۸.
۵– Doctrine of Mahdi and pluralism، فصلنامه ثقلین، شماره ۱۱، ۲۰۱۰
۶– Cloning and religious challenges، فصلنامه علمی –پژوهشی (پژوهش‌های فلسفی‌کلامی)، سال سیزدهم، شماره اول، پاییز ۱۳۹۰٫
۷- نقد مبانی علوم انسانی، در کنفرانس بین المللی علوم انسانی به انگلیسی ارائه شده است.
8-فرصت‌ها و چالش‌ها در حفظ دستاوردهای گفتگوی بین ادیان، در کنفرانس بین المللی (ژنف) به انگلیسی ارائه شده است.
9- امامت؛ محور عقلانیت، معنویت و عدالت، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی سیره و معارف رضوی، 1391.
10- دیلتای و کارکرد بنیادین مسائل هرمنوتیک در علوم انسانی، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش‌های فلسفی کلامی، سال پانزدهم، شماره چهارم، تابستان 1393.
11- مقتضیات زمان و مکان در فقه. (عربی)، مجله علمی پژوهشی نمایندگی جامعةالمصطفی در بیروت.
12- مدرنیته، دین، فن آوری، ارائه شده در کنفرانس آکسفورد.
13- نقش علمای اسلامی و حوزه‌های علمیه در برون رفت از بحران‌های جهان اسلام، ارائه شده در کنفرانس وحدت.
14- درباره معنا، دو فصلنامه علمی و پژوهشی معرفت کلامی، 1394.
15- لزوم احترام به مقدسات دینی از منظر دین، اخلاق و حقوق، ارائه شده در کنفرانس دین، اخلق و حقوق در اتریش.
16- التعامل الوحدوی فی تعالیم القرآن الکریم، مجله رسالةالتقریب، شماره 93.
17- Religions’ guidance, a fuel for growth in human society
18- Privileges and challenges for the transfer of achievements of dialogue among religions to the society
19- Religions’ perspective to the future of the world and its influence on the contemporary life
20- Opportunities and challenges for the transfer of achievements of dialogue among religions to the society
این مقالات انگلیسی در دانشگاه‌ها و مراکز اسلامی اروپا و آفریقا ارائه شد و در مجلات معتبر علمی به چاپ رسیده است.
مختاری همچنین در امور اجرایی نیز حضور داشته و اهم فعالیت‌های اجرایی وی در ادامه آمده است:
1-مسئول مرکز اسلامی نیوکاسل انگلستان و امام جمعه این مرکز، به مدت چند سال؛
2- عضو هیئت امنا و از موسسان مرکز مطالعات شیعه؛
3- عضو هیئت امناء دانشگاه مذاهب؛
۴- معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
۵- ریاست بنیاد بین المللی عروةالوثقی؛
6- ریاست پژوهشگاه مطالعات تقریبی.
7- عضو ستاد سیاستگذاری توسعه‌ی علوم و فناوری کشورهای اسلامی.
8- عضو شورای مشاوران مجله «تشیع ناب»
9- عضو هیئت تحریریه فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی.
