تجلی هنر خوشنویسی در آثار اسلامی زنان

این نسخه به خط نسخ بوده و رنگه‌نویسی آن از سوی ام‌سلمه در شعبان 1255 قمری برای فرهاد میرزا معتمدالدوله کتابت شده است. دعای صبح حضرت امیرالمؤمنین(ع) با پیشانی زرین که نام دعا با لاجورد بر روی زمینه زراندود آن نوشته شده است، 12 برگ 9 سطری به ابعاد 14.4 * 21.6 سانتی‌متر دارد. کاغذ آن فرنگی الوان بوده و تمامی صفحات، متن و حاشیه آن با نقوش اسلیمی طلایی روی زمینه متن دعا با زر و لاجورد، شنگرف، سبز، زرد و سفیدآب کتابت شده و جلد رویه آن ترمه لایی با مغزی میشن قهوه‌ای است. 

این نسخه رنگه‌نویسی ام‌سلمه در سال 1243 قمری برای محمدتقی میرزا کتابت شده و شامل دعای صباح، گشایش روزی و دعای پس از نماز بامداد است. صفحه آغازین آن، مذهب، مرصع، مجدول با یک سرلوح، دارای 15 برگ 9 سطری به ابعاد 14.3 * 21 سانتی‌متر، صفحات متن(فستقی الوان) و حاشیه (فستقی سفید) و بین سطور زراندود و مجدول و کمنداندازی شده است. متن دعا با زر، لاجورد، شنگرف، سبز، زرد و سفیداب کتابت شده است. جلد رویه نیز ترمه قلاویز با مغزی میشن مشکی است.

ام سلمه مشهور به گلین خانم دختر فتحعلی‌شاه قاجار، خواهر شاهزاده محمدعلی میرزا است. وی در خط نسخ کتابت خفی و جلی و همچنین در خط شکسته خفی، مهارت بالا و دست توانایی داشت و آثار متعددی از وی هم اکنون در دست است. 

زبیده بنت فتحعلی شاه قاجار در شعر جهان تخلص می‌کرد. دیوان اشعار جهان شامل مثنوی و غزلیات به ترتیب تهجی است. به خط نسخ و نستعلیق بوده و مربوط به سده 13 قمری است و 180 برگ مختلف السطور به ابعاد 15.8 * 22 سانتی‌متر دارد و کاغذ آن فرنگی، آهار مهره و جلدش نیز میشن قرمز است.

نسخه شماره 5415 سبع المثانی(مظفرنامه) به خط شکسته نستعلیق در اواخر ربع الثانی 1294 قمری کتابت شده است. این نسخه با یک سرلوح مذهب، مرصع کتابت شده و تمامی صفحات مجدول کمنداندازی شده مطلا است، دارای 132 برگ 21 سطری به ابعاد 13.3 * 22.4 سانتی‌متر بوده است.

میرزا محمد ابراهیم ساغر اصفهانی این کتاب را به سال 1292 قمری در احوالات حضرت فاطمه(س) و در 14 دفتر و 7 مجلد تألیف کرده و آن را سبع‌المثانی یا سبعة ابحر نامیده است. این کتاب در بحر سریع مطوی موقوف(با وزن مفتعلن، مفتعلن، فاعلان) سروده شده و مشتمل بر 110 مجلس، 4 آغاز و 3 انجام است. ساغر اصفهانی این نسخه را برای صاحب دیوان کتابت کرده است.

نسخه شماره 5611.12 روایت در بیان عشق حضرت خدیجه(س) و نکاح پیغمبر(ص) است. این نسخه از سوی محمدعلی خان گویا در سده 12 قمری کتابت شده و شامل چهار ستون مجدول است که عناوین آن به شنگرف و شامل 16 سطر است و صفحات آن به ابعاد 14.5 * 27 سانتی‌متر بوده و کاغذ آن نوعی ترمه است. 

نجات المسلمات رساله‌ای در باب دستورالعمل‌های مذهبی بوده و توسط نوری جهان طهرانی، فرزند حاجی عبدالغفار طهرانی، 10 شعبان 1224 قمری نوشته شده است. بنا به مقدمه متن، نویسنده آن را به این قصد نوشته است که «عموم مسلمات از آن منتفع گردند»، عناوین و نشانه‌ها به شنگرف بوده و 187 برگ 12 سطری به ابعاد 15 * 20 سانتی‌متر داشته و کاغذ آن فستقی و جلد رویه میشن ضربی مشکی است.

نگارنده این کتاب را به خواهش جمعی از زنان نوشت و آن را به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول احکام و اعمال لازم برای بانوان است که آن را از کتاب مجتهدین گردآوری کرده و بخش دوم آداب اخلاقی لازم برای ایشان است که از کتاب «حلیة المتقین» تألیف علامه مجلسی انتخاب کرده است. در گنجینه مخطوطات کتابخانه و موزه ملی ملک نسخه‌ای از این اثر به خط مؤلف و به شماره 5213 محفوظ است. 

کتابخانه و موزه ملی ملک از دوستداران فرهنگ و هنر دعوت می‌کند با حضور در نخستین موزه وقفی - خصوصی ایران و یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی، از نمایشگاه «زن و آینه مکتوب» بازدید کنند. این نمایشگاه تا نوروز  1396 پذیرای علاقه‌مندان است.  

یادآور می‌شود، کتابخانه و موزه ملی ملک، یادگار وقفی حاج حسین آقا ملک، در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد» جای گرفته است. این موقوفه، براساس وقف‌نامه، روزهای جمعه و تعطیلات رسمی خدمات‌رسانی ندارد.