قدر و اندازه خود را بشناسیم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، اگر کسی حدّ و اندازه خود را بداند در واقع به انسان‌شناسی ـ که پایه همه معارف دیگر است ـ دست پیدا می‎کند. انسان باید بداند که اندازه و استعداد او بسی بالا و والاست، او می‎تواند همنشین فرشتگان شود، از آن‌ها هم بالاتر رود، چشم و گوش و قلب او، به عرصه‌های بالاتری، گشوده شود، او خلیفه خداست و اندازه او به‌قدر عروج تا بی‎نهایت است.
اگر کسی به چنین شناختی از اندازه خود برسد، به مسیر محکم و پاینده‌ای، راه پیدا کرده و همت والایی به دست آورده است کمااینکه امام علی(ع) فرموده است: «اندازه و ارزش مرد به اندازه همت اوست».
همه انسان‌ها با هر درجه از فهم و درک و استعدادِ جسمی و روحی، باید به چنین شناختی از قدر و اندازه خود برسند وگرنه نمی‎توانند چشم از دنیا و جاذبه‌های آن بکشند و راه عروج را طی کنند، اینان به کم، قانع می‎شوند و وجود خود را می‎بازند و کسانی‌که ارزش وجودی خود را به اندک بهایی می‎فروشند به قدر و اندازه خود، پی نبرده‌اند و سرانجام نهایی‎شان هلاکت است، علی(ع) فرمود: «کسی‎که قدر خود را نداند هلاک می‎شوند».
امام علی(ع) در فراز چهل و یکم از نامه خود به فرزندش امام حسن‌مجتبی(ع) فرموده است: «هر کس قدر و اندازه خود را بداند، برایش پاینده‌تر است»، این احاطه بر قدر و اندازه در بُعد روحی و معنوی است، اما از نظر جسمی و مادی و میزان تخصص و توانایی، اگر کسی حد و اندازه خود را در این زمینه‌ها بداند به ادعاهای واهی نمی‎پردازد و بلندپروازی نمی‎کند و به افراط و تفریط دچار نمی‎شود کمااینکه دعای امام علی(ع) این‌گونه بدرقه راه کسانی است که قدر خود را شناخته‌اند: «رحمت خدا برکسی که اندازه خود را بشناسد و از حدش، پا فراتر نگذارد».
چنگ زدن به محکم‌ترین رشته‌ها
امام علی(ع) در ادامه این فراز از نامه خود می‎نویسد: «مطمئن‌ترین وسیله‌ای که می‎توانی به آن چنگ بزنی، رشته‌ای است که میان تو و خدای تو باشد» کمااینکه در قرآن، از حبل‌الله(ریسمان خدا) و چنگ زدن به این ریسمان سخن رفته است، حال این رشته و ریسمان میان خدا و بنده چیست که باید به آن چنگ زد؟
«منظور از ریسمان الهی، هرگونه وسیله ارتباط با ذات پاک خداوند است، مصداق بارز این وسیله همانا اسلام، قرآن و اهل‌بیت(ع) است».
در دعای ندیه می‎خوانیم که: «کجاست آن وسیله‌ای (امام زمان(عج)) که سبب اتصال زمین با اسمان است».
رشته و ریسمان خدا، محکم‌ترین وسیله است؛ زیرا اولاً: خداوند، قدرت مطلق هستی است و همه علل و اسباب به فرمان اویند، ثانیاً: او بخشنده و مهربان است، بی‎منت می‎دهد، ثالثاً: دانا و حکیم است، لذا احکام و دستوراتی که دارد به‌‌دلیل همه‌جانبه بودن آن، باعث تکامل و سعادت بشر است و هیچ‌گاه به گژراهه دعوت نمی‎کند.او از سر رحمت، پیامبران و کتاب‌های آسمانی و ائمه‌معصومین را فرستاد تا رشته‌ای میان خود و خلق باشند.
علی(ع) در این نامه خود، جوان را مخاطب قرار می‎دهد که تو در جهان، در همه مراحل زندگی به رشته و وسلیه‌ای نیاز داری که با چنگ زدن به آن، راه را گم نکنی، با همین ریسمان، به خدا  متصل شوی و از فرو افتادن در گمراهی‎ها نجات یابی.
کسی را فرض کنید که مجبور است در بیابان و کوهستان تاریک و پُر پیچ و خمی حرکت کند تا به مقصد برسد، اگر طنابی از مبدا تا مقصد کشیده باشند او با چنگ زدن به آن، مسیر خود را با اطمینان طی می‎کند.انسان در دنیا چنین وضعی دارد پس باید وسیله و راهنمایی باشد تا به بیراهه نرود.این وسیله و رشته همانا قرآن و اسلام و اهل‌بیت(ع) هستند.
امام علی(ع) در آغاز همین نامه نیز، جوان را به اعتصام به حبل‌الله، دعوت کرد و فرمود: «والاعتصام بحبله و ای سبب اوتق من سبب بینک و بین الله ان انت اخذت به».